İNSAN ANATOMİSİ ve KİNESYOLOJİ Kaslar Antrenörlük Eğitimi Bölümü 2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Güz Dönemi 5.-6. hafta Öğr. Gör. Elif Öz

Omuz ekstensiyonundan hiperekstensiyona Düzlemlerde gerçekleştirilen hareketler Sagittal düzlem Fleksiyon Ekstensiyon Hiperfleksiyon Hiperekstensiyon Kalça fleksiyonu ve ekstensiyonu Omuz ekstensiyonundan hiperekstensiyona Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Düzlemlerde gerçekleştirilen hareketler Frontal düzlem Adduksiyon Abduksiyon Lateral fleksiyon (Örn; Gövde) Hiperabduksiyon (Örn; omuz) Hiperadduksiyon Gövdenin lateral fleksiyonu Kalça abduksiyonu ve adduksiyonu Omuz hiperabduksiyonu ve adduksiyonu Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Düzlemlerde gerçekleştirilen hareketler Transverse düzlem Internal ve eksternal rotasyon (Örn; ön kol) Sağa – sola rotasyon (Örn; baş) Supinasyon ve pronasyon Horizontal abduksiyon-adduksiyon Supinasyon-internal bilek rotasyon Sağa – sola rotasyon Pronasyon-eksternal bilek rotasyon Horizontal abduction ve adduction Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kaslar Kas: Musculus Kas dokusu; insan vücut ağırlığının %40-50’sini oluşturur. İnsan vücudunda bütün hareketler kas kontraksiyonu (kasılması) ile gerçekleşir. İnsan vücudunda toplam olarak 600’den fazla kas bulunur. Bunların yaklaşık 430’u sağlı sollu yani çift olarak bulunan iskelet kaslarıdır. Kas bilimi: Myoloji Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kasların Görevleri Vücut hareketlerini oluşturma Vücut pozisyonunu stabilize etme 3. Maddeleri vücut içinde tutma ve depolama 4. Isı oluşumu Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kaslar İnsan vücudunda 3 farklı kas dokusu vardır: İskelet kası Düz kaslar Kalp kası Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kas Tonusu (Muscle Tone) Derin uyku dışında; kaslarımızın çoğu hafif bir kasılma durumundadırlar ki bu duruma kas tonusu denir. Boynun başı dik tutması, sırt kaslarının omurgayı dik tutması. Bunlar insanlar için önemli kas fonksiyonlarıdır. Çünkü postürümüzü oluştururlar. Kas hücreleri kasılma için ATP (Adenozin tri-fosfat)’ye ihtiyaç duyarlar. ATP üretimi gerçekleştiğinde ise kas fibrilleri aynı zamanda ısı da üretir. Normal kas tonusu ile oluşan ısı , tüm vücut ısımızın yaklaşık %25’ini oluşturur. Egzersiz süresince, ısı üretiminde anlamlı artış söz konusudur. Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kas Tonusu (Muscle Tone) İyi bir kas tonusu, koordinasyonu arttırır. Egzersiz ise kas tonusunu arttırır. Hipotoni: Tonusun azalması Hipertoni: Tonusun artması. Spasticity Atoni : Tonusun tamamen kaybolması Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Stretching (Gerdirme) Soğuk kası stretch etmek, esnekliği arttırmadığı gibi sakatlık yaratabilir. Dokular yavaş ve zorlamadan stretch edilmeli. Bu yüzden antrenman öncesi, koşarak vücut ısımızı arttırıyoruz ve sonrasında stretch yapıyoruz. Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kas Kasılma Çeşitleri Kas Kasılma Çeşitleri İzotonik İzometrik Konsantrik kasılma (Concentric contraction) Kas boyunda kısalma Örn; Barfikste asılı duran bir sporcunun kendini yukarı çekmesi Örn; Yokuş yukarı yürüyüş, merdiven çıkma Statik bir kasılmadır. Kas boyunda değişiklik olmaz fakat tonusunda artış olur. Örn; Barfikste asılı kalma Örn; Şınav pozisyonunda bekleme 2. Egzantrik kasılma (Eccentric contraction) Kas boyunda uzama Örn; Barfikste kendini yukarı çeken sporcunun başlangıç pozisyonuna dönmesi Örn; yokuş aşağı iniş, merdiven inme Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kas Kasılma Çeşitleri Jog, yüzme, ağırlık kaldırmada nasıl bir kasılma var? Avuç içlerini birleştir. Birbirine karşı iktir. Ön kol ve üst kol kasında nasıl bir kasılma var? Ayakta dik duruşta nasıl bir kasılma var? Konsantrik kasılma Concentric Contraction Egzantrik kasılma Eccentric Contraction İzometrik kasılma Isometric Contraction Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kasların Rolleri, Hareketleri Agonist Rol Hareketi yaptıran kasın rolüdür. Örn; Biceps brachii kası, dirsek fleksiyonunda agonist kastır. 2. Antagonist Rol Agonist kasların tam tersi hareketleri gerçekleştiren kaslardır. Dirsek fleksiyonunda M. Biceps brachii agonist kas, M. triceps brachii ise antagonist kastır. Biri kasılırsa diğeri gevşer. Agonist-antagonist ilişkisi: Biri fleksiyonda ise diğeri extensiyonda; biri abduksiyonda ise diğeri adduksiyondadır. 3. Sinerjist Rol Agonistinm etkisine yardım eder. Bir eklemde hareketi yaptıran birden çok kas bulunabilir. Bir hareketin oluşumundan birinci derecede sorumlu olmayan agonist kaslara yardımcı kaslardır. Örn; latissmus dorsi, omuzu gerer, yaklaştırır ve içe döndürerek deltoid kasına sinerjist kas rolü oynar. Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kasların Rolleri, Hareketleri Dirsek ekstensiyonunda Triceps brachii agonist kas, biceps brachii ise antagonist kastır. Dirsek fleksiyonunda, biceps brachii agonist kas, triceps brachii ise antagonist kastır. Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Yaşlanma ve Kas Sistemi (Aging and Muscle System) Yaşla birlikte kas hücreleri ölür ve yerini fibröz bağ doku ya da yağ hücrelerine bırakır. 50-80 yaş arasında kas kütlesinin %40’ı kaybedilir. Düzenli egzersiz kas atrofisini önler. Kasların yavaş kasılmasına ve maksimal kuvvetinin azalmasına rağmen egzersiz; kişinin günlük aktivitelerini karşılayacak fonksiyonda kalmasını sağlar. Küçük ağırlık kaldırma gibi egzersizler yaşlılar için önerilmektedir. Bu tip egzersizler, kardiovasküler sistem, solunum sistemi ve iskelet sistemi için faydalıdır. Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Denge tahtasında proprioception antrenmanı Kas Duyusu (Proprioception, Muscle Sense) Kas duyusu (Proprioception), kaslarımızın nerede ve ne yapıyor olduğunu, onlara bilinçli bir şekilde bakmaksızın beynimizin hissettiği bir duyudur. Proprioceptörler Örn; bilgisayarı ya da gitarı yeni kullananlar, sürekli parmaklarına bakar ve hissetmeye çalışır. Deneyim kazandıkça proprioception artar ve beyin yapılan işin mental fotoğrafını bir görev olarak kaydeder. Sonrasında hareket otomatikleşir. Bilinçli kas duyusu; beynin parietal lobunda Bilinçsiz kas duyusu; beyincikte gerçekleşir. Not: İskelet kaslarının sinir uyarıları beynin frontal lobundan çıkar. Denge tahtasında proprioception antrenmanı Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kaslar İskelet kasları Kasların büyüklükleri ve şekilleri oldukça farklıdır. Yetişkinlerde 2 cm’den 61cm’ye kadar uzunluk alabilir ve silindir, yuvarlak, düz veya yelpaze şeklinde olabilir. Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kas Biçimleri ve Tipleri Paralel kas Çoğu iskelet kası paralel kastan oluşur. Lifler, kas boyunca uzunlamasına yerleşmiştir. Paralel kas kasıldığında boyu kısalır, genişliği artar. Örn; M. Biceps brachii 2. Convergent kas Bir noktada birleşen kas. Örn; M. Pectoralis major 3. Unipennate kas (Tek sıralı tüysü kas) Kasıldıklarında paralel kaslar kadar tendonu kendine çekmez. Fakat, paralel kasla aynı büyüklüğe sahip olsalar bile; daha çok kas fibrili içerirler. Dolayısıyla daha fazla kuvvet üretebilirler.Tüm kas fibrilleri tendonla aynı taraftadır. Örn; M. Extensor digitorum Öğr. Gör. Elif Öz

Kas Biçimleri ve Tipleri 4. Bipennate kas (Çift sıralı tüysü kas) Kas fibrilleri tendonun iki yanına doğru uzanır. Örn; M. rectus femoris 5. Multipennate kas (Çok sıralı tüysü kas) Tendon, tüysü kas içinde dallara ayrılır. Örn; M. deltoideus 6. Dairesel (Circular) kas Kas fibrilleri daire şeklinde dizilmiştir. Örn; M. orbicularis oculi, orbicularis oris ve sfinkterler (İdrar yolları ve anüs) Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

(M. Extensor digitorum) Kas Biçimleri ve Tipleri a) Paralel kas (M. Biceps brachii) b) Convergent kas (M. pectoralis major) c) Unipennate kas (M. Extensor digitorum) d) Bipennate kas (M. Rectus femoris) e) Multipennate kas (M. Deltoideus) f) Dairesel kas (M. Orbicularis oris) Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012

Kas Yapısı Her kas hücresi kasılmak için özelleşmiştir. Bu hücreler kasıldığında kısalırlar ve bir kemiği hareket üretmek için çekerler. Her iskelet kası binlerce kas fibrilinden (muscle fiber) oluşur. Bir kas kasılırken çok sayıda kas fibrili kasılmaya katılır. Kas fibrili Öğr. Gör. Elif Öz BSÖ 105 İnsan Anatomisi ve Kinesyolojisi Lisans Dersi 2012