Yrd. Doç. Dr. Ş ule Aydın Turan YÖNETİM- ÖRGÜT TEORİLERİ KLASİK EKOL: F.W. TAYLOR

Bilimsel Yönetim Öncesi Yönetim Anlayı ş ı - Ev ve dükkanlarda kısıtlı üretim - Fabrikaların öncülü «manifaktür» yapılar (16. yy İ ngiltere) -Birkaç usta ve çok sayıda i ş çi, müte ş ebbisin te ş ebbüsü ile bir çatı altında yy: sanayi devrimi - James Watt’ın buhar makinesini icadı (1765) -Üretim miktarında artı ş - Adam Smith’in «ulusların zenginli ğ i» isimli eseri (1776) -Serbest piyasa ekonomisi kavramı - Fransız İ htilali (1789) -Sınırları belirli bir Pazar olu ş turan ve koruyan ulus devlet»in ortaya çıkı ş ı - Tüccar ve sanayiciler toprak sahiplerinden daha güçlü hale geliyor. - Toprak ba ş lı ba ş ına bir zenginlik kayna ğ ı olmaktan çıkıyor - Kentle ş me !

Yönetim Devrimi ve F. W. TAYLOR :«Bilimsel Yönetimin İ lkeleri» ler: Yönetim Devrimi - Yönetim ile ilgili dernekler, konferanslar, üniversitelerde yönetim e ğ itimi - Taylor ve di ğ er öncüler bu hareketin içinde - Taylor: kavramsal olarak bilimse yönetimin ve deneylerin kullanımının öncülü konumunda - Bilimsel Yönetimin İ lkeleri- 1911, Betlehem Steel Company - Taylor uygulamadan gelen bir mühendis; en alt kademedeki i ş lerden üst düzey yöneticili ğ e (ba ş mühendis) kadar gelmi ş - Çıkı ş noktası yaygın israf; i ş letme sahiplerinin yakla ş ımları nedeniyle çalı ş anların fazla çalı ş mada bir çıkar görmemeleri - Bilimsel yönetim: sistemli gözlem ve ölçümleme - Uygulama örne ğ i: kürekle çalı ş ma bilimi -Çok basit i ş leri dahi analizi karma ş ık olan çok çe ş itli faktörlerden etkilenmektedir. -Ustaba ş ının tanımı de ğ i ş iyor: fonksiyonel ustaba ş ı (maliyet, üretim miktarı, denetim, bakım-onarım, disiplin vb sorumluluklar ayrı ş ıyor)

- Bilimsel yönetimin ilkeleri - Geli ş igüzel çalı ş ma de ğ il bilim - Ba ş ıbozukluk de ğ il, ahenk ve koordinasyon - Ki ş isellik de ğ il, yardımla ş ma - Dü ş ük verim de ğ il, maksimum output - Herkesin maksimum verimlilikte çalı ş ması için e ğ itim

- Uygulama nasıl olacak? - Her i ş onu olu ş turan görevlere ayrılmalı - Her bir görev bilimsel açıdan ayrıntılı olarak incelenmeli - Metod ve araç gereçlerin nasıl kullanılaca ğ ı belirlenmeli - En iyi yöntemler bulunduktan sonra zaman periyodu ve yöntem açısından standartlar olu ş turulmalı - Standartları belirli olan i ş leri yapabilecek uygun fiziksel ve zihinsel yetkinlikteki ki ş iler seçilmeli - Ki ş iler uygun e ğ itim süreçlerinden geçmeli - Te ş vik edici ücret sistemi geli ş tirilmeli - Yönetim sistemin i ş leyi ş ini sürekli denetlemeli - Kavramlar: zaman etüdü, hareket etüdü, i ş ekonomisi, te ş vikli ücret sistemleri, standartla ş tırma

- Elde edilen radikal verimlilik artı ş ı nedeniyle çok yaygın kullanım alanı buluyor : Taylorizm - Taylor’un ardılları - Emerson (1912): bilimsel yönetim ilkelerinin demiryolu i ş letmelerinde uygulanması - Cooke 1915): bilimsel yönetim ilkelerinin üniversite ve belediye gibi kamu kurumlarında uygulanması - Giberth ve Gilberth (1919): hareket, zaman etütleri, tu ğ la örme i ş i - Gantt (1919): görev prim sistemi; standardı a ş an çalı ş anların olması durumunda ustaba ş ının da prim alması; GANTT Ş eması