SORU-CEVAP YÖNTEMİ Tuba Koç Gülpınar Gökşen
Bu yöntemin esası öğretilmek istenen bilgilerin soru sorularak öğrencinin kendisine buldurulmasıdır. Öğretmenin sorduğu sorulara öğrencilerin sözel olarak cevap vermelerine dayanır. Çoğunlukla anlatım yöntemi ile birlikte kullanılır.
Soru-cevap yöntemi; anlatım yönteminin sıkıcılığını ve monotonluğunu az da olsa ortadan kaldırarak öğrencileri aktif hale getirmeye çalışır. Anlatma yönteminden sonra eğitimde en çok kullanılan öğretme metodudur.
Soru cevap yöntemi öğretmenin işlenen konu ile ilgili olarak; öğrencilerin bilgilerini yoklamaktan çok, öğrencileri düşündürmek, önemli noktalara öğrencilerin dikkatini çekmek, cevapları öğrencilere buldurmak gayelerini taşır.
Soru-Cevap Yöntemi Şu Amaçlarla Kullanılabilir Öğrencileri düşünmeye yöneltmek Öğrencileri derste aktif etmek Anlaşılmayan noktaları ortaya çıkarmak Öğrencilerin bildiklerini ve bilmediklerini ortaya çıkarmak Önemli olan noktayı vurgulamak Pekiştirme işlemini yapmak yani pekiştireç vermek
FAYDALARI Ezberlemeyi ortadan kaldırarak gerçek öğrenmeyi sağlar Öğrenme geç olmasına karşın; öğrencilerin hatırlama, düşünme, muhakeme, analiz, sentez ve değerlendirme yeteneklerini geliştirir. Sorular öğrencilerin derse ve konuya karşı dikkat ve ilgilerini arttırır, onların derse istekle katılmalarını sağlar.
Öğretmen soru cevap yöntemini bir anlamda kontrol aracı olarak kullanabilir. Öğrenci her an kendisine soru sorulacağını bildiği için sürekli dersle ilgilenir. Sorular bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme düzeylerindeki öğrenmeyi ölçme amacıyla kullanılabilir. Öğretim sürecinde öğretmene dönüt düzeltme sağlar.
SINIRLILIKLARI Bilgi vermek için anlatım yöntemine göre daha yavaş, daha fazla zaman alıcıdır. Soru cevap yönteminin kalabalık sınıflarda uygulanması güçtür. Belirli tip öğrenmeyi ölçmek için soru hazırlama güçtür. Bazı durumlarda bazı öğretmenler iyi öğretim yapamıyoruz hissine kapılabilirler.
Sorulara sürekli, tam ve doğru cevap verememe öğrencinin kendine güvenini azaltır. Öğrencilere soru sorma fırsatları tanıma: zaman zaman konunun dışına çıkılmasına neden olabilir. Konuların işlenmesinde sadece bu yöntemi uygulamak hem mümkün değil hem de öğretim ilkelerine aykırıdır.
Soru Hazırlarken Dikkat Edilecek Hususlar Sorular istenilen cevaplara göre şekillendirilmelidir. Sorular basit, kolayca takip edilir ve anlaşılır olmalıdır. Açık bir amacı olmalıdır. Eğer soru belirsizlik taşıyorsa cevabı da bir anlamı olmaksızın belirsiz olacaktır. Sorunun cevabının genel, kişisel, fikir veya tutumları gerektirmesinden kaçınılmalıdır.
Soru asla cevabı ima etmemelidir. Her soruda yalnızca bir fikir kapsanmalıdır. Evet ya da hayır cevabıyla geçiştirilecek soruların iyi soru türü olmadığı bilinmelidir.
Sorular öğrencilerin kabiliyetlerine uygun olmalıdır Sorular öğrencilerin kabiliyetlerine uygun olmalıdır. Öğrencinin cevaplayamayacağı kadar zor sorular sorulmamalıdır. Kim, niçin, hangisi, neden, nasıl, ne zaman, nerede gibi kilit soru kelimelerinin kullanılmasına özen gösterilmelidir.