Elektrik Akımının İnsan Vücuduna Etkileri İnsan vücudu elektrik akımını iletir. Doğru akımın kimyasal etkisi ile vücuttaki kanda ayrışma yaptığı bilinmektedir. Elektrik akımı, vücuttaki hücreleri elektroliz eder, sinir sistemini felç eder ve solunum sisteminin çalışmasını engelleyerek kalbin durmasına yol açar. Ayrıca vücudun iç ve dış kısmında yanıklara neden olur. Böylece solunum ve kan dolaşımı durduğundan kesin ölüm hali meydana gelir
Elektrik Akımının İnsan Vücuduna Etkileri İnsan için solunum durması (13 miliamper) Hayvanlarda ölüm tehlikesi başlangıcı (25 miliamper) İnsan kalbinin durması (50 miliamper) İnsanda kesin ölüm tehlikesi (100 miliamper)
Elektrik Akımının İnsan Vücuduna Etkileri 1-8mA: Bu değerdeki akımlar vücutta şok etkisi yapar. Hafif sarsıntı, heyecanlanma ve karıncalanma şeklinde hissedilir. 15-20mA: Vücut üzerinde geçtiği bölgede kaslarda kasılmalara neden olur. Bu durumda el kası da irade dışı kasıldığında tutulan iletkeni bırakmamamıza neden olur. Eğer bu değerdeki akımın geçiş süresi uzun olursa ölüme kadar götürebilir.
Elektrik Akımının İnsan Vücuduna Etkileri 50-100mA: Vücut üzerinden geçmesi durumunda aşırı kasılmalara, solunum güçlüğüne, süre uzadığı taktirde ölüme kadar götürür. Eğer akım geçişi kalp üzerinden olursa kesin ölüme sebep olur. 100-200mA: Geçiş süresine bağlı olarak direk ölüme neden olur.
İnsan Vücudunun Maruz Kaldığı Gerilim Seviyesine Göre Oluşan Tehlike 0-42 volt: Düşük gerilim olarak sayılır. İnsan vücudu için zararsızdır. 42-65 volt: İnsan vücudunda yaralanmalara sebep olan kazalara neden olur. Uzun süre vücuda uygulanırsa ölüme neden olabilir. 65 voltun üzeri gerilimler: İnsanı ölüme götüren kazalara sebep olur.
Elektrik kazalarının oluş nedenleri Elektrik tesisatının cins ve hacmine göre yetkili ehliyete sahip kişilerce yapılmaması, bakım ve onarımının sağlanamaması, Makine veya aletlerin çıplak metal kısımlarının topraklanmamış ya da gerekli yalıtımın yapılmamış olması, Topraklamanın kolay muayene edilememesi sonucu, topraklaması yapılmış bilinen alet veya makinelerin, zaman süreci içerisinde veya dış etkenler sonucu topraklamasının bozulması,
Elektrik kazalarının oluş nedenleri Çalışanlara yeterli kişisel koruyucu, yeterli güvenlik malzemesi verilmemesi veya çalışanların bunları kullanmamaları, Çalışanlara işçi sağlığı ve iş güvenliği konularında gerekli bilgilerin verilmemesi ve bu konuda sürekli olarak uyarılmamaları veya işyerinde konulan bu kurallara çalışanların uymaması, Çalışanların elektrik enerjisi hakkında gerekli eğitim, bilgi ve deneyime sahip olmamaları, bunun sonucu olarak kendilerine aşırı güven duymaları ve elektriğe karşı gerekli dikkat ve özeni göstermemeleri Çalışanların gerekli talimatları almadan veya görevleri dışında arızaya müdahale etmeleri.
Elektrik kazalarına karşı alınacak önlemler Koruyucu yalıtma, Üzerinde durulan yerin yalıtılması, Küçük gerilim kullanma, Sıfırlama ve Topraklama, gibi düzenler kullanılır.
Elektrik kazalarına karşı alınacak önlemler Ayrıca Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinin 25.10.1996 tarih 22798 sayılı resmi gazetede yayımlanan son değişikliği ile TEDAŞ'ın da zorunlu kıldığı Kaçak akım rölesi (diğer adıyla hayat koruma) iş güvenliği adına çok güzel bir teknik ilerlemedir.
Koruyucu Yalıtma Normalde gerilim altında olmayan ancak yalıtım hatası sonucu elektriklenebilen parçaların izoleli yapılmasıdır. Elektrik işlerinde kullanılan penseler, karga burunlar, tornavidalar ve benzer el aletleri, uygun şekilde yalıtılmış ve yağdanlıkların, süpürgelerin, fırçaların ve diğer temizlik araçlarının sapları, akım geçirmeyen malzemeden yapılmış olmalıdır.
Üzerinde Durulan Yerin Yalıtılması Yerleri değişmeyen sabit elektrikli makine ve araçlarla, elektrik panolarının taban alanına tahta ızgara, lastik paspas vb. konulmak suretiyle yapılan bir korunma önlemidir. Bu korunma önlemi, herhangi bir elektrik kaçağında insanı toprağa karşı yalıttığı için elektrik çarpılması gerçekleşmez. Yalıtkan
Küçük Gerilim Kullanma Bir yalıtım hatasında elektrik çarpmasının etkili olmaması için, elektrikli araçların 42 voltluk gerilimle çalıştırılmasıdır. Bu korunma önlemi yapılan elektrikli araçları ayrıca topraklamaya gerek yoktur. Kazan içinde veya buna benzer dar ve iletken kısımları bulunan yerlerle ıslak yerlerde, alternatif akım ile çalışan lambalar kullanıldığı takdirde küçük gerilim kullanılmalıdır. Bu devredeki fişler aynı yerde bulunabilecek daha yüksek gerilimli prizlere uymayacak türden seçilmelidir.
Sıfırlama Elektrikli makine ve araçların gövde kısımlarının (yani şaselerinin) nötr iletkenine bağlanmasıdır.
Topraklama Elektrik enerjisinin kullanıldığı yerlerde, üzerinde akım taşıyabilecek madeni kısımların toprak ile yapılan elektriksel bağlantı düzenine topraklama denir. Elektrikle çalışan tüm makine ve tezgahlar, tornalar, frezeler, planyalar, vargeller, hızarlar, matkaplar, kompresörler vb. nin şaselerine gözle muayene edilebilen topraklama hatları çekilmelidir. Elektrik tesisatının yıllık periyodik kontrol belgesinde, topraklama levhalarının ölçülen direnç değerleri ohm cinsinden yazılmalı, direnci 10 ohm'dan büyük levhalara ek topraklama levhası eklenmelidir.
Elektrik Kazalarında İlk Yardım Kazaya uğrayan her insana olduğu gibi elektrik çarpmış bir insana da yardım etmek bir insanlık borcudur. Fakat elektrik çarpmasına uğrayan kişiye yardım eden kişinin de çok dikkatli olması gerekir. Aksi taktirde yardım eden kişinin de hayatı tehlikeye girer. Elektrik kazalarında ilk yardım için yapılacak ilk iş, elektriğe çarpılmış kişiye dokunmadan, akımı kesmektir. Ancak elektrik akımını kesmek her zaman mümkün olmayabilir. değilse, elektrik telleri,elektriğe çarpılmış kişiye dolaşmışsa, kuru bir bezle veya lastik eldivenle, telleri çözmeye çalışınız.
Elektrik Kazalarında İlk Yardım Elektrik akımıyla çarpılan kişinin ilişkisini kestikten sonra, kazaya uğrayan kişiyi kuru, yumuşak ve havadar bir yere yatırınız. Doktora haber veriniz.
Doktor gelinceye kadar şu önlemleri alınız: Kazaya uğrayan kişinin göğsünü açarak, sirke, kolonya ya da amonyak koklatarak, şakaklarını ıslatarak, vücudunu ovalayınız. Kazadan sonra, kalp atışları ve solunum normal ise, kazaya uğrayan kişiyi yan yatırınız. Solunum yolunu kapatmaması için, ağızdaki kan veya yabancı cisimleri temizleyiniz, varsa takma dişleri çıkartınız. Kazaya uğrayan kişi soluk alamıyorsa, suni solunum yaptırınız. Buna karar verirken, ağız hizasına küçük bir kağıt parçasını yaklaştırınız ya da bir cep aynasını yaklaştırınız. Kağıt parçası oynuyorsa ya da cep aynası buğulanıyorsa solunum var demektir.
Suni Solunum Suni solunum yaptırılırken, kazaya uğrayanın ağzına hava üflenir. Bunun için, kazaya uğrayan kişi, sırtüstü yatırılarak, başının altına yumuşak bir şey konur ve ağzına kuvvetli bir şekilde hava üflenir. Bu sırada kazaya uğrayanın başı, bir elle tepeden, bir elle çeneden ya da enseden tutulmalıdır
Elektrik Kazalarında İlk Yardım Bu işlemler sırasında asla umutsuzluğa düşülmemeli ve solunum başlayıncaya değin ya da bir doktorun kesin ölümü saptamasına değin sürdürülmelidir. Çünkü umulmadık bir anda kazaya uğrayan kişi, tekrar yaşama dönebilir.