2. El Araç Satış İşlemlerinin Elektronik Ortamda Yapılması 20.NİSAN.2010 © 2010 Türkiye Noterler Birliği – Bilgi İşlem Müdürlüğü

Elektronik Ortamda 2. El Araç Satış İşlemleri Noterliklerdeki Teknik Gereksinimler İşleyişin Özet Anlatımı Uygulama Usul ve Esasları Uygulamalar (VPN, Vezne ve Yazım.NET) Beklenen Soru ve Sorunlar

Kullanılan Bilgi Sistemleri ASBİS : Araç ve Sürücü Bilgi Sistemi NPS : Noterlik Paylaşım Sistemi gİB : Gelir İdaresi Başkanlığı mtk : Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi KPS : Kimlik Paylaşım Sistemi AKS : Adres Kayıt Sistemi tüvturk: Muayene Bilgi Merkezi tRAMER : Sigorta Bilgi Merkezi Emniyet Genel Müdürlüğü Türkiye Noterler Birliği Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşl.Gn.Müd. Nüfus ve Vatandaşlık İşl.Gn.Müd.

Noterlikteki Teknik Gereksinimler

Noterlikteki Gereksinimler 1 2 3 DONANIM YAZILIM İLETİŞİM Bilgisayar Yazıcı Elektronik anahtar Yedekleme Sistemleri ..... İşletim Sistemi Antivirüs Yazılımı TNB Kurumsal Yazılımları Güvenli Ağ Bağlantı Prgoramı ..... İnternet .....

Donanım, Yazılım ve İletişim genelge 2009/9: (+ Genel yazı 2009/55) DONANIM En az bir adet kurumsal model bilgisayar Kurumsal Lazer Ağ Yazıcısı Kurumsal bağlantı yapacak personel için E-İmza Anahtarı Destekleyici Donanımlar: Kesintisiz Güç Kaynağı vb. YAZILIM Uygun İşletim sistemi Güncel Antivirüs Programı İLETİŞİM İnternet bağlantısı 32 Bit XP Prof., Vista Business, Windows 7 Prof.

İletişim Altyapısı

İletişim Altyapısı VPN Yazım.NET NPS Vezne Noterlik MTK KPS ASBİS

İletişim Altyapısı

Noterlik Paylaşım Sistemi Noterlik Uygulamaları Bilgi Paylaşımı Diğer Bilgi Sistemleri GİB / TUVTURK / TRAMER Tescil ASBİS Merkez Noterlik Paylaşım Sistemi İşlem Noterlik Uygulamaları

Uygulama Prensipleri

Uygulama Prensipleri Her Noterlikte, satış sözleşmesi düzenlenecek Yazım.NET ile vezne bilgisayarları: 2009/9 genelge ve 2009/55 genel yazıda belirtilen teknik özelliklere sahip olmalı Internet bağlantısına sahip olmalı Güncel antivirüs programına sahip olmalı Kullanıcının E-İmza anahtarı (Kobil) olmalı Kullanıcısı, siteye üye olmalı TNB ile VPN (Özel Sanal Ağ) bağlantısını kurmalı Satış Sözleşmesinin düzenlenebilmesi için EGM ile bağlantı sadece Yazım.NET programından yapılacaktır Varolan Yazım.NET programının güncellenmesi, bunun için de mevcut Yazım.NET programının versiyonunun 1.2.x.x olması gerekmektedir.

Uygulama Prensipleri (2) Hem alıcının, hem satıcının KPS ve AKS sorgusu Yazım.NET tarafından otomatik olarak yapılacaktır. Alıcının bildiriminde kullanılan TCKN bilgisini doğrulama amacı ile Adres Bildirimi sebebi ile (hem satıcı hem alıcı için - 2010/4 Nolu Genelge) Satış işlemi, aşağıdaki sıraya göre sonuçlandırılacaktır: Yazım.NET programından Satış Sözleşmesi hazırlanıp bastırılacak Taraflar imzalayacak Noter inceleyip imzalayacak Vezne programından makbuz kesilerek satış bildirimi yapılacak Vezne ya da Yazım.NET programından «Tescile İlişkin Geçici Belge» basılacak Alıcı tüzel kişilik ise, makbuzda Vergi Numarası da otomatik olarak yer alacaktır. Herhangi bir teknik arızada satış tamamlanır ancak bildirim aşaması gerçekleşmez ise, 3 gün boyunca vezneden veya tnbonline sitesinden e-imza anahtarı (Kobil) ile bildirim yapılabilecektir.

Uygulama Prensipleri (3) Elektronik ortamda 01.05.2010 itibarı ile araç satış ve devrine ilişkin yapılabilecek işlemler Normal Satış Mülkiyeti Muhafazalı Satış Hisseli Satış ve Hisse Satışı Hibe Muvafakatli Satış (Rehinli, Hacizli)

Uygulama Prensipleri (4) Vezne ve Yazım.NET’de yapılan işlemler, satış ve bildirimler, bilgisayara takılı olan e-imza anahtarının (Kobil) sahibi adına merkezde kayıt altına alınacaktır. Vekil Noterliklere uygun sayıda e-imza anahtarı (Kobil) TNB tarafından sağlanacaktır. Vezne ve Yazım.Net programlarında, kurum bilgileri eksiksiz ve hatasız olmalıdır.

Diğer Hususlar Her e-imza anahtarı (Kobil) sahibi tarafından kullanılmalı Vezne programındaki bilgilerin günlük yedeğini almak artık daha önemli Programların en güncel şeklinin kullanımı Teknik Duyuruların Takibi Kurumsal hizmet kesintileri Uygulama ve istisnalara ilişkin duyurular

Mevcut Durum Tamamlanan Kurulumlar: Sonraki Kurulum Aşamaları Her bilgisayara «VPN» Kurulumu Her bilgisayara «Uzaktan Kurulum» programının kurulumu Sonraki Kurulum Aşamaları XPS Görüntüleyici Kurulumu Vezne ve Yazım.NET Kurulumları

Bir Araç Satışı Nasıl Oluyor ?

Elektronik Ortamda Araç Satışı İlgililer Noterlik NPS EGM Gerekli evraklar alınır Yazım.NET EGM Sorgusu yapılır NPS Belge No Araç bilgileri, satıcılar, mahrumiyetler, muayene bilgileri Sözleşme hazırlanır, ilgililer ve Noter tarafından imzalanır Sözleşme Bilgileri Bu işlemler tek adımda tamamlanır Tahakkuk Satış Onayı Vezne Satış Onay Numarası Makbuz Kesimi Yevmiye Bilgileri Bildirimi Bildirim Onay Numarası Tescile İliş.Geçici Belge Yazım.NET Vezne veya Tescile İlişkin Geçici Belge Basımı Arşivleme

Uygulama Usul ve Esasları

Elektronik Ortamda Araç Satışı MEVZUAT ve HUKUKİ YAPILANMA A 5942 sayılı «Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun» B Karayolları Trafik Yönetmeliği <Yayınlanmak üzere> C EGM tarafından hazırlanan «Noterlerce Yapılacak Araç Satış İşlemlerinde Uyulacak Usul ve Esaslar»a ilişkin Genelge <TASLAK> D İlgili Diğer Kanun ve Mevzuatlar

Karayolları Trafik Yönetmeliği T A S L A K Noterlerce yapılacak satış veya devir işlemi sırasında, araca ait tescil belgesi veya tescile ilişkin geçici belge üzerindeki bilgiler ile aracın bilgisayar kayıtlarındaki bilgileri arasında farklılık olduğunun anlaşılması durumunda, bilgisayar kayıtları (ASBİS kayıtları) esas alınır. Emniyet Genel Müdürlüğünce her araç türüne göre belirlenecek araç bilgilerindeki eksiklik veya yanlışlık olduğunun anlaşılması halinde, ilgili/ilgililer trafik tescil kuruluşuna yönlendirilerek araca ait bilgilerde düzeltme yaptırıldıktan sonra satış veya devir işlemi yapılır. (Örnek: markası, cinsi, motor no, şase no, koltuk sayısı, silindir hacmi, model yılı, rengi, yakıt cinsi...) Satış veya devir işlemi, siciline işlenmek üzere elektronik sistemle ASBİS kayıtlarına (ilgili trafik tescil kuruluşu ile vergi dairesine) bildirilir. Elektronik sistemle bildirimin mümkün olmaması halinde ise üç iş günü içerisinde yazılı bildirimde bulunulur. Bu bildirimle birlikte alıcı adına trafik tescil işlemi gerçekleşmiş sayılır. Yapılan satış veya devir işlemi üzerine ilgili noter tarafından, yeni malik adına bir ay süreyle geçerli (Ek:44) deki tescile ilişkin geçici belge iki suret olarak düzenlenir. Bu belgeler noterce onaylanarak bir sureti aracın yeni sahibine verilir, bir sureti ise satış sözleşmesi ve satışta kullanılan araç tescil belgesi veya tescile ilişkin geçici belge ile birlikte noterde muhafaza edilir.

Karayolları Trafik Yönetmeliği (2) T A S L A K Araçların satış veya devirleri, tescile ilişkin geçici belge düzenlenmesi sırasında noterler tarafından yapılacak işlemler ve araç tescil belgesinin düzenlenmesi ile araç sahiplerine teslimine ilişkin usul ve esaslar Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir. Yeni malik adına yapılacak tescil nedeniyle düzenlenmesi gereken değerli kağıtların bedelleri, satış veya devir esnasında noterler tarafından tahsil edilir. Satış veya devri yapılacak aracın ve iş makinasının sefer görev emri bulunması halinde (elektronik ortamda ASBİS kayıtlarından bu husus bildirilene kadar, araç trafik belgesi’nde sefer görev emrinin bulunup bulunmadığı kontrol edilerek), noterce yeni malike gerekli tebligat yapılır ve tebliğ edilen sefer görev emrinin bir sureti aracın görevlendirildiği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğüne gönderilir. (Otomobillerde sefer görev emri yoktur) İş makinelerinin satış ve devirleri ise araç üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmaması halinde, araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi esas alınarak noterler tarafından yapılır.Satışa veya devir işlemine ilişkin belgenin bir sureti üç iş günü içerisinde tescilini yapan kuruluşa gönderilir. SATIŞ SONRASI AŞAMALARA İLİŞKİN HUSUSLAR Noterler tarafından yapılan satış veya devir işlemlerinin bildiriminden itibaren bir aylık süre içerisinde ilgili trafik tescil kuruluşu tarafından yeni malik adına araç tescil belgesi düzenlenir. Araç Tescil Belgesinin malike teslim edilmesi ile birlikte Tescile İlişkin Geçici Belge hükümsüz sayılır.

Sefer Görev Emri Formu - Örnek

EGM Usul ve Esaslara İlişkin Genelge T A S L A K Tescilli araçların her çeşit satış ve devirleri, araç sahibi adına düzenlenmiş araç tescil belgesi veya geçerlilik süresi bitmemiş olması şartıyla tescile ilişkin geçici belge, bu belgenin zayi olduğunun beyan edilmesi ve bunun ASBİS kayıtları ile teyid edilmesi halinde ise trafik tescil bilgisayar kayıtları (ASBİS) esas alınarak yapılacaktır. Satış sırasında araç sahibi adına düzenlenmiş araç tescil belgesinin zayi olduğunun beyan edilmesi ve bunun ASBİS’den teyid edilememesi halinde ise, araç sahibi trafik tescil kuruluşlarına yönlendirilecek, zayii bilgisi tescil kuruluşunca bilgisayar kayıtlarına (ASBİS) işlendikten sonra satış işlemi yapılacaktır. Satış veya devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası borcu bulunup bulunmadığı ile araç üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunup bulunmadığı EGM bilgisayar (ASBİS) kayıtlarından sorgulanacaktır. Aracın muayenesinin olup olmadığı EGM bilgisayar (ASBİS) kayıtlarından kontrol edilecek, muayenesinin olmaması halinde, alıcı kişi noter tarafından bu hususta bilgilendirilmek suretiyle satış işlemine devam edilebilecektir. Muayenesi olmayan araçlar için “Aracın muayenesinin bulunmadığı, muayene yaptırılıncaya kadar trafikte kullanılmayacağı” yönünde tescile ilişkin geçici belge üzerine sistem tarafından şerh düşülecektir.

EGM Usul ve Esaslara İlişkin Genelge T A S L A K Hisse Satışı: Hisse oranları bilgisayar kayıtlarında belli değil ise, araç sahipleri trafik tescil kuruluşlarına yönlendirilerek, hisse oranlarının EGM bilgisayar (ASBİS) kayıtlarına işlettirilmesi sağlandıktan sonra hisse satışı işlemi yapılacaktır. Satış ve devir sırasında noterlerce plakaların alınıp iptal edilmesinin gerektiği durumlarda, araç sahibince araca ait bir/iki plakanın zayi olduğunun beyan edilmesi ve ASBİS tarafından teyid edilmemesi halinde, araç sahibi trafik tescil kuruluşlarına yönlendirilecek, plaka zayii bilgisi EGM bilgisayar (ASBİS) kayıtlarına işlendikten sonra satış işlemi yapılacaktır. Diğer Konular: Mevcut tescilli araçların plaka numaraları ile ilk defa tescil edilecek araçlara verilecek plaka numaraları, Yönetmelikte belirtilen haller dışında hurdaya ayrılıncaya kadar değiştirilmeyecektir.

DİĞER HUSUSLAR Satışın iptali (Satış Feshi) yoktur. Yeni bir satış yapılması gerekir.

Uygulamalı Çalışma

Programlardaki Kavramlar NPS Belge No: NPS sisteminde tutulan noterlik belgelerine verilen referans belge numarasıdır. Yevmiye No: İşlemdeki yevmiye sıra numarasıdır. Kullanım Amacı: Aracın hangi amaçla kullanıldığını gösterir. (Normal, Sağlık Aracı, Özürlü, Trafikten Çekmeli, Tahditli (Ticari), Özel Plakalı, Resmi Plakalı, Elçilik/Konsolosluk ve Diplomat, Yabancı kişiler, Hurdaya ayırma ) Kullanım Şekli: Aracın kullanım şekli: Hususi, Ticari, Belediye, Resmi SERVİS ve SORGULAR ASBIS Ön Sorgusu: Bir aracın satışına başlanabilmesi ve tesciline engel bir durum olup olmadığını anlamak için gerekli olan bilgilerin ASBIS sisteminden elektronik ortamda sorgulanmasıdır. ASBIS Onay Sorgusu: Veznede makbuz kesimi aşamasına kadar aracın satışına ilşkin yeni bir mahrumiyet / ceza vb. gelip gelmediğinin kontrolünün yapıldığı sorgudur. Bu anlamda bir değişiklik yok ise, bu sorgu ile beraber satış gerçekleşir ve yevmiye kesilir. ASBIS Bildirim Servisi: Satış sonrası, yevmiye numarası, tarih ve saatinin bildirildiği servistir.

Programlardaki Yenilikler Vezne Araç Satış İşlem Kodları Elektronik Ortamda Otomatik İşlem Yapan Kodlar 11.1 : Kati satış sözleşmesi – Maktu Ücretli 11.2 : Kati satış sözleşmesi – binde 8.25 Damgalı Diğer Araçlar (Faturalı Satışlar için) 11.3 : Mülkiyeti Muhafazalı Satış Sözleşmesi 11.4 : Kati satış sözleşmesi – Araç + Plakalı 11.6 : Mülkiyeti Muhafaza Satış Sözleşmesi Tescili 11.9 : Kati satış sözleşmesi – Hurda Araç El ile Bilgi Girişi Yapılan İşlem Kodları 11.21 : Kati satış sözleşmesi – Maktu Ücretli El İle Girilen 11.23 : Mülkiyeti Muhafazalı Satış Sözleşmesi El İle Girilen 11.24 : Kati Satış Sözleşmesi – Araç + Plakalı El İle Girilen Yazım.Net Araç Satış İşlem Kodları 11.1 : Araç Satış Sözleşmesi 11.3 : Mülkiyetin Saklı tutulması Kayd. Satış Sözleşmesi 11.4 : Araç Hibe Sözleşmesi 11.11 : İş Makinası Satış Sözleşmesi 11.12 : Hurda Araç Satışı 11.21 Araç Satış Sözleşmesi – Elle Girilen 11.23 Mülkiyetin Saklı tutulması Kayd. Satış Sözleşmesi – Elle Girilen 11.24 Araç Satış Sözleşmesi – Rehinli 11.25 Araç Satış Sözleşmesi – Hacizli

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Satış Sözleşmesinin Hazırlanması

Tahakkuk ve Satış

Tahakkuk ve Satış

Tahakkuk ve Satış

Tescile İlişkin Geçici Belgenin Basılması Yazım.NET VEZNE TNBONLINE

Tescile İlişkin Geçici Belgenin Basılması

Elektronik Bildirimler - Vezne

Elektronik Bildirimler - tnbonline

Satışa İlişkin Diğer Hususlar Satış işlemine ait yevmiye silinemez/değiştirilemez Belge bedellerine ilişkin tarife değerleri eklenmiştir Satış işleminde yevmiye adedi daima 1 olmalıdır Ön hesaplamada, trafik belge bedeli dikkate alınmaz Toplu onarıma, belge bedellerine ilişkin bölüm eklenmiştir

Satışa İlişkin Diğer Hususlar Soruşturma Ekranı – Makbuz Görünümü Yevmiye Defterindeki İlgili Değişiklikler

Raporlar Araç Satış İşlemleri – Takip Raporu Dönemlik Vergi Dökümü İş Cetvelleri

İnternet Sitesindeki Yardımcı İşlemler

İnternet Sitesindeki Yardımcı İşlemler Araç Satış Bildirimi Tescile İlişkin Geçici Belge Basımı

Sanal Özel Ağ (VPN) Kullanımı Bağlantı için şifre girşi Bağlantı Kuruldu Bağlantı Yok NOTLAR Bağlantı kullanılmıyor ise, kapatılmalı Simgeye sağ fare tuşu  «Disconnect»

Beklenen Soru ve Sorunlar

Karşılaşılacak Problemler Temel Problemlerin Kaynakları EGM Satıcı kimliklerinde eksiklikler ve hatalar, Satıcının kimlik bilgilerindeki alanlar farklı gelebilir. Anne adı, baba adı, doğum yeri, doğum tarihi : Bu uyarı mesajında işlem kesilmez, noterin ilgili ekrandan farklı olan alanları değerlendirmesi gerekecek ve işin devamına noter karar verecektir. Örneğin doğum yeri bilgisinin KPS’den ŞANLIURFA olarak gelmesi ile ASBIS’den Ş.URFA olarak gelmesi gibi. EGM kayıtlarındaki araç temel bilgisi eksiklikleri, ASBIS kayıtlarındaki aracın teknik bilgilerinin tescile engel olacak şekilde eksik olması manasına gelmektedir. Satıcının tescil bürosuna gidip kayıtları güncellemesi gerekir. Örneğin «silindir hacmi» bilgisinin hiç bulunmaması ya da bu bilginin yanlışlıkla «Ticari Adı» bölümüne işlenmiş olması gibi EGM Kayıtlarındaki vergi dairesi tanım eksiklikleri Araç sahibi tüzel kişiliğin bağlı olduğu vergi dairesinin, EGM vergi daire listelerinde eksik olması gibi EGM’nin ilgili servislere ulaşamaması (sigorta, muayene, maliye vb.) Bilinen Uygulama Mesajları Satıcı Tckimlik numarasının eksik ya da hatalı olması: ASBIS kayıtlarındaki ilgili plakanın sahibinin TCKN verisinin hatalı ya da eksik girilmiş olmasından kaynaklanır. Satıcının tescil bürosuna gidip kayıtları güncellemesi gerekir. «Sigorta ve/veya muayene bilgisi sorgulanamadı» uyarısı gelebilir. İş akışını kesen bir uyarı değildir. Satış sözleşmesine uygun bir beyan otomatik olarak gelecektir. Aracın vergi borcunun bulunması : İş akışı kesilir, vergi borcu var ise araç satışı yapılamaz. Satıcı TCKN uyuşmuyor: Girilen TCKN bilgisi, belirtilen plakanın sahipleri arasında bulunmadığı durumlarda bu mesaj alınır ve işleme devam edilemez.

Karşılaşılacak Problemler Tahakkuk aşamasında “Araç Bilgilerinde Değişiklik Var” mesajı. Bu mesaj ile iş akışı kesilir, ASBIS kayıtlarında satışı yapılmak istenen aracın son durumunda bir değişiklik olması manasına gelir. ( örneğin, sözleşme hazırlanması ile makbuz kesilmesi arasında geçen zamanda araca mahrumiyet konması, trafik cezası kesilmesi vb. sebeplerden ötürü olabilir) ASBIS Kayıtlarının Eksikliklerinden Gelebilecek Mesajlar ASBIS kayıtlarına ulaşılamadı mesajı: Bu mesaj eğer bazı plakalarda geliyor ise bunun sebebi ilgili araç bilgilerinde ASBIS tarafından yönetilmeyen bir durumun olmasından kaynaklanmaktadır. Bu hata genel bir hata olup, ilgili kaydın ASBIS tarafından düzenlenmesini gerektirir.

© 2010 Türkiye Noterler Birliği – Bilgi İşlem Müdürlüğü Ayrıntılı ve güncel bilgiler için, tnbonline sitesindeki «Araç Satış İşlemleri Destek Sayfası» takip edilmelidir - SORULAR © 2010 Türkiye Noterler Birliği – Bilgi İşlem Müdürlüğü