KUVVET KAVRAMI, ÖZELLİKLERİ VE ÖLÇÜLMESİ Duran bir cismi hareket ettiren, hareket eden bir cismi durduran veya yavaşlatan, hareketin yönünü değiştiren, cisimler üzerinde şekil değişikliği yapabilen etkiye kuvvet denir.

Günlük hayatta kuvvetin bir çok çeşidi ile karşılaşırız. Motor kuvveti Manyetik kuvvet Yer çekimi kuvveti Sıvıların kaldırma kuvveti - - - +++ Elektriksel kuvvet

Kuvvet vektörel bir büyüklüktür.F harfi ile gösterilir. Kuvvet dinamometre ile ölçülür.SI birim sisteminde kuvvet birimi Newton’dur.Newton kısaca N harfi ile gösterilir. Dinamometre içinde yay bulunan ve bu yayın uzama katsayısına göre ölçeklendirilmiş boru şeklinde bir muhafazadan oluşur. Dinamometre

STATİĞİN PRENSİPLERİ VE TATBİKATI Birden fazla kuvvetin yaptığı etkiyi tek başına yapabilen kuvvete bileşke kuvvet denir.Bileşke kuvvet R harfi ile gösterilir. Kuvvet vektörel bir büyüklük olduğu için bileşke kuvveti bulmak için vektörlerin toplanmasındaki kurallardan yararlanılır. Bir cismin aynı noktasına etki eden kuvvetlere kesişen kuvvetler denir. Bir sistemde bileşke kuvvetin değeri 0(sıfır) ise bu sistem dengededir. F1 F2

R2 = F12 + F22 + 2F1F2Cosα Kesişen Kuvvetlerin Bileşkesi Doğrultuları birbirini kesen kuvvetlere kesişen kuvvetler denir. Bir kuvvetin etki çizgisi, kuvvet vektöründen geçen doğrudur. Aralarında α açısı bulunan kesişen iki kuvvetin bileşkesi şu şekilde ifade edilir: R2 = F12 + F22 + 2F1F2Cosα

ÖRNEK Yandaki şekilde verilen iki kuvvetin bileşkesinin büyüklüğünü ve yönünü bulunuz. 600 F2 = 10 N F1=20 N 600 F2 = 10 N F1=20 N R = 10 √7 N R2 = 202 + 102 + 2.20.10. ½ R2 = 400 + 100 + 200 =700 R = √700 = 10√7 N

ÖNEMLİ! Kesişen iki kuvvetlerin bileşkesi; Bu iki kuvvetin arasında bir doğrultudadır. Büyük kuvvete daha yakın bir doğrultudadır. Kuvvetler eşit ise, bu iki kuvvet arasındaki açının açıortayı doğrultusundadır. Kuvvetler arasındaki açı büyüdükçe küçülür. Değeri en az bu kuvvetlerin farkı, en fazla ise toplamı kadardır. α F2 F1 R

Aynı Doğrultulu Kuvvetlerin Bileşkesi Bir noktaya veya cisme etki eden aynı yönlü iki kuvvetin aralarındaki açı 00 olur. F1 F2 R = F1 + F2 O. Aynı yönlü kuvvetlerin bileşkesi bu kuvvetlerle aynı yönde ve kuvvetlerin toplamına eşittir. Bir noktaya etki eden zıt yönlü kuvvetlerin arasındaki açı 1800 olur. F1 F2 . O R = F2 – F1 Zıt yönlü kuvvetlerin bileşkesi bu kuvvetlerle aynı doğrultuda ve kuvvetlerin farkına eşittir.Bileşke kuvvet büyük olan kuvvetle aynı yöndedir.

Şekildeki kamyona etki eden bileşke kuvvetleri bulalım. ÖRNEK Şekildeki kamyona etki eden bileşke kuvvetleri bulalım. F1= 5000 N F2= 3000 N R = F1 + F2 = 5000+3000 =8000 N R = F1 - F2 = 5000 - 3000 =2000 N F1= 5000 N F2= 3000 N

Paralel Yönlü Kuvvetlerin Bileşkesi C F1 F2 R = F1 + F2 Şekildeki gibi katı bir cismin A ve B noktalarına aynı doğrultu ve yönde etki eden kuvvetlere aynı yönlü paralel kuvvetler denir. Bu kuvvetlerin bileşkesi kuvvetlerin yönünde ve büyüklüğü kuvvetlerin toplamına eşittir. Bileşke kuvvetin uygulama noktası, A ve B noktaları arasında, IABI uzunluğunu kuvvetlerle ters orantılı olarak bölen C noktasıdır.Yani C noktası büyük kuvvete yakındır. F1 / F2 = IBCI / IACI

ÖRNEK: F2 = 40 N A B F1=60 N I = 2 m X 2 - X C R Büyüklükleri F1 ve F2 olan aynı yönlü paralel iki kuvvet, uzunluğu 2 m olan çubuğun uçlarına uygulanıyor.Bileşke kuvvetin büyüklüğünü ve uygulama noktasının F1 kuvvetinden uzaklığını bulunuz. R = 40 + 60 = 100 N 60 / 40 = (2-X) / X 60X = 80 – 40X 100X = 80 X = 0,8 m