4. İŞ PARÇASI KOORDİNAT SİSTEMİ TANIMLAMA İş parçası sağlam bir şekilde bağlandıktan sonra referans olarak seçilen takımla sıfırlama işlemi yapılır. Bunun için bütün eksenler sırası ile iş parçasına değdirilir ve basamak basamak sıfırlama işlemi yapılır. Sıfırlama yapıldıktan sonra makine koordinatları alınır. Programda kullanılan G54-G59 koduna göre ilgili satırlara yazılır.
Şimdi bir örnekle bu işlemi gerçekleştirelim. İş parçamız şekildeki gibi bir dikdörtgen parça olsun iş parçasının sol arka köşesinin referans noktası olduğunu kabul edelim. Programda kullandığımız G referans kodunu G54 alalım ve çakımız 10mm parmak freze olsun. Mod anahtarını jog konumuna alarak parçanın x kenarına yakın bir noktasına iş milimizi getirelim.
İlk olarak X eksenin de sıfırlama işlemini geçekleştirelim mod anahtarını hadle konumuna getirelim ve referans noktası olarak seçtiğimiz köşenin X kenarından biraz aşağıya doğru iş milimizi indirelim.
Freze çakımız X kenarına değinceye kadar yaklaşalım eğer çok hassas bir sıfırlama yapacaksak freze çakısıyla iş parçası arasına ince bir kağıt koyarak iş parçasına değdirelim. Değdiği an: ekrana baktığımız da sayısal değerler yukarıda ki gibi olsun. Koordinat sisteminin relative (eklemeli) koordinat sisteminde olmasına dikkat edelim eger koordinat sistemi relative değilse REL tuşuna basarak relative koordinat sistemine alabiliriz. REL Daha sonra iş milinin x ekseninde bulunduğu noktayı sıfırlamak için sırası ile X ve CAN tuşlarına basarız. 1 2
REL X ekseni oynatılmadan z eksenin de parçadan biraz yukarıya alınır. Freze çakısının yarı çapı kadar içeri girilir. Bizim freze çakımız 10mm idi buna göre şimdi 5mm içeri girece-ğiz. Sırasıyla tekrar X ve CAN tuşuna basılarak x ekseninin sıfırlama işlemi tamamlanmış olur. 1 2
İkinci olarak Y ekseninde sıfırlama işlemini geçekleştirelim yine referans noktası olarak kabul ettiğimiz kösenin y kenarına çakımızı getirelim. Çakımızı Z ekseninde aşağıya indirelim. Çakı iş parçasına değdirelim. Daha sonra iş milinin y ekseninde bulunduğu noktayı sıfırlamak için sırası ile Y ve CAN tuşlarına basarız. 1 2 Y ekseni oynatılmadan Z eksenin de parçadan biraz yukarıya alınır. Çakının yarı çapı kadar içeri gireriz. Sırasıyla tekrar Y ve CAN tuşuna basılarak Y ekseninin sıfırlama işlemi tamamlanmış olur.
Son olarak Z eksenini sıfırlanır. Bunun için iş mili parçanın üzerinde bir noktaya getirilir. Çakı iş parçasına değdirilir. Sırasıyla Z ve CAN tuşuna basılarak Z ekseninin sıfırlama işlemi tamamlanmış olur. 1 2
Kontrol panelinde bütün eksenler sıfır olacak şekilde çakı konumlandırılır. Bu konumda iken mutlak, eklemeli ve makine koordinatlarını ekranda görmek için ALL tuşuna basılır. ALL
Görüldüğü gibi sıfırlama yaptığımız eklemeli (relative) koordinat sistemi koordinatlarımız 0,0,0 konumunda ve buna karşılık gelen makine (machine) ve mutlak (absolite) koordinatlarımız da aynı ekranda bulunmaktadır. İş parçamızın sıfır noktasını makineye tanıtmak için burada bulunan machine koordinatlarını işaretlerinde dikkat ederek programımızda kullanmış olduğumuz G54 koduna yazarız. Bir iş parçasında veya programda birden fazla sıfır noktası kullanmamamız gerekebilir. Bu durumda aynı işlemleri tekrarlayarak diğer sıfır noktalarının da machine koordinatlarını alarak G54-G55-G56-G57-G58-G59 kodlarına yazabiliriz.
Makine koordinatlarını küçük bir kağıda not aldıktan sonra programımızda kullandığımız G54 koordinatına yazmak için ilk önce MENU OFFSET tuşuna basarız. MENU OFFSET Menü ofset tuşuna bastığımızda karsımıza direkt bu sayfa çıkmaya bilir. Bu durumda PAGE tuşu yardımıyla aşağı yukarı yaparak bu sayfayı bulabiliriz. PAGE CURSOR ÇİZGİSİ Cursor çizgisini cursor butonu yardımı ile kullandığımız G54 kodunun yanına getiririz. CURSOR Almış olduğumuz koordinatları x,y,z sırasıyla yazarız. X değerimizi klavye de X yazdığımızda ilk önce ADRS. satırında görünür. Input’a bastığımız zaman değerleri tezgaha girmiş oluruz. INPUT Aynı şekilde diğer koordinatlarda girilerek sıfırlama işlemi tamamlanmış olur. ADRS. Y ADRS. Z-313,900