İstanbul’un Uluslararası Finans Merkezi Olma Potansiyelinin Değerlendirilmesi *

İUFM 1 Uluslararası Finans Merkezi Uluslararası Finans Merkezleri ulusal ve uluslararası yatırımcılara düşük işlem ve sermaye maliyeti, düşük risklilik, sermayeye kolay ulaşım sağlar. Geniş ürün yelpazesi ve sermaye birikimi ile piyasalar derinleşir ve likidite bollaşır. Ulusal finans kurumları ve yabancı finans kurumları bu ortamın avantajlarından yararlanmak üzere işlemlerini ve sermayelerini bu merkezde değerlendirir. Dünyada Londra, New York, Hong Kong, Singapur ve Zürih gibi gelişmiş finans merkezleri ve Dubai, Moskova, Varşova gibi finans merkezi olma yolunda ilerleyen şehirler bulunmaktadır Türkiye’de dünya standartlarında, değer yaratan bir finans merkezi kurulması mümkün müdür? Evet, Makroekonomik ve siyasi istikrar Avantajlı bir coğrafi konum Genç ve eğitim düzeyi gittikçe artan geniş bir nüfus Hızlı büyüme oranı ve potansiyeli Finansal hizmet alanında yüksek artış potansiyeli Gittikçe artan bölgesel güç Gerekli siyasi irade ve kararlılık Türkiye’nin rakip ülkeler karşısında önemli avantajlarıdır

İUFM 2 “Olabilecek En Kötü” 0 “Olabilecek En İyi” Londra Dubai Londra Moskova Londra Moskova Londra Moskova Moskova Varşova Dublin Dubai Varşova Dublin Dubai Varşova Dublin Dubai Varşova Londra Dublin Moskova Varşova Dubai Dublin Moskova Londra Dubai Varşova Londra Moskova Londra Varşova Londra Moskova Dubai Varşova Dublin Moskova Dubai Varşova Dubai Dublin Londra Moskova Dublin Dubai Varşova Dubai Dublin Moskova Londra Istanbul Finans merkezi olarak performans EngellerFark YaratanlarPotansiyel Nitelikli İş Gücü Politik & Ekonomik İstikrar İmaj İş Yapma Kolaylığı Düzenleyici çerçeve Gelir Yaratma Potansiyeli Yasal OrtamMali OrtamAltyapı Sosyal Yaşam İş Yapma Maliyeti En Önemli En Az Önemli İstanbul, “Nitelikli İş Gücü”, “Gelir Yaratma Potansiyeli”, “Sosyal Yaşam” ve “İş Yapma Maliyeti” açısından rakiplerine oranla avantajlı bir konumdadır

İUFM 3 İstanbul’un rekabetçi konumunun değerlendirilmesi Güçlü Yönler 1)Nitelikli iş gücü yaratma potansiyeli 2)Yüksek gelir yaratma potansiyeli 3)Sosyal yaşamda çeşitlilik & zenginlik 4)İş yapma maliyeti İstanbul için önemli rekabet avantajı yaratan ve bölgedeki rakiplerin arayı kapatması nispeten güç olan yönler İstanbul’u rakiplerinden önemli ölçüde farklılaştıran unsurlar Geliştirilmesi Gereken Yönler 1)İmaj (İstanbul’un finans merkezi olarak konumlandırılması) 2)Hukuki ortam (karar verme hızı, gerekli yetkinliklerin geliştirilmesi vb.) 3)Mali ortam (vergi sistemindeki belirsizlikler, aracılık maliyetleri vb.) 4)Düzenleyici çerçeve (Bağımsız düzenleyici kurumların geliştirilerek güçlendirilmesi vb.) 5)Altyapı (ulaşım altyapısı, trafik vb.) 6)İş ortamı (bürokrasi, hız vb.) Mevcut kaynakları ve ölçeği ile Moskova, İstanbul’un finansal merkez olma yolundaki en önemli rakibidir Hızlı hareket edilerek, Moskova finans merkezi olma yolundaki problemlerini çözmeden önce İstanbul’un konumunun güçlendirilmesi başarı için kritik öneme sahiptir Mevcut kaynakları ve ölçeği ile Moskova, İstanbul’un finansal merkez olma yolundaki en önemli rakibidir Hızlı hareket edilerek, Moskova finans merkezi olma yolundaki problemlerini çözmeden önce İstanbul’un konumunun güçlendirilmesi başarı için kritik öneme sahiptir

İUFM 4 Atılması gereken adımlar 1.Yasal ortam2.Mali ortam 3.Düzenleyici çerçeve 4.Nitelikli iş gücü -Mahkemelerin daha etkin çalışmasını ve uyuşmazlıkların hızlı çözümünü sağlayacak -Finansal alanda uzman hukukçular yetiştirilmesinin yolunu açacak -İhtisaslaşmış finans mahkemelerinin kuruluşunu düzenleyecek adalet reformunun yapılması 5.Altyapı6.İmaj7.İş yapma kolaylığı -Düzenleyici kurumların piyasa oyuncuları ile koordineli olarak çalışmalarının sağlanması -Bağımsız düzenleyici kurumların geliştirilerek güçlendirilmesi -Trafik sorununu çözecek ulaşım altyapısının oluşturulması -Kaliteli işyeri ve konut arzının arttırılması -Ticaret ve finans sektöründeki nitelikli ara destek personel eksikliği -Genç ve potansiyel iş gücünün niteliklerini arttıracak bir eğitim reformunun yapılması -Türkiye’nin ve İstanbul’un imajının kuvvetlendirilmesi ve İFM imajının oluşturulması -Finans hizmetlerine özgü markalaşma stratejisinin oluşturulması -Diğer ülkelerin kapsamlı markalaşma stratejileri ile rekabet edilmesi -İş kanunlarında işverenin hareket alanını kısıtlayan maddelerin düzeltilmesi -İş piyasasında işe alım ve işten çıkarmaların esnek hale getirilmesi -Finansal aracılık maliyetlerini azaltacak -Dolaylı-dolaysız vergi dengesini kuracak -Kayıt dışılığı azaltacak -Vergi sistemine güveni sağlayacak, uluslararası normlara uygun vergi sistemini oluşturacak vergi reformunun yapılması Vizyonun elde edilebilmesi için hükümet programında da yer alan adalet, vergi, eğitim ve sosyal güvenlik reformlarının hızla yapılması gerekmektedir

İUFM 5 Önerilen vizyon 30 sene içerisinde Londra, New York, Şangay ve Tokyo ile birlikte dünyanın önde gelen beş uluslararası finans merkezinden biri olması 10 sene içerisinde önemli bölgesel bir finans merkezi konumuna ulaşması Finansal hizmetler ve ticaret alanında dünyadaki en iyi örneklerden birini teşkil etmesi

İUFM 6 Projenin ölçeği... ve getirisi... Kazanımların Büyüklüğü 20 milyar ABD doları 2025 yılında GSMH’a yıllık ek katkı 150,000 kişilik ek istihdam 2 milyar ABD doları Projenin Ölçeği ilk 5 yıl içerisinde yöneltilecek tutar

İUFM 7 Hızlı hareket için öncelikli aktiviteler Sorumlu bakanın görevlendirilmesi İlgili kurum ve kuruluşların bilgilendirme ve iletişim planının oluşturulması Programın yönetilmesi için gerekli olan aktivitelerin, görev ve sorumlulukların, ilgili zamanlamanın, risklerin ve kontrol alanlarının belirlenmesi İlk ay Sorumlu Bakan’ın görevlendirilmesi ve desteğinin sağlanması 1 Program Yapısının son haline getirilmesi Bütçeye gerekli ödeneğin konulması İFM programı çalışma adımları ve kontrollerinin kurulması İFM’nin ilgili kurum ve kuruluşlara duyurulması Mali, hukuki ve düzenleyici çerçeve konuları başta olmak üzere değişiklik yapılması gereken tüm alanlara yönelik proje aktivitelerinin, görev ve sorumlulukların, ilgili zamanlamanın detaylandırılması İFM Programı Proje Ofisi’nin faaliyete geçirilmesi Bütçe taslağının hazırlanması Program çalışmalarının başlatılması 2-3 ay içinde

İUFM 8 Strateji Genel Koordinasyon Bütçeleme Raporlama Program yapısı – önerilen ‘Program’ organizasyonu Hükümet Alt-komitesi Başbakan (Başkan) Ekonominin Koordinasyonundan Sorumlu Başbakan Yardımcısı İlgili bakanlar IFM Organizasyon Komitesi Danışma Kurulu Gözetim Fon aktarma TBB’nin de temsil edildiği uzmanlardan oluşan kurul Piyasa ile temel istişareler Programa ilişkin iletişimin Başbakan düzeyinde gerçekleştirilmesi İlgili diğer bakanlıkların desteğinin sağlanması Finansal sektöründen uzmanlardan oluşan “Danışma Kurulu”nun oluşturulması Düzenli aralıklarla izleme toplantılarının yapılması Programa ilişkin iletişimin Başbakan düzeyinde gerçekleştirilmesi İlgili diğer bakanlıkların desteğinin sağlanması Finansal sektöründen uzmanlardan oluşan “Danışma Kurulu”nun oluşturulması Düzenli aralıklarla izleme toplantılarının yapılması Mali, Hukuki ve Düzenleyici Çerçeve Geliştirme Çalışma Grubu Altyapı ve Gayrimenkul Planlama ve Koordinasyon Çalışma Grubu Eğitim, İşe Alım ve Organizasyon Çalışma Grubu Marka, Kurumsal İletişim ve İş Geliştirme Çalışma Grubu Finansman ve Finansal Kontrol Çalışma Grubu Program Ofisi

İUFM 9 İstanbul Finans Merkezi kimlere fayda sağlayacaktır? 1.Türkiye’nin AB Üyeliği 2.Türk Şirketleri (Özellikle KOBİler) 3.Genç Nüfus (istihdam yaratılması nedeniyle) 4.İstanbul Metropolitan Bölgesi (ve daha ötesi…) 5.Türk Finansal Piyasalarında Faaliyet Gösteren Şirketler 6.Merkez Bankası ve Düzenleyici Otoriteler 7.Yurtdışında Yaşayan Nitelikli Türk İş Gücü 8.Türk Kültür ve Sanat Kurumları

İUFM 10 Saygılarımızla arz ederiz.

İUFM 11

İUFM 12

İUFM 13