- 1 Kurumsal arşiv Açık Erişim Kurumsal Arşiv: Bir kurumun ürettiği bilimsel literatürünün dijital ortamda toplandığı, saklandığı, indekslendiği, korunduğu ve dağıtımının sağlandığı hizmetler dizisini içeren bir sistem. Araştırmacıyı istihdam eden üniversite ve bilimsel araştırma kuruluşları tarafından, kurumlarında üretilmiş bilimsel içeriği bir araya getirerek engelsiz ve ücretsiz olarak kamu erişimine açma girişimleri. Bir ya da birden fazla üniversitenin, bilimsel kuruluşun entellektüel ürünlerini kaydeden, engelsiz olarak dağıtımını sağlayabilen ve uzun süreli koruyabilen dijital derme hizmeti (Tonta ve Ertürk, 2005).
- 2 Kurumsal arşiv Kurumsal arşiv, bağlı oldukları kurumun entelektüel birikimini dijital ortamda bir arada toplayan, saklayan, koruyan ve dağıtımını sağlayan bir hizmetler bütünüdür. Kurumun araştırma sonuçları üzerindeki kontrolünü sağlamlaştırarak ve mevcut araştırmaya erişimi genişleterek, bilimsel iletişim sisteminin dağıtıcısı ve kritik bir bileşeni durumundadır.
- 3 Kurumsal açık arşivin faydaları Bilimsel faaliyetlerin paylaşımı Görünürlük ve etki Potansiyel paydaşlar Dijital çıktıların toplanması ve yönetimi Araştırma ve öğretim faaliyetlerinin yönetimi ve ölçümü İşbirliği Disiplinlerarası araştırmalar için çalışma alanı Dijital öğretim materyallerinin geliştirilmesi ve paylaşımı Öğrenciler ??
- 4 Açık Erişimin tarafları, paydaşları Araştırmacılar Kurumlar Araştırma Fonu sağlayıcılar Kütüphaneler Yayıncılar Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler
- 5 Kurumsal Arşivin Yararları Kuruma Yararları: Kurumda yürütülen araştırma faaliyetlerinin bilimsel, toplumsal ve ekonomik ilişkisini ortaya koyarak kurumun kamusal değerini arttıran bir göstergedir. Kurumsal bilgi birikiminin arşivlenmesinin diğer yararları: Kurumun görünürlüğünü ve saygınlığını artırır Kurumun finanse ettiği araştırma sonuçlarına erişim sınırlamasını ortadan kaldırır, Kurumun finanse ettiği araştırmaları tekrar ücret ödeyerek ticari kaynaklardan satın almasını önler.
- 6 Kurumsal Arşivin Yararları Araştırmacıya Yararları: –Daha fazla atıf –Internet sayesinde araştırma sonuçlarına ücretsiz ve hızlı erişim –Araştırma sonuçlarının daha geniş bir kitleye ulaşması, araştırma etkisinin artması, daha fazla atıf –Araştırma sonuçlarının başka bir araştırmaya temel oluşturması –Yapılan araştırmanın tekrarının önlenmesi, …..
- 7 Kurumsal Arşivin Yararları Topluma Yararları: Ticari dergi yayıncılığının tekelindeki iletişim kanalları tıkanan bilim dünyası, açık erişim yayıncılığı ve kurumsal arşivler sayesinde bu tıkanıklığa temel neden oluşturan fiyat ve erişim engellerini ortadan kaldırmaktadır. Araştırma sonuçlarının daha geniş kitlelerce kullanımı, toplumda üretimi artırarak ülke ekonomisine de kazanç sağlamaktadır. Bilimsel iletişimin gelişmesine ve güçlenmesine katkı sağlar. Entellektüel mirasın uzun vadeli saklanmasını ve korunmasını garanti eder. Dergileri satın almaya gücü olmayan fakir ülkelerdeki araştırmacıların bilimsel bilgiye erişimini sağlar.
- 8 Arşiv politikası oluşturma Kurumda üretilen her türlü bilimsel araştırmanın ne olduğunun, kimin olduğunun araştırılması Çalışmaların elektronik kopyalarının derlenmesinin kurum için öneminin üst yönetim düzeyinde tanıtılması ve elektronik arşiv oluşturma çalışmalarına karar verilmesi, Arşivin tanıtılması, duyuruların yapılması. Arşivin oluşturulmasına yönelik bir takvim belirleme Kurum yöneticileri ve araştırıcıları tarafından sağlanan desteğin sürekliliğinin ve arşivin güncelliğinin nasıl korunacağı konusunda stratejiler geliştirmek.
- 9 KA işyükü Bilgi aktarımı için yönetici ve diğer düzeylerde kitle oluşturma Web sitesi tasarımı İçeriği oluşturacak dermenin tanımı İş akışı şemasının oluşturulması Tarihsel koleksiyonlarının toplu aktarımı Kullanıcı desteğinin sağlanması elefonla yardım hattının ve çevrim içi (Online) yardım olanağının sağlanması Çevrimiçi (online) dokümantasyon için teknoloji desteği “Sıkça sorulan sorular” dokümanları Koruma ve telif hakları konusunda danışmanlık Kütüphane personelinin metadata gereksinimlerini belirlemesi Metadata kontrolü Özelleştirilmiş metadata şemaları yaratma Derme yönetimi (Kaynak :
- 10 Kurumsal Açık Arşivin içeriği Makaleler Ön baskı (pre-prints) Son baskı (post-prints) Tezler Proje çıktıları Kitap/Kitap Bölümleri Konferans bildirileri/sunumlar Teknik dokümanlar/kılavuzlar Veri setleri Öğretim nesneleri
- 11 Kurumsal Arşiv Yazılımları EPrints : ücretsiz DSpace : ücretsiz Archimede : ücretsiz CDSware : ücretsiz Fedora : ücretsiz Greenstone : ücretsiz Bepress : ticari CONTENTdm : ticari Open Repository : ticari Digital Commons : ticari
- 12 Ulusal KA girişimleri