Araştırma-Sorgulamaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımı Prof. Dr. Fitnat Kaptan Arş. Gör. Kaan Batı

Sorgulama Nedir? Sorgulama Seviyeleri Kazandırdıkları Sorgulamaya Dayalı öğrenme Yaklaşımı

Sorgulama Nedir? Sorgulama öğrencileri bilimsel düşünce ve süreçlere dahil eden bir tekniktir. Öğrencilere bilim insanlarının ne yaptığını, soruların nasıl bilimsel-mantıksal anlamda cevaplanabileceğini anlamalarına yardım eder. Sorgulama bireyleri soru sormaya, keşifler yapmaya ve yeni anlamlar bulabilmek için, keşifleri dikkatlice test etmeye teşvik eder. Sorgulama süreci bir gözlemi anlamak veya bir problemi çözmek için kişinin kendi merakı ilgisi ve isteği üzerine ortaya çıkar. Araştırma ise sorgulama yoluyla bilgi ve gerçeği aramamıza imkan verir.

Sorgulama Süreci; Soru; Öğrencinin ilgisini çeken şaşırtan ve soruya teşvik eden bir süreç ile başlar. Eylem; Gözlem, soru sorma, tahmin yürütme, varsayımları, test etme, teoriler ve kavramsal modeller yaratma yolu ile olur. Öğrenci veri toplar, kayıt eder, açıklamaların ve sonuçların sunumlarını yapar, kitaplar, videolar, konunun uzmanlarından elde ettiği bilgileri düzenler.

Bir öğretmenin kullanabileceği farklı sorgulama seviyeleri vardır; Öğretmence başlatılan bir sorgulamada öğretmen bir soru ortaya atar, öğrenciler soruyu cevaplamak ve sonuçları formüle edebilmek için birçok yöntem tasarlarlar. Sorgulama daha yapılandırılmıştır ve öğretmen tarafından yönlendirilen sorular ile süreç tasarlanır. Öğrenci tarafından başlatılan sorgulamada ise öğrenciler bir soru ortaya atar, yöntemi planlar ve sonuçları formüle eder. Daha kısıtlamasızdır ve sıkça olarak açık sorgulama olarak adlandırılır.

Öğrenciler soru üretip araştırmayı planlar. Öğrenci Merkezli Öğrenciler soru üretip araştırmayı planlar. Öğretmen Güdümlü Öğretmen soruyu seçip, hem öğretmen hem öğrenci araştırmayı nasıl yapacağına karar verir. Öğretmen Merkezli Öğretmen soruyu seçip doğrudan yönerge ve modelleme ile araştırma yapılır.

Basit Sorgulama Açık Sorgulama Öğrenciler gözlem yapma, karşılaştırma, hipotez kurma gibi süreçler ile meşgul olurlar. Açık Sorgulama Öğrenciler yeteneklerini iyi yapılandırılmış bir fen konusu bilgisinde kullanılır, bilimsel bilgiyi çeşitli problemlere uygulama ve düşünme yetenekleri kullanılır.

Sorgulama Yoluyla Öğretimde Öğrenciler Ne Kazanır? Merak esaslı bir insan özelliğidir ve bu doğal dürtüyü öğrenme isteği ile birleştirdiğimizde sorgulama başlar. Kuvvetli bir bilme ve ortaya çıkarma isteği doğurur. Birisi bu sorulara nasıl cevap bulur?, doğrudan araştırarak mı? Yoksa onları bilenlerden cevaplarını elde ederek mi?. Öğrenciler sorgulama sürecinde, yaşamda olup bitenleri bilimsel yollardan inceleme fırsatı bulurlar. Bulutlar nasıl oluşur? Kelebekler nereden gelir? Güneş geceleri nereye gider* Neden kışın hava çabuk kararır? Bir fenerin ışığını nasıl yakarsın? Sorgulama çocukların toplumsal ve zihinsel gelişimlerine katkı sağlar. Çocuklar bilimsel bilgiyi, bilimsel sorgulamayı ve bilim yapmanın doğasını öğrenirler.

Bu sayede öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerinin gelişimine katkı sağlar; Eleştirel düşünme Yansıtıcı Düşünme Problem Çözme Yaratıcı Düşünme

Sorgulamaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımı Sorgulamaya dayalı öğretim yaklaşımını fen eğitimine dahil etmeyi gerektiren beş temel özellik; Bilimsel Odaklı sorular sormayı, Kanıta öncelik vermeyi, Kanıtları açıklamaları formüle etmek için kullanmayı, Yapılan açıklamaları diğer alternatif açıklamalar ışığında değerlendirmeyi, Açıklamaları iletmeyi ve doğrulamayı içerir.

Fen öğretimi bilimsel araştırma-sorgulamanın doğası ile uyumlu olmalıdır. Doğayla ilgili bir soruyla başlamak, Öğrencilerin aktif bir şekilde sürece katılımı, Kanıtların toplanılması ve kullanılması üzerine yoğunlaşmak. Tarihsel bir bakış açısı sunmak, Açık ve anlaşılır açıklamalarda ısrarcı olmak, Takım çalışmasını kullanmak, Bulunanlardan bilinenleri ayrı tutmak, Teknik kelimelerin hatırda tutulması.

Araştırma-Sorgulamaya Dayalı fen öğretiminin beş temel özelliği; 1. Öğrenciler bilimsel içerikli bir soru ile sürece dahil olurlar. 2. Öğrenciler bilimsel içerikli soruya cevap niteliği taşıyan açıklamalarda bulunmak ve bunları değerlendirmek için kanıtlara öncelik verirler. 3. Bilimsel içerikli soruya cevap niteliği taşıyan açıklamalarını kanıtları kullanarak oluştururlar. 4. Öğrenciler özellikle bilimsel anlayışları yansıtacak şekilde alternatif açıklamalar ışığında kendi yaptıkları açıklamalarını değerlendirirler. 5. Öğrenciler önerdikleri açıklamaları diğer insanlar ile paylaşmak için sunarlar ve bunları savunurlar.

ÖĞRENME HALKASI MODELLERİ 3E – 5E – 6E – 7E

DENEY SONUÇ YORUMLAR Alkol ve nikotin canlı vücudu için zararlıdır. Bağırsak parazitlerinden kurtulmak için alkol ve sigara tüketilmelidir.

Yapılandırmacı yaklaşımın eğitim ortamındaki uygulamalarından biri de öğrenme halkası modelidir. Öğrenme halkası ilk olarak 1967 yılında Robert Karplus ve Herbert Thier tarafından 3 aşamalı şekilde oluşturulmuştur (EXPLORE, EXPLAIN, EVALUATE) Karplus sonraki çalışmalarında öğrenme halkasının aşamalarını; Keşfetme (Exploration), Kavram Tanıtımı (Concept Introduction/Explanation) ve Kavram Uygulaması (Concept Application/Expansion) şeklinde tanımlamıştır.

5E

Giriş (Engage) Keşfetme (Explore) Açıklama (Explain) Derinleştirme (Elaborate) Değerlendirme (Evaluate)

7E

6E E-LEARNING ENGINEERING

Değerlendirme Zamanı

S