KLİNİĞİMİZDE ELEKTRONLA TEDAVİ AMAÇLI KULLANILAN MOBİL LİNEER HIZLANDIRICININ NÖTRON KONTAMİNASYONU AÇISINDAN İNCELENMESİ Akın Öğretici1, Sahip M Kızıltaş2, İskender A Reyhancan2, Esen Yılmaz1, Oya Güneyli1, Asuman Öztaş1, Pınar Boydak1, Elvin Erdoğan1, İbrahim Meral1 1S. B. Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul. 2İstanbul Teknik Üniversitesi, Enerji Enstitüsü, İstanbul. BULGULAR: Mobetron cihazında identiFINDER detektörü ile 6 MeV enerjisinde yapılan tedavi simulasyonlarında oluşan fotonötrona rastlanamamış, 9 ve 12 MeV enerjilerde 29 nötron/saniye ölçülmüştür. Aynı ölçümler PM1402M detektörü ile yapıldığında 9 ve 12 MeV enerjilerinde oluşan fotonötronların ortalama doz hızları sırasıyla 88 μSv/sa ve 85 μSv/sa olarak bulunmuştur. Her iki enerji için verilen doz başına eşdeğer nötron hızı ise 0,22 μSv/Gy olarak hesaplanmıştır. SONUÇ: Mobetron cihazında yapılan ışınlamalarda hasta, planlanan bu 10 Gy'lik dozu tek fraksiyonda almakta ve oluşan nötron dozuna bir sefere mahsus olarak maruz kalmaktadır. Dolayısıyla da hem daha az nötron maruziyetine sebep olması, hem de cerrahi işlem esnasında uygulanması sebebiyle hasta ve klinik açılarından faydalı bulunmuştur. Ayrıca bu sonuçların alternatif meme boost tedavisi teknikleri ile karşılaştırılmasının, hastanın maruz kalacağı nötron dozlarının azaltılması açısından daha yararlı olabileceği düşünülmektedir. G Loi, M Dominietto, B Cannillo et al. Neutron production from a mobile linear accelerator operating in electron mode for intraoperative radiation therapy. Phys. Med. Biol. 51 (2006) 695–702. AMAÇ: Kliniğimizde meme kanseri hastalarının tedavisinde elektronla tedavi amacıyla intraoperatif mobil lineer hızlandırıcı (Mobetron) da kullanılmaktadır. Bu elektron tedavilerinde ikincil foton ve nötronlar ortaya çıkabildiği bilinmektedir. Çalışmamızda, kliniğimizde kullanılmakta olan Mobetron cihazında, 10 Gy verilmesi planlanan meme boost tedavilerinde hastanın maruz kalabileceği nötron kontaminasyonunun incelenmesi amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmada İntraoperatif Mobetron cihazı (Şekil 1) kullanılmıştır. Mobetron cihazı 6, 9 ve 12 MeV'lik enerjilerde elektron üretebilmektedir. Mobetron için 10 Gy'lik doz, her enerji için tek fraksiyonda uygulanmıştır. Bu uygulamalar sırasında ortaya çıkan nötronlar, PM1402M (Polimaster) ve identiFINDER (target systemelectronic gmbh) detektörleri (Şekil 2) cihaza hasta mesafesinde yerleştirilerek ölçümler alınmıştır. Şekil 2. PM1402M ve identiFINDER detektörleri Şekil 1. Mobetron Intraoperatif Lineer Hızlandırıcı konumlandırma aşamasında