Universal Plug & Play (Evrensel Tak ve Çalıştır) UPnP Universal Plug & Play (Evrensel Tak ve Çalıştır)

UPnP Nedir? Elektronik cihazların birbirleriyle daha uyumlu çalışmasını çok daha basit bir şekilde gerçekleştiren ağ sistemidir.

UPnP’nin Başlangıcı UPnP destekli cihazları ve bu cihazlarda çalışan hizmetleri UPnP Forum adı verilen bir topluluk tanımlamaktadır. UPnP Forum tarafından,1999 yılından beri geliştirilmekte olan UPnP’ye bugün 826 öncü kuruluş standartlaştırılmasına destek olmaktadır. UPnP Forum’a www.upnp.org adresinden ulaşılabilir.

UPnP’nin Kapsamı IP, TCP, UDP, HTTP ve XML gibi protokolleri destekler. Kablolu veya kablosuz tüm ağ teknolojileri ile birlikte çalışabilir.

UPnP’nin Bileşenleri Cihaz Hizmet Denetim Birimi

Cihaz UPnP’de tanımlanmış hizmet barındıran bileşene cihaz denir. Bazı cihazlar aynı zamanda başka bir gömülü cihaz da barındırabilir.

Hizmet Cihaz üzerinde eylemler gerçekleştirmek ve cihaz durumunu durum değişkenleri ile belirtmekle görevlidir. Örneğin bir çalar saat hizmeti, “anlık zaman” durum değişkeni ile “Saat bilgisi ver” ve “Saati Ayarla” ayarlarını barındıracak şekilde modellenebilir.

Denetleme Birimi UPnP ağı üzerindeki cihazları tespit edip onları izleyebilen ve ayarlayabilen birimlere denetleme birimi adı verilir.

Denetleme Birimi Cihaz açıklamasının ve üzerinde barındırılan hizmetler listesinin alınması, Hizmet açıklamalarının alınması, Hizmetleri denetleme isteği gönderilmesi, Hizmetin olay sunucusuna üye olarak, herhangi bir değişiklikten haberdar edilir duruma gelmesi işlevlerini yerine getirebilir.

UPnP Kullanımı UPnP kullanımı şu işlem sırasıyla gerçekleşir: Adresleme Cihaz Bulma Cihaz Bilgisi Edinme Denetim Bilgilendirme Sunum

Adresleme UPnP Ağı üzerindeki her cihaz kendisine otomatik IP adresi atayacak bir DHCP sunucusu arar. Bunu bulması halinde uygun IP adresini alıp ağa dâhil olur.

Cihaz Bulma SSDP olarak tanımlanan protokole göre cihaz ağa bağlandığı anda üzerinde barındırdığı hizmetlerin bilgisini ağdaki denetleme birimlerine yayınlamaya başlar

Cihaz Bilgisi Edinme Cihazın bulunduğu anda kendisine gelen yanıtın içinde cihazın tanımlama bilgisine ulaşılabilecek XML belgesinin adresi bulunmaktadır. Denetim birimi bu adresten ilgili belgeyi alarak cihazın özelliklerini öğrenir.

Denetim Denetim birimi bir cihazı denetlemek için cihazın hizmetine bir istek gönderir. Bu işlem, cihaz tanımlama belgesinde tanımlanan denetim adresine bir denetim mesajı göndererek sağlanır. Burada kullanılan mesajlar da yine SOAP adı verilen protokolle XML formatında oluşturulmuş mesajlardır.

Bilgilendirme Cihazlar üzerinde çalışan hizmetlerin durumlarını kayıtlı denetleme birimlerine periyodik olarak bildirirler. Bu bilgilendirme mesajları GENA adı verilen protokol ile yine XML formatında hazırlanan bir belge ile gerçekleştirilir.

Sunum Bazı UPnP destekli cihazlar üzerlerinde bir internet sayfası barındırarak denetleme birimlerinin izleme ve ayarlama işlemlerini bu sayfa aracılığıyla yapmasına olanak sağlar. Böyle bir sayfadan yapılabilecek ayarlar sayfanın ve cihazın kabiliyetlerine bağlı olarak değişiklikler göstermektedir.

UPnP’nin Gerçekleştirilebilirliği Microsoft’un uzaktan desteği ve uzak masaüstü herkesin bildiği örneklerdir.

UPnP’nin Gerçekleştirilebilirliği Multimedya Mekanik Aydınlatma Zamanlama Güvenlik İletişim Paylaşım Isı Yazdırma/Tarama Otomobil Ağları Ev Otomasyonları …

UPnP’nin Geleceği Lüks sayılamayan ev eşyalarına da girmeyi başaran UPnP artık yeni ürünlerde olmazsa olmaz bir teknolojidir. Kullanım alanı hayal gücümüzle sınırlıdır.