TIP EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Yrd.Doç. Dr. Hilal ALPCAN Erzincan Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı

Öğrenme nedir ? Çevresel uyarıların kişide oluşturduğu bilişsel ve duygusal etkilerin sonucunda; Bilgi beceri ya da tutumlarda değişiklikler oluşması.

Yetişkinlerde öğrenmeyi etkileyen faktörler Özerktirler. Yaşanmışlıkları vardır. Kati kararları vardır. Amaçları vardır. Problem odaklıdırlar. Pragmatiktirler. Zor değişirler. İlgi alanları çoktur.………..

Probleme dayalı öğrenim nedir? Yeni bilginin edinilmesi ve entegrasyonu için; başlangıç noktası olarak problemlerin kullanımı ilkesine dayalı bir öğrenim yöntemidir. (Barrows,1982)

“ ömür boyu sürdürmek’’ Probleme Dayalı Öğrenme Amaç; “Öğrenmeyi öğrenme” becerisi kazandırmak ve bunu “ ömür boyu sürdürmek’’

Tıp eğitimi tarihçe El-Razi ,Klinik tıp ve yatak başı eğitim Antik çağlardaki tıp okulları aslında etkili bir hekim ve onu izleyenlerin biraraya geldiği düşünce okulları. Usta- çırak ilişkisi. (ilk ve orta çağ) Ailede kuşaktan kuşağa aktarım (ilk ve orta çağ) MÖ 5-6. yüzyıl, İlk okul v e tıp öğretisi (Muğla) El-Razi ,Klinik tıp ve yatak başı eğitim Amfi derslerinden oluşan, eğitici merkezli, disiplin temelli bir eğitim programı(19. YY) Organ ya da sistem temelli entegre sistem (20.YY) Probleme dayalı öğrenme (1960) Karma yöntemler

Geleneksel müfredattaki eksiklikler Derin öğrenme yerine, ezbere dayalıdır. Öğrenci, gerekli/gereksiz bilgi ayrımını yapamaz. Öğrenci katılımı sınırlıdır. Öğretmen/kitap/ders notu Öğrencinin gereksindiğini düşündüğü bilgiyi sunar. Yetişkin öğrenmesinde sınırlılıkları vardır.

Sonuç olarak; Mezunlar yeterli bilgi ve deneyim kazanmamıştır Etkileşim ve paylaşım yetersizdir.

Hangi Yöntem ???? Yöntemlerin; Kendine özgü avantaj ve dezavantajları vardır. Birbirine üstünlükleri yoktur. Tamamlayıcıdırlar. Birbirinin yerlerini almaları mümkün değildir.

PDÖ nedir? Müfredat geliştirme ve eğitim sistemidir. Uygulama ve teorinin entegrasyonu. Merkezde, öğrencinin çözeceği bir problemin yer aldığı öğrenme. Öğrenci kendi öğreniminden sorumlu.

PDÖ ne değildir? Yaklaşım, anlatıma dayalı derslerde kullanılıyorsa Programlar tek disipline özel ise Program geleneksel bir ders gibi yürütülüyorsa Değerlendirme tümüyle/öncelikle içeriğe yönelikse

Problem çözme becerisi, kendi kendine öğrenme becerisi kazanır. PDÖ modelinde öğrenci Aktif İş birlikçi Öğrenci merkezli bir süreçte; Problem çözme becerisi, kendi kendine öğrenme becerisi kazanır.

PDÖ sürecinin özellikleri Tıp ile ilgili gerçek olgular kullanılır. Bütüncül yaklaşım esastır. Çeşitli disiplinlerdeki bilgi entegredir. Bilgi, beceri, tutum entegredir. Öğrenme gereksinimini öğrenci belirler. Eğitici yol göstericidir.

PDÖ süreci Çalışma grupları 5-7 öğrenci ve eğiticiden oluşur. İlk oturumda öğrenciye, senaryonun yer aldığı bir problem sunulur. Grup, o konuda hipotezler oluşturur ve öğrenme hedeflerini belirler. Öğrenme hedeflerinin nasıl araştırılacağına karar verilir.

Probleme dayalı öğrenme süreç Başkan Yönlendirici Scribe (yazıcı) Tutor (yönlendirici) Discussion Leader (başkan) Group members (üyeler) Yazıcı

Konu bütünlüğünü sağlama PDÖ YAZICI EĞİTİCİ BAŞKAN GRUP ÜYESİ Liderlik etmek Zamana sadık kalma Konu bütünlüğünü sağlama Yazıcı kayıtlarının doğruluğunu sağlamak Grubu cesaretlendime Zamana uyum Grup dinamiklerini sağlamak Yazıcıyı kontrol etmek Hedeflere ulaşmayı sağlamak Performansı sınamak Senaryodaki adımları izlemek Tartışmaya katılmak Dinlemek ve saygı göstermek Açık sorular sorar Öğrenme hedeflerini araştırır Bilgiyi paylaşır. Vurgulanan noktaları kaydetmek Düşünceleri toparlamak için yardımcı olmak Tartışmaya katılmak Kullanılan kaynakları yazmak

PDÖ süreci İkinci oturumda yeni edinilen bilgiler paylaşılır. Öğrenciler, oturumlar arasında kendi yönlendirdiği çalışmaları yürütür. Problem çözümü için eylem planı yapılır. Edinilen yeni bilgiler önceki bilgilerle bütünleştirilerek açıklanır.

PDÖ süreci Süreç boyunca yeni öğrenme konuları saptanmaya devam eder. Öğrenci, öğrenmenin devamlı bir süreç olduğunu anlar. Eğiticinin rolü, öğrencinin kendi kendine öğrenmesine yardımcı olmaktır.

PDÖ’nün öğrenciler için değeri Temel bilim + klinik bilim entegrasyonu Öğrenci, bilginin pasif alıcısı değil bilgiyi oluşturandır. Problem çözme becerisi Kendi kendine öğrenme becerisi Yaşam boyu öğrenme becerisi KAZANIR.

PDÖ’ nün öğrenciler için değeri Yeni bir bilgiyi “elde etme, sunma ve tartışma” aktif düşünmeyi sağlar. “Dinleme, bilgiyi özetleme, diğerlerine öğretme” becerileri gelişir. ‘‘Bir problemi bütüncül olarak ele alma” becerileri gelişir.

PDÖ’nün öğrenciler için değeri Konuya yönelik içsel ilgi artar, bilginin anımsanma ve kullanım oranı yükselir. Öğrenci-öğretim üyesi etkileşimi yüksektir.

Öz yönetimli öğrenme süreci Öğrenme gereksinimini belirler. Öğrenme gereksinimlerini gerçekçi öğrenme hedeflerine çevirebilir. Kaynakları tanır, değerlendirir ve etkili şekilde kullanır. Öğrenme yöntemlerinin etkinliğini karşılaştırabilir.

GELENEKSEL EĞİTİM PDÖ Eğitici rehberdir, yardımcıdır, güçlendiricidir. Öğrenci merkezli Motivasyon içsel Entegre dersler Eğitici bilgi verir, eleştirir, kontrol eder. Eğitici merkezli Motivasyon dışsal Konu alanlarına yönelik dersler

“Eğitici ” “Öğrenciler” GelenekselÖğretim

“Eğitici ” “Öğrenciler” PDÖ

Probleme Dayalı Öğrenmenin Değerlendirilmesi

PDÖ Değerlendirilmesi Sadece içerik bilgiyi değil Problemin tanımlanması Problem çözme Bilginin uygulanması Davranış!!!!! Bütününü kapsayan bir değerlendirmenin yapılmasını gerektirir. süreç

PDÖ Değerlendirilmesi Tüm konuları kapsayan iki tip çalışma yapmak gerekir. Bunlar; a) Standart testler (çoktan seçmeli…) b) Öğrencilerin çalışmalarını gözlemlemek

PDÖ Değerlendirilmesi Sorumluluk Bilgileri işleme İletişim Eleştirel analiz Kişisel farkındalık

Yönlendirici için değerlendirme unsurları Eğitim için gönüllülük düzeyi Öğrenme sürecine katkısı Bilimsel düşüncenin gelişimine katkısı Bağımsız öğrenme beceri gelişimine katkısı Öğrenme için uygun ortam sağlanmasına katkısı İletişim becerilerini etkin kullanabilme

PDÖ Uygulama Örnekleri Tipik PDÖ oturumu (seansı) şu şekilde başlar: 5-7 kişilik küçük gruplara veya daha büyük gruplara PDÖ problem senaryoları dağıtılır. Genellikle, öğrencilerden biri problemi yüksek sesle okur.

PDÖ Uygulama Örnekleri Öğrenciler problemle karşılaştıktan sonra; en az iki liste oluşturarak çalışmalarına devam ederler. Bir tanesi “verilenler (bilinenler)’’ listesidir. Problemde verilen tüm bilgiler listelenmelidir. Bu, öğrencilerin ne bildiklerini belirlemelerine yardımcı olur.

PDÖ Uygulama Örnekleri İkinci liste “bilinmesi gerekenler (istenenler)” listesidir. Problemi ve bunun çözümünde kendi rollerini anlamak için öğrenmek istedikleri bilgilerin listesini oluştururlar. Yani problem çözümü için aramaları, araştırmaları ve incelemeleri gereken şeylerden oluşan “öğrenilecek konular” adlı bir liste oluşturmalıdır.

PDÖ Uygulama Örnekleri Öğrenme konularının araştırılması için öğrencilere bir süre verilir. Bu süre sonunda “muhtemel çözümler” listesi oluşturulmalıdır.

PDÖ uygulama örnekleri Muhtemel çözümler listesi; Problemin nasıl çözüleceğine dair fikirleri içermeli ve yeni bir “öğrenilecek konular” listesinin oluşturulmasını sağlamalıdır. Böylece; Hipotezlerin bazıları elenir veya yeni eklemeler yapılabilir.

Eğiticiler rehber ve yardımcı rolündedir. Bu süreçte Eğiticiler rehber ve yardımcı rolündedir. Öğrencilerin öğrenim hedeflerine ulaşmasına yardımcıdır. Eğiticiler, gerektiğinde öğrencileri doğrulayarak ve yöneterek onların yaptıklarını ve ilerlemelerini gözlemlerler. Bazı gerekli bilgileri sağlamak için uzman/kaynak rolü üstlenebilirler. Robert. S. Friedman, Fadi P. Deek. Problem-Based Learning and Problem-Solving Tools: Synthesis and Direction for Distributed Education Environments, Journal of Interactive Learning Research, Vol. 13, 2002 Simon, 1995).

Eğiticilerin rolü PDÖ yönteminin etkili olması ve pratik işlerliğinin devamı için eğiticilerin arka plânda durmaları gerekmektedir. (Lambros, 2002).

Özet olarak TEŞEKKÜRLER Günümüz tıp eğitiminde probleme dayalı öğrenim, avantajları ve kendine has özellikleri nedeniyle müfredatta yer almalıdır. Uygulanması için kararlılık, eğitim ve tecrübe gerektirir. TEŞEKKÜRLER

Referanslar Amin Z, Eng K. H. Tıp Eğitiminin Temelleri. second ed. Hadımköy-İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 2012. 348 p: 181-212. Cantillon P, Wood D. Tıpta Öğrenme ve Öğretmenin ABC' si. Fatih-İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 2014. 86 p: 12-14. Stanford University Newsletter On Teaching. Problem-Based Learning Winter 2001Ü; 11(1). 1. Davis MH. AMEE Medical Education Guide No. 15: Problem-based learning: a practical guide. Medical teacher. 1999;21(2):130-40. PubMed PMID: 21275726. Epub 1999/01/01. eng.  2. Swanwick T.Understanding Medical Education: Evidence,Theory and Practice, 2nd Edition. November 2013,p:63-79. ISBN: 978-1-118-47240-8