ÇALIŞAN HAKLARI ve GÜVENLİĞİ BİRİMİ

ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ NEDİR? Sosyal refah sisteminin birleştiricisi ve birleşeni olan sağlık alanında;hastaların meşru iyilik halini kaybetmesi,fiziksel ve psikososyal tıbbi müdahale alanının hassasiyeti ve hayati riskleri sebebiyle hizmet üreten ve alan için davranışsal boyutta risk faktörleri bulunmaktadır. Sağlık çalışanına karşı şiddetin önlenmesi ve hizmet sunumunun kalitesinin arttırılması hususunda çalışan güvenliği,sağlık personelinin çalışma koşulları ve sundukları hizmetten dolayı karşılaşabilecekleri tehlikeleri tanımlayarak risk analizi yapmak yasal mevzuat hakkında bilgilendirmek eğitim modülleri ile hak ve uygulamaları aktarmak koruyucu ve önleyici tedbirleri almak ilkelerine dayanır.

ÇALIŞAN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASINA İLİŞKİN GENELGE Sağlık çalışanının güvenilir ortamda ve yüksek motivasyon ile sağlık hizmeti sunması sağlık çalışanı ve hasta güvenliğinin sağlanması ,sağlıkta dönüşüm programımızın her aşamasında önem arz etmekte olup 15.05.2012 tarih ve 2012/23 sayılı çalışan güvenliği genelgesi yayınlanmıştır. Beyaz Kod Uygulaması; Sorumlu Başhekim Yardımcısı vasıtası ile takip edilecektir. Görevli müdahale ekiplerinin sağlık çalışanının yaşadığı krizde en erken müdahalesi sağlanacaktır. Olayın analizi yapılarak risklere ilişkin önlemler alınacaktır.

ÇALIŞAN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASINA İLİŞKİN GENELGE Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi; Birim sağlık personelinin sorununa ilişkin destek verecek ve yasal mevzuat takibi hususunda bilgilendirerek ilgili raporlamaları yapacaktır.Birim gerekli düzenleyici önleyici tedbirleri organize ederek planlama yapacaktır. Hizmetten çekilme; Sağlık çalışanları sağlık hizmeti sunumu sırasında şiddete uğraması halinde acil hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.İlgili yönetici,sağlık hizmeti devamı bağlamında gereken uygulamayı yürütecektir.

ÇALIŞAN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASINA İLİŞKİN GENELGE Bildirim Süreci; Sağlık çalışanına yönelik şiddet olaylarını takip etmek üzere Bakanlık beyaz Kod Birimi kurularak 24 saat hizmet verecek 113 numaralı telefon ve www.beyazkod.salik.gov.tr Adresi oluşturulmuştur.Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarında gerçekleşen şiddet olayları yöneticileri tarafından derhal 113 numaralı telefonla bakanlık beyaz kod birimine bildirilecek,eş zamanlı olarak kurumun hukuk birimine ,adli mercilere intikal ettirilecektir.Kamu görevlilerine karşı işlenen şiddet olaylarının takibi şikayete bağlı olmadığından ilgili personelin şikayetinin olup olmadığına bakılmaksızın yöneticiler olayı adli mercilere intikal ettireceklerdir. Şiddete uğrayan kişiler doğrudan 113 numaralı telefona bildirim yapılabilecektir.

SAĞLIK ÇALIŞANINA YÖNELİK ŞİDDET NEDİR? Sağlık kurumlarında şiddet hasta ve hasta yakınları yada diğer herhangi bir bireyden gelen sağlık çalışanı için risk oluşturan ,tehdit davranışı,sözel tehdit,fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan oluşan durumdur.

SAĞLIKTA ŞİDDETİN NEDENLERİ? Hasta ve Hasta yakınlarından kaynaklı nedenler; Alkol,madde bağımlısı ve psikiyatrik bozukluğu olan kişiler Hasta ve hasta yakınlarının ölüm olayı hastalık tehdidi nedeni ile içinde bulundukları ruh halinin şiddet eğilimlerini arttırıyor olması Personelden Kaynaklı Nedenler; Alkol,madde ve psikiyatrik hastalık tanısı olan personel ile çalışma Personelin kişiler arası iletişim konusunda eğitimsizliği Personel ve hastane idaresinin kriz yönetimi politikası eksikliği Sosyal Medya; Sağlıkta yaşanan sorunların hekimlere mal edilmesi Malpraktis olgularının hizmet ve kişisel kusur ayrımı yapılmadan hekimin suçlanması

TÜRK CEZA KANUNUNDA İLGİLİ MADDELER Madde 86/3 : Kasten yaralama suçu kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle işlenirse,şikayet aranmaz ceza yarı oranında artar. Madde 125/3-Madde 131/1: Hakaret suçu kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenirse cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz ,soruşturulması ve kovuşturulması için şikayet şartı aranmaz. Madde 280 :Sağlık Mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi. Madde 281 :Suç delillerini yok etme,gizleme veya değiştirme.

MOBBİNG NEDİR? Mobbing; işyerinde bir yada birkaç kişi tarafından genellikle tek bir kişiye sistematik biçimde uygulanan etik olmayan yaklaşımlar ile kişiyi çaresiz ve savunmasız bırakmak. Böylelikle performansını ve dayanma gücünü yok ederek işten ayrılmaya zorlamaktır.

MOBBİNG İLE MÜCADELE YOLLARI Bilgilendirme Mobbing; sürece ilişkin mağdur kadar iş arkadaşlarının, yöneticilerin ve tüm toplumun farkındalığı sağlanmalıdır. Konuya ilişkin kamu oyunun bilinçlendirilmesi ve duyarlılığının arttırılması için çalışmalar yapılmalıdır. Önlem Alma Mobbing; eylemlerinin varlığına ilişkin belirtileri zamanında fark etmek bu eylemlerin başlamasına neden olan çatışmayı ve tarafları belirlemek tarafları uzlaştırıcı eylemlerde bulunmak,örgüt kültürünün takım çalışması mantığını uygun hale gelmesini sağlamak gibi eylemler bu kapsamda değerlendirilebilir.

MOBBİNG KAVRAMINA İLİŞKİN KORUYUCU MEVZUAT T.C. Anayasası madde 125 : İdarenin her türlü eylem ve işlemine karşı yargı yolu açıktır. Madde 128 : Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri atanmaları görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak mali ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır. Madde 129 : Memurlar ve diğer kamu görevlileri anayasaya ve kanunlara sadık kalarak faaliyette bulunmakla yükümlüdürler.

MOBBİNG KAVRAMINA İLİŞKİN KORUYUCU MEVZUAT Memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemez. Disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz.

5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU Madde 94 : Bir kişiye karşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine,algılama ve irade yeteneğinin etkilenmesine ,aşağılanmasına yol açacak davranışları gerçekleştiren kamu görevlisi hakkında 3 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu suçun işleyişine iştirak eden diğer kişilerde kamu görevlisi gibi cezalandırılır. Bu suçun ihmali davranışla işlenmesi halinde verilecek cezada bu neden ile indirim yapılamaz.

YENİ BORÇLAR KANUNU Madde 417 : İşveren hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU Madde 10 :Amir maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amir yetkisini kanun,tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır. Madde 11 :Devlet memurları kanun,tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar. Madde 17 : Devlet memurları bu kanun ve kanuna dayanılarak yayınlanan tüzük ve yönetmeliklere göre tayin ve tespit olunup yürürlükte bulunan hükümlerin kendileri hakkında aynen uygulanmasını istenme hakkına sahiptirler.

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU Madde 18 : Kanunlarda yazılı haller dışında Devlet memurunun memurluğuna son verilemez,aylık ve başka hakları elinden alınamaz. Madde 21 : Devlet memurları kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat; amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlemlerden dolayı şikayet ve dava açma hakkına sahiptirler. Madde 125 : Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile herbir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır; Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır; Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak İş arkadaşlarına , mahiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hakaret ile sataşmak Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak ,işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak Kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak.

SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI Sağlık hizmeti sunumu bir ekip işidir.Bu ekibin birer paydası olan her bir sağlık çalışanı aşağıda tanımlanan haklara sahiptir. 1- Hekim/Sağlık Çalışanları Çağdaş Bilimsel Tıp Olanaklarını Uygulama Hakkı; Hekimin /sağlık çalışanlarının tanı ve tedavi sürecinde tıptaki gelişmeleri ve yüksek teknolojiyi kullanma hakkı vardır. 2- Hekim/Sağlık Çalışanları Baskı Altında Olmadan Mesleklerini Uygulama Hakkı,baskı altında bulunmadan hizmet vermeye hakları vardır. 3- Hekim/Sağlık Çalışanları Mesleğini Uygularken Etik İlkelere Bağlı Olma Hakkı,sağlık personelinin mesleklerinin getirdiği duyarlılık ve ciddiyetle etik ilkelere bağlı kalarak hizmet sunma hakları vardır.

SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI 4- Hekim/Sağlık Çalışanları Kendi Değerlerine Ters Düşen Durumlardan Kaçınma Hakkı,sağlık çalışanlarının görevi açısından olumsuzluk yaratmayacak şekilde kendi değerlerini savunabilir. 5- Hekimin Hastayı Reddetme Hakkı hekimin ve sağlık çalışanının resmi yada insani görevini yerine getirmesi hariç olmak üzere mesleki ve kişisel sebepler ile hastaya bakmayabilir. 6- İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı-Hekim/Sağlık çalışanı başladığı tedaviyi sonuçlandırır,eksiklikleri tamamlar ve hastayı iyileşinceye kadar izler. Bilimsel gereklere uygun olarak tanıyı koyar ve gerekli tedaviyi uygular.Sonucun kesinlikle şifa ile sonuçlanmamasından dolayı tenkit edilemez

SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI 7- Tedavi Yöntemini Seçme Hakkı,Hastanın tedavisinde birden fazla yöntem varsa hekim istediğini seçmekte özgürdür.Fakat en çok bilinen ve güvenilirliği kanıtlananı seçmelidir.Ayrıca hekim/sağlık çalışanının tedavi için hastaya önerdikleri ilaç ve tavsiyelere uyulmasını isteme hakkına sahiptirler. 8- Hekim/Sağlık Çalışanları Nitelikli Bir Eğitim Görme ve Kendini Yenileme Hakkı,sağlık hizmetlerinin hızlı gelişmesi hizmet alanının hayati önem ve riskler taşıması sebebiyle sürekli olarak yenilenen bir eğitim anlayışı gereklidir. 9- Hekim/Sağlık Çalışanlarının Danışma ve Konsültasyon İsteme Hakkı, Hekim ve sağlık çalışanı bir ekibin parçasıdır.İhtiyaç duyulduğunda konsültasyon isteme hakkına sahiptirler.

SAĞLIK BAKANLIĞI PERSONELİNE KARŞI İŞLENEN SUÇLAR NEDENİYLE YAPILACAK HUKUKİ YARDIMIN USUL VE ESASLARI HAKKINDAKİ YÖNETMELİK Yönetmeliğin yedinci maddesine istinaden Bakanlık bildiriminin yapılacağı bir sistem kurar ve bu sistemde kişisel verilere ilişkin bilgilere yer verilmez. 113 sistemi Sağlık Bakanlığında yürütülen hukuki destek ve bildirim hattı bu amaç için kullanılır. Yönetmeliğin sekizinci Maddesine istinaden mağdur sağlık personeli veya kurum yöneticisi hukuki yardım talebinde bulunabilir.İlgili personelin hukuki yardımdan faydalanabilmesi için yönetmelik hükümleri resen İl Sağlık Müdürlüğü ve bağlı bulunan kuruluş amirliklerince uygulanır.