ABİDE Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi

 ABİDE Araştırması temel eğitim kurumlarının 8. sınıflarında öğrenim gören öğrencilerin akademik becerilere sahip olma düzeylerinin ölçülmesi ve öğrencilerin akademik başarılarını etkileyen faktörlerin araştırıldığı; çoktan seçmeli, açık uçlu soruların kullanıldığı ve anketlerin yer aldığı bir izleme değerlendirme araştırmasıdır.

 ABİDE Araştırması ile “farklı soru tipleri kullanılarak üst düzey zihinsel becerileri de ölçecek şekilde izleme testlerinin geliştirilmesi ve öğrencilerin bu becerilere sahip olma durumlarının belirlenmesi” amaçlanmaktadır.

 ABİDE Araştırması Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilgiler dersleri üzerinden yapılmaktadır.  ABİDE Araştırması’nda öğrenci, öğretmen ve yönetici anketleri de uygulanmaktadır.  Araştırmada yer alan 81 ildeki okulların seçimi geliştirilen yazılım tarafından tabakalı örnekleme yöntemine göre seçkisiz olarak yapılmaktadır.  Araştırma, resmî ve özel eğitim öğretim faaliyeti gerçekleştiren temel eğitim kurumlarının 8.sınıflarında öğrenim gören öğrenciler ile bu okullarda görev yapan Türkçe, matematik, fen bilimleri ve sosyal bilgiler dersleri branş öğretmenleri ve okul yöneticilerini kapsamaktadır.

 Abide Araştırması, Pilot ve Esas Uygulama Süreçlerini kapsamaktadır.  Pilot Uygulama Sürecinde soru yazarlarına akademisyenler tarafından “Açık Uçlu Soru Yazma” eğitimleri verilmiş, ölçülecek becerilerine tanımlanması çalışmaları yapılmış, farklı madde formatları kullanılarak açık uçlu ve çoktan seçmeli sorular hazırlanmıştır.  Öğrencilerin Türkçe, matematik, fen bilimleri ve sosyal Bilgiler alanında neler yapabileceğini gösteren yeterlik düzeyleri (alt, orta, ileri ve üst düzey) belirlenmiştir.  Okul yöneticileri, öğretmen ve öğrencilere yönelik anketler hazırlanmış ve öğrencilerin başarılarını etkileyen farklı faktörler ortaya konulmuştur.

 Araştırmanın pilot uygulaması 3 Haziran 2015 tarihinde, Ankara’daki 26 ortaokulda yaklaşık 5000 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir.  Pilot uygulama sınavının puanlaması 31 Ağustos-4 Eylül 2015 tarihleri arasında Nevşehir’de 160 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir.  Verilen eğitimin ardından puanlama işlemine geçilmiş ve öğrencilerin cevapları puanlayıcılar tarafından puanlanmıştır.

 ABİDE Araştırması esas uygulamasının ilk süreci olan anket uygulaması, ABİDE Araştırması’nın en önemli veri kaynağı olan anketlerle ilgilidir.  Bakanlığımız ‘Anket Modülü’ üzerinden elektronik ortamda çevrimiçi olarak uygulanan anketler, sınav örneklemine katılan her bir öğrencinin cevaplayacağı ‘Öğrenci Anketi’, bu öğrencinin dersine giren Türkçe, matematik, fen bilimleri ve sosyal bilgiler branş öğretmenlerinin cevaplayacağı ‘Öğretmen Anketi’ ve örnekleme dâhil okul yöneticilerinin cevaplayacağı ‘Yönetici Anketi’ olmak üzere üç farklı anketten oluşmaktadır.

 Esas uygulamanın ikinci süreci olan Sınav Uygulaması, ABİDE Araştırması’nın sınav uygulaması Türkçe, matematik, fen bilimleri ve sosyal bilgiler derslerinden oluşmaktadır.  ABİDE araştırmasında her ders için 51 soru kullanılmıştır. Bu soruların 24 tanesi esas uygulama için kullanılmış, kalanlar ise bir sonraki uygulamalar için pilot soru olarak kullanılmıştır.

 ABİDE Araştırması esas uygulaması kapsamında, Türkiye çapında 81 il merkezi ve ilçelerindeki 1299 okulda, öğrenci örneklemine sınav ve anket uygulanmıştır.  Bu okullardaki örneklem grubu öğrencilerin ilgili derslerine giren 6000 kadar branş öğretmeni ve okul yöneticilerine hazırlanan kapsamlı anketler elektronik ortamda uygulanmıştır.

 2016 yılının Nisan-Mayıs aylarında gerçekleştirilen ABİDE Araştırması’nda öğrencilere 110 dakikalık test uygulamasında yer alacak soru kümeleri farklı kitapçıklara belirli bir döngüde dağıtılmıştır.  Uygulamada kullanılan kitapçıklarda, çoktan seçmeli ve açık uçlu sorular yer almıştır.

 Sınav uygulaması 2 oturum şeklinde yapılmıştır.  Uygulamada eşit miktarda çoktan seçmeli ve açık uçlu maddelerden oluşan yirmişer maddelik Türkçe ve matematik alanlarını kapsayan ve toplam 40 maddeden oluşan 1. Kitapçık, sınav uygulamasının 1. Oturumunda öğrenciler tarafından 60 dakikalık sürede yanıtlanmıştır.  Aynı şekilde yirmişer maddelik fen bilimleri ve sosyal bilgiler alanlarını kapsayan ve toplam 40 maddelik 2. Kitapçık, 50 dakikalık süreden oluşan 2. oturumda öğrenciler tarafından cevaplanmıştır.

 Araştırmanın çoktan seçmeli soruları Genel Müdürlüğümüz bünyesindeki optik okuyucularla değerlendirilmiştir.  Ayrıca açık uçlu soruları değerlendirmek üzere alan öğretmenlerine puanlama süreçlerine ilişkin çeşitli eğitimler verilmiştir.  Bu eğitimler:  √ Açık uçlu Madde Yazım Eğitimi,  √ İl Koordinatörleri Eğitimi,  √ Uygulayıcı Eğitimi,  √ Üst Puanlayıcı ve Puanlayıcı Eğitimidir.

 ABİDE Araştırması’nın puanlama süreci için 16 il belirlenmiş ve bu illerde yüzer kişilik gruplar oluşturulmuştur (İstanbul ve Ankara için 200).  Bu öğretmenlere kendi illerinde, puanlama yazılımı eğitimi verilmiştir.  Belirlenen tüm illerden Türkçe, matematik, fen bilimleri ve sosyal bilgiler branşlarından birer temsilci öğretmen seçilerek üst puanlayıcı olarak belirlenmiştir

 İllerden belirlenen bu üst puanlayıcılar ile Genel Müdürlüğümüzde madde yazarlarından belirlenen aynı sayıda üst puanlayıcılardan bir plan dâhilinde il grupları oluşturulmuştur.  Bu gruplara Genel Müdürlüğümüzde, ölçme uzmanlarımız tarafından kapsamlı bir biçimde açık uçlu madde puanlama ve rubrik eğitimleri verilmiştir.  Daha sonra her ilin eğitim almış olan üst puanlayıcıları ile Genel Müdürlüğümüz personellerinden o il için belirlenen üst puanlayıcılar birlikte illerde her branş için ayrı ayrı oluşturulmuş puanlama salonlarında almış oldukları eğitimi uygulamalı olarak kendi salonlarındaki puanlayıcı öğretmenlere aktarmışlardır.  Bu şekilde açık uçlu soruların puanlanması görevli öğretmenler tarafından yazılım üzerinden tamamlanmıştır.  Araştırmanın rapor çalışmaları devam etmektedir.

ABİDE 2016 RAPORUNUN İNCELENMESİ  Milli Eğitim Bakanlığınca (MEB), ileriye dönük eğitim politikalarının geliştirilmesinde kullanılması planlanan ve öğrenci başarısındaki gelişimin izlenmesi amacıyla 38 bin 8. sınıf öğrencisinin katılımıyla hazırlanan ABİDE Projesi'nin verilerinden oluşan ilk raporun sonuçları belli oldu.  Araştırmada, 4 dersten ayrı ayrı temel altı, temel, orta, orta u ̈ stu ̈ ve ileri olmak üzere 5 yeterlik düzeyi ölçüldü.

 Araştırmayla, temel eğitimde olan öğrencilerin okulda öğrendikleri bilgileri günlük yaşamda kullanma becerileri ile üst düzey zihinsel yeteneklere sahip olma düzeyleri belirlendi.  ABİDE 2016 raporundaki 4 derse ilişkin başarı düzeyleri, 2018 uygulamasında ve daha sonraki periyotlarda referans alınacak.  İlerleme ya da gerileme olup olmadığı, 2016 puanıyla karşılaştırılarak yorumlanacak.

 Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı olan PISA sonuçlarında Türkiye geri sıralarda yer alırken, Milli Eğitim Bakanlığı da kendi değerlendirme sistemini olan ABİDE'yi kurdu.  Ancak, ABİDE 8. sınıflar raporunda sonuçlar değişmedi, PISA ve TIMSS ile örtüştü.  ABİDE raporuna göre 'ileri yeterlilik' düzeyinde yüzde 10.3'lük sonuçla Sosyal Bilgiler olurken, en geri olduğumuz alan matematik oldu. Öğrencilerin yüzde 26.4'ü 'temelaltı yeterlilik' düzeyinde bulunuyor.

Türkçe testine giren 34 bin 700 kişinin yüzde 3.6’sı temelatı, yüzde 22.4’ü temel, yüzde 44.6’sı orta, yüzde 23’ü ortaüstü, yüzde 6.4’ü ise ileri yeterlilik düzeyinde çıktı.

Matematik testinde ise 34 bin 658 öğrencinin yüzde 26.4’ü temelaltı, yüzde 33.6’sı temel, yüzde 28.7’si orta, yüzde 8.2’si ortaüstü, yüzde 3.1’i de ileri yeterlilik düzeyinde çıktı.

Fen bilimleri testine giren 34 bin 693 kişiden yüzde 17.9’u temelatı, yüzde 34.4’ü temel, yüzde 33.3’ü orta, yüzde 10.3’ü ortaüstü, yüzde 4.1’i de ileri yeterlilik düzeyinde bulunuyor.

Sosyal bilgiler de ise teste giren 34 bin 711 öğrencinin yüzde 6.3’ü temelaltı, yüzde 25.7’si temel, yüzde 40.9’u orta, yüzde 16.8’i ortaüstü, yüzde 10.3’ü ise ileri yeterlilik düzeyinde çıktı.

Raporun sonuç ve tartışma kısmında ise şu bilgiler paylaşıldı:  Amacı, 8. sınıf öğrencilerinin zihinsel becerilerinin ortaya konulması ve öğrencilerin başarılarıyla ilişkili öğrenci, öğretmen ve okul özelliklerinin belirlenmesi olan ABİDE araştırması kapsamında elde edilen bulgular incelendiğinde genel olarak Türkiye'nin katılmakta olduğu Uluslar arası durum belirleme çalışmalarındaki (PISA ve TIMSS) sonuçlarla örtüştüğü görülmektedir.