GÜNEŞ ENERJİSİ PROJELERİ İÇİN SİGORTA ÇÖZÜMLERİ 11 Nisan 2014 VOLKAN ŞİMŞEKALP Direktör İstanbul

Ajanda 1. Kısaca Marsh 2. Enerji Projelerinin Dinamikleri 3. Sigorta ile Risk Transfer Çözümleri 4. Farklı Teknolojiler ve Riskler 5. Marsh Performans Garantisi Sigortası (MARP) 6. Standardizasyon 03 April 2017

Kısaca MARSH… Kalite, hacim ve hizmet kapsamında lider Risk ve Sigorta hizmet ve çözümleri sunulmasında dünya lideri Risk yönetimi, risk danışmanlığı, risk mühendisliği ve sigorta/reasürans brokerliği hizmetleri MMC bünyesinde 55.000 çalışan Marsh bünyesinde 26.000 çalışan 130’dan fazla ülkede hizmet noktası 400’den fazla ofis Dünyada lider broker (Business Insurance, 2013) Türkiye’de de lider pozisyon, 300’ü aşkın uzman. İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Antep ofisleri

Marsh Ofisleri 3

Enerji Projelerinin Dinamikleri 1. Proje Finansmanı - Kreditör Talepleri - Minimum Sekürite Kriterleri - İnşaat Safhasında Gecikmelere Bağlı Kayıplar(DSU) 2. Sigorta ve Reasürans - Standardizasyon - Optimum fiyat, kapsam - Temlik Sözleşmeleri - Broker Taahhüt Mektubu 3. EPC Sözleşmeleri -İnşaat Dönemi Sigorta Programı -EPC Müteahhit ve Taşeronların Sorumlulukları -EPC Garantileri / LD’ler / Sigorta ile Uyum 4. İşletme Lisansı/ İmtiyazı -EPDK Talepleri -Lisans Yükümlülükleri -Force Majeur Olaylar -Politik Riskler 5. Hizmet Sözleşmeleri - Müşterilerle Yapılan Anlaşmalar - Hizmet kapsamının getireceği müşterilere karşı sorumluluklar Hizmet Sözleşmeleri İşletme Lisansı / İmtiyazı Müşteriler EPDK 5 4 Proje Şirketi Proje Finansmanı EPC Sözleşmeleri Kreditörler Müteahhit ve Taşeronlar 1 3 2 Reasürans Sigorta

Sigorta İle Risk Transfer Çözümleri Sigorta ile risk transferi projenin büyüklüğüne göre karmaşıklaşabilir Nakliyat Sigortaları İnşaat ve İşletme Dönemi Sigortaları Sabit Kıymetler / Gelirler / Sorumluluklar Türev ürünler: Weather derivatives, lack of irradiation Tahsilat riski ve kredi sigortası Surety bond Politik riskler Performans garantileri Mesleki mesuliyet sigortaları 5

Farklı Teknolojiler ve Riskler Photovoltaic (PV) Concentrated Solar Power (CSP) Dish/ Stirling Engine Concentrated Photovoltaic (CPV) Power Tower 03 April 2017

Solar PV Tipik Proje Riskleri 7

Concentrated Solar PV Sigortacıların Önem Verdiği Konular Lokasyon Sahaya erişim, doğal afetler, çatı montajlarında hesaplamalar Teknoloji Prototip sorunu; parçalarda kalite sorunları, yedek parçaların uzun tedarik süreleri Tedarikçinin / Müteahhidin Deneyimi Şebeke Bağlantısı Risk Yönetimi Standartları 03 April 2017

BIPV – Building Integrated Photovoltaics Konvansiyonel inşaat malzemeleri yerine PV malzemeleri kullanılır. 03/04/2017

PV’ler için Tipik Sigorta Hasarları Dolu -> Kuvvetlendirilmiş camlar fizibiliteyi olumsuz etkilediği için dolu hemen her zaman hasara yol açmaktadır. Yangın Güvenlik Önlemleri-> Yangın için gerekli su kaynaklarına ve itfaiyeye uzaklık sorun yaratmaktadır. Etraftaki kuru çalılardan çıkan yangınların söndürülmesinde ciddi zorluklar yaşanmaktadır. Hırsızlık/ vandalizm -> Solar panellerin aynaları, özellikle monte edilmeden önce hırsızların ilgisini çekmektedir. Vandalizm de sık görülmektedir. Elektrik Şokları / Yüksek voltaja karşı yetersiz koruma -> Özellikle test ve devreye alma sürecinde yüksek elektrik şoklarından iş kazaları görülmüştür. Ayıplı Üretim -> Ayıplı dizayn, işçilik ve ayıplı malzeme yüzünden sorunlar yaşanmaktadır. Camlarda ayıplar Hot spot cells – hücre yüzeylerinde renk değişimleri Yanan hücreler Bubble cells – hücre ve cam arasında kabarcıklar 03 April 2017

Hasar Örnekleri Yangın ve Dolu Hasarı Örnekleri 03 April 2017

Marsh Performans Garantisi Sigortası (MARP) Sigorta poliçesi ekinde yer alan garanti sertifikasını takip eder ve PV modüllerin üreticisi tarafından 25 yıl boyunca garanti edilen performansı sağlamaması halinde devreye girer. Bir poliçe yılı boyunca üretilen tüm modüller için tek bir poliçe vardır. Poliçenin yıllık bir limiti bulunur. Prim üreticinin cirosu üzerinden hesaplanır ve satın alınan limit, muafiyet ve firmanın deneyimine bağlı olarak %1 ila %5 mertebelerinde değişir Sigorta sadece modül üreticilerine sunulur. Üçüncü taraflara veya diğer solar ürün/hizmet tedarikçilerine verilmez 03 April 2017

Marsh Performans Garantisi Sigortası (MARP) Teminat şartları: 1) İlk 10 yıl boyunca üreticinin datasheet’inde gösterilen gücün %90’ı, 2) 11 ila 25. yıllar arasında üreticinin datasheet’inde gösterilen gücün %80’i sigorta garantisine alınır. 3) Üretici ilk 2 yıl boyunca garantiyi üzerinde tutar. Diğer yıllarda en azından «yıllık cirosunun» %1’i oranında muafiyet tutar. 03 April 2017

Standardizasyon Nakliyat Sigortası – Üretici deposundan montaj alanına kadar yapılacak taşımaya teminat sağlar Montaj Sigortası – Montaja konu ekipmanın sahaya inmesinden itibaren test döneminin bitmesine kadar teminat sağlar İşletme Sigortası – Montajı biten ekipmanın ve inşai kıymetlerin işletme sırasında başına gelebilecek fiziksel hasarlara karşı teminat sağlar İş Durması – Teminat kapsamındaki bir fiziksel hasardan ötürü meydana gelecek olan iş durması için teminat sağlar. 3.Şahıs Sorumluluk – 3.Şahısların mallarına ve canlarına gelebilecek zararlar için teminat sağlar. 03 April 2017