S İ NOP İ L M İ LL İ E Ğİ T İ M MÜDÜRLÜ Ğ Ü İ SGB İ L KOORD İ NATÖRLÜ Ğ Ü İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ
1. Temel Kavramlar ve Tanımlar Tehlike: İnsanların yaralanması ve/veya sağlığının bozulması sebep olabilecek kaynak, durum veya işlem. Kaza: Yaralanmaya, sağlığın bozulmasına veya ölüme sebep olan olaydır.
Risk: Tehlikeli bir olayın veya maruz kalma durumunun meydana gelme olasılığı ile olay veya maruz kalma durumunun yol açabileceği yaralanma veya sağlık bozulmasının ciddiyet derecesinin birleşimi. Risk Değerlendirmesi: Tehlikelerden kaynaklanan riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve mevcut kontrollerin yeterliliğini dikkate alarak riskin kabul edilebilir olup olmadığına karar vermek için kullanılan proses. R İ SK ŞİDDET(Yaralanma-Ölüm) İHTİMALİHTİMAL Risk = İ x Ş İ : İ htimal Ş: Şiddet 1. Temel Kavramlar ve Tanımlar
Kabul Edilebilir Risk: Kuruluşun Yasal zorunluluklara ve kendi İSG politikasına göre, tahammül edebileceği düzeye indirilmiş risk. 1. Temel Kavramlar ve Tanımlar
İşveren yükümlülüğü (RD Yönetmeliği) MADDE 5 – (1) İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. (2) Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. (3) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilere risk değerlendirmesi ile ilgili ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve belgeyi temin eder. 2. İlgili Mevzuat
Risk değerlendirmesi ekibi (RD Yönetmeliği) MADDE 6 – (1) Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur. a) İşveren veya işveren vekili. b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri. c) İşyerindeki çalışan temsilcileri. ç) İşyerindeki destek elemanları. d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar. (2) İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir.….. 2. İlgili Mevzuat
İşveren veya işveren vekili (temsilcisi) İlgili Mevzuat
Tehlikelerin tanımlanması (RD Yönetmeli ğ i) MADDE 8 – (1) Tehlikeler tanımlanırken çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerine ilişkin ilgisine göre asgari olarak aşa ğ ıda belirtilen bilgiler toplanır. a) İ şyeri bina ve eklentileri. b) İ şyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler. c) Üretim süreç ve teknikleri. ç) İ ş ekipmanları. d) Kullanılan maddeler. e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler. f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar. g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri. ğ ) İ şe başlamadan önce ilgili mevzuat gere ğ i alınacak çalışma izin belgeleri. h) Çalışanların e ğ itim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sa ğ lık gözetimi kayıtları. 2. İlgili Mevzuat
ı) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu. i) İ şyerinin teftiş sonuçları. j) Meslek hastalı ğ ı kayıtları. k) İ ş kazası kayıtları. m) Ramak kala olay kayıtları. n) Malzeme güvenlik bilgi formları. o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları. ö) Varsa daha önce yapılmış risk de ğ erlendirmesi çalışmaları. p) Acil durum planları. r) Sa ğ lık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı gibi belirli işyerlerinde hazırlanması gereken dokümanlar. 2. İlgili Mevzuat
3. Risk Kontrol Yöntemleri Risk kontrol adımları (RD Yönetmeli ğ i) MADDE 10 – (1) Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır. a) Planlama: Analiz edilerek etkilerinin büyüklü ğ üne ve önemine göre sıralı hale getirilen risklerin kontrolü amacıyla bir planlama yapılır. b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması: Riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu mümkün de ğ il ise riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için aşa ğ ıdaki adımlar uygulanır. 1) Tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması. 2) Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla de ğ iştirilmesi. 3) Riskler ile kayna ğ ında mücadele edilmesi. c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması: Kararlaştırılan tedbirlerin iş ve işlem basamakları, işlemi yapacak kişi ya da işyeri bölümü, sorumlu kişi ya da işyeri bölümü, başlama ve bitiş tarihi ile benzeri bilgileri içeren planlar hazırlanır. Bu planlar işverence uygulamaya konulur. ç) Uygulamaların izlenmesi: Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek gerekli düzeltici ve önleyici işlemler tamamlanır. (2) Risk kontrol adımları uygulanırken toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi ve uygulanacak önlemlerin yeni risklere neden olmaması sa ğ lanır. (3) Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise bu maddedeki adımlar tekrarlanır.
4. Risk Analizi/Değerlendirmesi Ne zaman Yenilenir? SNYENİDEN RİSK DEĞERLENDİRME ZAMANI (RD Yönetmeliği, 12. Madde) 1Çok tehlikeli işyerlerinde en geç 2 yılda bir yenilenir 2Tehlikeli işyerlerinde en geç 4 yılda bir yenilenir 3Az tehlikeli işyerlerinde en geç 6 yılda bir yenilenir 4İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması 5İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi 6Üretim yönteminde değişiklikler olması 7İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi 8Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması 9Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi 10İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması
5. Tehlike Kaynakları ve Oluşturdukları Riskler
6. Risk Analizi/Değerlendirmesi? RİSKLERİ DEĞERLENDİRME / İSG RD Yönetmeliği Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir. Derecelendirilen risklerin risk seviyelerinin kabul edilebilirliğinin önceden (yasal yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına göre) oluşturulmuş kriterler ile kıyaslaması yapılır. Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir. Derecelendirilen risklerin risk seviyelerinin kabul edilebilirliğinin önceden (yasal yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına göre) oluşturulmuş kriterler ile kıyaslaması yapılır. Risk kontrolünde, belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra tespit edilen yeni risk seviyesi yasal yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına uygun, kayıp veya yaralanma oluşturmayacak risk seviyesinin (KERD) üzerinde ise risk kontrol adımları tekrar edilir.
RİSKLERİ DEĞERLENDİRME Risk değerlendirmesi aşamasında, riskin kabul edilebilirliğine karar vermek için, riskin önemi üzerinde kapsamlı olarak karar verilir. Ancak bu tamamen yargılara dayanır. Risk değerlendirmesi aşamasında, riskin kabul edilebilirliğine karar vermek için, riskin önemi üzerinde kapsamlı olarak karar verilir. Ancak bu tamamen yargılara dayanır. İSG POLİTİKASI 6. Risk Analizi/Değerlendirmesi?
Acil Tedbir Gerektirmeyebilir Bu Risklere Olabildiğince Çabuk Müdahale Edilmeli Bu Risklerle İlgili Hemen Çalışma Yapılmalı 6. Risk Analizi/Değerlendirmesi?
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONTROL LİSTELERİ KONTROL LİSTESİ NO KONTROL LİSTESİ ADI KONTROL LİSTESİ NO KONTROL LİSTESİ ADI KL - 01OKUL ORTAK KULLANIM ALANLARI KL - 21TEHLİKELİ YÜZEYLERE SAHİP NESNE VE AKSAMLAR KL - 02ACİL PLAN KL - 22KONTROLSÜZ HAREKETE GEÇEBİLECEK NESNELER KL - 03ATÖLYELER KL - 23SOĞUK/SICAK MADDE VEYA ARAÇLARLA TEMAS KL - 04LABORATUAR KL - 24AYDINLATMA KL - 05KANTİN VE KAFETERYA KL - 25İÇ İKLİM KOŞULLARI KL - 06GENEL TEMİZLİK KL - 26YÜKSEKTE ÇALIŞMA KL - 07SINIFLAR KL - 27MAKİNALARIN HAREKETLİ PARÇALARI KL - 08KORİDORLAR KL - 28EL ALETLERİ VE EKİPMANLARI KL - 09OKUL ARAÇLARI VE SERVİSLER KL - 29 BELEKTRİKLİ TESİSAT VE EKİPMANLAR KL - 10TOPLANTI SALONU KL - 30TAŞLAMA TAŞI KL - 11OKUL DIŞI AKTİVİTELER KL - 31KAYNAK-KESİM- KAPLAMA KL - 12MÜZİK ODASI KL - 32BASINÇLI KAPLAR VE TESİSATLAR KL - 13SANAT ODASI KL - 33BASINÇLI GAZ TÜPLERİ KL - 14ISLAK HACİMLER ( WC VE DUŞLAR ) KL - 34VİNÇLER VE KALDIRMA MAKİNALARI KL - 15SPOR SALONLARI KL - 35YANGIN VE PATLAMA KL - 16YÜZME HAVUZU KL - 36GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM KL - 17KAZAN DAİRELERİ KL - 37KİMYASAL GÜVENLİK KL - 18ERGONOMİ-BEDENSEL İŞLER KL - 38KİMYASAL ATIKLAR KL - 19ERGONOMİ-BÜRO İŞLERİ KL - 39EKRANLI ARAÇLAR VE BİLGİSAYARLAR KL - 20İŞ İSTASYONU VEYA TEZGAHI
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TOPLANTI SALONU KONTROL LİSTESİ Tarih Form No …../…../… …. KL- 10 EVET HAYI R GERE KLİ DEĞİL 1 Aydınlatma kumanda panosundaki açma kapama anahtarlarları ve şalterler çalışır durumda mı ? 2 Uzatma kablosu kullanımını gerektirmeyecek kadar sabit tesisat var mı ? 3 Tüm elektrik anahtarları ve prizleri düzgün çalışıyor mu ? 4 Yeterli sayıda elektrik prizi var mı ve görsel-işitsel cihazların kullanımı için uygun yerlerde mi? 5 Toplantı salonunda havalandırma sistemi yeterli mi? 6 Zemin, kaymaya, düşmeye karşı uygun malzemeden yapılmış mı? 7 Aydınlatma sistemi yeterli mi ? 8 Isıtma sistemi yeterli mi? 9 Acil durum alarmı var mı ? 10 Mevzuata uygun olarak acil çıkış kapısı var mı ? 11 Acil çıkış yönlendirme levhaları asılmış mı?
Tehlike Alanı/Ortamı SINIFLAR RİSK Risk Düzeyi Kontrol Tedbiri Tamamlanma Tarihi Hasarlı zeminKayma, takılma, düşme yaralanma 6 Zeminin düzenli kontrol edilmesi Bozukluk varsa hemen düzeltilmesi 1 Ay Uzatma KablolarTakılma, düşme yaralanma Elektrik çarpması 9 Uzatma kabloların sınıfta kullanılmaması, Yeterli sıva altı priz takılması, Eğer takılma riski, varsa kablo koruması kullanılması, 2 Hafta Sıcak radyatörler /ısıtıcılar Yanma/yar alanma 16 Özellikle okulunuzda özürlü yardıma muhtaç öğrenci varsa düşük yüzey ısısına sahip radyatörlerin seçilmesi Öğrencilere tavsiyelerde bulunulması 5 Gün
3.361 TL TL R İ SK DE Ğ ERLEND İ R İ LMES İ 25 Risk değerlendirmesi yapmamanın ne kadar cezası var?
Kazasız günler dilekleriyle……….. S İ NOP İ L M İ LL İ E Ğİ T İ M MÜDÜRLÜ Ğ Ü İ SGB İ L KOORD İ NATÖRLÜ Ğ Ü