KLASİK YUNAN MİMARLIĞI

Yunan Uygarlığında Bronz Çağı’nda 2 kültür oluşmuştur. 1 Yunan Uygarlığında Bronz Çağı’nda 2 kültür oluşmuştur. 1. MİNOS kültürü MÖ3400-1600. 2. MİKEN kültürü MÖ 1600-1125 Miken kültürünün yapıları Minos Kültüründekilere göre daha korunaklıdır.

Akropolis Sarayı, Triyns Miken kültürüne ait bir saray.

Yunan Polisi Akropolis (yüksek kent): dini yapıların bulunduğu yer Agora: şehir merkezi, meydan Stoa: Alışveriş yapılan yer Bouletarion: şehir meclisi

Bu dönemde çoğu polis, bir akropolis, “yüksek kent” ya da kaya çıkıntıları üstüne inşa edilmiş Bronz Çağı kalelerinin çevresinde gelişmiştir.

Kamusal Yapılar: Stoalar Attalos Stoası

Klasik dönemden sonra Stoalar daha uzun yapılmaya başlandı.

Bouletarion;

Kamu yapılarının en büyükleri tiyatrolardır. Tapınak çevresinde inşa edilir.

Yunan Tapınağı:

YUNAN TAPINAĞININ TARİHÇESİ Muhtemelen M.Ö.1050 lerde tapınağın kaba formu ortaya çıkmıştır. Merkezdeki odanın tam olarak etrafında yer alan sütunlarıyla ahşap bir strüktür.

Tapınak planları

Sütun başları

Atina Akropolü

Atina Akropolü- Niki Tapınağı Bu anlamda en iyi örnek Atina Akropolü’dür. Komplekse yaklaşıldığında görünen ilk yapı Niki tapınağıdır.

Atina Akropolü- Erechtheion Akropolis’de inşa edilmiş son ana yapı Erechtheion aynı zamanda en alışılmadık olanıdır.

Atina Akropolü- Parthenon Tapınağı

HELENİSTİK MİMARİ

KONUT MİMARİSİ M.Ö. 4.yüzyıla (Helenistik) kadar Yunanlı’ların özel evleri küçük ve önemsizdi. Konutlar üstü açık avlu ve avluya açılan bir dizi odayı içeriyordu.

En eski Doğu Helen evi (M. Ö En eski Doğu Helen evi (M.Ö. 925-900),Oval planlı, tek odalı, kerpiç duvarlı, saz damlıydı. M.Ö. 200’den sonra bir çok mekan bir araya gelerek çok odalı konutlara ilk adım atılır.

M. Ö. 650’de Oval ve Apsisli evler ortadan kalkar M.Ö. 650’de Oval ve Apsisli evler ortadan kalkar. Megaron Tarzı evler egemen olur. Ör. Eski İzmir “Çifte Megaron” yan yana iki megaron aynı çatı altında birleşerek iki katlı çok odalı önü ve yanı avlulu bir konut biçimi.

Yunan mimarlığında klasik dönem, “Prostaslı Ev” lere geçiş için bir aşamadır. Bu konutlarda mekanlar, Giriş-Avlu-Prostas-Oikos olarak sıralanmaktadır.

M.Ö. 5 yüzyıl’da Pers etkisi görülmüş, Megaron zaman içinde eklenen odalarla oluşan “Avlulu Evler” e dönüşmüştür. Kuzeyi muhtemelen iki katlı ve “Gunaikonitis” in (Harem) burada olduğu ileri sürülmektedir.

Tek katlı evlerin genellikle açık orta avlu yönünde içe doğru eğimlenen çatıları vardı. Bunlar güneşten ve rüzgardan korunaklı, merkezi avlunun güneyine düşen bir Exedra (yükseltilmiş oturma yerleri bulunan yarım daire ya da dikdörtgen çıkıntılı yer) ile Megaron tipte bir ana kabul odasına Oikos’a sahiplerdi.

Helenistik dönemde Prostaslı Evler, gelişerek Peristilli Evlere dönüşmüştür. Bu yapılar lüks ve daha gösterişli yapılardır.

Yunan kolonileri zaman içinde kentlere dönüştü. Kent planlaması ızgara (gridal) sistemdir. (Milet).

Peristilli Ev örneği