Çoklu Zeka Teorisi

ÜNİTE 6 ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

ÜNİTE KAZANIMLARI Öğretimde kullanılan yöntemleri fark eder Öğretim yöntemi kavramını tanımlar Öğretim yöntemlerinin etkili kullanılmasında dikkat edilmesi gereken hususları açıklar Öğretim yöntemlerini yararları ve sınırlılıkları bakımından karşılaştırabilir Öğretim yöntemleri için örnek etkinlikler geliştirebilir 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

ÜNİTE İÇERİĞİ Yöntem nedir? Öğretmenin yöntem seçimini etkileyen hususlar nelerdir? Öğretimde kullanılan belli başlı yöntemler Düz anlatım Tartışma Örnek olay Gösterip yaptırma yöntemi Bireysel çalışma yöntemi 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Öğretim yöntemi nedir? "Öğretim yöntemi; Öğrencileri belirlenen hedeflere en etkili şekilde ulaştırmak için izlenen yol’ dur. Yöntem; « öğretimde hedeflenen amaçlara ulaşmak için kullanılacak tekniklerin işlenecek konunun, araç-gereç ve kaynakların bütünlük oluşturacak biçimde örgütlenerek sunulmasını sağlayan bir öğretme yoludur Yöntem; strateji doğrultusunda belirlenirken, öğretim tekniği seçimine de kaynaklık eder. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Öğretimde yöntem seçimini etkileyen faktörler nelerdir? Konunun hedef ve kazanımları İçeriğin yapısı ( konunun özelliği ) Öğrenci grubunun büyüklüğü Öğrenci özellikleri ve hazırbulunuşluğu Zaman Öğretim ortamının durumu ve imkanlar Maliyet Öğretmen yeterlilikleri (becerisi ) 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

KPSS 2003: Öğretmen, öğretim sürecinde uygun metodu belirlerken aşağıdakilerden hangisini göz önünde bulundurmak zorunda değildir? A) Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve beklentilerini B) Kazandırılması gereken davranışları C) İşlenecek konunun özelliklerini D) Okulun sahip olduğu olanak ve kaynakları E) Öğrenci velilerinin kişisel tercihlerini

20.09.2018 www.albayrakegitim.com

ÖĞRETİMDE KULLANILAN BAZI YÖNTEMLER

DÜZ ANLATIM (TAKRİR) YÖNTEMİ 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

DÜZ ANLATIM (TAKRİR) YÖNTEMİNİN ÖZELLİKLERİ Sunuş yoluyla öğretim stratejisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Öğretmenlerin en fazla kullandıkları yöntemdir. Öğretmenden öğrenciye doğru tek yönlü bir iletişim söz konusudur. Anlatım yöntemi, işlenmekte olan konuların bir sıra ve düzene göre konuşma yoluyla açıklanması ve öğretilmesi olarak tanımlanır. Daha çok alt düzey hedef davranışları kazandırmak amacıyla kullanılır. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Düz Anlatım Yönteminin Kullanıldığı yerler Derse giriş yaparken (yeni konu anlatımı), Dersi özetlerken Diğer yöntemler için zaman ve şartlar uygun olmadığında, Sözel bilgilerin öğrenciye aktarılmasında , Öğrenme güçlüğü çekilen bölümlerin açıklanmasında kullanılır. Kısa zamanda çok bilgi aktarılması gerektiğinde, Kalabalık gruplara yönelik, Zaman kısa olduğunda, İçerik yoğun olduğunda, Öğretmenin diğer yöntem bilgisi eksikliği 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Etkili Kullanım ilkeleri İçerik anlamlı bir sıra ile ve bilinenden bilinmeyene, somuttan soyuta, genelden özele doğru verilmelidir Konunun özel hedefleri ve gerekçesi öğrencilere önceden açıklanmalıdır. Öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyleri dikkate alınmalıdır. Anlatım resim, şema, grafik ve görsel araç-gereçlerle (materyallerle) desteklenmelidir. Öğrenci yaşantılarına uygun somut örnekler verilmelidir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Etkili Kullanım ilkeleri Kesintisiz olarak ilkokulda 5, ortaokulda 10, lisede 15 dakikayı geçmeyen konuşmalar yapılmalı Anlatım sonunda bir özet ve değerlendirme yapılır. Gerekli yerlerde öğrenciye söz hakkı verilmeli Vücut dili ve ses etkili kullanılmalıdır Basit, kısa ve tam cümleler kullanılmalıdır. Zaman zaman espiriler yapılmalı , derste olumlu bir hava estirilmelidir 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

YARARLARI Zamanın kısa, öğrenci grubu kalabalık ve konu yoğunsa uygun bir yöntemdir. Diğer yöntemlere göre zaman, emek ve masraf bakımından daha ekonomiktir. Sözel – dilsel öğrenen öğrenciler için etkilidir. Öğrencilere dinleme ve not alma becerisi kazandırır. Soyut kavramların öğretilmesinde işe yarar. Sürpriz bir durumla karşılaşma endişesi olmadığından öğretmene güven verir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

SINIRLILIKLARI Öğrenciler sıkılabilirler. Uzun süreli kullanma bıkkınlığa ve ilginin azalmasına neden olur. Duyuşsal ve psikomotor hedef davranışları kazandırmada etkisizdir. Öğrenciler hazırcılığa alışır. Özellikle çocuk psikolojisine uygun değildir. Bireysel farklılıklar dikkate alınmadığı için öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına cevap vermeyebilir. Bilgiler öğretmenin anlattığı ile sınırlı kalır ve öğrenciler ezberciliğe alışır. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

TARTIŞMA YÖNTEMİ 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Demokratik bir ortam oluşturmak için kullanılan bir yöntemdir. TARTIŞMA YÖNTEMİ Tartışma ; iki ya da daha fazla kişinin belli bir konuda kendi düşüncelerini sergileme yoluyla fikir alışverişinde bulunmasıdır. Demokratik bir ortam oluşturmak için kullanılan bir yöntemdir. Bir konu üzerinde öğrencileri düşünmeye yöneltmek ve düşüncelerini almak amacıyla kullanılır Öğrencilerin, sorgulama, analiz, fikir alışverişinde bulunma ve bir konuyu derinlemesine düşünme ve inceleme becerileri gelişir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

ETKİLİ KULLANIM İLKELERİ Tartışmanın amaç ve kapsamı iyi belirlenmeli , öğrenciler önceden hazırlanmalıdır. Tartışmanın kuralları önceden belirlenmelidir. Öğretmen grup üyesi gibi davranmalı , bazen de lider gibi müdahale etmelidir Tartışmayı önceleri öğretmen yönetmeli, daha sonraki zamanlarda grup içinden öğrencilerinde yönetmesi sağlanmalıdır. Belirli aralıklarla "ÖZET" yapılmalıdır. Tartışmanın bireylerle ve onların kişiliği ile değil, sorunlarla ilgili olduğu unutulmamalıdır. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

ETKİLİ KULLANIM İLKELERİ 7. Tartışmanın dışına çıkılmasına izin verilmemelidir. 8. Tartışma sistemli ve planlı olmalıdır. 9. Tartışmaya dersin tümü ayrılmamalıdır. 10. Tartışmaya tüm öğrenciler dahil edilmelidir 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Tartışma Yönteminin Yararları Demokratik bir yöntemdir. Öğrencilere kendini ifade etme şansı tanıdığı için ‘öğrenilenlerin daha kalıcı olması sağlanır. Öğrencilerin bir gruba ait olma duygusu (panel, forum) gelişir. Benimseme, reddetme, eleştirel düşünme becerileri geliştirme yeterlilikleri kazandırır. Soru sorma, hızlı cevap verme gibi sözel iletişim becerileri gelişir. Öğrenciler demokratik düşünme ve yaşam tarzını öğrenir. Bir problem ya da konunun değişik yönlerini görür. Öğrenciler başkalarının fikirlerine saygılı olmayı öğrenirler. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Tartışma Yönteminin Sınırlılıkları Her öğrencinin tartışmalara katılımı aynı olmayabilir. Tartışma iyi yönetilmezse, farklı görüşleri savunan öğrenciler arasında, rekabet ve yarışma gibi olumsuz duygular gelişir, sınıf düzeni bozulur. Uzun zaman alır ve kalabalık sınıflarda etkili bir şekilde kullanılamaz. Öğrenciler hazırlıklı değilse, iyi sonuç alınamaz. Konuşmaları konu üzerinde tutmak oldukça zordur. Grup tartışmasını sonuçlandırmak güçtür. Çekingen öğrenciler pasif kalabilir 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

( VAKA iNCELEMESİ ) YÖNTEMİ ÖRNEK OLAY ( VAKA iNCELEMESİ ) YÖNTEMİ 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

ÖRNEK OLAY YÖNTEMİ Günlük hayatta karşılaşılan örnek bir olayın sınıf ortamında tartışılıp çözülmesi yoluyla öğrenmenin sağlanmasıdır. Bu yöntemle; öğrencileri gelecekte karşılaşacakları sorunlara ve problemlere hazırlamak esas amaçtır Bu yöntemde; olayın nedenleri, nasıl olduğu tartışılıp çözüme kavuşturulur Daha çok duyuşsal ve bazen de bilişsel davranışların öğretiminde kullanılır. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Bu yöntemde, örnek olay bir metin, resim ya da film ile öğrencilere gösterilmeli, sonuçlarının ne olacağı tartışılarak alternatif çözüm yolları ortaya konmaya çalışılmalıdır Öğrenciler örnek olayı okur, seyreder, anlar, yorumlar, analiz eder ve değerlendirip çözüm önerilerini ortaya koyarlar. Örnek olay yöntemi; kavrama ve üstü düzeyindeki hedef davranışları kazandırmak amacıyla kullanılır. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Örnek Olay Uygulaması 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Etkili Kullanım İlkeleri Örnek olayda temel bir sorun olmalıdır. Örnek olay içeriği ders içeriğine ve hedeflerine uygun olmalıdır Örnek olay, öğrencilerin gelişim seviyelerine uygun olmalıdır. Örnek olay, metin , resim ya da video olarak öğrencilere sunulmalıdır. Örnek olay güncel ve hayatın içinden seçilmelidir 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Etkili Kullanım İlkeleri 6. Öğretmen hazırladığı sorularla tartışmayı yönetmeli ve yönlendirmelidir. 7. Öğrencilerin yanlış çözümlemelere girmeleri önlenmelidir. 8. İlke ve sonuçlar görüş birliğine dayalı olarak belirlenmelidir. 9. Örnek olayda ayrıntılar iyi belirlenmiş olmalıdır. Çünkü, bu ayrıntılardan öğrenciler sonuç çıkaracaktır. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

YARARLARI Öğrencilerin karar verme, seçme ve sonuca ulaşma ile ilgili yaşantı geçirmesi sağlanır. Empatik bakış açısı gelişir. Öğrencileri ders kitabı ve öğretmen gibi geleneksel kaynakların dışında da kaynaklardan yararlanmaya özendirir ve yöneltir. Kişisel sorunları, kişisel olmayan bir yaklaşımla çözme becerisi kazandırır. Problemleri kişiselleştirmeden çözümünü sağlar. Öğrencilerin araştırma ve problem çözme becerisi gelişir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

YARARLARI Öğrencilerin analitik ve eleştirel düşünme yeteneklerini geliştirir. Öğrencilerin örnek olay sürecinde, konuyu analiz etme ve yorumlama yeteneği gelişir. Öğrenciler olayların, sorunların neden-sonuçları üzerinde bütüncül bir bakış açısı edinirler. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Sınırlılıkları Örnek olayın hazırlanması ve uygulanması zaman alabilir. Öğretmenin dersten önce iyi hazırlanması gerekir. Amaca uygun örnek olay bulmak ve yazmak zor olabilir. Kalabalık sınıflarda uygulama güçtür. Eğer çözümü zorsa öğrenciler çözüm ortaya koymada zorlanabiir Problem çözme, tartışma ve eleştirel düşünme alışkanlıkları yeterince gelişmemiş sınıflarda uygulanamaz. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

GÖSTERİP YAPTIRMA YÖNTEMİ 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Gösterip Yaptırma Yöntemi Bir deneyin yapılmasını yada bir işlemin uygulanmasını, araç gerecin çalıştırılmasını, önce gösterip açıklayarak, sonra da öğrenciye alıştırma ve uygulama yaptırarak kazandırmanın amaçlandığı ortamlarda kullanılan bir öğretim yöntemidir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Özellikleri Gösterip yaptırma yöntemi öğretmen merkezli, aynı zamanda da öğrenci merkezlidir. Öğrencilere daha çok psikomotor beceriler kazandırmada kullanılır Öğrenciler yaparak ve yaşayarak öğrenirler. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Dikkat Edilecek Hususlar Yapılacak işler önceden ayrıntılı bir şekilde planlanmalıdır , araç gereç hazırlanmalıdır Öğrencilere gösterinin amacı açıklanmalıdır Gösteri tüm sınıfın görebileceği bir ortamda yapılmalıdır Gerekli güvenlik tedbirleri alınmalıdır Süre ve zaman belirtilmelidir. Gösteri sırasında öğrencilerin dikkatlerini ve ilgileri canlı tutulmalıdır. Öğrenciye yeterli zaman ve beceri kazanması için uygulama yapma fırsatı verilmelidir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Öğrenciler hem görerek hem de işiterek öğrenirler Yöntemin Yararları Yaparak yaşayarak öğrenme temelli olduğu için kalıcı öğrenmeler gerçekleşir. Öğrenciler hem görerek hem de işiterek öğrenirler Psiko-motor becerilerin ve uygulama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında uygun bir yöntemdir. Öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini çekerek öğrenmeyi kolaylaştırır. Zamandan ve malzemeden dolayı ekonomiktir. Sözel ifadelerle anlatılması zor olan kavram, olgu veya olaylar bu yöntemle daha anlaşılır hale gelir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Yöntemin Sınırlılıkları Zaman alıcı olabilir. Kalabalık sınıflarda uygulanması zor olur. Araç gereç kullanımı zor ve maliyetli olabilir. Üst düzey bilişsel ve duyuşsal öğrenmelerin gerçekleşmesi zor olabilir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Bireysel Çalışma Yöntemi 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Her öğrenci öğrenme durumunu kendine göre ayarlar. Bireysel çalışma, bir öğrencinin bir konuyu yaparak-yaşayarak öğrenme yoludur. Her öğrenci öğrenme durumunu kendine göre ayarlar. Öğrenme, öğrencinin ilgi, yetenek ve ihtiyaçlarına uygun olarak yapılır. Araştırma yoluyla ve tam öğrenme yoluyla öğretme yaklaşımlarında, ayrıca uygulama, analiz ve sentez düzeylerindeki davranışları kazandırmada kullanılır 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Amaç iyi belirlenmeli, Zaman en iyi şekilde planlanmalı Planlı, düzenli ve etkili çalışma alışkanlığı kazandırılmalı Gerektiğinde rehberlik ( yardım) edilmeli Öğrenci cesaretlendirilmeli Seviye ye uygun çalışma (araştırma) konuları verilmeli 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

ÖRNEK SORULAR 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

A) Öğretim programını öğelerine ayırma B) Kurallarına uygun yüzebilme 1) Aşağıdaki öğrenmelerin hangisinin gerçekleştirilmesinde gösterip yaptırma yönteminin kullanımı uygun değildir? A) Öğretim programını öğelerine ayırma B) Kurallarına uygun yüzebilme C) Yardımla aracı hareket ettirebilme D) Yeni bir sürüş tekniği geliştirebilme E) Kasadan takla atma hareketini izleyebilme 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

KPSS 2012: Metin Öğretmen öğrencilerinin, konuyla ilgili organize bilgilere sahip olması gerektiğini, ön hazırlık açısından bunun önemli olduğunu ve öğrencilerin karmaşa yaşamaları hâlinde kavram yanılgıları gibi bazı sorunlarla karşılaşabileceklerini düşünmektedir. Bu durumda Metin Öğretmen'in, hangi yöntem veya tekniği kullanması daha uygundur? A) Örnek olay B) Düz anlatım C) Soru-cevap D) Drama E) Benzetim

A) Etkili konuşma becerisi kazandırma 2) Aşağıdakilerden hangisi tartışma yönteminin yararlarından biri değildir? A) Etkili konuşma becerisi kazandırma B) Düşünme becerilerinin gelişimini sağlama C) Demokratik yaşama alışkanlığını kazandırma D) Kısa zamanda belirlenmiş içeriği sunma E) Yeni fikirlerin üretilmesine olanak sağlama 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

A) Zihin kas koordinasyonu gerektiren öğrenmelerde 3) Gösterip yaptırma yöntemi aşağıdaki durumlardan hangisi için en uygun olur? A) Zihin kas koordinasyonu gerektiren öğrenmelerde B) Eleştirel düşünme becerilerini geliştirmede C) Problem çözme becerisini günlük yaşama aktarmada D) Bilimsel düşünme alışkanlığını kazandırmada E) Sorumluluk duygusunu geliştirmede 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

A) Uzun süre gerektirmesi B) Öğrencide çatışma fikri uyandırması 4) Tartışma yönteminin en önemli dezavantajı aşağıdakilerden hangisidir? A) Uzun süre gerektirmesi B) Öğrencide çatışma fikri uyandırması C) Tartışma düzeninin sağlanmaması D) Tartışmanın hedeften sapması E) Küçük yaş gruplarında uygulanamaması 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

A) Öğrenme ortamlarının sınıf dışında olması 5) Gösterip yaptırma yönteminin uygulanışı sırasında birtakım güvenlik önlemlerinin alınmasının en önemli gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Öğrenme ortamlarının sınıf dışında olması B) Gösterip yaptırmanın uzun süre gerektirmesi C) Öğrenme sürecinin bedensel aktiviteye dayalı olması D) Becerinin bilen biri tarafından sergilenmesi gereği E) Yüksek maliyetli bir öğretim süreci olması 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

A) Demokratik bir sınıf ortamı oluşturulmalıdır. 6) Aşağıdakilerden hangisi tartışma yönteminin kullanılışı sırasında dikkat edilmesi gereken noktalardan biri değildir? A) Demokratik bir sınıf ortamı oluşturulmalıdır. B) Ders süresinin tamamı tartışmaya ayrılmamalıdır. C) Önkoşul öğrenmelerdeki eksiklik giderilmelidir. D) Tartışma sınıfın en çalışkan öğrencileriyle yapılmalıdır. E) Tartışma zamanı sınırlanmalıdır. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

7) Aşağıdaki öğretim yöntemlerinden hangisi bir öğrencinin bir konuyu kendi başına öğrenmek istediğinde en etkili yöntemdir? A) Tartışma B) Bireysel çalışma C) Örnek olay D) Problem çözme E) Gösterip yaptırma 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

8) Aşağıdakilerden hangisi bireysel çalışma yöntemi için söylenemez? A) Araştırma yoluyla öğretim sürecinde ve tam öğrenme modelinde etkili olarak kullanılır. B) Her öğrenci öğrenme sürecini kendine göre düzenler. C) Her öğrenci kendi öğrenmesinden sorumludur. D) Her öğrenci öğrenmesini kendi hızında gerçekleştirir. E) Sosyalleşme, sorumluluk alma ve paylaşma gibi duyuşsal alan öğrenmeleri için etkili bir yöntemdir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

A) Öğrencilerin konuya dikkatini çekmek için kullanılır. 9) Aşağıdakilerden hangisi tartışma yönteminin özelliklerinden biri değildir? A) Öğrencilerin konuya dikkatini çekmek için kullanılır. B) Öğretmen-öğrenci etkileşimi üst düzeydedir. C) Kavrama düzeyi hedeflerin gerçekleşmesinde etkilidir. D) Demokratik birey özellikleri kazandırır. E) Öğreniciler arası fikir alış verişi gerçekleşir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

A) Öğretmen etken, öğrenci pasiftir. 10) Aşağıdakilerden hangisi anlatım yönteminin sınırlılıklarından biri değildir? A) Öğretmen etken, öğrenci pasiftir. B) Bireysel ilgiler ve gereksinimler dikkate alınmaz. C) Öğrencileri ezberciliğe alıştırır. D) Dönüt alınmadığı için öğrencileri tanımak zorlaşır. E) Özet bilgiler sunulabilir. 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

A) Örnek olayla ilgili temel ayrıntılara yer vermesi 11) Öğretmenin örnek olay kullanımı ile ilgili aşağıdaki davranışlarından hangisi doğru değildir? A) Örnek olayla ilgili temel ayrıntılara yer vermesi B) Örnek olayı kendisinin sınıfa sunması C) Gerçeğe benzeyen örnek olaylar yazması D) Örnek olayla ilgili tartışma etkinliklerine yer vermesi E) Örnek olayla ilgili çözümü kendisinin sunması 20.09.2018 www.albayrakegitim.com

TEŞEKKÜRLER 20.09.2018 www.albayrakegitim.com