YRD. DOÇ. DR. MEHMET YILDIRIM SPOR PEDAGOJİSİ YRD. DOÇ. DR. MEHMET YILDIRIM
GİRİŞ Eğitim; en genel anlamı ile, “bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişiklik meydana getirme sürecidir.”
Bireyin yaşadığı toplumda, uygulama değeri olan yetenek, yöneliş ve diğer davranış örüntülerini kazandığı süreçler toplamı” olarak tanımlanmaktadır. Eğitim, bireyin toplumsallaşmasında ve bireysel gelişiminin oluşmasında seçkin ve kontrollü bir çevreyle birlikte okul etkinliklerini de içine alan toplumsal bir süreçtir.
Okullardaki formal (resmi) eğitimi temel aldığımızda eğitimin dört temel niteliğinden söz edilebilir. Bu nitelikler aşağıda yer almaktadır: 1. Eğitim, kişide istenilen davranışı değiştirme sürecidir. 2. Kazandırılacak olan davranışlar saptanan hedeflere uygun olmalıdır. 3. Davranış değiştirme insanın kendi yaşantısı yoluyla olmaktadır. 4. Davranışın oluşumu, planlanmış bir eğitim sürecinden geçmeye bağlıdır.
Eğitim etkinliklerinin formal (resmi) boyutu “öğretim” olarak adlandırılmaktadır. Öğretimin gerçekleştirilmesi için; öğretim programı, öğrenci, öğretmen çevre düzenlemesinin olması gerekir.
Öğretmenler ders işlerken etkili öğretim yapma konusunda değişik bakış açıları ile hareket ederler. Kimileri öğretmeni merkeze alırken kimileri öğrencileri daha etkin kılar. Bu tür etkinlikleri değişik boyutlarıyla irdeleyen alana pedagoji denmektedir.
Daha geniş anlamı ile pedagoji; öğrencilerle etkili öğretimin nasıl yapılacağı; öğrenme, kalıcılık ve problem çözmenin en iyi nasıl gerçekleştirileceği gibi konuları irdeleyen alandır. Etkili öğretme işinin nasıl yapıldığını değişik boyutlarıyla inceler. Genel anlamda “çocuk eğitimi” olarak da nitelendirilmektedir.
Spor pedagojisi ise sportif becerilerin en iyi şekilde nasıl öğretileceği ve öğrenileceği ile ilgilenir. Dans, oyun, spor ve fiziksel aktivite gibi etkinliklerin eğitimsel görünüşüdür. Literatürde genel eğitimdeki yaklaşımların yanı sıra spor becerilerinin öğretimine özgü birçok öğretim yaklaşımı, modeli ve yöntemi vardır.
Öğretim girişimi önceden karar alma ve plan yapmayı gerektirir Öğretim girişimi önceden karar alma ve plan yapmayı gerektirir. Öğreteceği konuya ilişkin olarak, izleyeceği öğretme yolu konusunda karar alan öğretmen, planını yapar ve uygular. Uygulama sonucunda, hem kendisini hem öğrencileri hem de planını değerlendirir.
Öğretmen plan yaparken, spor pedagojisi literatüründe yaygın kullanılan iki öğretme yolundan yararlanır. Bunlar; Öğretim modelleri ve Öğretim yöntemleridir.
ÖĞRETİM MODELLERİ Öğretim modelleri, öğrenmeyi en etkili ve verimli olarak sağlayabilmek için öğrenme düzeyini etkileyen önemli değişkenleri ve bunlar arasındaki ilişkileri açıklamaktadır.
Öğretim Modelleri; Taktiksel oyun yaklaşımı, Spor eğitimi, Bireysel ve sosyal sorumluluk, Doğrudan öğretim, Bireyselleştirilmiş öğretim, Akran öğretimi ve İşbirliğine dayalı öğretim modelleri
1- Taktiksel Oyun Yaklaşımı Modeli “Taktiksel Oyun Yaklaşımı (TOYA)” nın temelinde, öğrencilerin zihinsel olarak etkin bir şekilde oyuna katılarak fiziksel becerileri öğrenmeleri vardır. Modelde öğrencilerin etkin katılımı ve toplumsallaşmaları önemlidir.
TOYA’da öğrenciler oyun içerisinde değişen koşullara göre davranarak problemlere çözümler üretirler. Öğrencilere taktik bilinci kazandırmak amaçlanarak, oyunun bilişsel boyutu oyun içerisinde elde edilir.
Modelin üç özelliği vardır Modelin üç özelliği vardır. 1- Taktiksel problemin ortaya konulması, 2- Taktiksel problemi yansıtacak uyarlanmış bir oyun seçilerek öğrencinin bu çalışmaya katılması 3- Öğrencilerin, özel tepki verebilecekleri bir dizi sorular yoluyla konu ile ilgili özel problemlere yönlendirilmeleridir.
TOYA’da “oyun kuralları (koşulları), taktik hedef, taktik problem, karar-hareket-beceri” sırası izlenir. Dolayısıyla ilk aşamada modelin kullanılacağı oyunların bilinmesi önemlidir. Modelin kullanılabileceği oyun sınıflamaları; hedef, alan/vuruş, file/duvar ve mücadele/saldırı oyunlarıdır.
Hedef oyunları; bilardo, bowling, golf, kriket, vb.; Alan/vuruş oyunları: beyzbol, kriket, vb; File/duvar oyunları; badminton, tenis, masa tenisi, vb; Mücadele/saldırı oyunları; futbol, basketbol, hentbol, voleybol, su topu, vb. şeklinde örneklendirilebilir.
Oyun basamakları; oyun, oyun duyusu, taktiksel farkındalık, uygun karar verme, beceri uygulaması ve performans şeklindedir. Modelin bileşenleri ise; oyun şekli, oyun ile ilgili uygulama, gerekli ise beceri uygulaması ve oyunun uyarlanması yani tam oyundur.
Bu modelde taktikler öğrencilerin düzeylerine göre verilebilir ancak oyunlarda zorluk dereceleri şeklinde sınıflandırılabilir. Örneğin, hedef futbolda savunma yapmaksa, topu kazanmak, karşı sahaya göndermek ve kendi alanını savunmak gerekir. Bunun birinci zorluk derecesi savunma, hedefi belirleme ve baskı olabilir. Bunun için iyi pozisyon alarak topa sahip olmak gerekir. İkinci zorluk derecesi ise, topu hızlı çıkararak etkili pas verme ve top kapma olabilir. Bunlar, her oyunun özelliğine, öğrencilerin yaş ve beceri düzeylerine göre düzenlenebilir.
TOYA modelinin anahtar rolü, taktiksel farkındalığı sağlayacak biçimde öğrencilerin oyunu anlamaya yönelik karar vermeleri ve oyun anlayışlarını iyi tasarlanmış oyunlar yoluyla geliştirmeleridir. Bu modelde öğretmenin görevi, öğrencinin beceri düzeyi ve yeteneği ne olursa olsun hoşlanacağı, etkin katılım sağlayacağı ve oyunu anlayacağı fırsatları yaratmaktır.
2- Spor Eğitimi Modeli Spor eğitimi modelinin ana hedefi becerili, bilgili ve istekli spor insanları yetiştirmektir.
Spor eğitimi modeli, uygulama odaklı araştırma problemlerinin ve bir bilgi grubunun kaliteli bir hareket ve spor eğitimi formu elde etmek için nasıl bir araya gelebileceğinin bir örneğidir. Modelin önemli bir boyutu da, okulda öğrenilenlerin okul dışındaki yaşantılarla ve fırsatlarla ilişkilendirilmesini amaçlamasıdır. Bu yolla, öğrenilenlerin doğrudan yaşamda kullanılması ve yaşam boyu hareket, egzersiz ve spor yapmayı hedefleyen yapılandırmacı yaklaşımı desteklemektedir.
Modelin Amaçları • Spora özgü beceri ve fiziksel uygunluğun geliştirilmesi. • Oyun içinde stratejileri uygulayabilme ve iyi uygulamaları takdir etme. • Öğrencilerin gelişimlerine uygun düzeyde katılımları. • Sportif etkinliklerin planlanması ve yönetilmesinde paylaşım. • Sorumlu liderlik sağlama. • Grup içinde grup hedefleri doğrultusunda verimli çalışma. • Bir spora anlam veren ritüel, müsabaka ve toplantıları takdir etme. • Sporla ilgili konularda mantıklı karar verme, yorum yapabilmek için gerekli kapasiteyi geliştirme. • Hakemlik ve antrenörlük ile ilgili bilgi ve becerileri uygulama ve geliştirme. • Okul dışı sportif etkinliklere gönüllü olarak katılmaya istekli olma.
Spor Eğitimi Modeli Sürecinin Yapısal Özellikleri • Kısa üniteler yerine spor dalı tüm sezonu kapsar. • Resmi yarışma takvimi içerir. • Yarışma becerisini ve beklenmeyen eğitim çıktılarını sağlamak için karışık yetenekteki takımları eşleştirir. • Öğrencilere hareket ve spor eğitimi içerisinde sorumluluk ve sahiplenme duygusunu kazandırır. • Öğrenimi kolaylaştırma rolünü öğretmene bırakır. • Geleneksel oyun kurallarını ve takım sayfalarını modifiye eder. • Sonuçların kaydedilmesi ve duyurulması gerçeğine dayanır. • Festival bölümüyle sonuçlandırılır.
Spor eğitim modelindeki uygulamalar bir şenlik havasında düzenlenmelidir. - Takımlara isim bulmak, - Takımların fotoğraflarını çekmek, - Takım başarısı ve bireysel başarılara ilgi çekmek, başarıları düzenli olarak duyurmak, - Centilmen ve sportmen oyuncuları seçmek, kutlamak ve bunları okulun tamamıyla paylaşmak festival/şenlik havasının oluşturulması için önemlidir.
Model; - Sezonlar, - Takım Üyeliği, - Resmi Müsabakalar, - Kayıt Tutma, - Festival - Sonuç Etkinliği olmak üzere altı alt boyuttan oluşur
Öğretim planı yapılırken sezon uzunluğunun belirlenmesi, seçilecek spor dalına ya da etkinliklere karar verilmesi ve öğrenci rolleri önem taşır. Ülkemiz için bir öğretim dönemi boyunca bir spor dalının seçilmesi uygun olabilir. Seçilecek spor dalına karar verilirken oyun sınıflaması ve olanaklara dikkat edilmelidir.
Öğrencilerin üstlenecekleri rollerin seçilmesinde 5 faktöre dikkat edilmesi gerekir. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir • Rollerin iyi açıklanması, • Sezon planlamasının bütün veriler değerlendirilerek yapılması, • Öğrencilerin rollerini gereğince uygulayabilmeleri için fırsatlar yaratılması, • Farklı rollerin takım başarısına etki ederek takım ruhunu ortaya çıkaracak şekilde organize edilmesi, roller için gerekli malzemelerin hazırlanması. Takımdaki herkese oyunculuk dışında bir rol daha verilmelidir. Sezon içerisinde öğrencilere bir sorumluluk gerektiren takım rolü, bir de uzmanlık rolü verilmesi verimi artırır.
3- Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Modeli Bireyde bütünsel gelişimin sağlanabilmesi için kişisel ve sosyal değerlerin de kazanılması gerekmektedir. Buradaki temel amaç bireylerin kendileri ve diğerleri için sorumluluk almalarını öğrenmeleri için fırsatlar sunmaktır.
Örneğin, takım sporları ya da etkinliklerinde hedeflere ulaşmak için bireysel ve sosyal sorumluluklarımızı yerine getirmeliyiz. Takımın her üyesi üzerine düşen sorumlulukları yerine getirdiğinde, uyumu sağlamak ve hedefe ulaşmak daha kolay olur. Bireysel etkinliklerde dahi başkaları ile işbirliği yapmak gerekmektedir. Bu nedenle, bireysel ve sosyal sorumluluk gerektiren becerilerin öğrenciler tarafından kazanılması için fırsatlar yaratılması gerekir.
Bu modelde öğretmen fiziksel etkinlik içeriğini bireysel ve sosyal sorumluluk modelinin içeriğiyle aynı tutmalıdır. Modele ilişkin özelliklerin kazanımları beş düzeyli yol gösterici açıklamalara dayanmaktadır Öğretmen bu aşamalılık ve bunlara ait açıklamalar doğrultusunda öğrencilerin özelliklerini saptayıp bireysel ve sosyal sorumluluk kazanımlarını gerçekleştirmek için içerik ve etkinlik seçiminde bulunur.
4- Doğrudan Öğretim Modeli Modelin temel varsayımlarından biri “Eğer öğrenci öğrenemiyorsa öğretici öğretemiyordur” şeklinde ifade edilir. Bu varsayım, en zayıf öğrencinin bile eğer kendisine öğretilirse belirli bir alanda en iyi şekilde öğrenebileceğini göstermektedir Bu varsayım Bloom’un “Okulda Öğrenme” modeline benzer. Çünkü Bloom’a göre de, eğer bireye yeterince zaman verilirse ve koşullar sağlanırsa birey öğrenebilir.
Doğrudan öğretim modeli öğretmen merkezlidir ve iyi organize edilmiş çok sayıda fikir ve kavramla dolu kaynaklar ile öğrencileri donatmayı temel alır. Bu durumda öğrenci edilgen durumdadır. Ancak, öğretmen ve öğrenci arasında etkileşim olduğundan, öğrenci sürece etkin şekilde katılır. Öğretmenin görevi öğrenciye yol göstererek öğretmek ve onu sürekli denetlemektir.
Model davranış değiştirmeyi ve yeni davranışlar kazandırmayı temele aldığından; öğretmen, hedeflenen hareket, beceri ya da bilişsel bilgiyi öğrencilere sunar ve öğrencilerin sunulanları almalarını ve uygulamalarını bekler, uygulamalar sonucuna göre dönüt sunar.
Bilgiyi ve ortamı organize eden öğretmen öğrencilerden yönergeleri takip etmelerini ister. Sorular öğretmen tarafından sorulur. Modelin temelini, öğretmenin, öğrencilerin yaptıklarını gözlemlemesi ve yüksek oranda olumlu ve doğru dönüt sağlayabilmesi için mümkün olduğunca öğrenciye çok sayıda denetimli uygulama girişimi sağlamak oluşturur
5- Bireyselleştirilmiş Öğretim Modeli Bireysel öğretim; bireylerin ilgi ve gereksinimleri, öğrenme hız ve yetenekleri ile öğrenme stillerini dikkate alarak öğretme-öğrenme etkinliklerini bireysel öğrenmeye olanak tanıyacak şekilde düzenleyen bir modeldir.
Bireyselleştirilmiş Öğretimin Hareket Ve Spor Öğretimine İlişkin Varsayımları • Özellikle görev sunumu ve görev yapısı gibi birçok öğretim işlevi yazılı, görsel ve işitsel medya ile oluşturulabilir. • Öğretmenin temel işlevi, öğrencilerin öğrenmeleri ve motivasyonları için öğrencilerle ilişki kurmaktır. Bu noktada görevi, sınıfı yönetmek değil, sınıf yönetimi uygulamalarında öğrencilerle iletişim kurarak yönlendirmeler sağlamaktır. • Öğrenci katılımı ve öğrenme, öğretmenden bağımsız olduğunda çok etkilidir. • Planlama kararları öğrencilerin öğrenmesi ile ilgili elde edilen verilerden hazırlanır.
• Öğrenme, öğretmene daha az bağımlı şekilde olabilir • Öğrenme, öğretmene daha az bağımlı şekilde olabilir. • Öğrenme, her öğrencide farklı oranlarda oluşur. • Öğrencilerde, öğrenme ile ilgili farklı davranışlar oluşur. • Eğer yeterli zaman ve deneme verilirse, öğrencilerin hemen hepsi amaçlanan öğrenme davranışlarını başarabilir. • Öğrenciler, bağımsız öğrenciler olarak yüksek düzeyde motive olurlar ve sorumluluk alırlar.
Özellikle bireysel sporlar, rekreasyonel etkinlikler, dans ve fiziksel uygunlukla ilgili çalışmalar bireyselleştirilmiş öğretimle gerçekleştirilebilir. Öncelikle, bu etkinliklerle ilgili öğrencileri bilgilendirici materyaller hazırlanmalı ve görsel materyallerle sunum yapılmalıdır. Öğrencilerin uygulamaları sırasında önceden hazırlanmış kayıt formlarına öğrencilerin yapabildikleri ve yapamadıkları davranış formları işlenmelidir. Uygulamaların ardından kayıt formlarına bağlı olarak öğrencilere düzeltici dönütler verilmeli ve yeni uygulamalar yapılmalıdır.
6- Akran Öğretimi Modeli Yaşamda birçok şeyi akranlarımızdan öğrendiğimizi yadsıyamayız. Bunların birçoğu da, formal eğitim ortamında öğrendiklerimizden daha kalıcıdır, çünkü onları sürekli kullanırız. Sınıflar yaşamın kendisi olmadığı sürece de, bu durum sürecektir. Dahası, öğrenme sınıf duvarları içerisine sıkışmadığından, yaşamın her anı öğrenme yaşantıları ile doludur, dolayısıyla akranlarımız ve diğer insanlardan her zaman bir şeyler öğreniriz. Konu okul olunca, doğal olarak formal ve informal ortamlarda akranlarımızdan çok şey öğreniriz. Bu, planlı ya da kendiliğinden oluşur. Sınıfların kalabalıklığı da dikkate alındığında, öğretmen bunu planlayabilir ve bilenler her zaman bilmeyenlere öğretebilir. Bu bağlamda, bir öğretici bir de öğrenici vardır.
6- Akran Öğretimi Modeli Sosyal öğrenmenin baskın olduğu akran öğretimi modelinde öğretici öğrenicinin uygulamalarını gözler, uygulamalara yönelik uygun ipucu ve dönüt sunar. Öğrenici almaya açık olduğunda başarı oranı yükselir. Öğreticinin ve öğrenicinin değişime dayalı sorumlulukları da öğrenme düzeyini yükselten etmenlerden birisidir. Temel ilke, “Ben sana öğreteyim, sen de bana öğret”dir. Bu, karşılıklı güven ve sorumluluk duygusunu geliştirir. Öğrenenin hazır bulunuşluğu ve almaya açıklığı ise öğrenmenin niteliğini etkiler. Bu bağlamda akran öğretimi modeli, sosyal öğrenmenin yanında bilişsel gelişim ve yapılandırmacı yaklaşımı destekleyen önemli özelliklere de sahiptir.
Akran öğretimi modelinin öğretime ilişkin belli başlı ilkeleri aşağıdaki gibidir • Öğretmen; zaman ve diğer kaynakların kullanımını en üst düzeye çıkarmak için, ünite içeriği, sınıf yönetimi, görev sunumu ve içeriğin gidişatı ile ilgili kararların kontrolünü elinde tutar. • Öğretmen, öğrencilere öğretimsel bilgi sağlamalarının temel işlevini yürütmeleri için öğreticileri eğitir. • Akran öğretimi, eşlerin devinişsel, bilişsel ve duyuşsal alanlarda da gelişimlerini artırır.
İşbirliğine Dayalı Öğretim Modeli İşbirliğine dayalı öğretim; farklı özellikleri olan ve değişik sosyo-kültürel kaynaklardan gelen öğrencilerin ortak bir amaç doğrultusunda küçük gruplar halinde çalışarak birbirlerinin öğrenmelerine yardım etme amacıyla yapılır. İşbirliğinin gerçekleşebilmesi için grup amacının olması, düşünce ve araç gerecin paylaşılması, işbölümünün ve grup ödülünün olması gerekir.
İşbirlikli öğrenme genellikle 2-5 kişilik gruplar ile formal, informal ve işbirliği esasına göre gerçekleştirilir. Formal işbirliği ders saati ya da birkaç hafta süreli olarak yapılır. İnformal işbirliği ise genellikle ders aralarında yapılır ve öğrencilerin dikkatlerinin öğretilmek istenen materyale çekilmesi amaçlanır. İşbirliği esaslı gruplar ise uzun dönemli bir sorumluluk üstlenerek çalışma yaparlar.
İşbirlikli öğrenme etkinliklerinde sunulmaya değer altı özellik bulunmaktadır. Bunlar; olumlu dayanışma, bireysel sorumluluk, grup oluşturmada akılcılık, yapılandırılmış öğrenci etkileşimi, öğretmenin kılavuzluğu ve sosyal becerilere dikkat edilmesidir.
İşbirliğine dayalı öğrenme kuramı temelini toplumsal bağlılık, bilişsel gelişim ve davranışçı öğrenme kuramlarından almaktadır. Burada, sözü edilen kuramların özelliklerinden hareketle bireyler arası ilişki, zihinsel varlık ve ödül için dışsal motivasyon önem taşır. Bir grubun kazanımları tek tek her bireyin kazanımlarından daha fazladır. Normal koşullar altında diğer birçok öğretim yoluyla karşılaştırıldığında daha fazla zamana gereksinim duyulduğu söylenebilir. Genellikle yapılandırmacı yaklaşımı destekleyici yönlerine literatürde vurgu yapılmaktadır.
Modelin spor ve hareket eğitiminde kullanıldığı bazı konular; takım sporları, ikili ve küçük takım etkinlikleri, dans, bireysel fiziksel uygunluk etkinlikleri, güncel eğilimler ve konular, grup girişimciliği, projeler ve yeni oyunlar olabilir
SPORDA ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ 1-EMİR KOMUT YÖNTEMİ 2-ALIŞTIRMA YÖNTEMİ 3-EŞLİ ÖĞRETİM YÖNTEMİ 4-KENDİNİ KONTROL YÖNTEMİ 5-KATILIM YÖNTEMİ 6-YÖNLENDİRİLMİŞ BULUŞ YÖNTEMİ 7-PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ 8-KARMA YÖNTEM Öğretmen Merkezli(Geleneksel Öğrenci Merkezli(Modern)
1- KOMUT YÖNTEMİ Antrenör bilgileri sporcu tarafından alınmaya hazır bir şekilde düzenleyip aktarır. Antrenör : - HAREKETİ AÇIKLAR - HAREKETLE İLGİLİ KOMUTLAR VERİR - HER HAREKETİ GÖSTERİR Örneğin; Antrenör,” BUGÜN SIÇRAYARAK ATIŞ ÇALIŞACAĞIZ” “ TOPU TUTAT TUTMAZ YUKARI KALDIRIN” Çalışma durdurulup, düzeltmeler yapılabilir, hareketi başlatan uyarılar verilebilir. Antrenman; seromoni ile bitirilir.
ANTRENÖR; YAPILACAK ÇALIŞMA İLE İLGİLİ BÜTÜN KARARLARI VERİR ANTRENÖR; YAPILACAK ÇALIŞMA İLE İLGİLİ BÜTÜN KARARLARI VERİR. SPORCU; ANTRENÖRÜN VERDİĞİ KARARLARI YAPAR. Antrenör; “ Benim hareketlerimi izleyin” der. “Hareketleri yap dediğim zaman benim istediğim (gösterdiğim) gibi yapacaksın” der. Sporcu hareketi uygularken, antrenör onları izler ve harekete ne zaman başlayıp ne zaman bitirecekleri, duruşları, tekrar sayıları ve dinlenme süreleri gibi KARARLARI KENDİSİ VERİR.
Bu Yöntem Aracılığı ile, - Sporcular düzgün bir şekilde ve kısa sürede harekete geçerler. - Sporcuların performansları daha iyi kontrol edilebilir. - Zaman daha ekonomik kullanılabilir. - Belirtilen performans standartlarının sürekliliği sağlanabilir. - Kalabalık gruplarda daha kolay çalışılabilir. - Tehlike riski yüksek hareketler kolaylıkla öğretilebilir.
2- ALIŞTIRMA YÖNTEMİ Ağırlık etkinliğin yapılmasına ayrılır. Öğrenciler, kullanacakları ARAÇLAR ve HAREKETLERLE ilgili BİLGİ sahibi olabilirler. YETERİNCE ALIŞTIRMA YAPMAYA ZAMAN AYIRABİLİRLER.
Bu Yöntemde, karar verme işi öğretmenden öğrenciye aktarılmıştır Buna göre; -ÖĞRENCİNİN DURUŞU -YER SEÇME -ALIŞTIRMALARIN SIRASI -ALIŞTIRMALARIN ZAMANI -ALIŞTIRMALARIN RİTİM VE HIZI -ALIŞTIRMALARIN BİTİŞ ZAMANI -ALIŞTIRMALAR ARASINDAKİ ARALAR -GİYİM -KONU İLE İLGİLİ AÇIKLAYICI SORU SORMA Bunlarla ilgili KARARLAR; BİREYSEL EĞİTİMİN BAŞLANGICINI OLUŞTURUR.
Alıştırma Yönteminin Amacı; ÖĞRENCİLERE OLABİLDİĞİNCE ÇOK ALIŞTIRMA YAPMA OLANAĞINI VERMEKTİR.
Yöntemin Uygulanışı; Her Alıştırmada öğrencilerin belli bir standardın gerçekleştirilmesi için çalışır Her öğrencinin ritim, hız, etkinliğe başlama ve etkinliği bitirme zamanları farklı olur Öğrenciler istenilen hareketleri yaparken, öğretmen onlar arasında dolaşır, hareketleri izler durumları ile ilgili onlara bilgiler verir.
Yöntemin Yararlı Yönleri; - Öğrenciler hareketleriyle ilgili karar verme olanağına sahiptirler - Sosyal ilişkilerde belirgin bir gelişme olur - Hareketle ilgili bazı konularda karar vermeleri, öğrencilerin zihinsel gelişimlerini az da olsa arttırır.
3- EŞLİ ÇALIŞMA YÖNTEMİ Bu Yöntemde “Öğrenciler Eşleştirilerek Çalışma Yaparlar” Çalışmalarda her eş belli bir görevi yerine getirir Eşlerden biri ”İstenilen hareketi yapar” ve “Hareketle ilgili kararları verir” diğeri ise “Yapılan hareketi izler” Öğretmenin verdiği ölçütlere dayalı olarak eşinin Performansı ile ilgili bilgi verir.
Bu Yöntemde; ÖĞRETMEN DERS ÖNCESİ KARARLARI VERİR VE PERFORMANS ÖLÇÜTLERİNİ ÖĞRENCİLERE AKTARIR. ANCAK; Önceki yöntemlerde öğretmenin sorumluluğunu alan değerlendirmeyi, bu yöntemde GÖZLEM YAPAN öğrenci yapar.
ÖĞRETMEN; EŞLERİN ÇALIŞMALARI SIRASINDA GÖZLEM YAPAN ÖĞRENCİLERİN GÖREVİNİ NE ÖLÇÜDE BAŞARIYLA YAPTIĞINI İZLER.GEREKTİĞİNDE DÜZELTMELER YAPAR.
Eşli Çalışma Yönteminde Performans Ölçü Kartı Kullanılır; PERFORMANS ÖLÇÜT KARTINDA; - Hareketin Ayrıntıları - Hareketi yapan öğrencilerde gelişmesi istenen özellikler - Hareketle ilgili bilgi vermek için kullanılan örnekler - Hareketin çizilmiş şekli bulunur.
Yöntemin Yararlı Yönleri; - SOSYAL GELİŞİMİ ÜST DÜZEYE ÇIKARTIR - FİZİKSEL GELİŞİMİ ÜST DÜZEYE ÇIKARTIR - DUYGUSAL GELİŞİMİ ÜST DÜZEYE ÇIKARTIR
4- KENDİNİ DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ Öğrenciler öğretmenin belirlediği ölçütlere göre, kendi yaptıkları hareketlerin değerlendirilmesini yaparlar. Böylece kendi performanslarının düzeyi ile ilgili KARARLARA VARIRLAR.
ÖĞRETMENİN GÖREVLERİ; Öğrencilerin kendilerini DOĞRU olarak değerlendirmelerine yardımcı olmak - Öğretmen, öğrencilere komut vermek yerine, PERFORMANSLARI İLE İLGİLİ SORULAR SORARAK, onların kendilerini doğru biçimde değerlendirebilme olanağını verir.
ÖRNEĞİN; Voleybol çalışması yapan bir öğrenciye Öğretmen; ”SERVİS ÇALIŞMAN NASIL GİDİYOR ?” diye sorabilir, Öğrenci de; ”ON SERVİS ATIŞINDAN BEŞİNİ BAŞARDIM” diyerek kendi performansı ile ilgili kendi değerlendirmesini belirtir.
YÖNTEMDE ÖNEMLİ OLAN; Öğrencilerin değerlendirme konusunda öğretmene bağımlı olmaktan kurtulmaları ve kendilerini nesnel olarak değerlendirebilme becerilerini kazanmalarıdır
Bu Yöntemde ÖĞRENCİLER; - Kendi başlarına çalışırlar - Etkinliğin uygulanması ve değerlendirilmesi ile ilgili kararları kendileri verirler YÖNTEM; HAREKETİN YAPILMASINDAN ÇOK HAREKET SONUNDA ELDE EDİLEN SONUCU DEĞERLENDİRMEK İÇİN KULLANILIR.
5- KATILIM YÖNTEMİ Bu yöntem, kendini kontrol yönteminde olduğu gibi BİREYSEL FARKLILIKLARIN dikkate alındığı bir yöntemdir. Bu yöntemde önemli olan, ETKİNLİKLERE BÜTÜN SPORCULARIN KATILMASINI SAĞLAMAKTIR Öğretici (Antrenör)”Hareketi Nasıl Yapıyorsun ?” biçimiyle değil,” Çalışman Nasıl Gidiyor ?”biçiminde sorular sorar.
Katılım Yönteminin Amaçları; - Sporcunun seviyelerine uygun çalışmalardan başlayarak çalışmaya aktif olarak katılmaların sağlanması - Bireysel farklılıkların dikkate alınması - Sporcunun yetenek düzeyine göre harekete katılım düzeyinin belirlenmesi - Çalışmada başarılı olabilmek için gerekirse bir alt düzeye inilebilmesi - Sporcunun güdülenmesi
6- YÖNLENDİRİLMİŞ BULUŞ YÖNTEMİ Bu yöntemde sporcular, antrenör tarafından önceden saptanmış çözüme doğru adım adım KENDİ BULUŞLARI aracılığı ile yönlendirilir
YÖNTEMİN AMACI; Öğrenciyi (Sporcuyu) KEŞFETME sürecine sokmak Kavramın keşfedilmesi için birbirine mantıksal bir sırayla keşfetme becerisini geliştirmek, sporcunun kafasında bazı çelişkiler yaratmak ve çelişkilere sporcu tarafından çözüm bulmasını sağlamaktır. BU YÖNTEM; Sporcuya yol gösteren bir yöntem olup, antrenörün ardı sıra gelen sorularına sporcu tarafından cevap verilmesi sürecidir.
Yöntemin Uygulanması; - Planlanan soruyu sorma - Sporcunun cevabını bekleme - Geribildirim verme - Bir sonraki soruyu sorma Soru-cevap bölümünde bazen cevap yanlış olabilir, bu durumda yanlış cevaptan önceki ipuçları tekrarlanmalı veya “Biraz düşünmek ister misin?”,” cevabını kontrol ettin mi?” yada “Bir şeyler daha eklemek ister misin?” gibi yönlendirilmelerde bulunulabilir. Ancak cevap doğru ise YENİ SORUYA GEÇİLİR.
Yöntemin Uygulanması Sırasında; ANTRENÖR CEVABI HİÇBİR ZAMAN SÖLEMEMELİ SPORCUNUN CEVABINI SÜREKLİ OLARAK BEKLEMELİ SIK SIK GERİBİLDİRİMDE BULUNULMALI - SABIRLI OLUNMALIDIR.
7- PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ Bu Yöntem; karşılaşılan veya verilen bir problemi çözmek için izlenen bir dizi etkinlikten oluşan yoldur. Bu yöntemde sporcular, verilen problem için birden fazla çözüm bulmaya çalışırlar. Bu nedenle antrenöre düşen görev; SPORCULARA BİRDEN ÇOK ÇÖZÜMÜ OLAN PROBLEMLER VERMEKTİR.
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİNDEKİ AŞAMALAR - Problemin farkına varılması - Problemin tanınması ve sınırlandırılması - Problemin çözümüne yarayacak bilgilerin toplanması - Olası çözüm yollarının önerilmesi - Denencelerin sınanması - Çözüme ulaşma - Problemin kişinin düzeyine uygun olması
Ne Tür Problemler Olabilir Ne Tür Problemler Olabilir ? 1-Hareketin farklı uygulama şekilleri 2-Vücut parçalarının birbiriyle ilişkisi 3-Araç-gereç ve vücut arasındaki ilişki 4-Vücut ve ortam arasındaki ilişki 5-Aynı ve farklı takım oyuncuları arasındaki ilişki 6-En iyi seçenek 7-Sınırlılıklar 8-Kavramların oluşması (denge, esneklik,savunma) 9-Hareketin niteliksel ve niceliksel farklılıkları (ürün, süreç, sonuç)