rİsk azaltma metoTlarI NEREYE KADAR rİsk azaltmaK ? HAZIRLAYAN SELÇUK NAS

OLAYIN ETKİLERİ VEYA ŞİDDETİ PROBABILITY OF OCCURRENCE NİTEL RİSK DEĞERLENDİRME TEKNİKLERİ R İ S K M A T R İ S İ RISK MATRIS Z T I Y N X W 1 2 3 4 5 Olayın Etkileri veya Şiddeti (C) Tanım Description Ağırlık Düzeyi Weighting Value Felaket (Çok ciddi) Catastrophic Z Tehlikeli etki (Ciddi) Hazardous effect Y Büyük etki (Orta) Major effect X Küçük etki (Hafif) Minor effect W Çok küçük etki (Çok hafif) Little effect V OLAYIN ETKİLERİ VEYA ŞİDDETİ CONSEQUENCES Olayın Olma Olasılığı (P) Tanım Description Düzey Ölçeği Scale İhtimal Dağılımı Range Sık Frequent 5 10-0 ---10-3 Orta derece olası Reasonably probable 4 10-3 ---10-5 Pek az Remote 3 10-5 --- 10-7 Aşırı derecede az Extremely remote 2 10-7 --- 10-9 İmkansız derecede Extremely improbable 1 10-9 dan az OLAYIN OLMA OLASILIĞI PROBABILITY OF OCCURRENCE I Kabul Edilemez Bölge …...Intolerable Region T Kabul Edilebilir Bölge .. …Tolerable Region N Önemsiz Bölge …..…Neligible Region

OLAYIN ETKİLERİ VEYA ŞİDDETİ PROBABILITY OF OCCURRENCE rİsk azaltmak I Kabul Edilemez Bölge Intolerable Region Z T I Y N X W 1 2 3 4 5 T Kabul Edilebilir Bölge Tolerable Region OLAYIN ETKİLERİ VEYA ŞİDDETİ CONSEQUENCES OLAYIN OLMA OLASILIĞI PROBABILITY OF OCCURRENCE N Önemsiz Bölge Neligible Region

OLAYIN ETKİLERİ VEYA ŞİDDETİ PROBABILITY OF OCCURRENCE rİsk azaltmak I Kabul Edilemez Bölge Intolerable Region Z T I Y N X W 1 2 3 4 5 T Kabul Edilebilir Bölge Tolerable Region OLAYIN ETKİLERİ VEYA ŞİDDETİ CONSEQUENCES OLAYIN OLMA OLASILIĞI PROBABILITY OF OCCURRENCE N Önemsiz Bölge Neligible Region

rİsk azaltmak Tehlike Kabul Edilemez Bölgede ise Bu bölgede risk seviyesini düşürebilmek için uygun yöntemler kullanılmalı. Eğer risk azaltma maliyeti efektif değilse projeden aktiviteden veya sistemden vazgeçilmeli veya diğer alternatifleri düşünülmeli. Tehlike Kabul Edilebilir Bölgede ise Bu bölgede risk seviyesini düşürebilmek için iki önemli soru yanıtlanmalı. Tehlike Kabul edilemez bölgeye ne kadar yakın? Risk azaltmak maliyeti efektif olabilir mi? Tehlike Göz Ardı Edilebilir Bölgede ise Bu bölgede tehlike yalnız başına bırakılabilir.

rİsk azaltmak Risk Azaltma Tercihleri - Ektinin büyüklüğünü azaltmak ( C ) Bu yöntem genellikle proje süresinin ilk veya tasarlama safhasında mümkündür. Meydana gelme olasılığını azaltmak ( P ) Bu yöntem proje süresince her safhada gerçekleştirilebilir. İkisini birden azaltmak Bu yöntem büyük bir esneklik sağlamaktadır.

Mühendislik Metotları rİsk azaltma metoTlarI Yönetim Metotları Mühendislik Metotları Operasyonel Metotlar

rİsk azaltma metoTlarI Yönetim Metotları Yönetim metodunda en önemli çözüm, örgüt içerisinde güvenlik kültürünün oluşturulmasıdır. Çözümde temel unsur insandır. Emniyet ile ilgili insan davranışları, tutumları ve kararları risk azaltma yönteminin temel unsurlarıdır. Bu yöntemde diğer çözüm, emniyet faktörünün eğitimler sayesinde bireysel olarak hissettirilmesi ve istekliliğin arttırılması olarak ifade edilmektedir. Faydaları: Ana problemin içerisindeki insan faktörünün yeri tespit edilebilir. Örgütteki güvenlik kültürü ve gelişimi pozitif yönlü liderliğin de oluşması sağlar.

rİsk azaltma metoTlarI Yönetim Metotları Sakıncaları: Örgütteki güvenlik kültürünün oluşması çok zaman alabilir. Yapılmış olanların ölçülmesindeki güçlükler. Çok kültürlü ve çok dilli bir tayfa yelpazesi içerisindeki gemilerde efektif bir iletişim kurmanın çok zor olması. Örnek: Dover’de High Speed Craft hizmete sokacak bir firma 40 Knots luk bir hızla yoğun trafikte sefer yapacak olan gemisinin çatışma riskini kabul edilemez bölgede olduğunu görmektedir. Yönetim metotlarını kullanarak riski azaltmak istemektedir. Çözüm: Tüm zabit ve kaptanlara simülatör destekli eğitim aldırtır. Gemide tim yönetim eğitimleri verdirtir. (Bridge Team Management)

rİsk azaltma metoTlarI Mühendislik Metotları Mühendislik metotlarında gemi yapı elemanlarının dizaynı veya mevcutların uyarlanması veya yenilerinin ilavesi gibi yöntemler kullanılır. Faydaları: Çözümler net olarak gözlemlenebilir. Örnek olarak double hull tankerlerin deniz kirliliği riskini azaltması. İnşa aşamasındaki gemilerde yeni çıkacak olan risk azaltıcı seçenekler bunlara ilave edilebilir. Sakıncaları: Çözümlerin mevcut gemilere uygulanması zordur. Yeni risk azaltıcı seçeneklerin mevcut gemilere uyarlanması yeni inşaya göre daha masraflıdır. Çözümler gerçek problemin çözümü olmayabilir.

rİsk azaltma metoTlarI Mühendislik Metotları Örnek: High speed craft bir gemi, yanaşma kalkma sırasında, rıhtıma normalden fazla bir hız ile çarpası sık karşılaşılan bir durumdur. Bu da gemilerde hasarlara neden olmakta ve hasarın giderilmesi için teknenin kızağa alınarak bakımının yapılması gerekmektedir. Bu zaman kaybı geminin kar etmesini engellemektedir. Firma buradaki riski mühendislik metotları kullanarak azaltmak istemektedir. Çözüm: Teknenin özel usturmaçalarla donatılması. Hız ve yaklaşım sensörü takılması.

rİsk azaltma metoTlarI Operasyonel Metotlar Operasyonların tasarlanması ve emniyet yönlü kritik işlem sırasının belirlenmesi için hazırlanan prosedürler metodun başlıca unsurudur. Bu sayede personelin görevlerini yerine getirime sırasında standart emniyet kurallarının uygulanması sağlanır. Prosedür geliştirme ve bu prosedürler üzerinde yapılacak çalışmalar operasyonel risk azaltma metodunun kapsamını oluşturmaktadır. Faydaları: Bu yöntem ile insan faktörünün etkisi azaltılabilir. Güvenlik standardı sağlanabilir. Sakıncaları: Operasyon prosedürleri inisiyatif kullanmayı engelleyebilir. Bu yöntem geniş kapsamlı bir eğitimi gerektirir.

rİsk azaltma metoTlarI Operasyonel Metotlar Örnek: Muhtemel karaya oturma riski, tanınmayan sularda, gel git etkilerinin yoğun olduğu yerlerde oldukça yüksektir. Bu riski azaltmak için operasyonel metotlar kullanılacaktır. Çözüm: Karaya oturmanın önlenmesi ile ilgili prosedür geliştirmek.

rİsk azaltma metoTlarI Bütünleşik Metot Genellikle daha önce bahsedilen Yönetim, Mühendislik ve Opreasyonel metotları birlikte kullanılmaktadır. Emniyet ihtiyaçlı olarak yeni bir ekipmanın gemiye uyarlandığı zaman bu ekipman ile ilgili eğitim gerektirdiği gibi, bunu kullanmak için de prosedürlerin de oluşturulması gerekebilir. (Fast rescue boat) Faydaları: Probleme neden olan gerçek olayların tanımlanmasını sağlar. Problemin başarıyla çözümü için tam bir çözümdür. Faydaları: Kullanılacak üç yöntemin arasındaki dengenin sağlanması zordur. Bu yöntem üç yöntemin bir arada tartışılarak çözüm bulunmasını gerektirdiği için diğerlerine göre daha fazla zaman ve maliyet unsurları oluşturur.

rİsk azaltma metoTlarI Bütünleşik Metot Örnek: Yolcu gemilerinin mutfaklarında meydana gelebilecek yangın riski için bütünleşik risk azaltma metodunu kullanınız. Çözüm: Yangın ve yangınla mücadele eğitimi Hassas yangın algılama sistemleri Yangınla mücadele edebilmek için prosedür oluşturmak

NEREYE KADAR rİsk azaltmaK “ALARP” (As Low As Reasonably Practicable) Mümkün Olduğu kadar Makul ve Yapılabilir Risk azaltma metotlarında tehlike ve ve bu tehlikeyi düşürmek için verilen gayret veya çaba ölçek üzerinde dengelenmeye çalışılmalıdır. Bu çaba veya gayret kimi zaman parasal maliyeti ifade ederken kimi zaman harcanan zamanı kimi zaman da ikisini birden ifade eder. Risk miktarı ve çabası dengeli oluşmalıdır. Yapılacak her işlem makul ve yapılabilir olmalıdır (ALARP).

NEREYE KADAR rİsk azaltmaK “ALARP” (As Low As Reasonably Practicable) Mümkün Olduğu kadar Makul ve Yapılabilir Maliyet Etkin Bölge Maliyet Artış Bölgesi Maliyet Fırlama Bölgesi A Bölgesi ALARP B Bölgesi C Bölgesi Gayret veya Çaba Risk Azaltma Miktarı

Maliyet - Fayda Analizi Metodu NEREYE KADAR rİsk azaltmaK Maliyet - Fayda Analizi Metodu Riskin azaltılması için öncelikli hedefin kabul edilemez bölgedeki risklerin azaltılması olduğunu görmüştük. Bu bölgede veya daha alt bölge olan kabul edilebilir bölgedeki risk seviyeleri azaltılırken katlanılmak zorunda olunan maliyetin miktarı karar vermede en önemli unsurdur. Bu metodun en kullanışlı tarafı insan unsuru dahil her değer sisteme sayısal olarak girebilmektedir. Burada kullanılacak risk azaltma metotları ve alternatif çözüm yöntemlerinin maliyetlerinin hesaplanması kolaydır. İnsan hayatının değer maliyeti için kabul edilen iki yaklaşım vardır. İnsan sermayesi Ödemeye İsteklilik

Maliyet - Fayda Analizi Metodu NEREYE KADAR rİsk azaltmaK Maliyet - Fayda Analizi Metodu İnsan sermayesi : Vaktinden önce arızalanan bir ekipmanın kaybının hesabı ile aynı yaklaşımı taşır. İnsanın bireysel değer maliyeti, potansiyel olarak kazanabileceği miktar ile acı ve ızdırabın bedeli olarak hesaplanmıştır. 200.000 sterling. -Ödemeye İsteklilik: Yüksek seviyeli risk ortamlarında insanların risk azaltmaya mı yoksa tazmin etmeye mi istekli oldukları ile ilgilidir. 1.000.000 sterling.

TEŞEKKÜRLER