1.Kanun, Tüzük ve Yönetmelikler 2. Lisans Yükümlülüğü 3. Lisans İşlemleri 4. Kullanma Ve Bulundurma Lisans İşlemleri 5. Başvuru Değerlendirilmesi 6. Radyasyondan Korunma Sorumlusu 7. Lisans Verilmesi 8. Belge Değişiklik İşlemleri 9. Vize 10. Denetim 11. İthal-ihraç izni 12. Lisans İptali 13.Taslak Yönetmelik

2690 SAYILI TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU KANUNU (1982) Barışçıl amaçlarla Türkiye’de atom enerjisinin kalkınma planlarına uygun olarak ülke yararına kullanılmasını sağlamak, temel ilke ve politikaları belirleyip önermek, bilimsel, teknik ve idari çalışmaları yapmak, düzenlemek, desteklemek, koordine etmek ve denetlemek üzere Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun kuruluşu, işleyişi, görev, yetki ve sorumluluklarını saptamak amacıyla çıkarılmıştır. Bu Kanun, atom enerjisi ile ilgili faaliyette bulunan ve bunların ilgi sahasına giren kamu kurumları ile gerçek ve tüzel kişileri kapsar.

İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarını bulunduran, kullanan, imal, ithal ve ihraç eden, alan, satan, taşıyan ve depolayan, resmi, özel kurum ve kuruluşlar ve gerçek kişilerce uyulması gereken kurallar bu Tüzükte gösterilmiştir. RADYASYON GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ (1985)

 Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği (2000-revizyon 2010)  Radyasyon Güvenliği Denetimleri ve Yaptırımları Yönetmeliği (2010)  Endüstriyel Radyografide Radyasyondan Korunma ve Lisanslama Yönetmeliği (2009)  Tıpta Tedavi Amacıyla Kullanılan İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynaklarını İçeren Tesislere Lisans Verme Yönetmeliği (1994)  Gamma ve Elektron Demeti Işınlama Tesislerinin Güvenliği ve Lisanslanması Yönetmeliği (1994)

 Radyoaktif Madde Kullanımından Oluşan Atıklara İlişkin Yönetmelik (2004)  Kontrollü Alanlarda Çalışan Harici Görevlilerin İyonlaştırıcı Radyasyondan Kaynaklanabilecek Risklere Karşı Korunmasına Dair Yönetmelik (2011)  Yüksek Aktiviteli Kapalı Radyoaktif Kaynakların ve Sahipsiz Kaynakların Kontrolü Yönetmeliği (2009)  Radyoaktif Maddenin Güvenli Taşınması Yönetmeliği (2005)  Radyoaktif Atık Yönetimi Yönetmeliği (2013)

LİSANS YÜKÜMLÜLÜĞÜ Radyasyon Güvenliği Tüzüğü ve Yönetmeliği kapsamına giren radyasyon kaynaklarının;  Radyasyon kaynaklarıyla çalışılabilmesi ve her türlü amaçla bulundurulması ve kullanılması,  Radyoaktif kaynak ve kaynak içeren cihaz ithalatı, ihracatı ve taşıması  Cihazların imalat veya bakım ve onarım faaliyetlerinin fabrika, imalathane, atölye ve benzeri mekanlarda yapılması  Radyasyon kaynaklarının üretimi için Türkiye Atom Enerjisi Kurumu‘ndan lisans alınması zorunludur.

1. Radyasyon kaynakları ile tıbbi, veterinerlik, endüstriyel, güvenlik, araştırma ve eğitim uygulamaları yapanlar; KULLANMA VE BULUNDURMA LİSANSI 2. Radyasyon kaynağı üretenler; ÜRETİM VE TESİS İŞLETME LİSANSI 3. Radyasyon Kaynağı kullananlara hizmet verenler; SÖKÜM VE TAŞIMA LİSANSI İMALAT, BAKIM VE ONARIM LİSANSI İTHAL-İHRAÇ-TAŞIMA LİSANSI almakla yükümlüdür.

 Radyoizotop Jeneratörü Üretimi/Radyofarmasötik Hazırlama Tesisleri  Radyoterapi cihazının bulunduğu odalar  Siklotron ile Radyoizotop Üretim Tesisleri  Teşhis ve Ayakta Tedavi Amaçlı Nükleer Tıp Üniteleri  Yataklı I-131 Tedavi Üniteler için lisanslama öncesinde Proje Zırhlama Raporu alınması zorunludur;

Lisans başvuru dilekçesi ekinde uygulama türüne göre;  Kuruluş bilgileri,  Lisans başvuru formu,  Radyasyondan Korunma Sorumlusu eğitim belgesi,  Mimari proje,  Tehlike durum planı/Radyasyondan korunma programı,  Lisans ücreti dekontu yer almalıdır. 

 Lisans sahibi başvuru esnasında RKS olacak kişiyi önerir, başvuru TAEK tarafından uygun bulunursa RKS olarak görevlendirilir.  Uygulama türüne göre aranan nitelikler değişir.  Görev ve sorumlulukları Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinin 73 üncü maddesinde tanımlıdır.  RKS işten ayrılsa dahi işten ayrıldığını kendisi ya da lisans sahibi kuruluş tarafından TAEK’e bildirilmediği müddetçe sorumluluğu devam eder.  Lisans sahibi ile birlikte TAEK’e karşı sorumludur.

BAŞVURU DEĞERLENDİRİLMESİ  Lisans başvurusu eksiksiz yapılmış olmalıdır.  Lisans başvurusunda tespit edilen eksikler başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir. Eksiklerin üç ay içinde tamamlanması gerekir.  Eksikler verilen sürede tamamlanamaz ise geçerli bir mazeret ile süre uzatımı için TAEK’e başvurulur. TAEK başvuruyu uygun görürse ek süre verilir.  Geçerli mazeret bildirilmeksizin, eksiklerin verilen süre içerisinde tamamlanmaması durumunda  Lisans başvurusu iptal edilir.  Lisans ücreti Kuruma gelir kaydedilir,  Kuruluşun bulunduğu ildeki Valiliğe kuruluş ve yetkilileri hakkında işlem yapılması için durum bildirilir.

LİSANSIN VERİLMESİ  Başvurusunda eksik bulunmayan ya da tespit edilen eksiklerini tamamlamış kuruluşta lisansa esas denetim yapılır ve kontrol raporu düzenlenir.  Kontrol raporunun olumlu değerlendirilmesi sonucu lisans belgesi düzenlenir.  Lisans belgesi, lisansa esas koşulların aynı kalması şartıyla, verildiği tarihten itibaren 5 yıl süreyle geçerlidir.

LİSANSA İLİŞKİN HUSUSLAR LİSANSA İLİŞKİN HUSUSLAR  Lisans; kuruluşa belirli bir adreste, belirli kişilerin sorumluluğunda belirli radyasyon kaynaklarının kullanımı ve bulundurulması için verilir.  Lisans radyasyon kaynağının özellikleri, konumu ve yan alanlarının kullanım amacı değişmediği sürece geçerlidir.  Lisans başka bir kuruluşa devredilemez.  Lisans belgesi kapsamında verilen yetki başka bir kuruluşa kullandırılamaz /devredilemez.

Lisans belgesi yeniden düzenlemesi: Kaybedilmesi veya kuruluşa ulaşmaması, Lisans süre uzatımı (vize): Lisans süresinin (5 yıl) uzatılması, Lisans belgesinde değişiklik: RKS, kuruluş (lisans sahibi) ticari adresinin veya unvanının değişmesi Satış/devir işlemi: Radyasyon kaynağının başka bir kuruluşa veya şubeye satışı/devri

Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği ve Radyasyon Güvenliği Denetimleri ve Yaptırımları Yönetmeliği gereğince Kurum gerekli gördüğü hallerde denetim yapar.  Lisansa esas radyasyon kontrolü,  Lisans sonrası işlemler için (vize/değişiklik),  Şikayet üzerine,  Rutin denetim planına göre,  Rutin dışı, gerek görülmesi halinde

 Lisans başvuru formunda belirtilen beyan esaslı kuruluş bilgilerinin yerinde tespiti,  Kuruluşa ait genel bilgiler,  Kayıtların yeterliliği, (radyasyon görevlilerine ilişkin kayıtlar, dozimetre kayıtları, tehlike durum planları vb.),  Radyasyon kaynakları ile ilgili kayıtlar (bakım onarım, kalite kontrol, kalibrasyon, sızıntı testleri, varsa depo koşulları),  Çalışma koşulları ve bitişik alanların kullanım amacı göz önüne alınarak radyasyon ölçümlerinin yapılması,  Korunma önlemleri Çalışanlar için (eğitim, dozimetre, sağlık kontrolü, korunma donanımları) Halk ve çevre (ölçümler, giriş-çıkış kontrolü, ikaz işaretleri)  Korunma ekipmanları Taşıma (etiketler, paket sabitleme ekipmanları vb.) Kaynakla çalışma (maşa, kurşun kap vb.)

 İthal izni  İhraç izni  Ülkeye geçici çıkış ve giriş izni  Transit geçiş izni

Kullanılacak;  Açık veya kapalı radyoaktif kaynaklar,  Radyoaktif kaynak içeren cihazlar, zırhlar ve sensörler,  Radyoaktif kaynak taşımada kullanılan taşıma kapları için ithal izni alınması gereklidir.

Kullanım ömrünü tamamlayan  Açık veya kapalı radyoaktif kaynaklar,  Radyoaktif kaynak içeren cihazlar, sensörler,  Radyoaktif kaynak taşımada kullanılan taşıma kapları X- ışını cihazları menşei ülkeye geri gönderilebilmesi için ihraç izni alınmalıdır.

LİSANS İPTALİ  Kuruluşun isteği üzerine  Lisans koşullarının devam etmediğinin tespiti üzerine Lisans sahibi, lisans iptal edilse dahi radyasyon kaynaklarının uygun şekilde bertaraf edilmesinden mali ve idari olarak sorumludur.

X-ışını cihazlarının lisans iptali;  Cihazın son durumuna ilişin bilgi (hek/satış/devir)  Lisans belgesi aslı Radyoaktif kaynaklarının lisans iptali;  Menşei ülkeye gönderildiğine veya Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi’ne (ÇNAEM) teslim edildiğine dair tutanak  Lisans belgesi aslı

LİSANS BELGESİ Radyasyon kontrolü KULLANMA VE BULUNDURMA LİSANSLAMA SÜRECİ KURULUŞ BAŞVURUSU LİSANS BAŞVURU RADYASYON KONTROLÜ İthal İzni Lisans başvuru değerlendirme İZİN BAŞVURUSU ATIKİHRAÇ VİZE/ DEĞİŞİKLİK Duruma ilişkin bilgi ve belgeler TAEK’e gönderilir..

Radyasyon uygulamaları ve faaliyetleri ile radyasyon tesisleri risk ve lisanslama prosedürleri açısından sınıflandırılmıştır. Kuruluşlarca hazırlanması gereken Radyasyondan Korunma Programları (RKP) lisans başvurusuna dahil edilmiştir. Radyasyondan korunma sorumlularının eğitimlerine ilişkin hususlar önem kazanacaktır. TASLAK YÖNETMELİK

 Hızlandırıcı tesisleri, radyoizotop üretim veya radyofarmasötik hazırlama tesisleri,  Radyoaktif atık tesisleri,  Işınlama tesisleri,  Radyoaktif kaynak içeren cihazların kaynak değişimi, imalat, bakım ve onarım tesisleri,  Standart kalibrasyon uygulamaları,  Radyoterapi uygulamaları,  Nükleer tıp uygulamaları.  Tıbbi ve veterinerlik radyoloji uygulamaları (diş radyoloji uygulamaları hariç),  Endüstriyel radyografi ve radyoskopi uygulamaları,  Nükleer ölçüm cihazları ile yapılan uygulamalar,  Araç tarama cihazları ile yapılan uygulamalar,  Işınlama cihazları ile yapılan uygulamalar,  Radyasyon üreten cihazların imalat, bakım ve onarım tesisleri.  Analiz cihazları ile yapılan uygulamalar,  Düşük aktiviteli radyoaktif kaynaklarla yapılan laboratuvar uygulamaları,  Diş radyoloji uygulamaları,  Güvenlik amaçlı paket kontrol ve patlayıcı ve kaçak madde tespiti cihazları ile yapılan uygulamalar. 3 üncü grup radyasyon uygulamaları 2 nci grup radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamaları 1 inci grup radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamaları

Dr. Sinem Keleş Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği Dairesi Tel: Fax: