DIŞ Ticaret Nedir ? Eşyaların ,hizmetlerin ,mali kıymetlerin,hammaddelerin Uluslararası bazda alış ve satışının bütününe verilen addır.Dış Ticaret günümüz Dünya şartlarında ,tüm ülkelerin vazgeçemeyecekleri ticaret turudur .

Dış Ticarette Roller İhracatçı/İthalatçı Taşımacılar /Lojistik Firmaları Gümrük Müşavirleri Bankalar Ekonomi Bakanlığı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı / Gümrük İdareleri İhracatçı Birlikleri

İHRACATÇI Eşya ,hizmet gibi değerleri pazarlayarak yurtdışına satan kuruluşa verilen addır.Türkiye’de tek vergi numarasına sahip tüm tüzel kuruluşlar ,ilgili ihracatçı birliğine kayıt yaptırmak suretiyle ihracat yapabilirler

TAŞIMACILAR İhraç edilen eşyayı ,ihraç edildiği yerden alıcının belirlediği yere fiziksel olarak taşıyan ve transfer eden kuruluşlara verilen addır.

GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ Firmaların ithalat ve/veya ihracat operasyonlarını ,onlar adına temsilci sıfatı ile gümrüklerde sürdüren ve Gümrük Kanun ve Yönetmeliği’ne göre bu statüyü elde etmiş gerçek kişilere verilen addır.

BANKALAR Dış Ticarette önemli bir yere sahip olan bankalar (veya özel finans kuruluşları ) Kambiyo Hükümlerine göre ,döviz takibi yapar, transferlere ve akreditif açılmasına aracılık eder, yanısıra vesaik kontrolü ve iletimi gibi konularda da rol üstlenirler

EKONOMİ BAKANLIĞI/İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Dış Ticaret Rejimi çerçevesinde her tur iznin alındığı ve İhracatçı Birlikleri’nin de bağlı olduğu kuruluştur.

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Gümrük Mevzuatı çerçevesinde tüm gümrük işlemlerini sonuçlandıran kuruluştur.

İHRACATÇI BİRLİKLERİ İhracat işlemlerine aracılık eden İhracat Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak çalışan kuruluşlardır. Aynı zamanda sektör temsilcilerinden de oluşan Yönetim Kurulları sektörün gelişimine katkı sağlar ve Birlik Genel Sekreterliği ile koordineli olarak çeşitli projelerde yer alırlar.

TİM (TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ) (www.tim.org.tr) Bakanlar Kurulu’nun 5 Temmuz 1993 tarihinde aldığı 93/4616 sayılı kararıyla kurulan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), ihracatçı birliklerin bir üst kurulu durumundadır. TİM, ihracatçı birlikleri arasında koordinasyonu ve dayanışmayı sağlamak, ihracatçıların sorunlarının çözümüne yönelik çalışmalar yapmak, ihracat hedef ve politikalarının belirlenmesine yardımcı olmak ve ihracatçıları en üst düzeyde temsil etmek üzere kurulmuştur.

TİM’in Görevleri Türkiye İhracatının özel sektör cephesinin en üst örgütü olan TİM;   -Özel sektör adına bütün ihracatçıları, -Bugün faaliyette bulunan 57 ihracatçı birliğini, -İhracatçı Birliklerine hizmet veren 13 genel sekreterliği, -İcra Komitesi, madde bazında dengeli bir ağırlığa sahip olduğundan bütün ihracat kalemlerini temsil etmektedir.

TİM; -İhracatçıların ortak sorunlarına çözüm aramayı, -İhracatçıların sorunlarının tartışıldığı bir platform olmayı, -Kamu ve özel sektör kuruluşları ile ihracatçılar ve karar vericiler arasında koordinasyonu sağlamayı, -İhracatın geliştirilmesi ve sorunlarının çözülmesi yolunda politikalar oluşturmayı, -İhracatçıları yurt içinde ve yurtdışında üst düzeyde temsil etmeyi amaçlamaktadır.

DIŞ TİCARETİN ÜLKE İÇİ TİCARETTEN FARKLARI 1) Satış İşlemi Yurt Dışına Yapılır 2) Farklı Taşıma Sistemleri Kullanılır 3) Yabancı Para Birimi Kullanılabilir 4) Bankacılık Sistemi Devreye Girer 5) Uluslararası Anlaşmalar Uygulanır 6) Daha Yüksek Risk Vardır 7) Hataların Telafisinin Maliyetli Olması 8) Bürokrasinin Yoğunluğu 9) Ödeme Sistemleri Farklıdır 10) Farklı Kültür, Ticari Ahlak Ve Örf / Adetin Olması

DIŞ TİCARET POLİTİKASININ BAŞLICA AMAÇLARI Dış ticaret politikası, devleti idare edenlerin dış ticareti (ihraç ve ithalat hareketlerini) kısıtlamak ve/veya teşvik etmek için yapmış oldukları düzenlemelerin oluşturduğu bir bütündür. 1. Hazineye Gelir Kazandırmak. 2. İktisadi Kalkınma 3. Cari Açığın Önlenmesi 4. Yurt İçi Fiyat İstikrarının 5. Ülke Sanayisini Dış Rekabetten Koruma 6. Piyasadaki Aksaklıkların Önlenmesi 7. Sosyal Etkenler 8. Uluslararası İlişkilerin İyileştirilmesi 9. Dış Ticarette Tekelcilikten(monopol gücünden) Faydalanmak 10. Kendi Kendine Yeterli Olma İsteği (Otarşi)

DIŞ TİCARET POLİTİKASININ BAŞLICA AMAÇLARI Dış ticaret politikası ,devleti idare edenlerin ,dış ticareti (ihraç ve ithalat hareketlerini )kısıtlamak ve /veya teşvik etmek için yapmış oldukları düzenlemelerin oluşturduğu bir bütündür. Bu amaçlar 10 başlık altında toplanabilir.

Hazineye Gelir Kazandırmak İthalat ve/ veya ihracat işlemlerine konulan vergiler hazinenin gelir kaynaklarının basında gelir

İKTİSADİ KALKINMA İktisadi kalkınma için 2 farklı politika uygulanabilir: Birincisi “ithal ikameci sanayileşme” modelidir.Bu modelde devlet idaresi sanayiciyi koruyucu tedbirler alır. İkinci model ise dışa açık sanayileşme modelidir.Bu modelde ise ihracatı teşvik edici politikalar izlenirken kısa vadede ülkenin döviz gelirlerini arttırmayı ve bu döviz gelirleri ile ülkenin kalkınması için yatırım mallarının ithal edilebilmesi için ihtiyaç duyulan döviz rezervlerini arttırma hedeflenir.Bu yatırım malları ile ülkede olmayan ürünler üretilerek dış bağımlılık azaltılmaya çalışılır.

CARİ AÇIĞIN ÖNLENMESİ Dış ödemeler dengesi açık veren ülkelerde ,döviz rezervleri hızla eriyeceği için ithalatı sınırlayıcı politikalara başvurulabilir. Cari açığı gidermenin diğer bir yöntemi de döviz gelirlerini arttırmaktır.Bunun için ise ülkeyi idare edenler ihracatı arttırıcı politikalar benimseyebilirler.Bazen bu iki yöntem yani ithalatı kısıtlayıcı ,ihracatı arttırıcı politikalar birlikte uygulanabilir.

YURT İÇİ FİYAT İSTİKRARININ KORUNMASI Kamu idaresi istihdamın arttırılması için gümrük tarifeleri ,kotalar gibi araçlarla iç talebi ithal ürünlerden yerli ürünlere yönlendirebilirler. Böylece yurt içi üretim artar dolayısıyla istihdam da artmış olur. Bundan başka ülke idaresi, iç piyasada arzı düşen ve dolayısıyla fiyatı yükselen ürünlere karşı gümrük vergilerini o ürünlerde düşürerek arz açığını giderebilir. Arz noksanlığının giderilmesi sayesinde fiyat artışının dolayısıyla enflasyonun önüne geçilmiş olur ve fiyat istikrarı sağlanmış olur.

ÜLKE SANAYİSİNİ DIŞ REKABETTEN KORUMA Ülke idareleri uzun dönemde ihracat şansı bulabilecek fakat yeni gelişen ve bu nedenle yüksek maliyetlerde üretim gerçekleştiren sanayi sektörlerinde uluslar arası rekabetin yıkıcı etkisinden korumak için kotalar,vergi tarifeleri,ithalat yasakları gibi politikalar uygulayabilmektedirler.Ayrıca ihracat şansı bulabilen yerli sanayi sektörünün ürettiği malların ithalat fiyatlarını yükselterek iç talebi yerli mala yönelik olacak şekilde tutmak isterler.Damping-Anti damping vergileri

PİYASADAKİ AKSAKLIKLARIN ÖNLENMESİ Şayet iç piyasadaki herhangi bir mal monopolistik özellik taşıyorsa tüketiciler daha düşük kaliteli bu mala yüksek fiyat ödeyerek sahip olmak zorunda kalabilirler.Çünkü monopol piyasada üretim miktarı diğer piyasalara oranla daha düşük ve maliyetleri daha yüksektir.Üretim miktarını arttırabilmek için fiyatların da artması gerekecektir. Bu nedenle kamu idaresi gümrük vergilerini düşürüp ,ithal malın ülkeye monopol piyasada üretimi gerçekleştirilen ürünlerden daha ucuza satılmasını ,dolayısıyla ülke içindeki mono polistik yapıyı kırmayı amaçlar.Bunun sonucunda iç piyasadaki rekabet gelişecek ,üretim kaynakları daha etkin biçimde kullanılabilecektir.

SOSYAL ETKENLER Ülke idaresi kamu ahlakını ,kamu güvenliğini ,canlıların sağlığını olumsuz yönde etkileyen malların ithalatını kısıtlamak eğilimindedir.Bu sayılan nedenlerle bu tür nitelik taşıyan ürünlerin ithalatını yasaklayıcı politika araçlarını kullanır. Benzer neden ve politikalarla uluslar arası anlaşmalar gereğince başka ülkelere ihraç edilmesi de yasak kapsamına alınabilir.

ULUSLAR ARASI İLİŞKİLERİN İYİLEŞTİRİLMESİ Uluslararası ilişkiler ,iktisadi çıkarlar ve ülke güvenliğinin korunmasına dayanır.Bu sebeple devletler arasında dostane ilişkilerin kurulması,karşılıklı menfaatlerin elde edilmesinde büyük önem taşır.Fakat barışçıl ilişkiler bulunmayan ülkeler aralarında karşılıklı güven inşa edemedikleri için ticari menfaatlerinden de yararlandırmak istemez.Sonuç olarak uygulanan dış ticaret politikalarının düzenlenmesinde diğer devletler ile kurulan barışçıl siyasi ilişkilerin çok önemli rolü vardır.İyi ilişkiler kurulmuş ülkelere gümrük vergileri indirilirken ,ilişkilerin kötü olduğu ülkelere tersi işlem yapılır.

DIŞ TİCARETTE TEKELCİLİKTEN (MONOPOL GÜCÜNDEN )FAYDALANMAK Ticarette bir ülke herhangi bir urunun üretiminde monopol konumda ise ve malın fiyatını arttırmak istiyorsa bu malın ihracatına kota koyar.İzleyen süreçte dış ticaret hadleri kota koyan ülke lehine değişir.

KENDİ KENDİNE YETERLİ OLMA İSTEĞİ (OTARŞİ ) Ülkeyi idare edenler dış ticaret işlemlerini, benimsemiş olduğu araçlarla (para politikası,maliye politikası, vergiler, kotalar ve subvansiyonlar gibi ) asgari düzeye indirebilir. Neticesinde ülke kaynaklarını kullanarak sanayi,tarım,hizmet ve teknoloji üretimi gibi önceden belirlenmiş sektörlerde gelişmeyi benimseyebilir. Bu amaçla ithalat işlemlerinde sınırlayıcı ya da yasaklayıcı politika uygulayabilir.

Türkiye son çeyrek asırda önemli ekonomik gelişmeler yaşamıştır Türkiye son çeyrek asırda önemli ekonomik gelişmeler yaşamıştır.Bu süreçte dış ticarette benimsediği korumacı politikaları terk etmiş(uluslararası rekabetin yıkıcı etkilerinden korumak kotalar,vergi tarifeleri ,ithalat yasakları gibi politikalar ),TL yi konvertibl hale getirerek kambiyo rejimini serbestleştirmiştir. AB ile Gümrük Birliği Anlaşması imzalayarak gümrük vergilerini indirmiş ,hatta bazı sektörlerde sıfırlamıştır.