İÇINDEKILER Che Guevara Kimdir? Che Guevara’nın Hayatı Che Guevara’nın Ölümü

Che Guevara Kimdir ? ■Gerçek adı Ernesto Guevara de la Serna olan Arjantinli devrimci, politikacı, gerilla lideri ve doktor olan ünlü kişilik, kısaca Che ya da El Che olarak anılmaktadır. Bu şekilde anılmasının nedeni ise İspanyolcada “hey, dostum, birader” anlamına gelen “che” sözcüğünü çok fazla kullanması olmuştur. (Ona bu takma adı başkalarının mı yoksa kendisinin mi verdiği tam olarak bilinmemektedir.) 14 Haziran 1928’de (bazı kaynaklarda doğum tarihinin 14 Mayıs olduğu söylenmektedir) doğan Che Guevara 39 yıllık ömrüne çokça şey sığdırmış, düşünceleri ve yaptıklarıyla bütün dünyanın tanıdığı bir devrimci niteliğini kazanmıştır.

Che Guevara Kimdir ? ■İspanyol ve İrlanda asıllı burjuva bir ailenin 5 çocuğunun en büyüğü olan Che, Arjantin’in Rosario kentinde dünyaya gelmiştir. Sol eğilimli liberal bir aile olarak tanınan Guevara ailesinin, İspanya iç savaşı sırasında cumhuriyetçileri desteklediği açık ve net olarak bilinmektedir. Ve çoğu kişiye göre Ernesto’nun özgürlükçü ve isyankar yönü ailesinden gelmektedir. Tıp eğitimi aldığı yıllarda arkadaşıyla birlikte çıktığı motosiklet gezisinde, hastalığı, yoksulluğu görmüş ve alt tabaka olarak ifade edilebilecek bölgelerdeki yaşama şahit olmuştur. Bu onun için bir nevi dönüm noktası olmuş, Che’nin tanıklık ettiği yaşantılar onda düzenin bu şekilde devam edemeyeceği düşüncesinin oluşmasını sağlamıştır.

Che Guevara Kimdir ? ■Arkadaşı Alberto Granado ile birlikte çıktığı motosiklet gezisinde Che, sınırları olmayan ve tek bir kültürle bağlanmış birleşik bir İber- Amerika’nınhayalini kurmaya başlamış, bu düşünceleri onun daha sonraki devrimlerinin zeminini oluşturmuştur. Daha sonraki zamanlarda Ernesto Che Guevara’nun devrimci kişiliği ortaya çıkmaya başlamıştır. Evet, kısaca Ernesto Che Guevara kimdir, sorusuna özet olarak bu şekilde cevap verilebilir. Ama siz gelin, pek çok kişinin hayranı olduğu dünyaca ünlü Che Guevara’nın hayatını aşağıda detaylıca inceleyelim.

Che Guevara’nın Hayatı ■Ernesto Che Guevara (14 Haziran Ekim 1967) İspanyol ve İrlanda asıllı bir ailenin 5 çocuğunun en büyüğüdür. Soyu (İspanya’nın kuzeyi ile Fransa’nın güneybatısında yaşayan özerk halk) Basklara dayanan Che Guevara’nın atası Patrick Lynch 1715 yılında İrlanda Galway’de doğmuş, ülkesini terk ederek İspanya Bilboa’ya gitmiştir. ■Buradan da ileride Che’nin doğum yeri olacak Arjantin’e geçmiştir. Ernesto Guevara’nın büyükbabası Francisco Lynch 1817’de, büyükannesi Ana Lynch ise 1868 yılında doğmuştur. Che’nin 1900 yılında dünyaya gelen ve yüksek mühendis olan babası Ernesto Guevara Lynch ise 27 yaşına geldiğinde Che’nin annesi İrlanda ve İspanya asıllı Celia de la Serna y Llosa ile evlenmiştir. Çiftin ilk çocukları olan Ernesto dışında 2 erkek, 2 kız çocuklarıdaha olmuştur.

Che Guevara’nın Bolivya’da Yakalanışı ve Ölümü ■Guevara’nın nerede olduğu konusundaki spekülasyonlar 1966 ve 1967’de de devam etmiştir. Daha sonra Bolivya’ya gittiği anlaşılmış, buradaki gerillaların başında olduğu haberi doğrulanmıştır yılında gerillaları ile birlikte girdiği ilk çatışma sonrası kampı terk eden Che, eğitim alanında bıraktığı fotoğraflar ile orada bulunduğunu belli etmiştir. Bu bilgi üzerine Bolivya Devlet Başkanı Rene Barrientos, Guevara’nın ölüm emrini vermiştir. Yaklaşık 50 kişiden oluşan gerilla ekibi ile birlikte Bolivya ordusunu birkaç kez bozguna uğratan Che, 8 Ekim 1967’de devriye gezerken yakalanmıştır.

Che Guevara’nın Bolivya’da Yakalanışı ve Ölümü ■Planları istediği gibi yürümeyen Che, haberleşmeyle ilgili sorunlar yaşamış, Bolivyalı muhaliflerden beklediği desteği alamamış ve Amerika’nın Bolivya’ya destek vermesi ile son darbeyi de yemiştir. Bir muhbirin gerilla kampının yerini Bolivya ordusuna ihbar etmesi üzerine yoldaş Simeon Cuba Sarabia ile Quebrada del Yuro kanyonunda yakalanan Che, yaralandıktan sonra ordunun eline geçmiştir. Yakınlardaki La Higuera isimli bir köyün okuluna götürülen Che ve arkadaşı, ertesi gün öğleden sonra 13.10’da infaz edilmiştir. Bolivya yetkilileri Che’nin infazından 2 gün sonra Guevara’nın Bolivya ordusu ile girmiş olduğu çatışmada vurularak öldürüldüğünüaçıklamıştır. Fidel Castro ise 15 Ekim’de Che Guevara’nın öldüğünü kabullenerek Küba’da 3 günlük yas ilan etmiştir.

Che Guevara’nın Bolivya’da Yakalanışı ve Ölümü ■Che’yi yakalayan birlik, gerilla liderini öldürecek kişiyi aralarında kura çekerek belirlemişlerdir. Ve Arjantinli devrimcinin son sözleri şu şekilde belirtilmektedir: “Buraya beni öldürmeye geldiğini biliyorum. Vur beni korkak, sadece bir adam öldürmüş olacaksın!” Che ile birlikte yakalanan Simeon Cuba Sarabia’nın son sözleri ise “Bu komando Guevara, ona saygı gösterin. Ernesto Che Guevara’nın yanında ölmekten gurur duyuyorum!” İnfaz edildiği anlaşılmasın diye öldürüldükten sonra kafası dışında her yerine defalarca ateş edilen Che, helikopterle Vallegrande’de bir hastaneye götürülmüş ve burada basına göstermek amacıyla cesedinin fotoğrafları çekilmiştir.

Che Guevara’nın Bolivya’da Yakalanışı ve Ölümü ■İşte o görüntüler Vallegrande İsası (El Cristo de Valle Grande) kavramını doğurmuştur. Çünkü çekilen fotoğraflar İsa’nın çarmıhtan indirilişini andırmaktadır. Çekilen fotoğraflardan sonra teşhis edilememesi için elleri kesilmiş ve açıklanmayan bir yere gömülmüştür yılında Vallegrandecivarında bir uçak pistinin altında elleri olmayan cesedinden kalan kemikleri bulunmuş, yapılan DNA testi de bulunan kemiklerin Che’ye ait olduğunu doğrulamıştır.

Che Guevara’nın Bolivya’da Yakalanışı ve Ölümü ■17 Ekim 1997’de Che’den geriye kalanlar, Bolivya harekatında ölen diğer 6 yoldaşıyla birlikte Santa Clara’da özel olarak hazırlanmış anıtmezara gömülmüştür. Ölümü ile birlikte ölümsüzleşen Che için dünyanın pek çok yerinde protestolar yapılmıştır. Che’ye ithafen şarkılar, şiirler, makaleler yazılmış, devrimci son sözlerinde onu vuracak kişiye sadece bir adam öldüreceğini söyleyerek ne kadar haklı olduğunu bütün dünyaya kanıtlamıştır.