Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programı İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde kurulan Engellilik Araştırmaları Anabilim Dalı tarafından açılacaktır. Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programı; sağlık, hukuk, sosyal politika, psikoloji, iletişim, mimari, bilişim gibi bilim dallarının engellilikle ilgili kesişme noktalarında, disiplinler arası eğitim sunan bir programdır. 4 yıllık herhangi bir lisans programından mezun olmak yeterlidir. Program İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde 2017-2018 Güz Döneminde öğrenci almaya başlayacaktır. İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde disiplinler arası eğitim vermek üzere "Engellilik Araştırmaları (Anabilim Dalı kurularak) Tezli Yüksek Lisans Programı" açılmasını Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı 07.04.2015 tarihinde onaylamıştır.
Programın gerekçesi Engellilikle ilgili modeller: Trajedi /Geleneksel/Bağış/ Bireysel/Medikal /Uzman Sosyal/Toplumsal/Biyopsikososyal Eğitim Bilimleri Diğer Siyasal Bilimler Hukuk Psikoloji/ Sosyoloji Ekonomi Tıp
Dünyada “Disability Studies” İnter-disipliner eğitimin gerekli olduğu bir alan* “Engelli hakları hareketinin” akademik yönü** 1980 ‘li yıllardan itibaren İngiltere, ABD, Kanada, Avrupa ve Avustralya’daki üniversitelerde çok sayıda Yüksek Lisans, Doktora programları oluşturuldu * Devlieger, P, Rusch, F., & Pfeiffer, D. (Eds.) (2003). Rethinking disability: The emergence of new definitions, concepts and communities. Philadelphia, PA: Garant Press. ** Ferguson FM, Nusbaum E. Disability Studies: What is it and What Difference Does It Make? Research & Practice for Persons with Severe Disabilities. 2012, Vol. 37, No. 2, 70-80
“Engellilik Araştırmaları” tanımı* Engellilik araştırmaları engelliliği insan yaşamında karşılaşılabilecek bir deneyim olarak kabul eder ve toplumdaki engelli ve engeli olmayan bireylerin tümüne önemli politik, sosyal ve ekonomik etkileri olduğunu söyler. Engellilik araştırmaları engelliliğin bütün kültürlerde ve tarihsel süreçler boyunca inceler ve engelli bireylerin deneyimlerinin daha büyük bir bilinçle algılanmasını sağlayacak ve sosyal değişimi kolaylaştıracak çalışmalar yapar. * Society for Disability Studies (https://www.disstudies.org/about)
Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programı Gelişmiş ülkelerdeki örneklerde olduğu gibi “engellilik” olgusunu yaşam deneyiminin bir parçası olarak tanımlayarak, Tıbbi, bireysel ve yetersizlik odaklı yaklaşımların etkilerini kabul etmekle birlikte, ağırlıklı olarak sosyal modele dayalı eğitim vermeyi hedeflemektedir
Engellilik Araştırmaları Tezli YL Programında: Engellilikle ilgili temel verilerin bilimsel düzeyde ortaya konulması, Engelliğin önlenmesi ve sorunların azaltılması, Engellilikle ilgili toplumsal tutumların geliştirilmesi, Engelli bireylerin; hizmetlerden etkin ve kaliteli bir şekilde faydalanması; üretken bireyler olarak toplum hayatına dahil olabilmesi; ailelerinin yaşam kalitesinin arttırılması gibi konularda araştırmalar yapılması sağlanarak toplumsal gelişim desteklenecektir.
Programın prensipleri Toplumsal hayata dahil olmayı engelleyen sosyal ve çevresel etmenleri inceler İnterdisipliner eğitim: farklı disiplinleri engellilik alanında bir araya getirir Engelli bireyin ve ailesinin bakış açılarına önem verir, aile bireylerine yönelik araştırma ve çalışmalar yapar Kurs, konferans, dergi, web sitesi ve binalarda ulaşılabilir olmalıdır Coğrafi, kültürel ve tarihsel boyutları değerlendirir Tıbbi araştırma ve girişimlerin önemini de kavrayarak, engelliliğin sosyal, kültürel, politik ve ekonomik etkilerini inceler Öğrencileri araştırma becerilerini, liderlik özelliklerini ve engellilik alanında savunuculuk yeteneklerini geliştirir
Mezun olanların çalışabileceği alanlar Sivil toplum kuruluşları Sosyal hizmet kurumları Belediyeler Bakım, Rehabilitasyon ve Özel Eğitim Merkezleri Yaşlı ve Engelli Hizmetleri Müdürlüğü Üniversiteler
Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programı 4 adet zorunlu 3 adet seçmeli ders Seminer dersi Tez çalışması Zorunlu Dersler Engellilik Araştırmalarına Giriş Bilimsel Araştırma Teknikleri ve Yayın Etiği Sosyal Psikoloji Engelli Hakları Seçmeli Dersler Türkiye’de Engellilerin Sosyoekonomik ve Demografik Özellikleri Uluslararası Çalışma Normları ve Engelli İstihdamı Engellilere Yönelik Sosyal Yardım ve Hizmetler Refah Devleti, Sosyal Haklar ve Engellilere Yönelik Politikalar Sosyal İnovasyon ve Sosyal Girişimcilik Sağlık, İşlevsellik ve Engellilik Engelsiz ve Evrensel Tasarım Engellilik için Yardımcı Teknolojiler Engellilik ve Kitle İletişim Araçları Engellilik ve Spor
Programda Görevli Öğretim Üyeleri Öğretim Üyesi Alanı Prof. Dr. Resa Aydın Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Prof. Dr. Aydan Oral Y. Doç. Dr. Faruk Taşcı Çalışma Ekonomisi, Sosyal Politika ve Sosyal Güvenlik Prof. Dr. Abdülkadir Şenkal Çalışma Ekonomisi ve Sosyal Politika Doç. Dr. Kerem Giray Hukuk Prof. Dr. Ayşen Akkor Gül İletişim, Sosyal Bilimler Doç. Dr. Yıldız Dilek Ertürk İletişim, Kişiler arası İlişkiler, Sosyal Psikoloji Y. Doç. Dr. Zümrüt Ecevit Sarı Siyasal Bilgiler, İşletme Üretim Yönetimi Prof. Dr. Göksenin İnalhan Mimarlık Prof. Dr. Neşe Kars İletişim Y. Doç. Dr. Zerrin Ayvaz Reis Enformatik Y. Doç. Dr. Banu Ataman Beden Eğitimi