AB UYUM ÇALIŞMALARINDA KATEDİLEN MESAFE VE HEDEFLER Dr. Nahit YAZICIOĞLU Türk Veteriner Hekimler Birliği Merkez Konseyi

AB Uyum Çalışmaları AB Katılım Ortaklığı Belgesi (2001-2003-2005) Mevzuat ve Uygulama olarak gerçekleştirilmesi beklenenler Türkiye Ulusal Programı (2003) FVO (Gıda ve Veterinerlik Ofisi Raporları) Komisyonun Düzenli İlerleme Raporu

Katılım Ortaklığı Belgesi-2005 Kısa Vade:1-2 yılda tamamlanması beklenilenler Gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı politikası Koyun ve keçilerin tanımlanması ve hareketlerinin kontrolü için çalışmaların başlaması ve sığırlar için AB’de gerekli olan tanımlama ve kayıt altına alma sisteminde daha fazla uyum, Önemli hayvan hastalıklarının eradikasyonu için bir stratejinin kabulü, Gıda işleme tesislerinin AB hijyene ve halk sağlığı standartlarına uyumu için bir program hazırlanması, Kalıntı ve zoonozlar için kontrol programlarının uygulanması,

Katılım Ortaklığı Belgesi 2006/35/EC Orta Vade:3-4 yılda tamamlanması beklenilenler Gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı politikası Veterinerlik, gıda güvenliği ve bitki sağlığı mevzuatının uyumlu hale getirilmesi, Mevzuatı uygulamak için gerekli idari kapasitenin oluşturulması, Gıda işletmelerinin AB gıda güvenliği standartları ve mevzuatına uygun bir duruma getirilmesi için geliştirilmesi, süt işletmelerinin modernleştirilmesi,

Katılım Ortaklığı Belgesi 2006/35/EC Gıda güvenliği kontrol sistemlerinin uygulanması, Hayvansal yan ürünleri muamele etmek –işlemek ve kadavraları toplamak için bir sistem oluşturulması, Önemli hastalıklar için eradikasyon planlarının uygulanması,

AB Müktesebatının Uygulanması İçin Gerekli Ana İdari Yapılar Yeterli güce sahip Ulusal Yetkili Otorite Yeterli bütçe, hastalık kontrolü için Acil Durum Fonu Personel için yeterli uygulama talimatları –Acil Eylem Planları Sertifikaları düzenleyecek, işletmeleri kontrol edecek vd. Resmi Veteriner Hekimlerin yetkili otorite tarafından belirlenmesi, Yeterli Laboratuar alt yapısının oluşturulması, yeterli ekipmanla birlikte güvenilir hastalık teşhisi ve gıda muayene ve analizlerinin yapılabilmesi, AB mevzuatının uygulanması için gerekli işletmelerin kontrolünün sağlanması, toplama ve dağıtım merkezleri gibi,

AB Müktesebatının Uygulanması İçin Ana İdari Yapılar Hayvanların tanımlanması ve işletmelerin kaydı ile hayvan hareketlerinin takibinden sorumlu yetkili bir veteriner otoritesi, Ülke içinde veteriner otoritelerinin bağlantısını sağlayan bilgisayar ağı sistemi ile TRACES ve ADNS Kapsamlı bir kalıntı kontrol programı ve yeterli laboratuar alt yapısı, Zoonoz kontrol programı İzleme (Surveillance) ve takip programları,

AB Müktesebatının Uygulanması İçin Ana İdari Yapılar Uyuşmazlık çözümleri ve itirazların doğruluğunun uzmanlar tarafından belirlenmesine ilişkin sistem, Yetkili otoritenin kontrolü altında sürü kayıtlarını düzenli tutan etkin bir yetiştirici organizasyonu, Gıda politikası Tüm gıda mevzuatının uygulanmasının kontrol ve denetimi için uygun idari yapılar (HACCP, RASFF, GMO vd.) Resmi Gıda Kontrolörlerinin belirlenmesi- pazara sunulan gıda maddelerinin zararsızlığının kontrolü,

Gerçekleştirilen Çalışmalar Kanun Taslakları Veteriner Hizmetleri Kanunu Gıda Kanunu Gıda ve Yemin Resmi Kontrolleri Kanunu Yem Kanunu Tamamının tek kanunda toplanmasına çalışılmaktadır.

Gerçekleştirilen Çalışmalar Türkiye’nin AB Veteriner Müktesebatına Uyumunun Desteklenmesi Projesi (2003-2005) 17.044.000 Euro Twinning Laboratuvar ve Epidemiyolojik çalışmalar için malzeme Veteriner Enformasyon Sistemi Sınır Kontrol Noktaları için Teknik Yardım Sınır Kontrol Noktalarının Geliştirilmesi Türkiye’de Gıda Denetim Hizmetlerinin Geliştirilmesi Projesi (2002-2005) 14.139.000 Euro Türkiye’deki Gıda Güvenliği ve Kontrol Sisteminin Yeniden Yapılandırılması ve Güçlendirilmesi Projesi(2006-2007) 3.950.000 Euro Ulusal Gıda Referans Laboratuarı Projesi 6.500.000 Euro

Projenin Çalışma Konuları -Twinning- Veteriner İdaresi Hayvan Sağlığı Mevzuatı Genel Epidemiyoloji ve Belli Hastalıkların Epidemiyolojisi Acil Eylem Planları Teşhis Laboratuarları Aşı üretimi ve GMP Sınır Kontrolleri Veteriner Halk Sağlığı Mevzuatı Kalıntı Analizleri Denetim Teknikleri Hayvan Refahı Mevzuatı Hayvan Refahı Müfredatı

Türkiye’nin AB Veteriner Müktesebatına Uyumunun Desteklenmesi Projesi -Twinning- Veteriner İdaresi Hastalık kontrol ve eradikasyon planlarının başarılı uygulanmasında karşılaşılan engeller ve boşluklar belirlendi Türkiye’de hayvan hastalıklarının kontrolü için bir strateji raporu hazırlandı Sınır kontrol noktaları master planı hazırlandı KKGM Organizasyon şeması ve veteriner servisinin organizasyon yapısı üzerinde çalışıldı

Türkiye’nin AB Veteriner Müktesebatına Uyumunun Desteklenmesi Projesi -Twinning- Mevzuat -Yönetmelik taslakları 14 adet hayvan hastalıkları 1 hastalık bildirimi 3 hayvan refahı 6 adet halk sağlığı konusunda taslak hazırlandı. Acil Eylem Planları Şap Avian Influenza PPR

Türkiye’nin AB Veteriner Müktesebatına Uyumunun Desteklenmesi Projesi -Twinning- Epidemiyoloji Hastalıkların Kontrol ve Eradikasyonu Tuberküloz ve brucellozun kontrol ve eradikasyonu Şap hastalığının kontrol ve eradikasyonu Koyun Keçi Çiçek hastalığının kontrol ve eradikasyonu PPR hastalığının kontrol ve eradikasyonu 7 adet geniş katılımlı 1 adet üst düzey epidemiyoloji kursu düzenlendi.

Türkiye’nin AB Veteriner Müktesebatına Uyumunun Desteklenmesi Projesi -Twinning- Akreditasyon Etlik Merkez Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü 2005 yılında 21 test-analizde akredite oldu. , 2006 yılında 34 test için münacatta bulundu ve denetlendi, Bornova/Pendik Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü ve Şap Enstitüsünde çalışmalar devam etmektedir. GLP-GMP Eğitimler verildi. Türkiyede GLP İzleme Otoritesi bulunmamaktadır. Laboratuar Metotlarının Toplanması

Türkiye’nin AB Veteriner Müktesebatına Uyumunun Desteklenmesi Projesi -Twinning- Veteriner Sınır Kontrolleri Master Plan –Türkiye’deki Veteriner Sınır Kontrollerinin AB Gereksinimlerine Uyumu için strateji ve öneriler Sınır Kontrol Noktası çalışanlarına seminerler Uygulama El Kitabı İthalat İhracat Yönetmeliği Taslağı

Türkiye’nin AB Veteriner Müktesebatına Uyumunun Desteklenmesi Projesi -Twining- Kalıntı İzleme Yönetmeliği Ocak 2005’de yayımlanmıştır. Türkiye AB’ne taze kanatlı eti ihraç edebilecek ülkeler listesine girmiştir. Denetleme Teknikleri konusunda çok sayıda eğitim düzenlenmiştir. Hayvan Refahı konusunun müfredatta yer alması ile ilgili taslak hazırlanmıştır. Çok sayıda workshop, seminer, yurtdışında eğitim çalışması gerçekleşmiştir.

Türkiye’nin AB Veteriner Müktesebatına Uyumunun Desteklenmesi Projesi -Diğer Bileşenler- Laboratuar alt yapısı güçlendirilmiş ve Epidemiyolojik çalışmalar için alımlar yapılmıştır. Hayvan hastalıkları için Ulusal veri tabanı TURK-VET ve Sığır Kimliklendirme ve İşletme Kayıtlarının yapıldığı veri tabanı Sınır Kontrol Noktaları inşaatları devam etmektedir.

Gerçekleştirilen Çalışmalar ADNS Sistemine 2005 yılı Haziran ayından itibaren bildirim yapılmaktadır. Şap Projesi Kuduz Projesi AI Projesi

Beklentiler Veteriner Hizmetlerinin birbiriyle bağlantılı yürütülmesini sağlayacak bir organizasyon yapısı, Hizmet görev tanımlarının açık olarak yapılması, yetki kargaşasının önlenmesi, Mevzuatın güncelleşmesi ve uygulamaların AB ve uluslar arası standartlara uygun hale gelmesi, Veteriner hizmetlerine ayrılan bütçenin artırılması Gıda güvenliğinde Veteriner Hekime düşen rolün artması –Çiftlikten Sofraya /Sofradan Çiftliğe Fakültelerdeki eğitim düzeyinde yükselme,

Beklentiler Türk Veteriner Hekimlerinin uluslar arası bilimsel aktivitelere daha fazla ve etkin katılımı ve daha az gelişmiş ülkelere uzmanlık hizmeti verilmesi Toplumun veteriner hizmetleri konusundaki farkındalığının artması, Hayvan refahı gibi daha önce çok çalışılmayan yeni çalışma alanlarının daha hızlı bir şekilde ülke gündemine girmesi,

Teşekkür Ederim.