TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ Türkiye AET’ye katılmak için ilk başvurusunu 31 Temmuz 1959’da yaptı

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ Türkiye ile AET arasında bir ortaklık anlaşması olan Ankara Antlaşması 12 Eylül 1963’te imzalandı ve 1 Aralık 1964’te yürürlüğe girdi. Bu Antlaşma Türkiye’nin hazırlık, geçiş ve nihai dönemleri içeren 3 aşamalı bir süreci kapsamaktaydı.

ANKARA ANTLAŞMASI Türkiye ekonomisinin hızla kalkınmasını ve Türk halkının istihdam düzeyinin ve yaşam standartlarının yükseltilmesini sağlamak.

HAZIRLIK DÖNEMİ Bu dönemde Türkiye, geçiş dönemi ve son dönem boyunca kendine düşecek yükümlülükleri üstlenebilmek için, Topluluğun yardımıyla ekonomisini güçlendirecekti. Bu dönemin süresi 5 yıl olarak saptandı

GEÇİŞ DÖNEMİ Bu dönemde taraflar, Türkiye’nin ekonomik politikalarının Topluluğun ekonomik politikalarına yakınlaştırılmasını sağlayacaklardı. Süre 12 yıl olarak belirlendi.

SON DÖNEM Son dönem Gümrük Birliği’ni ifade etmekteydi ve bu dönem için süre saptanmamıştı.

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ 23 Kasım 1970’de Katma Protokol imzalandı. 1 Ocak 1973’de yürürlüğe girdi Katma Protokol: Katma Protokol 22 yıllık bir süre zarfında gümrük birliği hedefine ulaşılmasını teminen alınacak teknik önlemlerin zaman çizelgesini belirtmektedir.

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ 1974 sonlarından itibaren ilişkilerde sorunlu bir döneme girildi. Bunun temel nedenleri: - 1974 Türkiye’nin Kıbrıs’a askeri müdahalesi - 1973 Petrol Krizi (Ekonomik sıkıntılar) - Katma Protokol’de bağıtlanmasına rağmen Türk işçilerinin serbest dolaşım hakkına Federal Almanya’nın karşı çıkmaya yönelik sinyaller vermesi

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ Aralık 1976’da AET’den yeni tavizler koparılamamış ve Protokolden doğan yükümlülükler 1 yıl süreyle ertelemiştir.

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ 1980’deki askeri müdahale sonrası, 22 Ocak 1982’de AB, Türkiye ile ilişkilerini dondurma kararı aldı. Eylül Darbesi, ilişkilerin 1986’ya kadar soğumasına neden oldu.

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ 16 Eylül 1986 tarihli Ortaklık Konseyi toplantısından sonra AB ile ilişkilerin yeniden canlanması süreci başladı

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ Başvuru üzerine 18 Aralık 1989’da açıklanan Komisyon görüşünde,Türkiye'nin üyelik için uygun bir ülke olduğuna ancak birliğin kendi iç pazarını tamamlama sürecinden önce (1992) yeni üye kabul edemeyeceği ve Türkiye’nin birliğe katılmadan önce sosyal ve siyasal alanda gelişmesine ihtiyaç duyulduğuna değinildi.

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ 1990’lı yıllarda Türkiye’nin AB ile ilişkilerinde iki temel unsur belirleyici olmuştur a) Soğuk Savaşın Sona ermesi b) Avrupa bütünleşmesi yolunda meydana gelen hızlı ilerlemeler

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ Bu dönemde Türkiye – AB ilişkilerinde 6 önemli gelişme vardır: 1) Eski sosyalist ülkelerin demokrasiye ve Pazar ekonomisine geçmeleri 2) AT’unda parasal ve ekonomik birliğin yanında siyasal birliğinde sağlanması görüşlerinin güçlenmesi 3) Avrupa’nın siyasal sınırlarının belirlenmesi tartışmaları ve kültür, kimlik konularının gündeme gelmesi

TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ 4) İnsan hakları kavramının uluslararası ilişkilerde belirleyici rol oynamaya başlaması ( Kopenhag Kriterleri) 5) Türkiye’nin yaşadığı siyasal ekonomik istikrarsızlık (PKK, Kıbrıs) 6) Türkiye ile AB’nin yaklaşımlarındaki temel farklılıklar

2011 İLERLEME RAPORU Müktesebatın Kabulü için 2008 Ulusal Programı’nın ve 2010-2011 Eylem Planı’nın daha iyi takip edilmesinin gerektiği belirtilmekte Belediyelerin hâlâ büyük oranda merkezden sağlanan gelire bağlı olması raporda eleştiri konusu olmuştur ceza davaları olmak üzere, yığılma nedeniyle bekleyen davaların sayısına dikkat çekilmekte

2011 İLERLEME RAPORU Türkiye’nin, Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve Tacize Karşı Koruması Sözleşmesi’ni Kasım 2010’da, Birleşmiş Milletler İşkenceye Karşı Konvansiyonu’nun İhtiyari Protokol’ünü de Eylül 2011’de parlamentosunda onayladığı belirtilmekte

2011 İLERLEME RAPORU 2010 yılı Ekim ayından itibaren Türkiye’den AİHM’e 7,764 yeni başvuru yapılmıştır. Türkiye, AİHM karalarının çoğuna uymuş, 2010 yılında toplam 24.5 milyon Avro tazminat ödemiştir

2011 İLERLEME RAPORU Adalet Bakanlığı nezdinde bir İnsan Hakları Bölümü’nün kurulduğu, hâkim, savcı, polis ve kamu görevlilerinin insan hakları eğitimi aldıklarına da vurgu yapılmıştır.

2011 İLERLEME RAPORU kolluk kuvvetlerinin uyguladığı kötü muamelede daha önceki yıllara göre belirli bir azalma kaydedildiği vurgulanmış ANCAK gözaltına alınma esnasında kötü muamele ve şiddet iddialarının hala mevcut olduğu, göçmen barınma kamplarında da olumsuz koşulların sürdüğü vurgulanmıştır.

2011 İLERLEME RAPORU Rapor, çocuk ve gençlere yönelik mahkeme ve tutukevi sayısının yetersiz olduğunu da dile getirmiştir ifade özgürlüğü ihlallerinin endişe ile izlendiği vurgulanmakta, basın özgürlüğünün kısıtlandığına, gazetecilerin tutuklandığına dikkat çekilmektedir.

olumlu olarak belirtilmektedir. 2011 İLERLEME RAPORU Trabzon’daki Sümela Manastırı’ndaki Ortodoks Ayini ile Van’daki Akdamar Kilisesi’ndeki Ermeni Ayini’nin ikinci kere düzenlenmesi 2011 İlerleme Raporu’nda da olumlu olarak belirtilmektedir.

2011 İLERLEME RAPORU kadın haklarına ve cinsiyet eşitliğine ilişkin sınırlı ilerleme kaydedildiği belirtilmektedir cinsiyet eşitliğinin, namus cinayetlerinin ve erken ve zorla evlilikler dahil kadına yönelik şiddet özellikle kadının siyasette, kamu yönetiminde yönetici pozisyonunda, eğitim alanında yönetici pozisyonunda, vali olarak, siyasi partilerde ve sendikalarda temsilinin genel olarak sınırlı kaldığının altı çizilmekte

2011 İLERLEME RAPORU İşçi hakları ve sendikalara ilişkin mevcut yasal çerçevenin halen AB ve ILO Sözleşmeleri ile uyumlu olmadığı hususu eleştirilmiştir

KAMUOYU VE TÜRK DIŞ POLİTİKASI ANKETİ AB’ye tam üyelik ne zaman gerçekleşir %15,2: “20 yıldan fazla” %9,5: 16–20 yıl sonra” % 4,8 “5 yıldan az”

TÜRKİYE’NİN TAM ÜYELİĞİNİN AB’NE KATKILARI SİYASİ KONULAR VE GÜVENLİK BOYUTU Türkiye’nin AB üyeliği, AB’nin savunma politikalarına ve bölgesel istikrara önemli ölçüde katkıda bulanacaktır Tam üyelik, AB’nin enerji kaynakları çerçevesindeki stratejik çıkarlarının korunmasında belirleyici olacaktır Türkiye’nin tam üyeliği, AB’nin adalet ve içişleri alanındaki politikalarının etkinliğinin artmasına katkı sağlayacaktır

TÜRKİYE’NİN TAM ÜYELİĞİNİN AB’NE KATKILARI SİYASİ KONULAR VE GÜVENLİK BOYUTU Avrupa’nın dünya siyasetinde önemli bir küresel rol oynamasını sağlayacaktır. Türkiye, AB’nin ABD’nin hegemonvari dış politikasını dengelemede önemli bir işlev üstlenecektir. AB’nin küreselleşmeyi daha demokratik ve sosyal adalet içeren temellere oturtma isteği Türkiye’nin tam üyeliğiyle gerçekleşebilecektir.

TÜRKİYE’NİN TAM ÜYELİĞİNİN AB’NE KATKILARI EKONOMİK KONULAR AB pazarının genişlemesi AB ekonomisine büyük katkı sağlayacaktır Türkiye’nin tam üyeliği, AB firmalarına doğrudan yatırımlar çerçevesinde önemli fırsatlar kazandıracaktır Tam üyelikle beraber tarife dışı ve teknik engellerin tümüyle ortadan kalkması AB piyasalarına önemli faydalar sağlayacaktır

TÜRKİYE’NİN TAM ÜYELİĞİNİN AB’NE KATKILARI KÜLTÜREL VE SOSYAL KONULAR Türkiye’nin AB üyeliği, Birliğin bir “Hristiyan Klübü” olmadığını kanıtlayacaktır AB’nin Yakın ve Ortadoğu ile olan ilişkileri Türkiye’nin tam üyeliğinden olumlu yönde etkilenecektir

TÜRKİYE’NİN TAM ÜYELİĞİNİN AB’NE KATKILARI KÜLTÜREL VE SOSYAL KONULAR AB’nin kültürel çoğulculuk çerçevesindeki kimlik oluşumuna önemli ölçüde katkıda bulanacaktır Türkiye’nin AB üyeliği Trans –Avrupa Ağlarının genişlemesi yönünde faydalar getirecektir

TÜRKİYE - AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ (Neden AB ?) Tanzimatla başlayan Batı’ya açılma ve çağdaşlaşma dış politikamızın değişmez bir ilkesi olmuştur. Cumhuriyeti kuran Atatürk, Türk Devleti’nin her alanda en ileri seviyede olan Avrupa uygarlığına katılmasını bir hedef olarak belirlemiştir. Askeri alanda zafer kazanılan Batı’ya karşı, maddi olarak da güçlü olmak gereği hissedilmiştir.

TÜRKİYE - AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ (Neden AB ?) Batı kurumlarında Yunanistan yalnız bırakılmamaya çalışılmıştır. II.Dünya Savaşı sonrası istikrarsız ortamda güvenlik arayışı artmıştır. Ekonomik güçlükler, bir entegrasyon arayışını zorunlu kılmıştır.

SONUÇ TÜRKİYE’ NİN AVRUPA BİRLİĞİ’ NE TAM ÜYELİK SÜRECİ DEVAM ETMEKTEDİR. UCU AÇIK OLAN BU SÜRECİN NE KADAR SÜRECEĞİ : 1- TÜRKİYE’ NİN ÜZERİNE DÜŞEN YÜKÜMLÜLÜKLERİ NE KADAR ÇABUK YERİNE GETİRECEĞİNE, 2- AB’ NİN GENİŞLEME KONUSUNDAKİ YAKLAŞIMINA BAĞLIDIR. TÜRKİYE’ Yİ DE İÇİNE ALAN GENİŞLEMENİN AVRUPA BİRLİĞİ’ NE GETİRECEĞİ MALİYETİN YANISIRA, BAŞTA KARAR ALMA PROSEDÜRLERİ OLMAK ÜZERE KOMİSYON, BAKANLAR KONSEYİ VE PARLEMENTO’ NUN OLUŞUMLARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER GİBİ YAPILMASI GEREKEN KURUMSAL REFORMLAR DA AB İÇİN AŞILMASI GEREKEN PROBLEMLERDİR. 34

- KAMUOYUNUN KAFASINDAKİ SORULAR HALEN DE SORULMAYA DEVAM ETMEKTEDİR: - ÜLKEMİZİN TAKİP ETTİĞİ AB ÜYELİK SÜRECİ DEVLET POLİTİKASI HALİNE GELMİŞTİR. - KAMUOYUNUN KAFASINDAKİ SORULAR HALEN DE SORULMAYA DEVAM ETMEKTEDİR: - KAZANÇ VE KAYIPLARIMIZ NE OLACAK ? - BİZ ÜYE OLUNCAYA KADAR AB DAĞILIR ( MI ? ) - BAŞKA ALTERNATİF YOK MU ? - AB HRİSTİYAN KLUBÜ; BİZ MÜSLÜMANIZ, NE OLACAK ? - AB BİZİ ALMAZ, AYRICA DA BİZİ BÖLMEYE ÇALIŞIYOR... SORU VE TEZLERİ ZİHİNLERİ MEŞGUL ETMEKTEDİR. 35