Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Dersin Adı: Bireylerle Sosyal Hizmet Sorumlu Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Veli DUYAN Konu:Bireyi ve sorunu inceleme ve değerlendirme

Yapılacak çalışmada sosyal hizmet uzmanının ve müracaatçının rolleri, her birinin bu etkileşime ne getirdiğiyle ortaya çıkar. Bu etkileşim sürecinde müracaatçılar; Bir, tür veya kategoriden çok bir birey olarak ilgilenilmek, Duygularını hem olumlu hem de olumsuz olarak ifade etmek, İfade edilen duyguların ve bu duygulara verilen tepkinin sempatik olması, Değerli bir kişi, doğuştan onurlu bir kişi olarak kabul edilmek, İçinde bulunduğu güçlük için ne yargılanmak ne de suçlanmak, Kendi hayatına ilişkin kararlarda ve tercihlerde kendi seçimini yapmak ve Kendisi hakkındaki bilgilerde olabildiğince gizli olunmasını sağlamak, gereksinimindedir.

Tanışma/Bağlantı kurma sürecinde yanıt bulunması gereken sorular: “Birey; sorunun hangi aşamasında, kim aracılığı ile ve ne sebeplerle kuruma gelmiştir? Ne istediği ve bu istediğin sorunla olan bağlantısı ve müracaatçıya göre sorunun nedenleri nelerdir? İsteği direkt olarak sorunu/ihtiyaçları ile ilgili midir? Aile, iş vb gibi sosyal işlevselliklere uyumu nasıldır? Fiziksel ve ruhsal sağlık durumu nasıldır? İlk görüşmedeki görünüşü (kıyafetleri vb gibi) nasıldır?

Kişisel ve sosyal kaynakları (maddi ve finansal durumu) nelerdir? Duygularının yoğunluğu ve uygunluğu nasıldır? Sıklıkla kullandığı savunma mekanizmaları nelerdir? Motivasyon seviyesi, sorunlarından ne kadar çabuk kurtulmak istiyor? Ailenin, statüsünün, değerlerinin, aile içindeki ilişki kalıpları ve benzerlerinin özellikleri nelerdir? Sosyal hizmet uzmanına, yardım istediği kuruma ve sosyal hizmet uzmanının cinsiyetine yönelik olan tepkileri nelerdir?”

Mesleki İlişki Kurma Teknikleri Empatik İletişim Kurma Açık Sözlü Olma (Saydamlık) Yapıcı Geribildirim Güvenilir Olma Konuşma ve Davranışları Sınırlandırma

Mesleki İlişkiyi Sürdürme Teknikleri Açık ve Kapalı Uçlu Soru Sorma Tekniği Açık ve Anlaşılır Biçimde Cevap Verme Tekniği Özetleme Tekniği Odaklaşma Tekniği Mesleki İlişkiye Olumsuz Etki Yapan Davranışları Önleme Tekniği

Etkili Mesleki İlişki Kurmanın Önündeki Engeller Farklı yaşam deneyimleri ve farklı kültürel geçmişler Müracaatçının korkuları Sosyal hizmet uzmanlarının genellikle bürokratik bir örgütte görevli olması Müracaatçılar ve sosyal hizmet uzmanlarının kültürlerinin farklı olması Sosyal hizmet uzmanlarının amaçları (gerçekçi olmayan beklentiler) Sosyal hizmet uzmanlarının durumu açıklamak için tercih ettiği kuram ve varsayımlar

Tanışma & Bağlantı Kurmada Bakış Açısı ve Davranış Sosyal hizmet uzmanı, müracaatçı ile ne tür bir ilişki kurulduğunun farkında olmalı ve buna dikkat etmelidir. Yapıcı bir ilişkide sosyal hizmet uzmanları müracaatçılarla ortak dil kullanmalıdır. Sosyal hizmet uzmanlarının ses tonu, müracaatçıları empatik olarak anladığını ve duygularına önem verdiğini gösterecek tarzda olmalıdır. Önceki çözüm modeller gözden geçirilmeli ve müracaatçı sorunlu çözüm yollarının yerini alacak yapıcı değişiklikler gerçekleştirebilecekse müdahale edilmelidir. Sosyal hizmet uzmanlarının teşvik edici olması gerekir. Sosyal hizmet uzmanları bir ilişkide aşırı bağımlılığın olumsuz sonuçlarına farkındalık geliştirmek zorundadır.