Programlama Laboratuarı-I DERS - 3 Program Geliştirme Derleyici ve DevC++ Derleyicisi

Yazılım ve Kullanıcı DONANIM İŞLETİM SİSTEMİ Programlama Dilleri Derleyicileri Veri tabanları Uygulama Programları Destek Programları Kullanıcı uygulama Programları

Yazılım ve Kullanıcı Uygulama Programı: Bilgisayar sisteminde bir uygulamanın gerçekleştirilmesi için uygun programlama dili komutları ile geliştirilen program. Uygulama geliştirmek için kullanılan programlama dilleri genellikle üst düzey dil olarak sınıflanır. Programlama dilleri doğuşundan bugüne uygulama ve teknoloji gelişimine paralel olarak gelişir ve çeşitlenir. Programlama dilleri doğal dil gibi, bir alfabe (sözcük ve simgeler), giriş/çıkış hesaplama, karşılaştırma,saklama ve tekrar (yineleme) gibi işlem komutlarından (deyimlerinden) oluşur. Üst düzey dillerden en yaygın kullanılanları C ve C++, Java, Visual Basic, ve tabanında bu diller olan Web işlem destekleyen C#,XML gibi dillerdir. Bu diller Kullanıcıya yönelik kurallı olmaları nedeni ile doğrudan bilgisayar tarafından işletilemezler, İşleye bilmeleri için Makine Diline dönüştürülmeleri zorunludur.

Üst düzey programlama dilleri ile hazırlanan programların Bilgisayarca doğrudan işlenmesi için “derleyici program” adı verilen bir yardımcı ile makine diline dönüştürülmelidir. Biz uygulama Laboraturında C/C++ Derleyicisini kullanacağız.

Derleyici Kullanımı “Bilgisayar laboratuarında yapılacak uygulama çalışması”, hazırlanan algoritmik çözüm yolunun bilgisayara aktarılması-programlama dili ile Kaynak Program oluşturulması,derlenmesi ve doğruluğunun sınanması ile sonuç alınması aşamalarını kapsar. Çözüm algoritması BİLGİSAYAR Derleme/İşletim Eylemi Çıktı Sonuç Girdi Program Girdi: klavye, disk/saklama vb ortamlarından gönderilen nesne. Yerine getirme eylemine de girdi işlemi denir.Çıktı: nesnenin görüntüleme, yazma, saklama birimlerindeki içeriği. Yerine getirme eylemine de çıktı işlemi denir.

Program Derleme insan Üst-düzey dil (C dili) İle yazdığınız Kaynak Program main(){int a,b; scanf”(%d.”,&a); b=a*a+2; ……… Makine Diline Dönüştürülmüş İşleyebilir – Amaç Program (İşleyebilir program) DERLEYİCİ PROGRAM Derleyici (compiler) : Bir üst-düzey programlama dilinde yazılmış program komutlarını, makinenin işleyebileceği komutlara dönüştürmeye yarayan hazır program. Bu eyleme de Derleme( compile) denir.

Program (uygulama) İşletimi VERİ Üst düzey dil Makine dili Derleme/Deneme İşletimi Uygulama İşletimi Kural ve işlem HATALARI İşletim ve Yöntem HATALARI Kaynak Program Scaf(“ %d”&a); b=a+2; Printf(“%d”, b); ….. Amaç Program Program.Çıktısı SONUÇ HATA ARAMA DÜZELTME VE DENEME SONUÇ DOĞRULAMA

PROGRAM GELİŞTİRME ORTAMLARI Programcılar C programları geliştirmek için farklı platformları kullanabilirler. Program oluşum safhaları hatırlanacak olursa, öncelikle programların kaynak kodlarını yazılabileceği bir metin editörü, derlemek için derleyici bulunması gerekir. Popüler olarak kullanılan yazılımlar tüm bu saydığımız parçaları tüm bir paket olarak programcının hizmetine sunan Tümleşik Program Geliştirme (Integrated Development Environment - IDE) yazılımlarıdır.

Dev C++ IDE Bloodshed Yazılımım evinin ücretsiz olarak sunduğu Türkçe dahil bir çok dille destek veren bir program geliştirme ortamıdır. Uygulama Laboratuarınızdaki bilgisayarlarda yüklü bulunan bu derleyiciyi “kısayol çağırma” simgesini Masaüstündeki bu simgeye “Tıklayarak” çalıştırınız

İlk program Dosya/Yeni/Kaynak Kodu Dosyası menü seçeneğini seçerek yada Ctrl+N kısayol tuşunu kullanarak yeni bir dosya açınız. Açtığınız yeni pencere içerisine aşağıdaki kodu yazarak, adı numaranız olacak şekilde ( C gibi) diske kaydediniz. (Bunun için disk üzerinde adı BIL olan bir klasör oluşturup bu klasörün içine kaydediniz. Klasörünüzü C: sürücüsünde oluşturamazsanız diğer disk sürücülerini deneyiniz. )

İlk Program

Derleme Programı yazdıktan sonra Çalıştır/Derle yada Ctrl+F9 emrini vererek programı derleyiniz. Eğer herhangi bir yazım hatası yapılmamışsa yandaki gibi bir mesaj görüntülenecektir. Eğer yazım hatası yapılmışsa hatalı olan satırlar işaretlenerek yazım hatası olduğu bildirilecektir.

Çalışabilir program Derleme işleminden sonra programınızın doğrudan çalıştırılabilir (executable) dosyası oluşmuştur. (Kullanılan yazılım bağlama işlemini otomatik olarak yapar). Hem.c uzantılı kaynak kod dosyasını hemde.exe uzantılı doğrudan çalıştırılabilir dosyaları Windows gezgininden kontrol ediniz.

Çalışabilir program

Program Çalıştırma Programınızı çalıştırıp izlemek için Çalıştır/Çalıştır emrini vererek yapabilirsiniz. Ancak program çok hızlı bir şekilde çalışacağından sonuçları izleyemezsiniz. Aynı şey exe dosyasının üzerine çift tıkladığınızda da olur. Bunu için Başlat/Programlar/Donatılar/Komut İstemi emrini vererek DOS ortamına geçiniz. Bu ortamda cd\ emri ile ana klasöre çıkınız. Daha sonra cd grup08 yazarak kendi klasörünüz içine giriniz ve.exe dosyasının adını yazıp entere basarak çalıştırınız. İşlemler aşağıda gösterilmiştir.

Program Çalıştırma

Programı Çalıştırma Dosyanızı Dosya/Kapat emri ile kapatınız. Dosyanızı tekrar açmak için Dosya/Proje veya Dosya Aç yada Ctrl+O emrini veriniz. Ekrana yazdırılan mesaj bilgisini isminiz olacak şekilde değiştiriniz. return 0 komutundan önce system(“PAUSE”) emrini ekleyerek programın durmadan önce bir tuşa basılana kadar beklemesini sağlayacaksınız. (Ya da getch() komutunu kullanınız. Bu komut için kodunuzun başına #include emrini de eklemelisiniz)