HAMİT AKAR ERKAN KARAMANBÜYÜK TURİZM SEKTÖRÜ HAMİT AKAR ERKAN KARAMANBÜYÜK

GENEL ÖZELLİKLERİ VE ÖNEMİ Emek yoğun bir sektör olan turizm, diğer hizmet sektörlerinde de olduğu gibi dünyada 1950’ler den sonra hızla büyüyen ve genişleyen bir gelişim sürecine girmiştir.

GENEL ÖZELLİKLERİ VE ÖNEMİ Ülkelerin döviz girdisini arttırıcı özelliği Ödemeler dengesine pozitif yönlü katkı sağlaması Emek yoğun bir sektör olması sebebiyle geniş istihdam alanları sağlaması ve bu bağlamda ülkelerdeki işsizliği azaltıcı etkisi olması

GENEL ÖZELLİKLERİ VE ÖNEMİ Devletler için yeni vergi alanları oluşturması Beraberinde gıda inşaat ve daha birçok sektöründe gelişimine katkıda bulunması Gelişim gösterdiği bölge ve ülkenin ekonomisine artı değerler katması turizm sektörünün önemini arttırmıştır.

DÜNYADA TURİZM SEKTÖRÜNE İLGİ ARTIRICI SEBEBLER Sektörün talebinin her gecen gün artması Büyük döviz girdisi ile ekonomilere katkısının önemli olması Gelişim maliyetlerinin düşük olması Emek yoğun bir sektör olması sebebiyle işsizliği azaltıcı etkisi olması

DÜNYA TURİZM SEKTÖRÜNÜN HACMİ Dünya turizm örgütü (UNWTO) nun verilerine göre tüm dünyada turizm sektörü uluslar arası turist sayısı itibariyle 2005 den itibaren 43 milyon’luk bir artış göstererek 846 milyon uluslararası turist sayısına ulaşmıştır. 2006 yılı itibariyle bir önceki yıla göre uluslararası turist sayısı %5,4’lük bir artış kaydetmiş ve beklentileri aşmıştır. Tüm dünya, ülke ve turizm bölgelerinde artış yaşanmıştır ve buda turizm sektörünün ne kadar büyük bir hızla büyüdüğünü göstermektedir.

DÜNYA TURİZM SEKTÖRÜNÜN HACMİ 2004 de yaşanan yaşanan Tsunami ye rağmen Asya ve Pasifik ülkeleri %8’lik bir artış hızı sağlamışlardır. Uluslararası giriş yapan turist sayılarına göre Avrupa’nın artış hızı %5 olurken amerikanın %2 olmuştur. Bu verilere bakarak şu soruyu sorabiliriz: Giriş yapan turist sayılarındaki artış hızı neden Afrika ve Asya’da ; Amerika ve Avrupa’dan fazla olmuştur? Ana neden sektörün potansiyel müşterilerinin yüksek gelir grubundaki Avrupa ve kuzey Amerika ülkesi vatandaşları olması gösterilebilir.

YILLARA GÖRE DÜNYADA TURİST SAYISI VE TURİZM GELİRLERİ

YILLARA GÖRE DÜNYADA TURİST SAYISI VE TURİZM GELİRLERİ Sürekli artış gösteren grafiğimizde 2000 ile 2003 arasında herhangi bir artış gözlenmemektedir. Bunun nedenini 11 eylülde yaşanan terör saldırıları ile açıklayabiliriz. Bu saldırı turistik seyahat yapacak kişileri tedirgin etmiştir.

SEYAHAT ARAÇLARI

TURİST SAYISININ BÖLGELERE DAĞILIMI

TURİST SAYISININ BÖLGELERE DAĞILIMI Yıl içerisinde seyahat eden turistlerin yarısından fazlası (%54.4) Avrupa’ya giriş yapmışlardır. Afrika bir önceki yıla göre en büyük artış hızını (%9.2) kaydetmesine rağmen turizm sektöründe en küçük paya sahiptir.

ULUSLAR ARASI TURİZM GELİRLERİ

ULUSLAR ARASI TURİZM GELİRLERİ Gelen turistler yoğunlukla barınma,yiyecek ve içecek,yerel ulaşım,eglence ve alışverişe para harcamaktadır.Dünya üzerindeki 75 ülke 2006 yılı içerisinde 1 milyar dolardan fazla gelir sağlamıştır ki bu rakam ülkedeki ekonomik gelişime ve istihdama büyük katkı sağlamaktadır.Uluslararası turistlerden elde edilen gelir dünya çapında 57 milyar dolarlık artışla 2006 yılı itibariyle 733 milyar doları bulmuştur.

ULUSLAR ARASI TURİZM GELİRLERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI

ULUSLAR ARASI TURİZM GELİRLERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI Bölgelere dağılımı gösteren tabloda gördüğümüz gibi bölgelerin her bir turistten elde ettikleri gelirler farklılık göstermektedir.orta ve doğu Avrupa’da bu miktar 410 dolara Afrika’da 600 dolara kadar düşerken Okyanusya’da (Avustralya Yeni Zelanda) 2500 dolara kadar çıkmıştır.

DÜNYA SIRALAMASINDA İLK ON ÜLKE

DÜNYA SIRALAMASINDA İLK ON ÜLKE Hem giriş yapan turist sayısı hem de elde edilen gelir bakımından ilk üç sırayı Fransa İspanya ve Amerika birleşik devletleri almaktadır.Amerikanın giriş yapan turist sayısında 3. sırada olmasına rağmen elde edilen gelir bakımından birinci olmasının sebebi rakiplerine göre turistlerin daha fazla harcama yapması, daha uzun sureli seyahat eden turistleri çekmesidir. Giriş yapan turist sayısında ilk onda bulunmayan Türkiye’nin, elde edilen gelir bakımından yapılan sıralamada Avustralya ile beraber Meksika ve Rusya federasyonunun yerini alması dikkat çekicidir. Bu da söylenenlerin aksine ülkemizin bir çok ülkeye nazaran (Meksika Rusya) ucuz turistlere hitap eden bir ülke olmadığını gösterir. Tabi ki Amerika Fransa ve ispanya gibi yaşam standardının pahalı olduğu ülkelere göre turist başına elde edilen gelirinde düşük olması normaldir.

AVRUPA KITASI TURİZM VERİLERİ

AVRUPA KITASI TURİZM VERİLERİ Avrupa ülkelerindeki turizm sektörü verileri yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi ülkemizin 2006 yılı giriş yapan turist sayısında ve elde edilen gelir miktarında negatif yönlü bir durum vardır. Bir önceki yıl gelen turist sayısında % 20.5’lik oranla Avrupa da en büyük artış hızını sağlayan Türkiye, bir sonraki yıl % 6.7‘ lik bir azalış göstermiştir. bu düşüşü dünya turizm örgütü o yıl içersinde Almanya’da yapılan dünya kupasına Lübnanlı İsrail arasındaki gerginliğe ve Türkiye’deki terörist saldırılara bağlamıştır. 2006 yılını bir önceki yılla kıyasladığımızda Avrupa da gelen turist sayısına göre en büyük artış hızını % 12.4 ile İtalya sağlamıştır.

EN FAZLA TURİZM HARCAMASI YAPAN ÜLKELER

EN FAZLA TURİZM HARCAMASI YAPAN ÜLKELER Ülkelerin gelişmişlik düzeyine bağlı olarak, turizm sektörüne harcamış oldukları miktarlar paralel seyir göstermektedir.

TÜRKİYEDE TURİZM SEKTÖRÜ Turizm, günümüzde döviz girdisini artırıcı ve istihdam sağlayıcı özellikleriyle ulusal ekonomiye katkıda bulunan, uluslararası kültürel ve toplumsal iletişimi sağlayıcı ve bütünleştirici etkisi ile dünya barışının korunmasında büyük payı olan bir sektördür. Türk ekonomisinin de vazgeçilmez temel taşlarından birisi olan turizm, bugünkü dış ticaret açığına, enflasyona ve işsizliğe çare arayan hükümetlerin önemle üzerinde durduğu bir konudur.

TÜRKİYEDE TURİZM SEKTÖRÜ Türkiye, coğrafi konumu itibari ile eski dünya kıtaları olan Asya, Avrupa ve Afrika arasında doğal bir köprü gibidir. Bu nedenledir ki tarihin ilk devirlerinden beri kıtalar arası ilişkileri büyük ölçüde Anadolu toprakları üzerinden olmuştur. Göçler, savaşlar, istilalar, ticaret yolları ve haberleşme için Anadolu toprakları sürekli kullanılmış ve birçok uygarlığın beşiği olmuştur. Tüm bu uygarlıkların birleşimi, bugünkü Anadolu kültürünün temelini oluşturmuştur.

TÜRKİYEDE TURİZM SEKTÖRÜ Türk ekonomisinin genel trendi hem hizmet ve hem de sanayi sektörlerinde üretimin ve talebin genişlemesi yönündedir. Bu nedenle turizm, ekonominin genel trendine uygun olarak gelişmektedir. Türkiye’nin geleneksel tarım ve sanayi ürünleri ihracatından, gerekli döviz gereksinimini bütünüyle kapatacak bir gelişme beklemek, kısa ve orta vadede gerçekleşmesi zor bir olasılıktır. İşçi dövizleri ve dış finansman girdileri ise her zaman istenen boyutlara ulaşamamaktadır. Bundan dolayı dış aktif turizmin, Türkiye için önemli döviz girdisi sağlayabileceği görülmektedir. Çünkü turizmde bir ülkenin mal ve hizmetlerini müşterinin ülkesine kadar göndermek zorunluluğu yoktur. Böylelikle, ihracı mümkün olmayan servet ve hizmetler bir döviz kaynağı haline getirilebilmektedir.

TÜRKİYEDE TURİZM ÇEŞİTLERİ Turizm denince akla ilk gelen yaz turizmiyle beraber turizmin birçok çeşidi vardır özellikle ülkemizdeki turizm çeşitleri şöyle sıralanabilir; Sağlık ve Termal Turizmi , Kış Turizmi, Yayla Turizmi, Mağara Turizmi, Av Turizmi,Kongre Turizmi, Dağcılık, Gençlik Turizmi, Yat Turizmi,İnanç Turizmi, Akarsu-Rafting Turizmi, Su Altı Dalış, Hava Sporları

TURİZM GELİR - GİDER DENGESİ   YILLAR GELİR GELEN YABANCI SAYISI GİDER ÇIKAN VATABDAŞ SAYISI DENGE ( 1000 USD)  (1000 USD) 1995 4 957 000 7 726 886 912 000 3 981 391 4 045 000 1996 5 962 100 8 614 085 1 265 000 4 260 701 4 697 100 1997 8 088 549 9 689 004 1 716 000 4 632 876 6 372 549 1998 7 808 940 9 752 697 1 753 900 4 601 349 6 055 040 1999 5 203 000 7 487 285 1 471 000 4 758 211 3 732 000 2000 7 636 000 10 428 153 1 711 000 5 284 336 5 925 000 2001 10 066 500 11 618 969 1 738 000 4 856 143 8 328 500 2002 11 900 900 13 256 028 1 880 000 5 131 071 10 020 900 2003 13 203 100 14 029 558 2 113 300 5 928 454 11 089 800 2004 15 887 700 17 516 908 2 524 000 7 299 458 13 363 700 2005 18 153 500 21 124 886 2 870 400 8 246 056 15 283 100 2006 16 850 800 19 819 833 2 742 300 8 274 793 14 108 500

TÜRKİYEYE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLER

YURT DIŞINA ÇIKIŞ YAPAN VATANDAŞLARIMIZ

YILLARA GÖRE GELİR – GİDER GRAFİĞİ

AYLARA GÖRE GELİR - GİDER GRAFİĞİ

GELİR GİDERİN ANALİZİ Ülkemize özellikle yaz aylarında giriş yapan turist sayısı ve buna bağlı olarak turizm sektöründen elde edilen gelir yukarıdaki grafiklerde de görüldüğü gibi artış göstermektedir. 2005 yılındaki büyük artış miktarı ve hemen arkasından 2006 yılındaki azalma grafik ve tablolarda açıkça görülmektedir.

TURİZMİN GSMH İÇİNDEKİ PAYI ( 1965 - 2006 )   YILLAR GAYRİSAFİ MİLLİ HASILA GELİR ( X ) TURİZM GELİRLERİNİN Gross National Product Receipts GSMH İÇİNDEKİ PAYI (%) MİLYON TL. MİLYON $ MİLYON $ % Share of Tourism Receipts Years Million TL. Million $ 1996 14 978 067 283,0 183 601,0 5 962,1 3,2 1997 29 393 262 147,0 192 383,0 8 088,5 4,2 1998 53 518 331 580,0 206 552,0 7 808,9 3,8 1999 78 282 966 809,0 185 267,0 5 203,0 2,8 2000 125 596 128 755,0 200 002,0 7 636,0 2001 176 483 953 021,0 145 693,0 10 066,5 6,9 2002 273 463 167 796,0 180 892,0 11 900,9 6,6 2003 356 680 888 000,0 239 235,0 13 203,1 5,5 2004 430 511 476 967,0 300 578,0 15 887,7 5,3 2005 486 401 032 274,0 360 876,0 18 153,5 5,0 2006 575 783 962 136,0 399 673,0 16 850,8

TURİZM GELİRLERİNİN İHRACAT GELİRLERİ VE TURİZM GİDERLERİNİN İTHALAT GİDERLERİ ORANI ( 1 000 000 $ ) YILLAR TURİZM TURİZM GELİRLERİNİN TURİZM GİDERLERİNİN   IHRACAT GELİRLERİ İHRACAT GELİRLERİNE ITHALAT GİDERLERİ İTHALAT GİDERLERİNE (*) ORANI (%) 1995 21 637,0 4 957,0 22,9 35 709,0 912,0 2,6 1996 23 225,5 5 962,1 25,7 43 626,6 1 265,0 2,9 1997 26 261,1 8 088,5 30,8 48 558,7 1 716,0 3,5 1998 26 974,0 7 808,9 28,9 45 921,4 1 753,9 3,8 1999 26 587,2 5 203,0 19,6 40 671,7 1 471,0 3,6 2000 27 774,9 7 636,0 27,5 54 502,8 1 711,0 3,1 2001 31 334,2 10 066,5 32,1 41 939,1 1 738,0 4,1 2002 35 081,1 11 900,9 33,9 50 831,7 1 880,0 3,7 2003 46 877,6 13 203,1 28,2 68 734,6 2 113,3 2004 63 167,0 15 887,7 25,2 97 540,0 2 524,0 2005 73 476,0 18 153,5 24,7 116 774,0 2 870,4 2,5 2006 85 478,6 16 850,8 19,7 138 290,3 2 742,3 2,0

TÜRKİYEYE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN MİLLİYETLERİ