DOĞAL VE BEŞERİ UNSURLARIN EKONOMİYE ETKİSİ

EKONOMİK FAALİYET TÜRLERİ DAĞITIM ÜRETİM TÜKETİM İmalat Yetiştirme ÜRETİM: Mal ve hizmetlerin sağlanmasıdır. DAĞITIM: Mal ve hizmetlerin tüketiciye, pazarlara ulaşmasıdır. TÜKETİM: Mal ve hizmetlerin kullanımıdır.

Üretim Tüketim Dağıtım Ekonomik faaliyet türleri olan üretim, tüketim ve dağıtım hiçbir zaman tek başına ele alınamaz, birbirleriyle etkileşim halindedir. Tüketim için üretim, üretim içinde tüketim gereklidir. Üretim, tüketime olan talep ile değişim göstermektedir. Dağıtımdaki teknolojik gelişmeler, üretimi ve tüketimi karşılıklı olarak etkiler. Üretim Tüketim Dağıtım İnsanların ihtiyaçları ekonomik faaliyetlerin temelinde yatan asıl unsurdur. Ekonomik faaliyetlerin çeşitlenmesi ve gelişmesi insanların beslenme, barınma, korunma vb. temel ihtiyaçlarının çeşitlenmesi ve gelişmesiyle paralel bir seyir izlemiştir.

A. ÜRETİM, DAĞITIM VE TÜKETİMİ ETKİLEYEN DOĞAL FAKTÖRLER Üretim, dağıtım ve tüketim etkinlikleri birçok faktörden etkilenir. İklim Üretim Dağıtım Tüketim Yer şekilleri Su kaynakları Bitki Üretim

HAM MADDE (BİTKİLER, MADENLER) Sanayi tesisleri genellikle ham madde kaynağına yakındır ve kolay ulaşılabilecek bir yerdedir.

SU KAYNAKLARI Bazı hammaddelerin işlenmesi sırasında büyük oranda suya ihtiyaç vardır. Tesislerin yer seçiminde suyun bulunabilirliği göz önünde tutulmaktadır. Bir ton çelik üretimi için 200.000 Litre su kullanımı gerekir. (Ereğli Demir - Çelik Fabrikası)

İKLİM Bazı sanayi kollarının yer seçiminde iklim dolaylı bir etkiye sahiptir. Ham maddelerinin işlenmesi için hava koşullarının uygun olması gerekir.

YERŞEKİLLERİ Yer şekilleri, ulaşımı etkilediği için dolaylı olarak üretim, dağıtım ve tüketim faaliyetlerini de etkiler.

Ham maddenin gerek işleneceği tesise gönderilmesi gerekse mamül ürünün Tüketiciye sunulabilmesi ulaşımla bağlantılıdır.

SÜTÜN ÜRETİM AŞAMASI Bitki örtüsü Otlakların az olduğu ya da yazın kuruduğu yerlerde üretim düşer. Maliyet artar. Süt yaz aylarında çabuk bozulacağı için işleme tesislerine kısa zamanda ulaşılmalıdır. Yağışlı bölgelerde otlaklar bol olur. Verim artar. Maliyet azalır. İklim Yer şekilleri İklim Dağlık ve engebeli yerlerde fabrika kurmak tercih edilmez. Dağıtım Pastörize süt üretiminde belli bir ısı gerekir. Süt üretim tesisleri yaz aylarının sıcak geçtiği yerlere kurulursa enerji maliyeti düşer. Dağlık ve engebeli yerlerde ulaşım zorlaşır. Soğuk iklim bölgelerinde ulaşım zorlaşır. Süt üretim tesisi

B. BEŞERİ FAKTÖRLER Üretim, dağıtım ve tüketim üzerinde etkili olan faktörlerden biri de Beşeri faktörlerdir. Beşeri faktörler doğal faktörler ile sıkı bir ilişki içindedir.

BEŞERİ UNSURLARIN ÜRETİM, DAĞITIM, VE TÜKETİM SÜRECİNE ETKİSİ ÜRETİMİ etkileyen beşeri faktörler DAĞITIMI etkileyen beşeri faktörler TÜKETİMİ etkileyen beşeri faktörler Temel ihtiyaçlar Sermaye birikimi Ulaşım İnsan kaynakları Gelir düzeyi İş gücü kaynakları Moda İletişim Tarımsal faaliyetler Teknolojik gelişmeler Modern pazarlama teknikleri Teknolojik gelişme Tanıtım ve kitle iletişim araçları Yerleşim özelliklerinin etkisi Sanayinin etkisi

ÜRETİMİ ETKİLEYEN BEŞERİ FAKTÖRLER Sermaye: Güç demektir. Üretim yapabilmek için sermayeye sahip olmak gerekir çünkü üretim yapılacak fabrikaların açılabilmesi belirli bir maddi güç gerektirir. İş gücü: Üretim faaliyetlerinde gerek vasıfsız gerekse nitelikli işgücü olmalıdır. Teknolojik imkanlar iyi olsa bile iş gücüne her zaman ihtiyaç duyulur. Bölgenin nüfus özellikleri iş gücü üzerinde etkilidir. Gelişmiş ülkeler iş gücü sıkıntısı çeker. Örn: Almanya Tarımsal faaliyetler: Tek başına tarımsal faaliyetler üretimin kendisini oluşturur. Tarımsal zenginlik beraberinde o bölgede o ürünlerin işlenerek üretim faaliyetlerinin artmasında etkilidir. Teknolojik gelişmeler: Üretimin artmasını, hızlanmasını, kolaylaşmasını sağlar. Mevcut hammaddelerin işlenebilmesi için gelişmiş teknolojiye dayalı fabrikaların varlığı üretimi olumlu etkiler. Sanayi faaliyetleri: Üretim faaliyetlerinde üretimin oluşmasını sağlayan tesislerdir. Üretilecek ürün için o bölgede uygun sanayi tesislerinin varlığı üretimi destekler.

DAĞITIMI ETKİLEYEN BEŞERİ FAKTÖRLER Ulaşım: Ulaşım imkanlarının iyi olması ürünün daha hızlı, kolay ve masrafsız pazarlara ulaştırılmasını sağlar. Maliyet düşer kar oranı artar buda mevcut üretime olumlu yansır. Modern pazarlama: Mevcut ürünün pazar payının araştırılması, reklamının yapılması, bayiliklerin açılması dağıtımın daha verimli işlemesine yol açar. Dağıtımla birlikte tüketim ve beraberinde üretime de katkıda bulunur. Yerleşme özellikleri: Pazar potansiyeli yüksek olan kalabalık şehirler ve bu şehirlere yakın noktalar dağıtım faaliyetlerinin yoğunlaştığı alanlardır. Dağıtım yapılacak bölgedeki verimlilik dağıtım faaliyetlerinin daha kısa süreli ve verimli gerçekleşmesini sağlar, buda mevcut maliyeti olumlu etkiler. İletişim: Kitle iletişim araçlarının kullanılması üretici, dağıtıcı ve tüketici arasındaki bağlantıyı kurarak dağıtımı daha verimli ve hızlı bir hale getirir. İnsan kaynakları: İşinin ehli, nitelikli elemanlar dağıtım firmaları için daima önemlidir. Dağıtım şirketindeki kalite, insan kaynaklarının uygun eleman seçimleri ile sağlanır. Bu konuda ki verimlilik dağıtımdaki verimliliği etkiler.

TÜKETİMİ ETKİLEYEN BEŞERİ FAKTÖRLER Temel ihtiyaçlar: Yapılan üretim faaliyetinin insanların temel ihtiyaçlarına hitap etmesi tüketimi arttırır. Tanıtım ve kitle iletişim araçları: Mevcut ürünün en iyi şekilde daha fazla insana tanıtılmasını sağlar. Bununla beraber o ürün için mevcut alıcı sayısı artar, buda tüketimi ciddi derecede etkiler. Tüketimdeki nüfus payının artması da tüketimi hızlandırır. Gelir düzeyi: Gelir düzeyi insanların tüketim alışkanlıkları için önemlidir. Gelir düzeyinin yüksek olması insanların tüketim alışkanlığını arttırır. Moda: İnsanların vazgeçemediği özelliklerinden biride popüler olanı tercih etmektir. Moda insanları tüketime yönlendirir. Teknolojik gelişmeler: Teknolojik gelişmeler sonucu ortaya çıkan yeni ürünler tüketim için tetikleyici bir rol oynar. Yeni ürünlerin piyasaya sürülmesi insanların tüketim alışkanlıklarını etkileyebilir.

Pamuğun tesislerde işlenip iplik haline getirilmesi ve dağıtımı PAMUĞUN İŞLENMESİ Pamuk bitkisinin tohumunun ekilmesi, çapalanması ve tarlalardan toplanması Pamuğun tesislerde işlenip iplik haline getirilmesi ve dağıtımı İpliklerin dokuması, kumaş haline getirilmesi ve insanların ihtiyaçlarına uygun şekle getirilip pazarlara sunulması

Bölgeler arasındaki farklı ekonomik etkinliklere bağlı olarak üretim, dağıtım ve tüketim gelişir. Örneğin; ülkemizdeki petrol rafinerilerine ham petrol getirilerek işlenmektedir. İşlenen petrolden elde edilen ürünler ülkenin her tarafına taşınmakta ve tüketicilere ulaştırılmaktadır. Bu faaliyetlere bağlı olarak ülkemiz içerisinde farklı alanlar arasında ticari ilişkiler gelişmektedir. Türkiye’deki petrol rafinerilerinin dağılımı

Aileler önemli yollar üzerinde yaşamaktadır. Genç ve işsiz nüfus sayısı fazlaydı. Hem tarım bölgelerine hem de kalabalık şehirlere yakın bir yerde yaşıyorlardı. Kendi araçları ile tarım bölgelerine gidip, taze ürünleri alıp, yaşadıkları yerlerdeki insanlara sattılar. Elde ettikleri ürünlerin bir kısmı ile daha modern araçlar aldılar. Daha fazla ve daha çabuk getirdikleri ürünleri satmak için pazar kurdular. Elde ettikleri gelirle hem daha fazla hem de daha modern araçlar aldılar. Böylece kendi yaşadıkları yerin ihtiyaçlarını karşıladıkları gibi aynı zamanda kalabalık şehirlere ürünleri ulaştırdılar. Yaşadıkları yerlere ürünleri işleyecek tesisler kurdular ve bölgelerindeki vasıflı ve vasıfsız tüm insan kaynaklarını kullandılar. Sanayi faaliyetleri yoğun bir şekilde yapılmaktaydı. Üreticiden ham maddeyi alan sanayici, ürünü mamül hale getirerek toptancıya sattı. O da ürünü perakendeciye, perakendeci de tüketiciye ulaştırdı. Aynı zamanda ulaşım sektörü de gelişti.