TOHUMCULUK SEKTÖRÜNÜN HEDEFLERİ ve VİZYONU Dr. Mehmet ÖZÜSTÜN Polen Tohumculuk Ltd.Şti. Uluslararası Ticaret Müdürü

Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi Ülkemizde tohumculuk çalışmaları ilk olarak 1930 lu yıllarda başlamıştır. Çalışmalar ağırlıklı olarak hububat tohumluğu üzerinde yoğunlaşmıştır. Tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu ile ilgili 308 no.lu kanun 21.8.1963 tarihinde çıkarılmış ve böylece üretilen, ithal ve ihraç edilen tohumluklarla ilgili esaslar bu kanunla belirlenmiştir.

Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi OECD sertifikasyon sistemine ve Uluslararası Tohum Test Birliği ISTA’ya üye olan ülkemiz tohumculukla ilgili uluslar arası kuralları uygulamaya başlamıştır. Tohumculuk 1982 yılına kadar tamamen Devlet kontrolünde idi 1982 yılında tohum fiyatları serbest bırakıldı 1984 yılında tohumluk ithalatı serbest bırakıldı

Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi 1985 yılında çıkarılan "Tohumluk Teşvik Kararnamesi" ve bunları izleyen çok uygun politikaların yürürlüğe girmesiyle tohumculuk sektörü gelişmeye başlamıştır. Bu uygulamalardan sonra özel sektör tohumculuk faaliyetleri başlamıştır. Tohum şirketleri arasında dayanışma sağlamak, tohumculukta verim ve kaliteyi artırmak, çeşit ıslahı, sertifikasyon ve tohum ticaretinde uluslararası standartları sağlamak amacıyla 1986 yılında Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği TÜRK-TED kurulmuştur.

Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi 2006 yılında 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu çıkarıldı. 2008 yılında Türkiye Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği ( TSÜAB ) kuruldu. Tohumluk tedarik ve ticareti alanında Türkiye’de faaliyet gösteren her şirketin TSÜAB’a üye olması sağlanarak tohumculuğun gelişmesinde önemli aşamalar sağlanmıştır.

Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu ile ülkemizde tohumculuk sektörünün yeniden yapılandırılması ve kısa zamanda örgütlenmesi sağlanmıştır. Bugün sağlanan üretim artışı sayesinde ülkemiz 75 milyon nüfusu ile birlikte her yıl ortalama 25 – 30 milyon turisti besleyen ve fazlasını ihraç eden, dışa bağımlı olmayan bir ülke seviyesine ulaşmıştır. Ülkemiz ekonomik büyüklük olarak dünyanın 16. büyük ekonomisi seviyesine ulaşmıştır.

Türkiye’de Tohumculuğun Bugünü Türkiye’de tohumculuk sektöründe TSÜAB’a kayıtlı 573 şirket vardır. Dünya da tohum pazarı 45 milyar $’ dır. Türkiye tohum pazarı yaklaşık 1 milyar $’ dır. Türkiye’nin tohumluk ithalatı 200 milyon $ olup, ihracatı 120 milyon $ dır. Türkiye, tohum pazarının büyüklüğü ile dünya da ilk 10 ülkenin içerisinde yer almaktadır.

Tohumculuk Sektörünün Vizyonu Sektörümüzün geleceği nasıl olacak ? Biz nerede yer alacağız? Hedefimiz nedir?  

Tohumculuk Sektörünün Vizyonu “ Sektör olarak hedefimiz, zenginleştirilmiş ürün portföyü ile Dünya Tohumculuk Sektörü’nde lider ülkeler arasında yer almaktır. Tohumluk ihtiyacımızı kendi genetik kaynaklarımızdan sağlamaktır.”

Tohumculuk Sektörünün Vizyonu “ Hedefimiz, global bilgiyi ve tecrübelerimizi yerel de aktifleştirerek ; bilgili, uzman çiftçiler ile tarımsal üretimde verim ve kalite artışı sağlamaktır. Ürün ve tecrübemizi uluslar arası pazara yayıp yurt dışında da yatırımlar yaparak dünyanın dört kıtasında yer almaktır.”  

Sektörümüzün Vizyonunu Oluşturan Hedeflerimiz “ 2023 yılı vizyonunda verimliliği ve kârlılığı arttırılmış rekabet gücü yüksek ürün portföyü ile tarımsal ürünlerden elde edilen gayri safi yurt içi hasılasını 150 milyar dolara ulaştırmak ve tarımsal ürün ihracatını da 40 milyar dolar büyüklüğüne çıkarmaktır. ”

Sektörümüzün Vizyonunu Oluşturan Hedeflerimiz Türkiye 62 milyar dolarlık tarımsal ürün geliri ile dünya da 7. sırada dır. Hedefimiz en kısa sürede ilk 5 içerisine girmektir. 650.000 ton olan sertikalı tohumluk kullanım oranını ilk 5 yıl içerisinde 1.000.000 ton seviyesine çıkarmak. 120 milyon dolar olan tohumluk ihracatımızı önümüzdeki 8 – 10 yıl içerisinde 250 milyon dolar seviyesine çıkarmaktır.

Vizyonumuzun Temelini Oluşturan Amaçlarımız Tohumculuk sektöründe teknolojiyi yakından takip ederek yeniliklere hızla adapte olmak ve dünya tohumculuğunda lider ülkeler seviyesine ulaşmak. Tohumculuğun temeli olan ıslahı en üst düzeyde kullanmak. Devlet Araşt. Ensititüsü - Üniversite – Özel Sektör işbirliğini arttırmak. Islahın temeli olan genetik materyali ulusal ve uluslar arası kaynaklardan temin etmek.

+ + Elit Materyal Klasik Islah Moleküler Islah Transgenik Büyümenin Temeli : Islaha Yatırım Yapmaktır 21. Yüzyılda Bitki Islahı : Elit Materyal Klasik Islah Moleküler Islah Transgenik + + Biyoloji + Fizyoloji + Tecrübe İstenen Özelliklere Sahip Genetik Materyal

Amaç : Büyümenin Temeli : Islaha Yatırım Yapmaktır Yüksek verimli çeşit elde etmek, Hastalıklara ve zararlılara dayanıklılık, Olumsuz iklim koşullarına dayanıklılık, Klasik ıslah yöntemleri bu karakterleri çözümlemekte sınırlı kalmakta ve uzun bir süreye ihtiyaç duymaktadır.

Amaç : Zaman ve Para Tasarrufu Büyümenin Temeli : Islaha Yatırım Yapmaktır Ürün verimliliğini artırmak Ürün kalitesini geliştirmek Çevresel etkileri azaltmak Ekonomik durumu iyileştirmek Biyoteknoloji yani moleküler ıslah bu hedeflere ulaşmak için kullanabileceğimiz bir araç, klasik ıslahı tamamlayıcı bir yöntemdir. Amaç : Zaman ve Para Tasarrufu

Moleküler Islah Yöntemlerinden Bazıları Parmak izi analizleri Tohum stoklarında saflık testleri DNA profillemeleri Filogenetik ilişkiler MAS (hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılık genlerinin haritalanması ve moleküler ıslahı) Kantitatif karakterlerin moleküler ıslahı Gen klonlama çalışmaları Doğanlar (2013) İYTE Bitki Moleküler Genetik Laboratuvarı

Markörler Yardımı ile Karakterlerin Seçilmesi Markörler ile erken tarama karaktere dayalı seçilimin maliyetini azaltır. Genç Yapraklardan DNA izolasyonu Hastalık direnci kimliğinin tespit edilmesi Dayanıklı domates türleri markörler yardımı ile seçildi Doğanlar (2013) İYTE Bitki Moleküler Genetik Laboratuvarı

Büyümenin Temeli : Islaha Yatırım Yapmaktır Geleneksel ıslah yöntemleri ile istenilen düzeyde homozigot hatları elde etmek için 6-8 generasyon kendileme yapmak gerekir. Yıl içerisinde iki generasyon ilerleyemiyorsanız, süre en az 6-8 yıldır.

DH Tekniği ile Zaman ve Para Tasarrufu Sağlanır Genetik kazancın arttırılması ve üstün çeşitleri daha hızlı elde etmenin yolu ; hatları geliştirmek için gerekli olan süreyi kısaltmaktır.

Ortak İşbirliği İle Hız ve Para Tasarrufu Sağlarız Araştırma Enstitüleri materyalleri Hatların kullanıma açılması Ortak projeler yapılması Tohum Gen Bankası Üniversite – Özel Sektör İş Birliği

Bitki Moleküler Genetik Laboratuarı - İYTE

Bitki Moleküler Genetik Laboratuarı - İYTE

Ulusal ve Uluslar Arası Desteklerin Sağlanması TUBİTAK Projeleri GTHB - Ar-Ge Destekleri Ziraat Bankası Kredileri Yurt dışından üniversite ve kurumlar ile yapılan ortak proje destekleri EU Ülkelerinde olduğu gibi; ülkemizde tescili olan çeşitlerin yurt dışındaki ülkelerde de tescilli olarak kabul edilmesi

Hedef – Dinamik ve Aktif Şirket Profili Oluşturma Değişen iklim şartları ve hastalık – zararlı baskısına uygun çeşitleri geliştirme Bilgi ve tecrübe seviyesini yükseltmek Tecrübeli ıslahçıları yetiştirmek Pazarın değişen isteklerine hazır olmak Teknolojiyi yakından takip etmek + faydalanmak

Hedef – Kurumsal Kimliğin Sağlanması Çağa ayak uyduramayan işletmeler geri kalırlar Kurumsal yapıyı en kısa sürede tamamlayarak profesyonel bir kimlik ile dünya pazarında hedeflediğimiz ilk 5’in içerisine girmek Yasal alt yapının acilen oluşturulması – kanun vs.. TÜRKTED ve TÜRKTOB’un sektör yapılanması ile ilgili çalışmalarına destek verilmesi

Hedef – Bitki Sağlığı ve Gıda Güvenliğinde Uluslar Arası Standartların Uygulanması Kaliteli, mesleğini seven tecrübeli ziraat mühendisi sayısının arttırılması ve bu konuda eğitimler verilmesi Tohumdan - sofraya yetiştiriciliğin her aşamasında uluslar arası standartların uygulanması Hasat sonrası depolama ve işleme teknolojisinde gıda güvenliği ciddi yaptırımlar ile sağlanmalı Aflatoxin gibi sağlığa zararlı ve uluslar arası pazarda itibar kaybettiren hastalık ve zararlı bulaşıklığına, pestisit kalıntı sorununa dikkat edilmesi gerekir.

İlk 5 te Olmaya Az Kaldı Teknolojiden kormayalım, alt yapımızı yenileyelim güçlendirelim Bakanlık + Üniversite + Özel Sektör + TUBİTAK işbirliğini arttıralım, verimli ve sektörün önünü açan projelere imza atalım Kaliteli, bilgili ve mesleğini seven insanları yetiştirelim sürekli eğitim verelim

İlk 5 te Olmaya Az Kaldı Gücümüze inanalım . Ülkemiz sahip olduğu bilgi ve becerisi ile uluslar arası arena da olduğundan çok daha ileride.

TEŞEKKÜR EDERİM