Özlem Ülger Yönetim Kurulu Adına Başkan Sağlık Bilimleri Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği Özlem Ülger Yönetim Kurulu Adına Başkan

SABAK SABAK Ülkemizde; Sağlık Bilimleri alanında mezun veren eğitim programları için akreditasyon, değerlendirme ve bilgilendirme çalışmaları yapan Sağlık Bilimleri eğitimi kalitesinin yükseltilmesine katkıda bulunmak amacıyla faaliyet gösteren bağımsız bir dernektir

SABAK SABAK Kurullarında Komitelerinde Çalışma gruplarında Akreditasyon değerlendirme takımları’nda görev alan tüm kişiler gönüllülük esasına göre çalışır.

SABAK SABAK Yönetim Kurulu Denetim Kurulu Akreditasyon Kurulu Kurullar Komiteler Yönetim Kurulu Denetim Kurulu Akreditasyon Kurulu Değerlendirme Takımları Aday Belirleme Komitesi Değerlendirme ve İzleme Komitesi Eğitim Komitesi Ölçüt Belirleme ve Geliştirme Komitesi

FAALİYETLER Faaliyetler Kalite Kurulu YÖK Kalite Güvencesi Kurulu’na tescil başvurusu (19 Ocak 2016) Standarts and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher Education Area (ESG) İktisadi İşletme Kurulması (10 Mart 2017) YÖK Kalite Güvencesi Kurulu’na tescil başvurusu (17 Nisan 2016)

Ölçüt 9. Programa Özgü Ölçütler Disipline özgü ölçütler, öngörülen sağlık bilimleri alanındaki eğitim planına yönelik ek ölçütleri tanımlamaktadır. Her disiplinin kendine özgü ölçütleri olmalı ve bu ölçütleri sağlamalıdır. Bu ölçütler ilgili disiplinin çekirdek eğitim programı ile uyumlu olmalıdır.

Ölçüt 9. Çocuk Gelişimi Programına Özgü Ölçütler Bu program ölçütleri, “çocuk gelişimci” unvanı alarak mezun olan lisans mezunları içindir. “Çocuk Gelişimi” bölümleri, tüm çocukların ve ailelerin yüksek yararını gözeterek bilimsel bulgular ışığında farklı meslek alanları ile işbirliği içinde çalışan ve bu yolla topluma hizmet eden, 0-18 yaş arası tipik veya atipik gelişim gösteren, devlet koruması altında bulunan, ihmal ve istismara maruz kalmış ve gelişimi çeşitli nedenlerle risk altında olan ve erken müdahale gerektiren çocukların ve ailelerinin bütüncül olarak desteklenmesine yönelik ilgili hizmetlerin koordinasyonunda ve uygulanmasında görev alan sağlık profesyonelleri yetiştirmektedir. Yukarıda sıralanan özellikler nedeniyle, temel tıp eğitimi, sağlığın korunması ve iyileştirilmesine yönelik tüm yaklaşımlar, mesleğe özel değerlendirmeler ve uygulamalar, toplumsal sağlığa yönelik güncel mevzuat ve uygulamalar konusunda yeterli içerik, donanım ve pratik uygulama olanakları sağlamalıdır. Çocuk Gelişimciler, aşağıda belirtilen ölçülebilir disipline özgü beceri ve yetkinlikleri kendilerinde toplamaktadırlar:

Ölçüt 9. Çocuk Gelişimi Programına Özgü Ölçütler “Çocuk gelişimi alanı için gerekli olan farklı tanılama ve tarama yöntemlerini kullanarak bütüncül bir değerlendirme yaklaşımı ortaya koyma, Bireysel bir tanılama ve tarama planı oluşturma, Değişen gereksinimlere göre değerlendirme işlem ve sürecini uyarlama yetkinliği, Birden fazla gelişim alanında yapılan kapsamlı gelişimsel değerlendirme sonuçlarından yola çıkarak bireyin gelişimsel özelliklerini, kültürel özelliklerini, ilgi ve gereksinimlerini ve yapabilirliklerini temel alan aile merkezli ve bireyselleştirilmiş bir müdahale planı hazırlama ve gelişimsel destek planı uygulama, Müdahalenin etkilerini düzenli aralıklarla izleme ve elde edilen sonuçları raporlaştırma becerisi ve yetkinliği, Meslek alanı ile ilgili proje ve araştırmalarda etkin rol alabilme, Tipik veya atipik gelişim gösteren çocukların yanı sıra gelişimi çeşitli nedenlerle risk altında olan tüm çocuklar için olası risk etkenlerinin belirlenmesinde ve bu risklerin ortadan kaldırılmasında etkin rol alabilme ve bu yolla sağlık politikalarına katkıda bulunabilme becerisi ve yetkinliği.

Ölçüt 9. Dil ve Konuşma Terapisi Programına Özgü Ölçütler Bu program ölçütleri, “dil ve konuşma terapisti” unvanı alarak mezun olan lisans mezunları içindir. Farklı üniversitelerin birbirinden farklılık gösteren yapılanmalarına rağmen, “dil ve konuşma terapisi” eğitimi; sağlıklı/hasta/özel gereksinimli birey ile doğrudan temas eden; sağlığın iyileştirilmesinde ve korunmasında doğrudan rol alan bir sağlık profesyoneli yetiştiriyor olması nedeniyle temel biyomedikal/tıp bilimleri eğitimi, sağlığın korunması ve iyileştirilmesine yönelik tüm yaklaşımlar, mesleğe özel değerlendirmeler ve müdahale uygulamaları, toplumsal sağlığa yönelik güncel mevzuat ve uygulamalar; ayrıca, meslek kapsamındaki iletişim, dil ve konuşma süreçlerinin doğası gereği doğrudan ilişkili olduğu temel dilbilimi ve davranış bilimleri bilgisi, analiz, ölçme, örnekleme ve uygulama yöntemlerinin sağlıkla bütünleştirilmesi konularında yeterli genişlik ve derinlikte içerik, donanım ve zorunlu klinik pratik/uygulama olanakları sağlamalıdır. Dil ve Konuşma Terapistleri, aşağıda belirtilen ölçülebilir disipline özgü beceri ve yetkinlikleri kendilerinde toplamaktadırlar:

Ölçüt 9. Dil ve Konuşma Terapisi Programına Özgü Ölçütler “Dil ve konuşma terapisi için gerekli olan önleme, işlevsel değerlendirme ve ayırıcı tanılama, karar verme, rehabilitasyon/terapi programı planlama, uygulama, gerektiğinde değiştirebilme ve sonlandırabilme yetkinliği, Dil ve konuşma terapisi hizmetlerini etkin ve yeterli biçimde organize edebilme ve uygulayabilme becerisi, Veri toplama, kayıt tutma, bulguları yorumlama ve rapor hazırlayabilme becerisi, Araştırma ve proje çalışmalarında aktif rol alabilme becerisi, Toplumun dil ve konuşma terapisi alanında değişen ve çeşitlenen gereksinimlerine yönelik beklentileri karşılayabilme, Mesleki ve teknolojik gelişmeleri izleyebilme ve uygun sağlık politikalarının oluşturulmasına katkı verebilme becerisi, Etkileşimde bulunduğu diğer sağlık profesyonelleri ve diğer disiplinlerle etkin, verimli ve etik prensipler doğrultusunda çalışabilme becerisi.”

Ölçüt 9. Ebelik Programına Özgü Ölçütler Bu program ölçütleri Ebelik bölümünü tamamlayıp “EBE”” ünvanını alarak mezun olacak lisans mezunları içindir. Lisans düzeyinde eğitim programının yapısı gereği doğrudan bireylerle ve kadın, gebe, yenidoğan ile direkt temas halinde olan; sağlığın iyileştirilmesinde ve korunmasında doğrudan rol alan bir sağlık profesyoneli olması nedeni ile; temel tıp eğitimi, sağlığın korunması ve iyileştirilmesine yönelik tüm yaklaşımlar, mesleğe özel değerlendirmeler ve uygulamalar, toplumsal sağlığa yönelik güncel mevzuat ve uygulamalar konusunda yeterli içerik, donanım ve pratik uygulama olanakları sağlamalıdır. Ebeler, program gereği aşağıda belirtilen ölçülebilir disipline özgü beceri ve yetkinliklere sahip olmalıdırlar.

Ölçüt 9. Ebelik Programına Özgü Ölçütler “Gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde kadının bakımını sağlayabilmek için gerekli değerlendirme ve uygulamaları yapabilme becerisi, Yenidoğanın bakımını sağlayabilme becerisi, Kendi sorumluluğunda vajinal doğumu gerçekleştirebilme ve acil durumlarda makat doğumu yaptırabilme becerisi, Normalden sapmaları ayırt edebilme; riskli durumları tanılama ve gerekli müdahaleleri yapabilme becerisi, Araştırma ve proje çalışmalarında aktif rol alabilme becerisi, Kadın ve toplum ile işbirliği içinde çalışabilme becerisi, Ebelik alanında değişen ve çeşitlenen gereksinimlerine yönelik gelişmeleri izleyebilme ve uygun sağlık politikalarının oluşturulmasına katkı verebilme becerisi, Etkileşimde bulunduğu diğer sağlık profesyonelleri ve diğer disiplinlerle etkin, verimli ve etik prensipler doğrultusunda çalışabilme becerisi.

Ölçüt 9. Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Programına Özgü Ölçütler Bu program ölçütleri, “fizyoterapist” unvanı alarak mezun olan lisans mezunları içindir. Farklı üniversitelerin birbirinden farklılık gösteren yapılanmalarına rağmen, “fizyoterapi ve rehabilitasyon” eğitimi, hasta ile doğrudan temas eden; sağlığın iyileştirilmesinde ve korunmasında doğrudan rol alan bir sağlık profesyoneli yetiştiriyor olması nedeni ile; temel tıp eğitimi, sağlığın korunması ve iyileştirilmesine yönelik tüm yaklaşımlar, mesleğe özel değerlendirmeler ve uygulamalar, toplumsal sağlığa yönelik güncel mevzuat ve uygulamalar konusunda yeterli içerik, donanım ve pratik uygulama olanakları sağlamalıdır. Fizyoterapistler, aşağıda belirtilen ölçülebilir disipline özgü beceri ve yetkinlikleri kendilerinde toplamaktadırlar:

Ölçüt 9. Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Programına Özgü Ölçütler “Fizyoterapi ve rehabilitasyon için gerekli olan değerlendirme, tanımlama, tedavi programı planlama, uygulama, gerektiğinde değiştirebilme ve sonlandırabilme yetkinliği, Fizyoterapi ve rehabilitasyon hizmetlerini etkin ve yeterli biçimde organize edebilme ve uygulayabilme becerisi, Kayıt tutma ve rapor hazırlayabilme becerisi, Araştırma ve proje çalışmalarında aktif rol alabilme becerisi, Toplumun fizyoterapi ve rehabilitasyon alanında değişen ve çeşitlenen gereksinimlerine yönelik gelişmeleri izleyebilme ve uygun sağlık politikalarının oluşturulmasına katkı verebilme becerisi, Etkileşimde bulunduğu diğer sağlık profesyonelleri ve diğer disiplinlerle etkin, verimli ve etik prensipler doğrultusunda çalışabilme becerisi.”

Ölçüt 9. Odyoloji Programına Özgü Ölçütler Bu program ölçütleri, “Odyolog” unvanı alarak mezun olan lisans mezunları içindir. Farklı üniversitelerin birbirinden farklılık gösteren yapılanmalarına rağmen, “Odyoloji” eğitimi, hasta ile doğrudan temas eden; sağlığın iyileştirilmesinde ve korunmasında doğrudan rol alan bir sağlık profesyoneli yetiştiriyor olması nedeni ile; temel tıp eğitimi, sağlığın korunması ve iyileştirilmesine yönelik tüm yaklaşımlar, mesleğe özel değerlendirmeler ve uygulamalar, toplumsal sağlığa yönelik güncel mevzuat ve uygulamalar konusunda yeterli içerik, donanım ve pratik uygulama olanakları sağlamalıdır. Odyologlar, aşağıda belirtilen ölçülebilir disipline özgü beceri ve yetkinlikleri kendilerinde toplamaktadırlar:

Ölçüt 9. Odyoloji Programına Özgü Ölçütler "İşitme ve denge bozukluklarının tanılanmasında gerekli olan  odyolojik değerlendirme yöntemleri hakkında bilgi ve uygulama becerisi, Odyolojik ayırt edici tanılama yapabilme becerisi; tedavi amaçlı yönlendirme, rehabilitasyon planlama, uygulama, takibini yapabilme, gerektiğinde değiştirebilme ve sonlandırabilme becerisi, İşitme tarama programlarını yürütebilme ve organize edebilme becerisi, tüm teknik donanımı kullanmada, ortaya çıkan sorunları çözme/çözüm için yönlendirme konusunda etkin; odyolojik değerlendirme sonucunu raporlama ve arşivleme becerisi, Araştırma ve proje çalışmalarında aktif rol alabilme becerisi, Toplumun işitme ve denge bozuklukları konusunda farkındalığını artırabilme becerisi, Toplumun odyoloji alanında değişen ve çeşitlenen gereksinimlerine yönelik gelişmeleri izleyebilme ve uygun sağlık politikalarının oluşturulmasına katkı verebilme becerisi, Etkileşimde bulunduğu diğer sağlık profesyonelleri ve diğer disiplinlerle etkin, verimli ve etik prensipler doğrultusunda çalışabilme becerisi"

Ölçüt 9. Ergoterapi Programına Özgü Ölçütler Bu program ölçütleri, “ergoterapist” ünvanı alarak mezun olan lisans mezunları içindir. “Ergoterapi” eğitimi, sağlık ve iyilik halinin geliştirilmesine yönelik sağlık hizmeti veren merkezler, ev, okul, çalışma alanı, toplum ve diğer ortamlarda günlük yaşam aktivitelerine katılım yolu ile birey ve/veya grupların yaşam rollerine, alışkanlıklarına ve rutinlerine katılımını sağlamak veya geliştirmek üzere çalışan sağlık elemanları yetiştirmektedir. Ergoterapistler toplumsal katılımın tam olarak sağlanabilmesi için bireyleri ve bireyler arası ilişkileri analiz edebilme bilgi ve becerilerine sahiptir. Ergoterapistler aktivitenin tedavi edici özelliğinden faydalanarak, dezavantajlı bireylerin kendileri için anlamlı ve amaçlı aktivitelere katılımlarını (meşgul olabilme becerisini) kişiye ait faktörleri (vücut yapıları, vücut fonksiyonları, değerler, inanışlar ve maneviyat) ve becerileri (motor, işlemleme ve sosyal etkileşim) geliştirerek, fiziksel, sosyal, kurumsal ve kültürel çevreye müdahale ederek ve yardımcı teknolojik araçlar, adaptasyon ve/veya modifikasyonlar yolu ile aktiviteleri düzenleyerek en üst seviyeye çıkartır. Ergoterapistler herhangi bir nedenden dolayı aktivite limitasyonu ve katılım kısıtlılığı gösteren tüm bireylerin ve dezavantajlı grupların habilitasyon ve/veya rehabilitasyon süreçlerinde sağlık ve iyilik halinin geliştirilmesi amacı ile bireyin aktivite kimliğinin (occupational identity) geliştirilmesine yönelik bütüncül ve kişi merkezli yaklaşımları, mesleğe özel değerlendirmeleri, uygulamaları ve yöntemleri, toplumsal sağlığa yönelik güncel mevzuat ve uygulamalar konusunda yeterli içerik, donanım ve pratik uygulama olanaklarını sunabilmelidir.

Ölçüt 9. Ergoterapi Programına Özgü Ölçütler Ergoterapistler, aşağıda belirtilen ölçülebilir disipline özgü beceri ve yetkinliklere sahip olmalıdır: “Ergoterapi için gerekli olan bütüncül ve kişi merkezli değerlendirme, klinik muhakemeyapabilme, ergoterapi programı planlama, klinik karar verme, uygulama, gerektiğinde değiştirebilme ve sonlandırabilme yetkinliği; ergoterapi hizmetlerini etkin ve yeterli biçimde organize edebilme ve uygulayabilme becerisi; kayıt tutma ve rapor hazırlayabilme becerisi; araştırma ve proje çalışmalarında aktif rol alabilme becerisi; liderlik becerisi, toplumun ergoterapi alanında değişen ve çeşitlenen gereksinimlerine yönelik gelişmeleri izleyebilme ve sosyal içerme için uygun sağlık ve toplumsal politikalarının oluşturulmasına katkı verebilme becerisi; etkileşimde bulunduğu diğer profesyoneller ve diğer disiplinlerle etkin, verimli ve etik prensipler doğrultusunda çalışabilme becerisi.”

Ölçüt 9. Beslenme ve Diyetetik Programına Özgü Ölçütler Bu program ölçütleri, “diyetisyen” unvanı alarak mezun olan lisans mezunları içindir. “Beslenme ve Diyetetik” lisans eğitimi, yaşam boyu toplumun sağlığının korunması, iyileştirilmesi, geliştirilmesi ve yaşam kalitesinin artırılmasına yönelik toplumun yeterli ve dengeli beslenmesini sağlayan, uluslararası mesleki standartlar çerçevesinde belirlenen niteliklere uygun, evrensel değerler ışığında bilimsel ve etik değerlere sahip, beslenme ve diyetetik bilimindeki gelişmeleri takip eden, araştıran ve uygulayan sağlık profesyonelleri yetiştirecek yeterli içerik, donanım ve pratik uygulama olanakları sağlamalıdır. Diyetisyenler, aşağıda belirtilen ölçülebilir disipline özgü beceri ve yetkinlikleri kendilerinde toplamaktadırlar: “Diyetisyenlik mesleğinin gerçekleştirilmesine yönelik temel beslenme ve diyetetik bilgilerini  uygulayabilme, eleştirel değerlendirebilme, problem çözme ve karar alma yetkinliği; Beslenme ve diyetetik uygulamalarını, bu alandaki mesleki bilgi birikimini ve donanımını kullanarak açıklayabilme; eğitim materyalleri geliştirebilme, kanıta dayalı güncel veri sunabilme, farklı disiplinler ile ilgili bilgiyi değerlendirebilme ve uygulamaya geçirebilme becerisi; topluma ve bireye yönelik çeşitli beslenme ve diyetetik önerileri sunabilmek için gereksinimlerin tarama testleri ve saptama yöntemleri ile tanımlanması, hedeflerin belirlenmesi, tedavi planı yapılması, müdahale programı oluşturulması, uygulanması, gerektiğinde değiştirebilmesi, sonlandırabilmesi ve sonuçların değerlendirilmesi gibi uygulamaları gerçekleştirebilme becerisi; mesleki uygulamalarda diğer sağlık çalışanları ve diğer disiplinlerle etkin, verimli ve etik kurallara uygun hareket edebilme becerisi.”

Teşekkür ederim… www.sabak.org.tr