İçerik Analizi Sözel, yazılı ve diğer materyallerin içerdiği mesajı anlam ve/veya dilbilgisi açısından nesnel ve sistematik olarak sınıflandırma, sayılara dönüştürme ve çıkarımda bulunma yoluyla sosyal gerçeği araştıran bilimsel bir yaklaşım
Kavramlar Nesnellik: Araştırma sürecindeki her bir adım açıkça ifade edilmiş kural ve süreçlere uygun şekilde atılmalıdır. Sistematiklik: Kuralların tutarlı biçimde uygulanması gereklidir. Genellik: Bulgular kuramsal temellere sahip olmalıdır. Çözümlenen içerik içinden geldiği belgeler, ifade eden kişiler, hedef kitle ya da üretildiği zamanla ilgili başka etken ya da etkenlerle ilişkili olmalıdır (Baker, 1999).
Türler İçerik Analizi hem nitel, hem de nicel araştırma özelliklerine sahip bir yöntemdir (Schreier, 2012) Nicel İçerik Analizi Nitel İçerik Analizi
Nitel İçerik Analizi Nitel İçerik Analizi’nde araştırma sorusu belirlendikten sonra malzeme seçilir. Bunu verilerin kodlama çerçevesinin belirlenmesi izler. Kodlama çerçevesi eldeki malzemenin özelliklerine göre ve güvenilirlik ve geçerlilik kaygıları doğrultusunda belirlenir, hatta gerektiğinde değiştirilebilir. Malzeme kodlama birimlerine ayrılır. Daha sonra kodlama çerçevesi denenir, değerlendirilir ve gerekirse güncellenir. Asıl çözümleme yapılır, bulgular yorumlanır ve rapor edilir. (Schreier, 2012)
Nicel İçerik Analizi İçerik analizi tanımında geçen açıklama, nicel içerik analizi bağlamında iletişim içeriğinin birimlere ayrılması, her birimin bir kategoriye atanması ve her kategori için çetele tutulması anlamına gelmektedir (Rouke ve Anderson, 2004). Sayısı daha yüksek olan iletişim birimlerinin atandıkları kategoriyle bağlantısının daha kuvvetlidir
İçerik Analizinin Uygulanması Araştırmanın problem durumunun, amacının ve buna uygun olarak ilgili önermelerin belirlenmesi Evren ve örneklemin tanımlanması Kategori sisteminin oluşturulması Kodlama Ön deneme Veri analizi Güvenirlik ve geçerlik çalışmaları Bulguların Yorumlanması Raporlaştırma
Kayıt birimi çeşitleri: Kelime ya da Sembol Tema Karakter Kayıt birimi; iletişim içeriğinin belli bir kategoriye yerleştirilecek olan en küçük çözümleme birimidir. Kayıt birimi çeşitleri: Kelime ya da Sembol Tema Karakter Cümle ya da paragraf Tüm metin Bağlam birimi: kayıt biriminin değerlendirilmek için kullanılan en geniş bölümüdür. (Tavşancıl ve Aslan, 2001)
Kategorilerin Oluşturulması Bu adım, araştırma sorusunun sistematik bir analiz yöntemine dönüşmesindeki en önemli adımıdır (Gökçe, 2006). Kategori oluşturulurken dikkat edilecek noktalar (Holsti, 1969) Homojen Ayırt edici ve farklılaştırıcı Bütünsel, kapsamlı Nesnel Araştırma amacına uygun ve anlamlı
Geçerlik ve Güvenirlik İçerik analizinde güvenirlik özellikle kodlama işlemine bağlıdır. Kategori belirleme süreci titizlikle yürütüldüğü takdirde güvenirliği yüksek bir çalışma yapma ihtimali de oldukça yüksektir. İki biçimde kontrolü mümkün olabilir; Kodlayıcılar arası ve zaman açısından güvenirlik (Tavşancıl ve Aslan, 2001)
Güvenirlik = uzlaşma sayısı / (uzlaşma sayısı +uzlaşmama sayısı) % 70 den daha yüksek uyum beklenir. Geçerliliğin sağlanması için kategorilerin tanımlarının sunulması önemlidir. (Tavşancıl ve Aslan, 2001)
Avantajları (Weber, 1989) Sosyal etkileşimin merkezi olan iletişimin belge ve metinleri üzerine doğrudan çalışır. Metin üzerinde nitel ve nicel işlemlerin her ikisini birlikte kullanır, böylece genellikle karşıt gibi algılanan iki analiz yaklaşımını kombine eder. Dikkat çekmeyen, gözden kaçmış mesajların analiz edilerek ortaya çıkmasını sağlar
Dezavantajları (Weber, 1989) Kayıtlı bilgilerle sınırlıdır. Kayıt dışı düşünce tutum vb şeyler içerik analizi ile incelenemez. Kayıt altına alınan öğenin göreceli önem durumu sıkıntı çıkarabilir Güvenirlik geçerlik sorunları Bilerek ya da bilmeden yapılan yanlış çıkarımlar
Kaynaklar Baker, T. L. (1999). Doing Social Research (3rd Edition). Boston: McGraw-Hill. Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler (1. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi. Holsti, O. R. (1969). Content analysiis for the social sciences and humanities, USA: Addison-Wesley Publisnihng Company, Inc. Rouke, L., Anderson, T. (2004). Validity in Content Analyisis. Educational Technology Research and Development, 52(1), 5-18. Schreier, M. (2013). Qualitative Content Analysis in Practice (2nd Printing). London: Sage Publications Ltd. Tavşancıl, E., Aslan, A. E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri (1. Baskı). İstanbul: Epsilon. Weber, R. P. (1985). Basic Content Analysis (1st Printing). London: Sage Publications Ltd.