Actinomyces Birçok yönleri ile bakteri ve bazı yönleriyle mantarlara benzeyen mikroorganizmalar birçoğu toprak ve organizma dışında saprofit hayat A. İsraelii ve A. bovis insan ve hayvan hastalıkları

Actinomycosis hastalığında genellikle fistülize olmuş lezyonların fistüllerinden dışarıya akan irin içerisinde 30-40 μm’den 200 μm’ye kadar ve bazen gözle görülebilecek büyüklükte sarı tanecikler Sülfür granülleri Şekilsiz ipliklerin karışmasından meydana gelmiş yumak şeklinde orta kısmından dışarıya doğru ışınsal şekilde uzanan iplikler ve bu ipliklerin uçlarında oval veya yuvarlak şekilde şişmiş topuzlar

Kültürden hazırlanan preparatlarda daha çok basiller Gram (+) Asido-rezistan değiller Hareketsizdir Anaerop 02 karşısında birkaç pasajdan sonra üreyebilir %5-10 CO2’li ortamda daha iyi ürer

Glikoz, maltoz, laktoz gibi karbonhidratlarla gaz yapmadan asit A.israelii nişastaya etki etmez A. bovis ise hidroliz eder Ac.’lerin A,B,C,D dört serotipi A.israelii sağlam kimselerin ağız boşluğundan ve taşlı diş etlerinden, tonsillalardan ve farinksten izole

4 klinik şekli Servikofasiyal Torasik tip Abdominal şekil Jeneralize şekil

Servikofasiyal: Yüzün yumuşak dokularında Dokuda şişlik Zamanla delinerek dışarı fistülize Kanlı irinli bir salgı İçinde mikroskobik ve makroskobik sarı renkli actinomyces granülleri Fistüllerin etrafındaki deri önce kırmızı ve sonra esmer renkte olup dokununca kösele gibi sertlik Servikofasiyal şekilde enfeksiyon bir diş çürüğü veya yarası gibi lezyonlardan kaynak bulur Hastalık selim seyreder ve tedaviye duyarlı

Torasik tip Akciğerler tüberküloza benzer şekilde enfekte Gögüs ağrısı, ateş ve balgamla seyreden öksürük Zamanla göğüsten deriye fistülizasyon Abdominal şekilde yerleşme çekum ve apendiskte olur Ağrı, ateş, ishal veya kabız, ağır kusmalar Çekum kısmında deriye yapışık bir kitle ortaya çıkar Karın derisine fistülize olur

Jeneralize şekil kan yolu ile yayılması ile Çeşitli organlarda sekonder yerleşme lokalizasyonları (karaciğer, böbrek, pelvis organları) A.bovis sığır ve diğer bazı hayvanlarda insanlarınkine benzer aktinomikoz hastalığı

Tanı İrin, balgam, biyopsi materyali İrin içindeki actinomyces granülleri Kültür için anaerop ve % 10 CO2 ortamında tiyoglikolatlı buyyon, % 2 agarlı beyin-kalp buyyonu Kabarık, opak kolonilerden yapılan preparatlarda dallı micelyumlar ve gram (+) difteroidlere benzer çomakçıklar Epidemiyoloji Hastadan hastaya bulaşma saptanmamıştır A.isrelii birçok kimselerin normal ağız florasında ve çürük dişlerde zarar vermeden bulunabilir Bulunduğu yerden yara ve nekrotik dokulara giren A.israelii aktinomikozis’i Sağaltım Sülfonamid, penisilin, karbenisilin, tetrasiklin gibi kemoterapötikler yüksek doz ve uzun süre

NOCARDİA Doğuda yaygın, birçoğu saprofit bazısı organizmada lokal veya yayılabilen enfeksiyona Yaklaşık 1 μm eninde, dallanan mikroorganizmalar Bazı türleri basil veya kok görünümünde Bazı türleri asido-rezistan Genellikle aerop fakat yavaş üreyen mikroorganizmalar

N. asteroides Organizmada lezyonlardan alınan salgılarda Actinomyces granüllerine benzer beyaz granüller Gram (+) Asido-rezistandır Aerop, 37 ̊C’de Üremeleri yavaştır Kolonileri buruşuk, granüllü, R Sarı-turuncu veya kırmızı pigmentli Karbonhidratlara etkisiz indol ve H2S yapmaz İnvazyon özellikleri yok

Ölüm toksik etki ile Daha çok sistemik, kısmen lokalize mycetoma şeklinde enfeksiyonlar Sistemik enfeksiyonlarda özellikle karaciğer ve plevrada yalancı tüberküloz görünümünde lezyonlar Hematojen yayılması ile beyin ve menenjlerde yerleşmeler Lokalize enfeksiyonlarda deri altı ve kemik dokusunda süregen, irinli ve tümöre benzer şişlikler gösteren, fistülize oldukları zaman beyaz-sarı granüller içeren irinin aktığı lezyonlar (mycetomalar) yapar

Tanı Hast. şekline göre muayene mad. İrinde açık sarı renkli granüller Balgam % 4 NaOH ile yarı yarıya karıştırılır. 10’ çalkalanır ve 2NHCl ile nötralize edilerek santrifüjlenir, hem preparat hazırlanır hem de kültürü yapılır Gram (+) ve asido-rezistan çomakçıkların görülmesi tanı Sağaltım Sülfonamidler, sikloserin ile birlikte verilir. Co-trimethoxazole Gerektiğinde cerrahi müdahale

N. madurae Gram (+) Aside dirençli değil Daha çok tropikal iklimde görülen ve ayakta sık rastlanan mycetoma şeklinde enfeksiyonlar Nadiren el ve vücudun diğer kısımları Önce deri altında görülen gittikçe büyüyerek yumuşayan bir şişlikle başlar. Şişlikten derine doğru, diğer dokulara ve deriden dışarıya doğru çeşitli fistüller oluşturur Ayak şişer Dışarıya akan koyu, kısmen irinli salgı içerisinde küçük granüller bulunur N. madurae’nin oluşturduğu mycetomaların granülleri daha çok beyaz renkte