Kütüphaneler neler yapabilir? Çeşitli ülkelerden örnekler Bu sunumun hazırlanmasında EFIL’in «Public Libraries Advancing Community Development in Europe» adlı raporundan yararlanılmıştır.

Tarımla uğraşan kesimin ekonomik durumunun iyileştirilmesi

Klintaine Halk Kütüphanesi (Letonya) 2011’de başlayan webinarlar ile çiftçiler, çeşitli konularda bilgilendirilmektedir.

Pasvalys Marius Katiliskis Halk Kütüphanesi (Litvanya) Uygulaması 2011 Kasım’da başlayan ‘Libr-A’ hizmeti çiftçileri, internet üzerinden 34 farklı konuda bilgilendirmektedir. Konular arasında bölgenin toprak özellikleri, tarımsal bilgilendirmeler, imal edilen ürünün reklamı gibi konular bulunmaktadır.

Goce Delcev Bölge Halk ve Üniversite Kütüphanesi (Makedonya) ‘Mobil Kütüphane’ servisi ile kütüphanesi bulunmayan köy-kasaba gibi yerlere kütüphane hizmeti sunulmaktadır. Kütüphaneyi kullanan çiftçiler, internet üzerinden tarım hibelerine başvuru yapma olanağı bulmuştur.

Radislav Nikcevic Halk Kütüphanesi (Sırbistan) 2010’da başlatılan ‘Agro-Lib’ hizmeti çiftçiler için hazırlanmış bir sanal market uygulamasıdır. Üreticiler bu uygulamayı kullanarak, ürünlerini daha büyük bir kitleye ve daha hızlı bir şekilde satabilme olanağı elde etmiştir.

Ekonomik Açıdan Topluma Sağlanan Faydalar

Lyuben Karavelov Bölge Kütüphanesi (Bulgaristan) 2011’de başlayan bu hizmetle, 40 yaş üstü işsizlerin bilgi-iletişim teknolojileri aracılığıyla iş arayıp bulması amaçlanmıştır. Hizmeti kullanan 44 kişi iş bulmuştur.

Zagreb Şehir Kütüphaneleri (Hırvatistan) 2011’de başlayan bu hizmetle, evsiz bireyler için istihdam yaratma hedeflenmektedir. Kütüphanede verilen bilgi-iletişim teknolojilerini kullanma ve iş bulma eğitimleri sonucu, katılan 63 evsiz bireyin 22’si iş bulmuştur.

Braka Miladinovci Halk Kütüphanesi (Makedonya) 2011 Mayıs’da başlayan ‘Yaratıcı Beyinler için İş Fırsatları’ hizmeti, işsizlere bilgi-iletişim teknolojilerini kullanma, iş bulma, motivasyon, özgüven eğitimleri vermektedir. Hizmet sayesinde 39 kişi iş bulmuştur.

Belgrad Şehir Kütüphanesi (Sırbistan) 2010 Nisan ayında başlatılan ‘Novici’ web sitesi ve bilgilendirici ekonomi eğitimleri vasıtasıyla, katılımcılara ekonomik krizle başa çıkma, ev ekonomisi, mevzuat, banka kredileri, bütçe planlaması gibi konularda bilgiler verilmektedir.

Sağlıklı Toplumun İnşası

Lori Bölge Kütüphanesi (Ermenistan) Uygulaması 2011 Kasım’da başlayan ‘Health Bridge’ adlı web sitesi hizmeti, halk ve doktorlar arasında bir köprü görevi görmektedir. Bu web sitesi üzerinden kullanıcılar, doktorlarla görüşebilmektedir.

Kaunas İlçe Halk Kütüphanesi (Litvanya) 2011 Kasım’da başlayan «BiblioHealth» hizmeti, düzenlenen eğitimler vasıtasıyla bireylere sağlıklı yaşam bilgileri vermektedir. E-sağlık eğitimleri veren hizmet ayrıca, kütüphanede yoga, meditasyon gibi aktiviteler de düzenlemektedir.

‘Gh. Asachi’ Iasi İlçe Kütüphanesi (Romanya) 2011 Mart ayında başlayan ‘İlk Yardım Eğitimi’ hizmeti çerçevesinde bireyler, uzman doktor ve ambulans kadrosuyla birlikte çalışmıştır. Ayrıca online sanal eğitimler ile bireylerin ilk yardım ve sağlık bilgilerinin artması hedeflenmiştir.

Pietrari Halk Kütüphanesi (Romanya) 2011 Ekim ayında ‘Şişmanlama, fit kal! ’ sloganı ile başlayan proje ile, kütüphanede sağlıklı beslenme, diyet ve spor eğitimleri verilerek vatandaşların sağlıklı bir hayat sürmeleri amaçlanmıştır.

Eğitime Destek

Zavidovici Halk Kütüphanesi (Bosna-Hersek) Uygulaması 2014 Mayıs’da başlayan ‘Gençler için Eğlenceli Finans’ eğitimleri ile gençler, bankacıların da katılımıyla para biriktirme, temkinli para harcama, bütçe planlaması gibi derslere katılmaktadır. Gençler bu sayede bilgisayar, akıllı telefon gibi dijital teknolojileri kullanarak analiz ve hesap yapmayı öğrenmektedir.

Rijeka Şehir Kütüphanesi (Hırvatistan) 2011’de başlayan ‘Çocuk Üreticiler’ projesi çocukların, üç boyutlu yazıcı kullanarak hayalindeki objeleri gerçekleştirebilmesini sağlamaktadır.

Pelci Kütüphanesi (Letonya) Uygulaması 2014 Haziranda’ başlayan ‘Yerel Tarih’ eğitimleri çerçevesinde öğrencilere, tarihçiler tarafından bölgesel tarih bilgisi verilmektedir.

Utena ‘A. ve M. Miskiniai’ Halk Kütüphanesi (Litvanya) 2014’de başlayan ‘Öğrenmek için Oyna’ projesinde çocuklar için, bilgisayar oynarken aynı zamanda da eğitici bilgiler verilmektedir. Müsabaka temeline dayanan bu oyun çocuklarda öğrenme azmini tetiklemektedir.

‘B.P Hasdeu’Belediye Kütüphanesi (Moldova) Uygulaması 2014 Haziran’da başlayan ‘Dinamik Yaz Okulu’ projesi gençlerin yaz tatilinde kütüphaneye olan ilgisini arttırmak için tasarlanmıştır. Bilgisayar, sesli kitap, müzik çalar gibi araçlarla donatılan troleybüs büyük ilgi görmektedir.

Piekart Slaskie Belediye Kütüphanesi (Polonya) Uygulaması 2014 Mayıs’da başlayan ‘Merak Uyandırma Projesi’ ile gençlerde, teknolojiye olan ilginin canlanması planlanmıştır. Bu proje çerçevesinde oyun-kod yazılımı, dizayn, robot üretimi gibi dersler verilmektedir.

Arad ‘Alexandru D. Xenopol’ Kütüphanesi (Romanya) 2014 Mayıs ayında başlayan ‘Medya Okur-Yazarlığı’ dersleri ile gençlerdeki, analitik düşünme yetisini geliştirmek amaçlanmaktadır. Bireyler dijital teknoloji bilgilendirmeleri vasıtasıyla pratik bilgiler edinmektedir.

‘Dusan Matic’ Cuprija Halk kütüphanesi (Sırbistan) 2014 Mayıs ayında başlayan ‘Bibliotheka++’ projesi ile gençlere çeşitli seviyelerde kod yazma dersleri verilmektedir. Düzenlenen atölye çalışmalarında çocuklar, robot kumanda etme, oyun kodları ile ilgili bilgiler öğrenmektedir.

Sanal Katılımın Sağlanması

Twardogora Halk Kütüphanesi (Polonya) 2011 yılında başlayan ‘Emekliler için İnternetin ABC’si’ hizmeti ile emeklilere, bilgi-iletişim teknolojileri dersleri verilmektedir. Bu sayede emekliler, sanal bankacılık, internet görüşmeleri, e-devlet gibi işlemleri yapmayı öğrenmektedirler.

Luhansk Bölgesi Evrensel Bilim Kütüphanesi ‘A. N. Gorky’ (Ukrayna) Uygulaması 2010 Mayıs’da başlayan ‘Engelsiz Teknoloji’ projesi vasıtasıyla ulaşım sıkıntısı çeken engelli bireyleri, bilgi-iletişim teknolojileri multi-medya araçlarıyla buluşturmak amaçlanmaktadır. Kütüphane ekibi eğitimlerini bilgisayar, tablet gibi materyaller ile açık havada, engelli bireylere yakın mesafede olan yerlerde yapmaktadır.

Fran Galovic Halk Kütüphanesi (Hırvatistan) 2011 yılında uygulamaya giren, ücretsiz bilgi-iletişim teknolojileri dersleri vasıtasıyla bireyler hayat şartlarını olumlu etkileyen sanal katılımlar gerçekleştirmektedir. Katılımın yoğun olduğu bu dersler bireylere internette gezinme, ödevlerini internet yardımıyla yapabilme gibi avantajlar sağlamaktadır.

Kitap okumanın desteklenmesi

Tallinn Merkez Kütüphanesi (Estonya) Uygulaması 2012 Şubat’ta başlayan ‘E-Kitap’ hizmeti bireylere, ücretsiz ödünç kitap vermektedir. Toplumda kitap okumayı arttırması amaçlanan hizmet, bölgede toplam 16.000 kitap ödünç vermiştir.

Valmiera Halk Kütüphanesi (Letonya) Uygulaması 2010 Mayıs’da başlayan ‘Oku ve Takipçi Kazan’ projesi gençler için, kitap okumayı teşvik edici dinamik bir platform oluşturmaktadır. Uygulama sayesinde kitap, sosyal medyada cazibe unsuru haline gelmekte ve kitap okuma oranında artış gözlemlenmektedir.

Lviv Bölgesel Çocuk Kütüphanesi (Ukrayna) 2015 Şubat ayında başlayan ‘Mishenyatkova ABC ‘ uygulaması ile okul öncesi çocuklara, alfabeyi eğlenceli ve hızlı bir şekilde öğretmek amaçlanmıştır.

Kamu ve E-Devlet hizmetlerine erişme

Siauliai Povilas Visinkis Kütüphanesi (Litvanya) 2011 Kasım ayında başlayan ‘Kütüphane İçinde Belediye’ projesi vasıtasıyla bireylere, e-devlet ve e-kamusal araçların kullanım eğitimleri verilmektedir. Konunun uzmanı devlet memurlarınca verilen eğitimler halk ve belediye arasında köprü görevini üstlenmektedir.

B. P. Hasdeu Hukuk Kütüphanesi (Moldova) Uygulaması 2011 Kasım ayında Mayıs’da başlayan hukuk hizmeti sayesinde bireyler, belediye meclisinde alınan kararları inceleyebilmektedir. 1991 yılından bu yana kaydı tutulan bütün yönerge, onay ve kararnamelere açık erişim sağlanmaktadır.

Bu örneklerin ortak özelliği nedir? Bir «odak» gruba yönelik hizmet sunmaları.