VEDİDE BAHA PARS İ.Ö.O SANAYİ İNKİLABI

SANAYİ İNKİLABI’NIN NEDENLERİ ! *Coğrafi keşifler sonunda bulunan yeni kıtalardaki değerli madenlerin Avrupa'ya taşınması ve ticaret hayatının canlanmasıyla meydana gelen sermaye birikimi  * Rönesans’la birlikte başlayan bilim ve teknolojideki gelişmelerdir. Sanayi İnkilabı’nın Başlaması ve Gelişimi Sanayi İnkılabı (Endüstri Devrimi) ilk olarak İngiltere'de dokuma endüstrisinde başladı. Çelik, buhar gücü ve elektrik sırayla sanayiye girdi ve yararlanılmaya başlandı. XVIII. yüzyılın ilk yarısında İngiltere'de başlayan sanayileşme daha sonra Fransa, Belçika, Hollanda, ABD ve Japonya'da da gerçekleşmiştir.

SANAYİ İNKİLABI’NIN SONUÇLARI ! * Büyük fabrikalar kuruldu ve üretimde büyük bir artış meydana geldi.  * Yeni buluşlar ve teknik ilerlemeye önem verildi.  * Modern işçi sınıfı doğdu, işçi haklarını koruyan sendika ve partiler  kurulmaya başlandı.  * Kapitalizm, liberalizm, sosyalizm gibi akımlar ortaya çıktı.  * Kentleşme ve kent sorunları doğdu.  * İnsanın dünyaya düşkünlüğü ve rahata olan tutkusu arttı.  * Hammadde ve pazar ihtiyacı arttı.  * Fransız İhtilali'nin sonuçlarına ters bir şekilde sömürge elde etme  yarışı hızlandı.  * Bu gelişmeler devletler arasında önüne geçilmez bir ekonomik rekabeti  başlattı ve zincirleme olarak I. ve II. Dünya Savaşlarına neden oldu.  *Sanayi İnkılabı, geri kalmış, teknolojik gelişmesini tamamlayamamış  ülkeler için büyük bir sıkıntıyı da beraberinde getirmiştir. Bu ülkeler  Endüstri İnkılabını gerçekleştirmiş olan ülkelerin hammadde ve pazar  kaynağını oluşturmuştur. Osmanlı Devleti açısından da Sanayi İnkılabı çok  büyük sıkıntı yarattı. Kapitülasyonların da olumsuz etkisi yüzünden  Osmanlı ekonomisi çöküntüye uğradı. EI tezgahlarından oluşan yerli  sanayi dağıldı.  

SANAYİ İNKİLABINDAN OLUMSUZ ETKİLENEN DEVLETLER ! Sanayi inkılabından olumsuz etkilenen devletlerin ana özelliği teknolojilerinin gelişmemiş ve hatta gelişmiş ülkelerden geride kalmasından dolayı olmuştur. İnsanlar sanayiyle başa çıkamayacaklarını anlayınca el tezgahlarını kapatmışlardır. Bundan sonra da kendine bir şey üretemeyen devletler dışarıya borçlanmıştır. Bunu bilen gelişmiş ülkelerde gelişmemiş devletleri soymuştur. Ekonomi iyileşecek diye düşünürken gelişmemiş devletler aksine daha da borçlanmışlar ve zarar etmişlerdir.

SANAYİ İNKİLABINDAN OLUMLU ETKİLENEN DEVLETLER ! Sanayi inkılabından olumlu etkilenen devlerin başından inkılabın çıktığı İngiltere vardır. İngiltere sömürgeler sayesinde fazla mal elde etmiştir ama bu malları işleyecek tezgahlara sahip değildirler bundan dolayı çalışmalar başlamıştır. Ve tabii ki Rönesans’ında büyük katkısı olmuştur. Rönesans sayesinde devletlerin teknolojileri gelişmiştir.

SANAYİ İNKİLABININ GÜNÜMÜZDEKİ ETKİLERİ Etrafımıza baktığımızda şu anki bütün her şeyin teknoloji harikası olduğunu görürüz ama yıllar önce böyle değildi el tezgahlarında bin bir zahmetle yapılıyordu her şey. Osmanlı Devleti sanayi inkılabından olumsuz etkilenmiştir fakat bizi olumlu etkilemiştir. Şu anda nano teknoloji denen bir bilim var bunun sayesinde her şey küçük ve hafif halbuki yüzyıllar önce hepsi çok büyük ve tonlarca ağırlığındaydı. Şimdi düşündüğümüzde çok garip gelse de aslında bilgisayarın atası bile buharla çalışan tezgahlar. Onlar olmasaydı bu zamana kadar teknoloji gelişmeyecekti. Sanayi inkılabı hayatımızda büyük değişikliklere neden olmuştur. Örneğin köyden kentlere göçler olmaya başlamıştır bundan dolayı büyük şehirler çekilmez hale gelmiştir. Sonra havanın kirlenmesinde de çok büyük etkiye sahiptir. Kısacası sanayi inkılabının hem olumlu hem de olumsuz etkileri vardır.

SANAYİ İNKILABI’NI ETKİLEYENLER: Yeniçağ’da coğrafi keşifler sonucu Avrupa’ya hammadde getirilmiş,sermaye birikimi olmuştur. Rönesans hareketleri bilimi geliştirmiş, bilim tekniğe uyarlanarak Yeniçağ’daki birikimler Yakınçağ’a yansımıştır.

SANAYİ İNKILABI İLE…1 DOKUMA SANAYİ YANINDA TARIM, KİMYA VE MADENCİLİK DE GELİŞTİ.BUNLARI,DEMİR ÇELİK ALANINDAKİ GELİŞMELER İZLEDİ.

SANAYİ İNKILABI İLE…2 İNSAN GÜCÜNÜN YERİNİ MAKİNE ALDI.KÜÇÜK ATÖLYELER YERİNE BÜYÜK FABRİKALAR KURULDU.

SANAYİ İNKILABI İLE…3 BUHAR GÜCÜYLE ÇALIŞAN LOKOMOTİF VE ÇELİK GEMİLERİN İCADI ULAŞTIRMADA DÖNÜM NOKTASI OLDU.

SANAYİ İNKILABI İLE…4 SÜVEYŞ VE PANAMA KANALI’NIN AÇILMASI İLE DENİZ ULAŞIMI KOLAYLAŞTI.UZAK ÜLKELERDEN BOL VE UCUZ MALIN GETİRİLMESİ SAĞLANDI.İÇ VE DIŞ TİCARET CANLANDI.

SANAYİ İNKILABI İLE…5 PAZAR YERİ VE HAMMADDE ARAYIŞI ÖNEM KAZANMIŞTIR.BU NEDENLE SÖMÜRGECİLİK FAALİYETLERİNE HIZ VERDİLER.

SANAYİ İNKILABI İLE…6 19. YÜZYILIN SONUNA DOĞRU ELEKTİRİK ENERJİSİ ÖNEM KAZANDI.SANAYİ İNKILABI’NIN ETKİLERİ VE SONUÇLARI GÜNÜMÜZE ULAŞTI.

UYARI Sanayi devrimi; buhar gücünün endüstriye uygulanması,buharla işleyen makinelerin çogalması,kısa sürede çok mal üreten fabrikaların kurulması ile endüstri ve buna baglı ticaretin degismesidir.

SANAYİ İNKILABI İLK KEZ 1750-1830 YILLARI ARASINDA İNGİLTERE’DE ÖZELLİKLE VE ÖNCELİKLE DOKUMA ALANINDA GÖRÜLMÜŞ,DAHA SONRA ENDÜSTRİNİN TÜM ALANLARINA SIÇRAMIŞTIR.

SANAYİ İNKILABINI İLK GERÇEKLEŞTİREN ÜLKE İNGİLTERE’DİR SANAYİ İNKILABINI İLK GERÇEKLEŞTİREN ÜLKE İNGİLTERE’DİR.İNGİLTERE’Yİ DİĞER AVRUPA ÜLKELERİ ÖZELLİKLE ALMANYA İZLEMİŞTİR.SİYASİ BİRLİĞİNİ TAMAMLADIKTAN SONRA BU DURUM REKABET YARATARAK BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NA GİDEN YOLU AÇMIŞTIR.

SANAYİ İNKILABI SONUNDA Bol, ucuz ve kaliteli üretim sağlandı. Hammadde ve pazar ihtiyacı ortaya çıktı. Büyük sermaye birikimleri oldu, büyük şirketler kuruldu. Sömürgecilik gelişti. Kapitalizm,sosyalizm ve emperyalizm gibi akımlar doğdu. Devletlerarası rekabet arttı. Birinci Dünya Savaşı’na giden yolun başlangıcı oldu.

SANAYİ DEVRİMİ VE OSMANLI DEVLETİNE ETKİSİ Sanayi devrimi sonucunda Osmanlı Devleti’nde küçük atölyeler ortadan kalkmış,işsizlik artmış,dış ticarette denge bozulmuştur.

SANAYİ DEVRİMİ VE ÜRETİM İLİŞKİLERİNDEKİ DEĞİŞİM

DEĞİŞİM

XVIII. YÜZYIL İşçi sermayedar denetimine girmiştir. Sermaye sahibi alet sayısını arttırarak atölyeler kurmuştur. Kullanım ve değişim değeri olan, pazarda satılabilen metal yaratılmaya başlandı. Ürün doğrudan üretenin değil sermayedarındır. Üretim ilişkilerinde belirleyici üretim araçlarına sahiplik olmuştur. Küçük çapta üretimin yerini kitlesel üretim almıştır.

Zanaate dayalı işbölümünün yerini atölyenin gerektirdiği iş bölümü almıştır. Artık işçi kolektif bütünün bir parçasıdır. İşçinin üretkenliği artmış ancak eskisine oranla tek yanlı uzmanlaşma başlamıştır. Üretim araçları çeşitlenmiş ve özelleşmiştir. Zamanla işi belirleyen makine oluyor. Artık sistemi belirleyen makine, belirlenen işçi oluyor. Üretim sürecinde daha fazla denetçiye ihtiyaç oluyor. Fabrika sistemi teknik değişikliğin yanı sıra çok ciddi sosyal dönüşüme neden oluyor. (kentleşme)

XIX. YÜZYIL Elektrik, dinamo, mekanik güç itici güç haline geldi. Amerikan modeli üretim : √ Özelleşmiş makine √ Değiştirilebilir parçalar √ Standardizasyon √Makine yapan makine Ucuza mal eden üretim süreci önem kazandı. İşbirliği gittikçe uzmanlaşıp üretim gittikçe monotonlaştı.

XX. YÜZYIL İşçilerin vasıfları çeşitlenmiştir. Maliyet düşürülürken insansızlaştırmaya gidiliyor. Düşük stok hedeflerden bir tanesi olmuştur. Hareketli montaj hattı bugün hemen hemen her sanayide kullanılmaktadır. Emek süreci zihinsel etkinlik ve uygulama alanı olarak birbirinden ayrılmıştır.

Robot teknolojisi kullanılmaktadır Robot teknolojisi kullanılmaktadır. (Tekrar gerektiren, tehlikeli işler yapan elektronik kollar.) Amerikan üretim tarzında anahtar kelime standardizasyon, Japon üretim tarzında kalitedir. Üretim sürecinde elektrik-elektronik, bilgisayar yoğu olarak kullanılmaktadır. Denetim modelinde belirginleşen bireysel denetim ile rıza ve ikazdır.

Sanayi devrimi ile başlayan süreçte insan ile işin arasına üçüncü faktör olan makine girmiştir. Bu dönemde temel sermaye makineler ve sanayi olmuş, insanların ilgisi topraktan sanayiye yönelmiş yine bu dönemde savaşların en önemli nedeni sanayi makineleri ve sanayi ürünleri olmuştur.

Hızlı sanayileşme ve yoğun teknolojinin üst noktaya çıktığı bir dönemde özellikle 1940’lı yıllarda günlük hayata giren bilgisayarlar yoluyla bilgi toplumu gündeme gelmiştir. Bilgisayar teknolojisinin sağladığı hızlı iletişim olanakları bilginin çok kısa sürede ulaştırılabilmesini sağlamıştır. Bilgi dalgası ile hemen her alanda hızla artan bilginin üretimi, pazarlanması, ulaştırılması, en uygun bilginin uygulamada kullanılması başlı başına bir iş alanı, bir sektör olarak öne çıkmıştır. Böylece günümüz insanının ilgisi sanayiden bilgiye yönelmiştir.

7.SINIF SOSYAL BİLGİLER SINAV DERGİSİ DERSHANESİ KİTABI KAYNAKLAR İNTERNET : www.gezicibilim.tr.gg www.teknoloji.tc www.gizlenentarihimiz.blogspot.com www.herturlu.org www.romonlarblogcu.com www.vitaminegitim.com KİTAP : 7.SINIF SOSYAL BİLGİLER SINAV DERGİSİ DERSHANESİ KİTABI

ÖĞRETMEN: ERKAN KILIÇ HAZIRLAYANLAR GAMZE GÜL ERDEM : 558 SERAY CANEL : 239 100 ÖĞRETMEN: ERKAN KILIÇ