HO Ş GELD İ N İ Z YESDER KAD BİRİMİ KRİTİK VE ANALİTİK DÜŞÜNME PLATFORMU
NEDEN KAD? Allah rızasını kazanmada; tefekkürün yolunu açacak, feraset, basiret ve hikmete bizi taşıyacak bir yol ve metod olarak Kritik Analitik Düşünme sistemini hayat tarzı haline getirmeliyiz.
Bireysel KAD; Bugünden itibaren, daima ayarını doğru yola göre kontrol ve teftiş edip düzenleyeceğimiz, kişisel hayat planımızı yapmalıyız.
Toplumsal KAD; Yetişmiş meslek erbabı insanların, münevverlerin, mütehassısların, eğiticilerin, tüccar ve sanayicilerin neticede aklı eren her iyi niyet sahibinin, dünya gidişatını yönlendirmeye çalışan sistem ve organizasyonları daha iyi tanıyıp politikalarını ve neticelerini hesap edebilmeleri için, kritik-analitik düşünmeyi öğrenmelerine destek olmamız lazım.
Toplumsal KAD’ ın önemi; Gelişmeleri doğru değerlendirme ve anlama yeteneği geliştikçe iyi insanların dünya politikalarında daha aktif ve belirleyici rol almaları ve iyiliği ön plana çıkarma fırsatları doğacaktır. Dolayısıyla herkes kendi işiyle meşgul olsun kavramını; iyiler, gidişatı kendi istikballeri açısından kavrayıp doğru olan yöne gelişmeleri yönlendirsin diye kampanyalar yapmamız lazım.
Bilgilerimizi, inançlarımızı, amellerimizi, düşünce, duygu ve kanaatlerimizi, davranışlarımızı, fikri ve ruhi yapımızı sağlam, sahih, ana kaynaklara uygun hale getirmeliyiz. Bu amaçla kendimizi sürekli sorgulamalıyız. Bilgi dağarcığımızı delillerle, ilmi dayanaklarla zenginleştirmeliyiz.
Her türlü hurafeden, bidatlerden, yozlaşmış geleneklerden ve çağdaş yanılgılardan, fitnelerden uzak durmalıyız. Böylece, sloganik düşünce ve söylem tarzından uzak, derinlikli bir düşünce bütünlüğü kazanabiliriz.
Kritik Analitik Düşünmeyi öğrenmede asıl amacın Allah rızasını kazanmak olduğunu bilmemiz, anlamamız lazım. Yoksa diğer amaçlarla yapılan “emri bil maruf nehyi anil münker” (İyiliği emretmek, kötülükten sakındırmak) dahi olsa zaman içerisinde belki hedeften sapmamıza vesile olur diye düşünüyorum.
KAD kampanyalarımızı ortaya çıkartmamız insanlara yeni bir yaşam tarzı alternatifi sunmamıza benzer.
Sağlıklı yaşam kavramı ortaya çıktıktan sonra, insanın daha verimli yaşayabileceği, daha sıhhatli yaşayabileceği, daha zevkli yaşayabileceği anlaşıldı.
Tabi ki her şeyin içerisine biraz sevgi katmak lazım. Sevgi herhalde bizim benimsediğimiz eğitim metodunun ana unsurlarından birisi. insanları motive eden duyguların içerisine sevgiyi yerleştirebilirsek ve sevginin oranını arttırabilirsek KAD ile ilgili kendilerini geliştirdikleri zaman, belki diğer mevcut klasik yöntemleri uyguladıkları zaman hepsinin neticesinde yaratıcının varlığına ulaşırlar.
Yaratıcının varlığına ulaşmaları neticesinde O’na olan sevgiye ulaşırlar, o sevgiden kaynaklanan O’nun istediği gibi davranma becerilerini elde ederler. Bizim şu an uygulamak istediğimiz KAD metodu netice itibariyle klasik yöntemlere ek olarak yaratıcımızı bulmak, onu sevmek, onun isteklerini yerine getirmeyi hayatımızın hedefi haline, gayesi haline dönüştürmek olmalı herhalde.
Düşünmek: (sözlük) a- muhakeme etmek. b- Aklından geçirmek, kavramları tanımlamak, göz önüne getirmek. c- Zihinle arayıp bulmak. d- Bir şeye karşı ilgili ve titiz davranmak. e- Akıl etmek, ne olabileceğini önceden kestirmek. f- Tasarlamak. g- Tasalanmak, kaygılanmak. h- Farz etmek
“gaflet” ise; “unutmaksızın ihmal etmek, terk etmek, yanılmak, umursamamak, dikkatsizlik yapmak” (Türk Dil Kurumu, 1988).
Düşüncenin koşullandırılmasına bir örnek EĞER 1 = 5 2 = 25 3 = = 625 ise 5 = ???? 5 = 1 İlk satırı hatırlayın 1=5 Cevap
Düşünmenin gruplandırılması Beynin fonksiyonu olan düşünme, iki farklı seviyede ortaya çıkmaktadır. Düşük seviyede düşünme; bir bilgiyi öğrenme ve alışkanlık haline getirmek ten ibaret iken, yüksek seviyede düşünme ayrıca, bilginin analiz, sentez ve değerlendirilmesi aşamalarını da kapsamaktadır (Bloom BS, 1984, Cotton K, 1991).
“geri planda düşünme, otomatik düşünme veya idare edici düşünme” Geri planda düşünme, günlük yaşamın akışı içerisinde otomatik olarak yapılan idare edici bir düşünmedir. Trafikte araç kullanmaya benzetilir.
Bilinçli düşünme ise, “harita yapmakla” ilgilidir. Konuyu inceler ve haritasını çıkartırsınız. Haritayı nesnel ve yansız bir şekilde yaparsınız. Bunu yapmak için geniş bir görüş açısına sahip olmanız gerekir. Yeni bir yol yapmakla ilgilidir. Burada önemli olan dikkati belirli bir noktaya yönlendirmek ve bunu yapabilecek bir yönteme sahip olmaktır. (De Bono E, 1997).
Fonksiyon ve kapasitesine göre düşünme; İstemsiz düşünme sıradan ve kalitesiz düşünmedir. “düşük seviyede” İstemli düşünme disipline edilmiş, kaliteli, gizli bilgiyi açığa çıkartan, yenilikçi, “yüksek seviyede”
İstemli düşünmenin yöntemleri Analiz tümden gelim yöntemi Konunun bileşenlerini ve bileşenler arasındaki ilişkileri anlamak için “ayrıntılar üzerinde çalışmak” Yöntemidir. Sentez tüme varım yöntemi Konunun bileşenlerine ve bileşenler arasındaki ilişkilere dayanarak “bütünü açıklamaya çalışmak’’ Yöntemidir.
Tümdengelim İki tür çıkarım vardır. 1. Doğrudan çıkarımlar "Her insan canlıdır’’ öyleyse "Bazı canlılar, insandır" 2. Dolaylı çıkarımlar "İnsanlar ölümlüdür, Sokrates insandır. O halde Sokrates'de ölümlüdür. Ya da matematiksel: Eğer A = B ve B = C ise o zaman A = C
Tümevarım Uçurumdan düşen ilk koyun öldü. Uçurumdan düşen ikinci koyun öldü. Uçurumdan düşen üçüncü koyun öldü. Uçurumdan düşen son koyun da öldü. O halde; Uçurumdan düşen koyun ölür. Tümevarım daha çok gözleme ve deneye dayanır ve bu özelliğinden dolayı daha çok fen bilimlerinde kullanılır.
Kritik ve analitik düşünme Bir konuyu, sorunu yada problemi alt başlıklarına ayrıştırıp tümden gelimle Ve her bir başlığı ayrı ayrı irdeleyip eleştirerek ve her biri arasındaki bağlantıları gerçekçi kanıtlarıyla ortaya koyarak, tüme varımla düşünmek ve değerlendirmektir. Kritik-analitik düşünme, sadece tepkisel ve eleştirel düşünme değildir. Bu anlam içerisinde “sorunu çözmek” de vardır.
Kritik analitik düşünmenin uygulamadaki (ıstılah) anlamı “bireysel kariyerimizin veya toplumsal hayatımızın, her yönü hakkında daha iyi düşünür olmaktır. Kabul edilmesi için bize önerilen herhangi bir şeyin, gerçeğe uygun olup olmadığının ortaya çıkartılması için sorgulanması ve test edilmesidir. Önce sorgulamak daha sonra kabul veya reddetmektir” (Wikipedia, 2006).
“… ayaklarımıza baktırıp, bize tokat atmak isteyenlerin niyetini anlamak ve gereğini yapmaktır”.
Düşündüren Resim
Bir başka uygulama “La ilahe illallah”
Kritik-Analitik Düşünme, Kazanılabilecek bir beceridir. Edilgenlikten ETKEN bir duruma geçme sürecidir. Başkalarının Piyonu Olmamaktır.
Hak Yolunda Şehit Olmak.
Kritik analitik düşünen bireyin özellikleri Tarafsızlık Tevazu Cesaret Empati Dürüstlük Gayret Amaca inanmak Özerklik Tarafsızlık Tevazu Cesaret Empati Dürüstlük Gayret Amaca inanmak Özerklik
Kritik analitik düşünmenin kriterleri Açıklık Doğruluk Kesinlik İlişki Derinlik Geniş görüşlülük Mantık Anlamlılık Makul olma Açıklık Doğruluk Kesinlik İlişki Derinlik Geniş görüşlülük Mantık Anlamlılık Makul olma
KRİTİK-ANALİTİK DÜŞÜNMENİN AŞAMALARI Bilgi toplamak, Mevcut durumu anlamak, Sorunu alt gruplara ayrıştırmak, Olayı tanımlamak, Sorunun çözümü için hedef belirlemek, Uygulanacak yöntemi belirlemek ve uygulamak, Sonuç ile ilgili analiz yapmaktır.
KRİTİK-ANALİTİK DÜŞÜNMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Olumlu etkileyen faktörler: Bilgi sahibi olmak Deneysel bilgiler Felsefe kaynaklı bilgiler Dini kaynaklı bilgiler Bilgiyi doğru kullanabilmek İradeli olmak
Olumsuz etkileyen faktörler Bireysel (iç) faktörler: Önyargı Arzular Taraf tutmak Amaçsız olmak Teslimiyetçilik
Çevresel (dış) faktörler Propaganda Enformasyon kirliliği
Propaganda ; Gerçekleri görmeye engel olan ve olayları yanlış algılatan her şey. Beyaz propaganda Kara propaganda Gri propaganda Beyaz propaganda Kara propaganda Gri propaganda
KRİTİK-ANALİTİK DÜŞÜNMENİN KAPSAMI Zamana bağlı Problem-olay olmadan önce KAD Proaktif düşünmek, önceden mevcut verileri değerlendirerek geleceği tahmin etmektir. Problem-olay olduktan sonra KAD Problemi anlamak, olayı tanımlamaktır.
Sonuçlara bağlı Eylemsiz KAD Sadece olayı anlamaya, tanımlamaya yönelik olarak yapılan düşünsel faaliyettir. Eylemli KAD Sorun tanımlandıktan sonra, sorunu çözmeye veya ortadan kaldırmaya yönelik olarak yapılan düşünsel faaliyettir.
KRİTİK-ANALİTİK DÜŞÜNME NASIL YAPILMALIDIR? Sorunu anlamak: Bilgi topla Mevcut durumu tanımla Alt başlıklara ayrıştır Olayı tanımla Sorunu çözmek: Amacını belirle Amaca yönelik bilgileri topla Önermeler oluştur Yöntemi belirle Sorunu çöz
Kritik analitik düşünmek ne demektir? Proaktif düşünmektir Problemi anlamaktır Problemi çözmektir Sistemli düşünmektir Kelime hazinesine sahip olmaktır Doğru soru sorabilmektir Her şeyi merak etmektir Yeni fikirlere açıklıktır Hedefe kilitlenmektir
Bilginin sentezini yapmaktır Fikir üretmektir Kanıtsız karar vermemektir Tarafsızlıktır Ön yargılı olmamaktır Bilmediğinin tevazusudur “Sürüye” katılmamaktır Gerçekle, gerçek olma ihtimali olanı ayırmaktır Mantıklı ile duygusal kararı ayırmaktır
Yanlışa cesaretle karşı çıkabilmektir Farklı düşünceye empatidir Düşüncesinin sorumlusu olabilmektir Hemen onaylayıcı olmamaktır Bilgi sahibi olmadan yorum yapmamaktır Sorgulamaktır Test etmektir Gereğini yapmaktır Bilişsel, duyuşsal ve davranışsal etkinliktir.
Önemli Web sahifeleri