JİNEKOLOJİDE TANI VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ content/uploads/2016/09/benning.p psxhttp://syo.beun.edu.tr/wp- content/uploads/2016/09/benning.p psx
Jinekolojik hikaye, Menstrual hikaye Kontraseptif hikaye Obstetrik hikaye Üreme sağlığı alışkanlığı Daha önce tanısı konmuş bir hastalık var mı? Daha önce geçirilen bir ameliyat var mı? Sürekli kullanılan bir ilaç var mı? İlaçlara veya başka maddelere karşı allerji veya aşırı duyarlılık (yan etkiler dahil) var mı?
Diğer sorular * Uyku düzeni, beslenme düzeni nasıl? * Cinsel ilişkiyle ilgili sorun var mı? Sigara, alkol ya da diğer bağımlılık yapıcı madde kullanma alışkanlığı var mı? Genel fizik muayene KB, ağırlık kontrolü, hb,hct, idrar analizi, memeler, troid, kalp, akc, abdomen
Pelvik muayene Pelvik muayene mesane boşken yapılır. Hastaya "litotomi pozisyonu“ verilir. Muayenenin ağrısız olabilmesi ve genital sistem hakkında üst düzeyde bilgi edinilebilmesi için karnın gevşek ve belin masaya tümüyle yaslamış olmanız gerekir. Önce karnın alt kısmına bakılır. Daha sonra her iki el kasık bölgelerine yerleştirerek burada lenf bezi büyümesi olup olmadığını araştırılır. Dış genital sistemi (vulva) gözle inceler ve varsa patolojileri saptar.
Spekulüm muayenesi Serviks ve vajinal fornikslerin değerlendirilebilmesi için spekulüm kullanılır. Spekulüm küretaj,PAP smear ve spiral uygulanmasında serviksi görebilmek içinde kullanılmaktadır. Uygun kullanıldığınna ağrısızdır.
Uygun kullanım için 1-Spekulümün numarası, Isısı, Yapısı 2-Hastanın işleme uyumunun sağlanmış olması 3-Uygulayan kisinin nazik olması. 4-Yan tutularak vajen içerisinde. ilerletilmesi önemlidir. 5Mutlaka dezenfekte edilmiş ve SF’ten geçirilmiş olmalıdır.
Bimanuel Muayene Özellikle uterus olmak üzere diğer pelvik organlara ilişkin yapısal özellikleri değerlendirmek amacıyla kullanılır. Hasta uyumu önemlidir.Ağrı hissedilebilir.
Rektovajinal muayene Anal sfinkterin tonüsü,pelvik taban ve perine kasları,uterusun arka duvarı,douglıs değerlendirilir.
Pelvik muayene sırasında hemşirelik girişimleri ve desteği * Hastanın gevşemesine yardımcı olmak *Işık ayarlanır, gerekli malzemeler kontrol edilir *Muayene bitiminde perine silinir *Hastanın masadan inmesine yardımcı olunur *Hastanın soruları cevaplanır *İhtiyacı varsa hastanın giyinmesine yardımcı olunur.
Jinekolojik test ve işlemler 1. SİTOLOJİk İşlemler a-Papanıcolaou smear (pap testi) Endoservikal kanaldan;Ucuna pamuk sarılı aplikatörle internal os hizasına kadar girilerek,birkaç kez döndürülerek çekilir.Alınan materyal kuru ve temiz lam üzerine dairesel hareketlerle sürülür. Daha sonra spatulla squamacolumnar kavşak ve servikal yüzey hafifçe kazınarak alınan materyal lam üzerine sürülür ve sabitleştirilir.
Posterior fornikstende smear alınarak üçü birlikte sitolojiye gönderilir. PAP smear ağrısız, kolay ve ucuzdur. 18 yaşından itibaren yapılması önerilmektedir.Ardarda 3 kez sonuç iyi çıkmışsa 3 yılda bir yapılabileceği belirtilmektedir. Mensturasyon dışı zamanlarda alınabilir.
VAGİNAL SMEAR
2. Endometrial smear
3.Biopsi
Ultrason-Ultrasonografi Abdominal Vajinal
HİSTEROSALPİNGOGRAFİ Histerosalpingografi
Utero tubal insuflasyon Amaç; Tubal tıkanıklığı teşhis etmek amacı ile, karbodioksitin Basınç altında özel bir kanül aracılığı ile servikal Kanaldan enjekte edilme işlemidir.
* Spekulum vaginaya yerleştirilir *Serviks tenekulum ile tutulur ve özel bir kanül intrauterin kanala yerleştirilir *Tüpler basınç ölçen ve kayıt eden bir cihaza bağlanır *Tüpler açıksa, gaz tube uterinalardan peritoneal kaviteye geçer
Kuldoskopi Kul-de-sak boşluğundaki yapıların bir kuldoskop aracılığı ile izlenmesidir. Enfeksiyon Hemoraj Hava embolisi gelişebilir
Kuldosentez Posterior forniksten kul-de-sak boşluğuna iğne ile girilerek Buradaki sıvının aspire edilme işlemidir.
Kolposkopi Kolposkop, parlak ışıkta serviksin 6-40 kez büyütülerek Epitel anormalliklerinin gözlenmesini sağlayan bir stereoskopik Mikroskoptur.
Histeroskopi İntrauterin kavite histeroskop adı verilen bir endoskopla gözlenir.
Laparaskopi
Jinekolojide tedavi yöntemleri Kriyo cerrahi: Anormal hücre ve dokuların, nitrous oxide veya karbodioksit Gibi buharlaşan bir gaz ile lokal dondurulma işlemidir. Servisit, kronik servikal erezyon, servikal polip, kandiloma akuminata, servikal displazi durumlarında uygulanır.
Bakım? *Destek *Bilgilendirme *İletişimin sürdürmek *Kendine kontrol yöntemlerinin kullanmasını öğretmek Yan etkileri, kanama, servikal erezyon
Laser cerrahi Normal dokuyu bozmaksızın küçük lezyonları yoketmede kullanılır
Dilatasyon ve küretaj Amaç? Bakım? Uterus malignensi teşhisinde, disfonksiyonel uterus Kanamaların kontrol altına alınmasında, inkomleyt Düşüklerin tedavisinde, töropatik düşüklerde, İnfertilite değerlenmesinde. Kanama kontrolü Analjezikler Aktivite kısıtlaması Vaginal duş ve tampondan kaçınmak Enfeksiyon ve perforasyon belirtilerinin takibi
Histerektomi
Histerektomi Endikasyonları Uterus myomları: Myomlar için histerektomi uygulanması kararı genellikle anormal kanama, pelvik ağrı veya bası gibi şikayetlerin tedavi gerekliliğine dayanmaktadır. * Düzensiz kanamalar: Histerektomilerin % 20’sinde endikasyon hormanal nedenlere bağlı düzensiz kanamalardır. Bu tür hastalarda ilaç tedavisi etkili olmazsa veya hasta ilaç tedavisini kabullenemezse ameliyat düşünülür.
Histerektomi Endikasyonları İnatçı dismenore: Dismenore hastanın günlük yaşamını sekteye uğratıyorsa ilaç tedavisi başarılı olmazsa ve hasta çocuk doğurmak istemiyorsa histerektomi düşünülebilir. * Kasık ağrıları, prolabsus, kanser öncesi belirtiler: Uterusdan kaynaklandığı düşünülen kasık ağrıları, uterus ağzında görülen kanser öncüsü lezyonlar olgularında histerektomi yapılabilir.
* Doğum kompliksyonları: Acil histerektomiler genellikle doğumla ilgili komplikasyonlar da uygulanır. Doğum sonrası uterus kanamasının durdurulamaması (atoni), tamir edilemeyen rahim yırtıkları, bebeğin eşinin-plasentanın ayrılmaması (plasenta acreata ve inkreata) olgularında gerekli olabilir. * Ayrıca; Endometriozis, uterus ve over kanseri, iyi huylu yumurtalık tümörlerinde histerektomi yapılabilir.
Histerektomi Yöntemleri; Kısmi histerektomide, serviks ve uterus tabanı bırakılır. Total histerektomide, uterusun hepsi, serviks dahil olmak üzere alınır. Histerektomi ile çift taraflı salpingo-oophorectomi; uterusun tamamı, fallop tüpleri (salpingo) ve her iki overin alınması demektir. Radikal histerektomi daha da ileri giderek, vajinanın üst kısmını ve bazı lenf düğümleri alınır.. Problemin genişliği histerektominin çıkaracağı kısmın miktarını belirler.
Preoperatif bakım Psikososyal hazırlık Fiziksel hazırlık Operasyon izne Hikaye ve fiziksel muayene Laboratuvar testleri Cerrahi risklerin tespiti Dolaşım ve solunum sisteminin hazırlanması Mide ve barsakların hazırlanması Derinin hazırlanması Hidrasyon Profilaktik antibiyotik Uyku ve dinlenme
Ameliyattan hemen önceki hazırlık Ameliyat izni Yaşam bulguları Profilaktik antibiyotik tek doz Vaginal histerektomide antiseptik ile vaginal duş Takma dişleri ve gözlükler Makyaj, tırnak cilaları, takılar Preoperatif medikasyon
Postoperatif bakım Vital bulgular Hava yolu açıklığının sağlanması Ağrının kontrolü Hastanın muayenesi Erken ambulasyon Mai Barsak fonksiyonları Ateş Akciğerler Yara komplikasyonları Üriner sistem
Taburculuk eğitimi 6-8 hafta sonra kontrole gelmesi 6-8 bardak su içmesi, dengeli ve yeterli beslenmesi Uzun süre oturur pozisyonda kalmaması 2 ay abdominal kasların kasılmasına neden olacak işlerden kaçınması Menopoz belirtilerinin ve kullanması gereken hormon takviyelerinin anlatılması anlatılması 6-8 haftadan önce cinsel fonksiyonlara başlamaması Banyoyu duş şeklinde yapması Enfeksiyon belirtilerinin anlatılması
Jinekolojik cerrahide genel bakım sorunları Bilgi eksikliği Başetme güçlüğü Keder Ağrı Enfeksiyon Üriner fonksiyonlarda değişme Barsak fonksiyonlarında değişme Seksüel Disfonksiyon Benlik kavramında değişme
TE Ş EKKÜRLER…