3. HAFTA Bilimsel Araştırmada Temel Kavramlar

1. Bilim

Evrenin veya olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneye dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkarmaya çalışan düzenli bilgi. Belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıka, belli bir amaca yönelen bir bilgi edinme ve yöntemli araştırma süreci. Doğru düşünme ve doğru karar alma süreci.

2. Paradigma

Bir dünya görüşü olup insanlara neyin önemli ve mantıklı olduğuna karar vermede yol gösteren, neleri ne niçin yapmaları gerektiğini açıklayan düşünce sistemidir. Kişinin dünyaya bakış açısı ya da yaşam felsefesi olarak da düşünülebilir.

3. Yaklaşım

Bilimsel araştırmalarda herhangi bir konuda yürütülen bir araştırmaya yön veren, araştırmanın niçin ve nasıl yapılacağını gösteren felsefi ve pratik açıklamalar, destekleyiciler ve süreçlerdir. Bir araştırmada kullanılan yöntem, teknik ya da veri toplama araçları yaklaşıma göre belirlenir.

4. Araştırma

Herhangi bir olgu, olay ya da subjeyi (kişiyi) anlamak, geliştirmek ve sonuçta bilimsel bilgi üretmek amacıyla birtakım bilimsel ilkeler tarafından yönlendirilen, planlı ve sistematik olarak yürütülen bir inceleme olup verilerin toplanması, analizi, değerlendirilmesi, yorumlanması ve sonucun rapor edilerek duyurulmasını içere bir etkinliktir.

5. Yöntem

Yaklaşımın uygulamaya dönük açıklamasına yöntem ya da metodoloji denir Yaklaşımın uygulamaya dönük açıklamasına yöntem ya da metodoloji denir. Bir başka ifadeyle, herhangi bir araştırmada belli bir sonuca ulaşmak amacıyla belirli bir sistematik süreç takip edilerek izlenen yola yöntem denir.

6. Teknik

Araştırılan konuyla ilgili olarak açıklama, yorumlama ve tahin etmeyi sağlayacak pratik araçlara teknik denir. Teknik, bir araştırmada veri toplama araçları (gözlem, görüşme, anketi, doküman vs.) olarak da kullanılır.

7. Ontoloji

Sosyal dünya nasıl algılanır ve anlaşılır? İnsan olma nedir? Varlığa veya gerçeğe ilişkin genel araştırma, varlık felsefesi. Metafiziğin temel dallarından birini oluşturan ontoloji, varlığın doğasına ve kategorilerine ilişkin felsefi araştırmayı ifade eder. Sosyal dünya nasıl algılanır ve anlaşılır? İnsan olma nedir? Okulun varlık amacı nedir?

9. Epistemoloji

Bilginin oluşumunda ölçütler nelerdir? Bilgi, bilme ve bilmenin doğasıyla ilgilenmektedir. Bilgi felsefesi de denmektedir. Bilginin oluşumunda ölçütler nelerdir? Nesnel ve öznel bilgiler ne demektir? Eğitim öğretim ortamlarında yararlanılacak bilgiler kimler tarafından oluşturulmalıdır?

10. Aksiyoloji

Bilimsel ahlak ile ilgili olarak araştırmayı yönlendiren araştırmacının hangi konulara ve bunlara nasıl davranması gerektiğini bildiren bir felsefe koludur. Birtakım sorularla yakından ilgilenmektedir: Araştırılan kişilerin kimlikleri açıklanmalı mı? Onlara nasıl davranılmalı? Bilimsel bilgiye nasıl saygı gösterilmeli? gibi.