HASTA ODAKLı TEDAVI Doç. Dr. Hatice Camgöz Akda ğ İ stanbul Teknik Üniversitesi İş letme Mühendisli ğ i Bölümü

SAĞLıK NEDIR? “Sa ğ lık yalnız hastalıklardan arınmı ş olmak de ğ il, fiziksel ruhsal ve sosyal yönden tam iyilik hali”dir. “Sa ğ lık yalnız hastalıklardan arınmı ş olmak de ğ il, fiziksel ruhsal ve sosyal yönden tam iyilik hali”dir. Ancak bunların yanında bir de “sa ğ lık hizmetleri”nin olması gerekir. Ancak bunların yanında bir de “sa ğ lık hizmetleri”nin olması gerekir. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 2

SAĞLıK HIZMETLERI Sa ğ lık hizmetleri ise yalnızca hastalıkların tanısı ve tedavi edilmesi hizmetlerinden olu ş maz. Sa ğ lık hizmetleri ise yalnızca hastalıkların tanısı ve tedavi edilmesi hizmetlerinden olu ş maz. Bunlar sa ğ lık hizmetinin yalnız “küçük bir bölümünü” olu ş turur. Bunlar sa ğ lık hizmetinin yalnız “küçük bir bölümünü” olu ş turur. Bunun yanında asıl büyük emek ve çabayı gerektiren sa ğ lık hizmetleri sa ğ lıklılık halinin korunması, geli ş tirilmesi, insanın ve toplumun sa ğ lı ğ ı etkileyen olumsuzlukların, öngörülmesi, etkisiz hale getirilmesi, bireylerin ve toplumun bunlardan etkilenmelerinin engellenmesini, önlenmesini içerir. Bunun yanında asıl büyük emek ve çabayı gerektiren sa ğ lık hizmetleri sa ğ lıklılık halinin korunması, geli ş tirilmesi, insanın ve toplumun sa ğ lı ğ ı etkileyen olumsuzlukların, öngörülmesi, etkisiz hale getirilmesi, bireylerin ve toplumun bunlardan etkilenmelerinin engellenmesini, önlenmesini içerir. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 3

4

SAĞLıK HIZMETINDE EĞITIM VE ÖĞRETIM SÜRECI Tüm bunların önünde, öncesinde, üzerinde, dı ş ında bir ba ş ka hizmet de, giderek geli ş en, yenilenen ve yetkinle ş en, tıbbi bilginin hizmetten yararlanacak ki ş ilere Tüm bunların önünde, öncesinde, üzerinde, dı ş ında bir ba ş ka hizmet de, giderek geli ş en, yenilenen ve yetkinle ş en, tıbbi bilginin hizmetten yararlanacak ki ş ilere aktarılması, aktarılması, anlatılması, anlatılması, bu konularda davranı ş ları belirleyecek bir “e ğ itim ve ö ğ retim” sürecinin ya ş anmasıdır. bu konularda davranı ş ları belirleyecek bir “e ğ itim ve ö ğ retim” sürecinin ya ş anmasıdır. Onu da asıl olarak sa ğ lıkçılar yerine getirir. Onu da asıl olarak sa ğ lıkçılar yerine getirir. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 5

HASTALAR IÇIN NELER ÖNEMLIDIR? Do ğ ru zamanda do ğ ru tedavi Do ğ ru zamanda do ğ ru tedavi Do ğ ru yerde do ğ ru tedavi Do ğ ru yerde do ğ ru tedavi Tedavinin süreklili ğ i Tedavinin süreklili ğ i Evde bakım Evde bakım Kendi kendine bakım için destek Kendi kendine bakım için destek USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 6

HASTA NELER BEKLER? Hasta ve yakınları sa ğ lık personellerinden bakımları sırasında dürüstlük, empati ve saygı bekler. Hasta ve yakınları sa ğ lık personellerinden bakımları sırasında dürüstlük, empati ve saygı bekler. Sa ğ lık kurulu ş u ve personeli ile açık bir ileti ş im hasta ve yakınlarına yardımcı olur, Sa ğ lık kurulu ş u ve personeli ile açık bir ileti ş im hasta ve yakınlarına yardımcı olur, Sa ğ lık kurulu ş larının da daha iyi sonuçlar elde etmesine ve sistemlerin hasta güvenli ğ i açısından daha güvenli olmasına yardımcı olur. Sa ğ lık kurulu ş larının da daha iyi sonuçlar elde etmesine ve sistemlerin hasta güvenli ğ i açısından daha güvenli olmasına yardımcı olur. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 7

8

TEDAVIDE GELENEKSEL YÖNTEM: HEKIM ODAKLı Hizmeti sunanlar arasında da hekimlerin ayrıcalıklı bir yeri, belirgin bir baskınlı ğ ı söz konusudur. Hizmeti sunanlar arasında da hekimlerin ayrıcalıklı bir yeri, belirgin bir baskınlı ğ ı söz konusudur. Hastanın durumunun de ğ erlendirilmesi, tanıya uygun tedavinin kararla ş tırılması neredeyse tamamen hekimin kontrolünde olup di ğ er sa ğ lık personelinin bu kararlara verece ğ i katkı sınırlıdır. Hastanın durumunun de ğ erlendirilmesi, tanıya uygun tedavinin kararla ş tırılması neredeyse tamamen hekimin kontrolünde olup di ğ er sa ğ lık personelinin bu kararlara verece ğ i katkı sınırlıdır. Hekimin baskın rolde oldu ğ u bu yakla ş ım,hastalar, hasta yakınları ve di ğ er sa ğ lık personeli açısından anti-demokratik bir yakla ş ım olmasının ötesinde, hasta memnuniyeti açısından yetersiz ve tıbbi hatalara daha yatkın bir yakla ş ımdır Hekimin baskın rolde oldu ğ u bu yakla ş ım,hastalar, hasta yakınları ve di ğ er sa ğ lık personeli açısından anti-demokratik bir yakla ş ım olmasının ötesinde, hasta memnuniyeti açısından yetersiz ve tıbbi hatalara daha yatkın bir yakla ş ımdır USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 9

HASTA ODAKLı TEDAVI NEDIR? Hastanın bakı ş açısına de ğ er veren ve onun fikirlerine, duygularına, beklentilerine ve de ğ erlerine saygı duyan, doktorun hastanın dünyasına girerek hastalı ğ ı hastanın gözünden gören bir durumdur. (GEIRTEIS M.) Hastanın bakı ş açısına de ğ er veren ve onun fikirlerine, duygularına, beklentilerine ve de ğ erlerine saygı duyan, doktorun hastanın dünyasına girerek hastalı ğ ı hastanın gözünden gören bir durumdur. (GEIRTEIS M.) Herkes için hakkaniyetli sa ğ lık hizmeti sunumunda sa ğ lı ğ ın iyile ş tirilmesi ve korunması tüm toplumun temel ilgi alanı olmalıdır. Herkes için hakkaniyetli sa ğ lık hizmeti sunumunda sa ğ lı ğ ın iyile ş tirilmesi ve korunması tüm toplumun temel ilgi alanı olmalıdır. Hizmet sunumunda birey üzerine odaklanılmalıdır. Hizmet sunumunda birey üzerine odaklanılmalıdır. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 10

HASTA ODAKLı SAĞLıK HIZMETLERI Hasta ile ilgili kararların hastanın isteklerine, ihtiyaçlarına ve tercihlerine uygun olmasını sa ğ lamak amacıyla, Hasta ile ilgili kararların hastanın isteklerine, ihtiyaçlarına ve tercihlerine uygun olmasını sa ğ lamak amacıyla, hizmet sunucuları, hastalar ve gerekti ğ inde hasta yakınları arasında i ş birli ğ inin kuruldu ğ u; hizmet sunucuları, hastalar ve gerekti ğ inde hasta yakınları arasında i ş birli ğ inin kuruldu ğ u; hastaların kendi bakımları hakkındaki kararlarda söz sahibi olabilmeleri için, gereken bilgilendirme ve hastaların kendi bakımları hakkındaki kararlarda söz sahibi olabilmeleri için, gereken bilgilendirme ve e ğ itim deste ğ inin sa ğ landı ğ ı sa ğ lık hizmetleri ş eklinde tanımlanmaktadır. e ğ itim deste ğ inin sa ğ landı ğ ı sa ğ lık hizmetleri ş eklinde tanımlanmaktadır. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 11

HASTA ODAKLı SAĞLıK HIZMETI SUNMA YAKLAŞıMLARı Hasta odaklı sa ğ lık hizmeti sunma yakla ş ımlarının ba ş ında Toplam Kalite Yönetimi yakla ş ımının sa ğ lık kurumlarında uygulanması gelmektedir. Hasta odaklı sa ğ lık hizmeti sunma yakla ş ımlarının ba ş ında Toplam Kalite Yönetimi yakla ş ımının sa ğ lık kurumlarında uygulanması gelmektedir. Sa ğ lık Bakanlı ğ ının ba ş latmı ş oldu ğ u Sa ğ lık Kurumlarında Hasta Hakları Uygulamaları yakla ş ımının sonuçları da sa ğ lık kurumlarını hasta odaklılı ğ a do ğ ru götürmektedir. Sa ğ lık Bakanlı ğ ının ba ş latmı ş oldu ğ u Sa ğ lık Kurumlarında Hasta Hakları Uygulamaları yakla ş ımının sonuçları da sa ğ lık kurumlarını hasta odaklılı ğ a do ğ ru götürmektedir. Sa ğ lık kurumlarında uygulanmamakla birlikte i ş letmelerde mü ş teri odaklılı ğ ı sa ğ layan (modern) pazarlama yakla ş ımının hasta odaklılık konusunda sa ğ lık kurumlarına katkı yapaca ğ ı dü ş ünülmektedir. Sa ğ lık kurumlarında uygulanmamakla birlikte i ş letmelerde mü ş teri odaklılı ğ ı sa ğ layan (modern) pazarlama yakla ş ımının hasta odaklılık konusunda sa ğ lık kurumlarına katkı yapaca ğ ı dü ş ünülmektedir. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 12

Geli ş mi ş be ş ülkeyi kapsayan bir çalı ş mada, görü ş ülen her iki ila üç hastadan birisine doktor tarafından hastalı ğ ı ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmedi ğ i, tedavi seçenekleri konusunda fikrinin sorulmadı ğ ı anla ş ılmı ş tır. Geli ş mi ş be ş ülkeyi kapsayan bir çalı ş mada, görü ş ülen her iki ila üç hastadan birisine doktor tarafından hastalı ğ ı ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmedi ğ i, tedavi seçenekleri konusunda fikrinin sorulmadı ğ ı anla ş ılmı ş tır. Oysa hastanın kendi durumu hakkında bilgi sahibi olması, tedavi seçenekleri konusunda fikrinin sorulması en temel haklarından birisidir. Oysa hastanın kendi durumu hakkında bilgi sahibi olması, tedavi seçenekleri konusunda fikrinin sorulması en temel haklarından birisidir. Yapılan ara ş tırmalar, hastaların ihtiyaçları ve tercihleri dikkate alınarak verilen sa ğ lık hizmetlerinin, hem hasta memnuniyetinin artmasını, hem klinik açıdan daha ba ş arılı sonuçları alınma sini, hem de sunulan hizmetlerin daha etkin ve verimli kullanılmasını sa ğ ladı ğ ını göstermektedir. Yapılan ara ş tırmalar, hastaların ihtiyaçları ve tercihleri dikkate alınarak verilen sa ğ lık hizmetlerinin, hem hasta memnuniyetinin artmasını, hem klinik açıdan daha ba ş arılı sonuçları alınma sini, hem de sunulan hizmetlerin daha etkin ve verimli kullanılmasını sa ğ ladı ğ ını göstermektedir. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 13

HASTA ODAKLı SAĞLıK HIZMETLERI KAVRAMıNıN ÖNEM KAZANMAYA BAŞLAMASıNıN NEDENLERI Ortalama ya ş am süresinin artması ve toplumların ya ş lanmaya ba ş lamı ş olmasıdır. Ortalama ya ş am süresinin artması ve toplumların ya ş lanmaya ba ş lamı ş olmasıdır. Bugün için tüm dünyada 60 ya ş ın üzerindeki ki ş i sayısının 600 milyondan fazla oldu ğ u hesaplanmaktadır. Bugün için tüm dünyada 60 ya ş ın üzerindeki ki ş i sayısının 600 milyondan fazla oldu ğ u hesaplanmaktadır. Bu sayının 2025 yılında ikiye katlanaca ğ ı, 2050 yılında ise 2 milyara yani dünya nüfusunun %21'ine ula ş aca ğ ı, ba ş ka bir deyi ş le 60 ya ş üzerindeki ki ş i sayısının 15 ya ş altındaki çocuk sayısından daha fazla olaca ğ ı tahmin edilmektedir. Bu sayının 2025 yılında ikiye katlanaca ğ ı, 2050 yılında ise 2 milyara yani dünya nüfusunun %21'ine ula ş aca ğ ı, ba ş ka bir deyi ş le 60 ya ş üzerindeki ki ş i sayısının 15 ya ş altındaki çocuk sayısından daha fazla olaca ğ ı tahmin edilmektedir. Benzer bir durum ülkemiz için de söz konusu olup halen nüfusumuzun %7'sini olu ş turan ya ş lı grubun 2050 yılında %20'yi a ş ması beklenmektedir. Benzer bir durum ülkemiz için de söz konusu olup halen nüfusumuzun %7'sini olu ş turan ya ş lı grubun 2050 yılında %20'yi a ş ması beklenmektedir. Birden çok kronik hastalı ğ ı nedeniyle uzun süreli bakıma ihtiyacı olan hastaların sa ğ lık kurulu ş ları ve hekimlerle ili ş kileri de aynı do ğ rultuda ş ekil de ğ i ş tirmeye ba ş lamı ş, 7/24 hizmet sunumu, evde bakım, gibi hasta odaklı uygulamaların önemi artmı ş tır. Birden çok kronik hastalı ğ ı nedeniyle uzun süreli bakıma ihtiyacı olan hastaların sa ğ lık kurulu ş ları ve hekimlerle ili ş kileri de aynı do ğ rultuda ş ekil de ğ i ş tirmeye ba ş lamı ş, 7/24 hizmet sunumu, evde bakım, gibi hasta odaklı uygulamaların önemi artmı ş tır. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 14

HASTA ODAKLı SAĞLıK HIZMETLERININ ÖNEM KAZANMASıNıN IKINCI NEDENI Tıp bilimi ve bili ş im teknolojilerindeki hızlı geli ş imi. Tıp bilimi ve bili ş im teknolojilerindeki hızlı geli ş imi. Bilgi ve ileti ş im teknolojilerindeki hızlı geli ş melere paralel olarak tıp bilgilerimizde hızlı bir de ğ i ş im ya ş anması. Bilgi ve ileti ş im teknolojilerindeki hızlı geli ş melere paralel olarak tıp bilgilerimizde hızlı bir de ğ i ş im ya ş anması. Bu durumda, herhangi bir hekimin kendi uzmanlık alanındaki bilgi de ğ i ş imini yakından izlemesinin nerdeyse imkansız oldu ğ u görülmektedir. Bu durumda, herhangi bir hekimin kendi uzmanlık alanındaki bilgi de ğ i ş imini yakından izlemesinin nerdeyse imkansız oldu ğ u görülmektedir. Herhangi bir hastanın tedavisi ve bakımı için mutlak do ğ ru ve geçerli olan tek bir yöntem söz konusu olmadı ğ ı gibi, böyle bir kararın sadece tek bir hekim tarafından verilmesinin de her zaman do ğ ru olmayaca ğ ı anla ş ılmaktadır. Herhangi bir hastanın tedavisi ve bakımı için mutlak do ğ ru ve geçerli olan tek bir yöntem söz konusu olmadı ğ ı gibi, böyle bir kararın sadece tek bir hekim tarafından verilmesinin de her zaman do ğ ru olmayaca ğ ı anla ş ılmaktadır. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 15

BILIM VE TEKNOLOJININ ETKISI Programlanmı ş makinalar ve robotlar tarafından yapılması sa ğ lık hizmetlerinde çok önemli yeri olan "insan sıcaklı ğ ı-human touch" etkeninin ihmal edilmesine, insan bedeninin teknolojik uygulamaların nesnesi haline dönü ş mesine yol açmaktadır. Programlanmı ş makinalar ve robotlar tarafından yapılması sa ğ lık hizmetlerinde çok önemli yeri olan "insan sıcaklı ğ ı-human touch" etkeninin ihmal edilmesine, insan bedeninin teknolojik uygulamaların nesnesi haline dönü ş mesine yol açmaktadır. Bilim ve teknolojiyi mesle ğ imizin hayranlık duyulacak amaçları haline getirmek yerine, hastaya daha kaliteli ve sürekli hizmet sunmanın araçları olarak görmek gerekmektedir. Bilim ve teknolojiyi mesle ğ imizin hayranlık duyulacak amaçları haline getirmek yerine, hastaya daha kaliteli ve sürekli hizmet sunmanın araçları olarak görmek gerekmektedir. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 16

HASTA ODAKLı SAĞLıK HIZMETININ ÖNEM KAZANMASıNıN ÜÇÜNCÜ NEDENI Hasta odaklı sa ğ lık hizmetinin önem kazanmasının üçüncü ve belki de en önemli nedeni ise hasta beklentilerindeki de ğ i ş imdir. Hasta odaklı sa ğ lık hizmetinin önem kazanmasının üçüncü ve belki de en önemli nedeni ise hasta beklentilerindeki de ğ i ş imdir. Günümüzün hastaları geçmi ş in hastalarından farklı olarak her türlü bilgiye daha rahat ula ş abilmekte, ihtiyacı olan sa ğ lık hizmetleri konusunda daha fazla seçene ğ i de ğ erlendirebilme imkanına sahip bulunmaktadır. Günümüzün hastaları geçmi ş in hastalarından farklı olarak her türlü bilgiye daha rahat ula ş abilmekte, ihtiyacı olan sa ğ lık hizmetleri konusunda daha fazla seçene ğ i de ğ erlendirebilme imkanına sahip bulunmaktadır. Tersine her türlü tanı ve tedavi seçene ğ ini tartı ş maya istekli, soru ş turan, sorgulayan, güvenli ğ i yasal düzenlemelerle korunan, memnun edilmesi gereken yeni bir hasta türü bulunmaktadır. Tersine her türlü tanı ve tedavi seçene ğ ini tartı ş maya istekli, soru ş turan, sorgulayan, güvenli ğ i yasal düzenlemelerle korunan, memnun edilmesi gereken yeni bir hasta türü bulunmaktadır. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 17

HASTA ODAKLı SAĞLıK HIZMETLERININ TEMEL ÖZELLIKLERİ Süreklilik: Süreklilik: İ htiyaç ve de ğ erlere öncelik:İ htiyaç ve de ğ erlere öncelik: Tercihlere öncelik Tercihlere öncelik Açıklık ve ş effaflık Açıklık ve ş effaflık Hasta güvenli ğ i ve kanıta dayalı tıp Hasta güvenli ğ i ve kanıta dayalı tıp Ekip çalı ş ması Ekip çalı ş ması USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 18

SAĞLıK YÖNETICILERININ KENDILERINI BU HIZMETLERIN YÖNETIMINE HAZıRLAMASı ZORUNLUDUR Tüm bilimsel, teknolojik, sosyolojik ve etik geli ş meler dikkate alındı ğ ında, önümüzdeki yıllarda sa ğ lık hizmetlerinin ba ş lıca özelli ğ inin "hasta odaklı" sa ğ lık hizmetleri olaca ğ ı anla ş ılmaktadır. Tüm bilimsel, teknolojik, sosyolojik ve etik geli ş meler dikkate alındı ğ ında, önümüzdeki yıllarda sa ğ lık hizmetlerinin ba ş lıca özelli ğ inin "hasta odaklı" sa ğ lık hizmetleri olaca ğ ı anla ş ılmaktadır. Sa ğ lık kurulu ş larının imkanlarına göre düzenlenmi ş, özellikle hekimlerin isteklerini ve beklentilerini ön planda tutan bir yönetim anlayı ş ı olan "sunucu odaklı sa ğ lık hizmetleri yönetimi" yerini yava ş yava ş, Sa ğ lık kurulu ş larının imkanlarına göre düzenlenmi ş, özellikle hekimlerin isteklerini ve beklentilerini ön planda tutan bir yönetim anlayı ş ı olan "sunucu odaklı sa ğ lık hizmetleri yönetimi" yerini yava ş yava ş, hastanın ihtiyaçlarına, isteklerine ve beklentilerine uygun hizmet sunan, hastanın ihtiyaçlarına, isteklerine ve beklentilerine uygun hizmet sunan, hasta ile iyi ve olumlu ileti ş im kurabilen, hasta ile iyi ve olumlu ileti ş im kurabilen, hasta memnuniyetini ön planda tutan ve ölçerek izleyen, hasta memnuniyetini ön planda tutan ve ölçerek izleyen, "hasta odaklı sa ğ lık hizmetleri yönetimi" anlayı ş ına terk edecektir. "hasta odaklı sa ğ lık hizmetleri yönetimi" anlayı ş ına terk edecektir. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 19

ÜLKEMIZDE DURUM Ça ğ ımızda sa ğ lık hizmetlerinin hasta odaklı verilmesi kaçınılmaz hale gelmektedir. Hasta odaklı sa ğ lık hizmeti, hizmetin etkinlik ve verimlili ğ inin artırılmasını sa ğ lamaktadır. Ça ğ ımızda sa ğ lık hizmetlerinin hasta odaklı verilmesi kaçınılmaz hale gelmektedir. Hasta odaklı sa ğ lık hizmeti, hizmetin etkinlik ve verimlili ğ inin artırılmasını sa ğ lamaktadır. Hasta odaklı hizmet vermek isteyen kurumlar hastayı tanımak ve beklentilerini bilmelidir. Bunun için hasta memnuniyet anketleriyle, beklenti anketlerinin birlikte yapılması gereklidir. Hasta odaklı hizmet vermek isteyen kurumlar hastayı tanımak ve beklentilerini bilmelidir. Bunun için hasta memnuniyet anketleriyle, beklenti anketlerinin birlikte yapılması gereklidir. Ülkemizde hasta beklentileri, hastalara verilen yasal haklar düzeyine çıkmamı ş tır. Ülkemizde hasta beklentileri, hastalara verilen yasal haklar düzeyine çıkmamı ş tır. Hasta hakları konusunda e ğ itim çalı ş malarının artırılması ve sa ğ lık sisteminin hasta merkezli hale gelebilmesi için yapısal dönü ş ümün sa ğ lanması gerekmektedir. Hasta hakları konusunda e ğ itim çalı ş malarının artırılması ve sa ğ lık sisteminin hasta merkezli hale gelebilmesi için yapısal dönü ş ümün sa ğ lanması gerekmektedir. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 20

HASTA ODAKLı TEDAVI’YE GEÇIŞ IÇIN NE YAPMALıYıZ? Yaptı ğ ınız i ş leri bir de hastaların gözüyle görmeye çalı ş ın, empatinin ne oldu ğ unu bilmek yetmez, gerçekten empati yapın. Yaptı ğ ınız i ş leri bir de hastaların gözüyle görmeye çalı ş ın, empatinin ne oldu ğ unu bilmek yetmez, gerçekten empati yapın. Çalı ş ma ortamında hasta memnuniyetini ön planda tutan, destekleyen bir kültür olu ş turun. Hasta memnuniyetini ölçün ve izleyin Çalı ş ma ortamında hasta memnuniyetini ön planda tutan, destekleyen bir kültür olu ş turun. Hasta memnuniyetini ölçün ve izleyin Kalite kavramına odaklanın, sürekli kalite geli ş imini sa ğ layın ve izleyin. Kalite kavramına odaklanın, sürekli kalite geli ş imini sa ğ layın ve izleyin. Personelinizle hasta odaklı sa ğ lık hizmetleri anlayı ş ını geli ş tirme amaçlı toplantılar yapın. Personelinizle hasta odaklı sa ğ lık hizmetleri anlayı ş ını geli ş tirme amaçlı toplantılar yapın. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 21

USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 22

SONUÇ Tüm bilimsel, teknolojik, sosyolojik ve etik geli ş meler dikkate alındı ğ ında, önümüzdeki yıllarda sa ğ lık hizmetlerinin ba ş lıca özelli ğ inin "hasta odaklı" sa ğ lık hizmetleri olaca ğ ı anla ş ılmaktadır. Tüm bilimsel, teknolojik, sosyolojik ve etik geli ş meler dikkate alındı ğ ında, önümüzdeki yıllarda sa ğ lık hizmetlerinin ba ş lıca özelli ğ inin "hasta odaklı" sa ğ lık hizmetleri olaca ğ ı anla ş ılmaktadır. Sa ğ lık yöneticilerinin kendilerini bu hizmetlerin yönetimine hazırlaması zorunludur. Sa ğ lık yöneticilerinin kendilerini bu hizmetlerin yönetimine hazırlaması zorunludur. USKAF/NHQF KOCAEL İ /TR Doç.Dr.Hatice CAMGÖZ AKDA Ğ 23

TEŞEKKÜR EDERIM Doç. Dr. Hatice Camgöz Akda ğ İ stanbul Teknik Üniversitesi İş letme Mühendisli ğ i Bölümü