SHB-221 TÜRKİYENİN TOPLUMSAL VE EKONOMİK YAPISI TÜRKİYE’DE KADINLAR DOÇ.DR.FİLİZ YILDIRIM

Osmanlı Toplum Yapısı İçerisinde Kadının Konumu Bu dönemde kadınların toplumsal yaşamdaki rolü sınırlıdır. Ancak savaş yıllarında önemli sayıda erkek nüfusun silâhaltına alınması ile birlikte kadınlar öğretmenlik, ebelik gibi iş kollarının dışında fabrikalar, devlet daireleri gibi işlerde yer almaya başlamışlardır. Bu yıllarda Osmanlı ekonomisine katkılarının yanısıra askeri alanda da varlık gösterdikleri bilinmektedir (Gelgeç-Bakacak, 2009).

Cumhuriyet’in İlanı İle Birlikte Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte kadınlar hemen her alanda yer almaya başlamışlardır. Bunu gerçekleştirmek için erkeklerle eşit düzeyde öğrenim görerek kadınların her meslekte temsil edilmelerinin önemi anlaşılmış ve bu yolda yeni hamleler yapılmaya başlanmıştır (Gelgeç- Bakacak, 2009).

İstatistiklerle Günümüzde Kadınlar Türkiye nüfusunun %49,8’ini kadın nüfus oluşturmaktadır. Türkiye’de Kadınlarda doğuşta beklenen yaşam süresi 80,7 yıl. Okuma yazma bilmeyen kadın nüfus oranı erkeklerden 5 kat fazla Kadın istihdam oranı erkeklerin istihdam oranının yarısından az Eğitimli kadınların işgücüne katılma oranı daha yüksek Her 5 erkekten 4'ü kadınların çalışmasını uygun bulduğunu belirtmiştir. Yükseköğretim mezunu kadınlar daha fazla gelir elde ettiklerini belirtmişlerdir (TÜİK, 2017a).

Kadınların %34,3’ü ilk evliliklerini 20-24 yaş aralığında gerçekleştirdiğini belirtmiştir. Anlaşmazlık durumunda eşler birbirlerine en çok bağırarak tepki göstermektedir. Hanedeki işler ve sorumluluklar cinsiyet gözetilerek paylaşılmaktadır. Evli erkek ve kadınlar daha mutlu. Her 10 kadından yaklaşık 4’ü yaşadığı çevrede kendini güvensiz hissetmiştir. Dolaşım sistemi hastalıklarından kaynaklı ölümler ilk sırada yer almıştır. Kadınlar siyasi alanda erkeklere göre daha az yer aldığını belirtmiştir (TÜİK, 2017a).

Günümüzde Kadınlar ve Kadınlara Yönelik Yapılan Bazı Çalışmalar Eğitim Hayatında Kadınlara Yönelik Yapılan Çalışmalar: «Taşımalı İlkokul, Ortaokul ve Ortaöğretim Uygulaması» «Kız Çocuklarının Okullaşmasının Artırılması Projesi» «Özellikle Ortaöğretimde Kız Çocuklarının Okullaşması» «Özellikle Kız Çocuklarının Okullaşmasının Artırılması Operasyonu (KEP-1)» «Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi Teknik Destek” Projesi» «Aile Eğitimi Kurs Programı» (KSGM, 2017).

2. Sağlık Alanında Kadınlara Yönelik Yapılan Bazı Çalışmalar «49 Yaş Kadın İzlemleri Programı «Evlilik Öncesi Danışmanlık Programı «Doğum Öncesi Bakım Programı «Gebe Bilgilendirme Sınıfı Programı «Gebe ve Lohusalara Nutrisyonel Destek Programı «Üreme Sağlığı Hizmetlerine Erkek Katılımının Sağlanması Programı (KSGM, 2017).

3. Çalışma Hayatına Katılım Konusunda Kadınlara Yönelik Yapılan Bazı Çalışmalar «Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) kreşlerin kurulması için “Annemin İşi Benim Geleceğim» Projesi «0-3 yaş arasındaki torununa bakan büyükannelere verilecek yardım ile hâlihazırda çalışıyor olan kadınların işgücü piyasasından çekilmelerini önlenmek ve çocuklara büyükanneleri ile birlikte büyüme imkânı sağlayarak kültür aktarımına destek olmak amacıyla «Kadın İstihdamının Desteklenmesi için Büyükanne Projesi» «Genç Fikirler, Güçlü Kadınlar” Projesi hayat geçirilmiş olup Türkiye genelinde 18-30 yaş arası gençlerin teknoloji kullanarak üretecekleri yenilikçi fikirler ile kadınların yaşadıkları sorunlara ilişkin çözüm önerileri üretmesi amaçlanmaktadır (KSGM, 2017).

Günümüzde Kadınlar ve Kadınlara Yönelik Yapılan Çalışmalar 4. Siyaset ve Karar Alma Mekanizmalarına Katılım Konusunda Kadınlara Yönelik Yapılan Bazı Çalışmalar: 10. Kalkınma Planında, geçmiş dönem içerisinde karar alma süreçlerinde kadınların etkinliğinin arttığı vurgulanmış; ancak karar alma mekanizmalarına daha aktif katılım da dahil olmak üzere kadın-erkek eşitliğinin sağlanması konusunda sorunların devam ettiği, çalışmaların sürdürülmesi gerektiği tespiti yer almıştır. Bu kapsamda plan dönemine ilişkin “Politikalar” başlığında “Kadınların karar alma mekanizmalarında daha fazla yer almalarının sağlanacağı” tedbiri yer almıştır (KSGM, 2017).

Günümüzde Kadınlar ve Kadınlara Yönelik Yapılan Çalışmalar 5. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Konusunda Kadınlara Yönelik Yapılan Çalışmalar Yasal Düzenlemeler: 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun Çocuk ve Kadına Yönelik Şiddet Hareketleri ile Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi için Alınacak Tedbirler” konulu 2006/17 sayılı Başbakanlık Genelgesi Kadına Yönelik Şiddetin Sebeplerinin Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Meclis Araştırması Komisyonu (KSGM, 2017).

Günümüzde Kadınlar ve Kadınlara Yönelik Yapılan Çalışmalar 5. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Konusunda Kadınlara Yönelik Yapılan Çalışmalar Eylem Planları Kadına Yönelik Şiddet İzleme Komitesi Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planları Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2012-2015)” yürürlüğe girerek Eylem Planının İzleme ve Değerlendirmesine ilişkin çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı 2016-2020” ile mevzuat düzenlemeleri, farkındalık oluşturma ve zihniyet dönüşümü, koruyucu ve önleyici hizmet sunumu, şiddet mağdurlarının güçlenmesi, sağlık hizmetlerinin düzenlenmesi ve uygulanması, kurum kuruşlar arasında işbirliği ve politika geliştirme hedeflenmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar Gelgeç-Bakacak, A. (2009). Cumhuriyet Dönemi Kadın İmgesi Üzerine Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 44, 627-638. Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2017). Türkiye’de Kadın. https://kadininstatusu.aile.gov.tr/uygulamalar/turkiyede-kadin. Kurnaz, Ş. (1997). Cumhuriyet Öncesinde Tür Kadını (1839-1923). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. TÜİK (2017a). İstatistiklerle Kadın, 2016. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24643.