DOSYALAMA SİSTEMLERİ (FAT32-NTFS)

DOSYA NEDİR? Dosya;disk üzerinde depolanmış verilerin bütününe verilen isimlendirmedir. İşletim sistemi tipik olarak iki çeşit dosya içerir. Birincisi; bir sistem görevi yerine getirirken yada bir uygulama çalışırken bilgisayarı kontrol eden komutları içeren program dosyasıdır. İkincisi ise bir kelime işlem bölgesi gibi bir uygulama yardımı ile yaratmış olduğunuz bilgilerinizi içeren veri dosyasıdır.

DOSYA SİSTEMİ Dosya sistemi (File system), bir dosyanın bir disk üzerinde nasıl saklandığı ve bir bilgisayarın dosyaları yönetebilmek için erişimi nasıl sağladığını kontrol eden bir sistemdir.

Dosya Sistemi Ne İşe yarar? Dosyaların kayıt ortamında düzen içinde olmalarını sağlar. Sonradan aradığımız bilgiye kolay bir şekilde ulaşmamız, dosyaları belli kriterlere göre gruplandırmamız (örn. klasörler) ve birtakım gelişmiş işlemler (paylaşım ve güvenlik gibi) dosya sisteminin görevidir.

Verilerin HDD’de saklanması Sektör:Bir diskin her yüzeyi, dairesel bir pastanın dilimlenmesine benzer şekilde kesimlere ayrılırlar. Disketlerde izler genellikle 8-18 dilime(sektöre) bölünür. Hem HDD hem de disketlerde her bir sektör 0.5 KB’lık veri depolar.

Sektör

Verilerin HDD’ de saklanması Cluster:Dosya sistemi, sektörlerin tamamını bir seferde kullanmaz ve “Cluster” adı verilen gruplarda toplar. Dosya sistemleri verileri, programları ve dizinleri bu cluster içinde saklar. Bir cluster birçok sektörden oluşur ve bu yüzden çok küçük yada çok büyük olabilir. Ancak ne kadar küçük olursa o derecede bilgiler daha iyi yerleştirilir, boş alan kalmaz.

Ne Tür Dosya Sistemleri Var? Bir kısmı: adfs, affs, autofs, cifs, coda, coherent, cramfs, debugfs, devpts, efs, exfat,  ext,  ext2,  ext3, ext4, fat16, fat32, hfs,  hfsplus, hpfs, iso9660, jfs, minix, msdos, ncpfs, nfs, nfs4, ntfs, proc, qnx4, ramfs, reiserfs, romfs, smbfs, sysv, tmpfs, udf, ufs, umsdos, usbfs, xenix, xfs, xiafs

FAT (File Allocation Table) 16 “Dosya Yerleşim Tablosu” DOS’ta ve Windows’un ilk sürümlerinde 16 Bit idi. 256MB'tan küçük bölümler (partition) için veriye ulaşım çok hızlıdır. En fazla 65 536 dosya olabilir. Bir dosya en fazla 4GB boyutunda olabilir. Cluster boyu büyük olduğu için yer kaybı fazladır. Veri güvenliği yoktur.

FAT 32 (File Allocation Table- Dosya Yerleşim Tablosu): Windows 95, OS2, Windows 98, Windows 2000 ve Linux tarafından tanınıp kullanılabilen ve FAT16’dan daha gelişmiş bir dosya sistemidir. FAT32 dosya sistemi en fazla 2 Terabyte'lık diskleri kullanabilir.

Diskteki dağınıklık arttıkça performansı düşer. Büyük boyutlu dosyalara erişimi yavaştır. Daha küçük (4 kb) cluster büyüklüğü kullanarak diskin daha ekonomik kullanımını sağlar,

FAT16 ve FAT32’nin KARŞILAŞTIRILMASI Ana dizinde En fazla 512 dosya/klasör İstenildiği kadar dosya/klasör Disk Büyüklüğü 2GB destekler 2TB’a kadar çıkmaktadır. Dosya yerleşim tablosu Ana dizin sabit bir yerde olmalıdır. İstenilen herhangi bir yere taşınabilir. Cluster boyutu daha büyük olup yer kaybına sebep olmaktadır. Cluster sayısı:65536 Cluster sayısı:4177918

NTFS (New Technology File Sytstem- Yeni teknoloji dosya sistemi): Windows NT, 2000 ve XP ve sonrasındaki işletim sistemlerinde kullanılır. NTFS dosya sistemi kullanan Windows NT ve 2000 sürümleri FAT sürücüleri görebilir ve bu sürücülerdeki dosyaları okuyabilirler. Ancak FAT kullanan işletim sistemleri NTFS bölümlerini göremezler. 256TB'a kadar HDD’leri formatlayabilir.

Tüm dizin ve dosyaları sıkıştırabilir. Maksimum dosya büyüklüğü 16TB'tır, Cluster boyu küçük olduğu için yer kaybı düşüktür.

Dosya ve dizinlere kullanıcı hakları verilerek erişim denetlenebilir. Dosyalarda yapılan tüm değişikliklerin kaydını tuttuğu için otomatik veri kurtarma desteği vardır, Uzun dosya isimlerini destekler.

FAT ve NTFS’nin Karşılaştırılması NTFS’de de FAT32’de olduğu gibi ana dizin içinde istenildiği kadar dosya-klasör oluşturulabilir. NTFS klasör ve dosyalar için izinler düzenleyebilir. Güvenlik ve daha geniş bir kullanım için sağlanan bazı destekler NTFS’nin bir diğer üstünlüğüdür.

NTFS’de cluster büyüklüğü daha küçük olduğu gibi dosya ve klasörleri sıkıştırabilme özelliği vardır. NTFS daha büyük sabit diskleri destekliyor olup iki dosya sistemi arasında dosya adlandırma kurallarında da farklılık vardır.

exFAT exFAT dosya sistemi 2006 yılında kullanıma sunuldu ve flash sürücüler için geliştirildi. FAT32'nin geliştirilmiş sürümü olarak kabul edilen exFAT, boyut sınırlarına takılmıyor ve 4GB'tan büyük dosyalar ile 32GB'dan büyük disk bölümlerine imkan tanıyor. Yine bazı kısıtlamalar nedeniyle dahili depolama alanlarında tavsiye edilmiyor. Özellikle flash belleklerde exFAT sistemi, yer yer NTFS'den daha hızlı çalışabiliyor.  exFAT sistemi hem Windows hem Mac işletim sistemlerinde kullanılabildiği için avantajlı durumda ancak yine eski konsollarda herhangi bir desteğe sahip değil. Linux platformları ve dijital kamera gibi bazı cihazlarda da yazılım desteği ile exFAT uyumu sağlanabiliyor.  Dosya sistemlerine baktığımızda hem Windows hem Mac bilgisayarlarda kullanabilmek için, harici sürücülerinizi exFAT ile formatlamanız gerekiyor.

EXT2 En yetenekli Linux dosya sistemidir. İleriye dönük kolay geliştirilebilen bir dosya sistemi olarak tasarlanmıştır. Dolayısıyla yeni sürümü, dosya sistemi kodlarını, kurulu bir sisteme uygulamak için yeni ayarlar yapmayı gerektirmez.

EXT3: Ext2'nin bütün özelliklerine sahip bir dosya sistemidir. Aradaki temel fark, günlükleme özelliğinin eklenmiş olmasıdır. Böylece, herhangi bir sistem çökmesi esnasında, geri kurtarma zamanı kısaltılır ve performans artışı sağlanır. ext3, ext2'den daha popüler olmuştur.

iso9660: CD'lerde kullanılan bir dosya sistemi iso9660: CD'lerde kullanılan bir dosya sistemi. Eski/yeni hemen hemen her bilgisayarda kullanılabilir. CD'ler için standarttır. Dosya isimlerinde 8+3 karakter, dosya boyutunda ise 4GB sınırlaması mevcut. UDF: iso9660 dosya sisteminin DVD'lerde kullanılan ve yeni bilgisayarlar için daha uygun olan yeni bir şeklidir. Eski bilgisayarlarda çalışmama ihtimali var.