Bu yaklaşımda, kullanıcıların bilişsel ve fiziksel davranışları modellenmeye çalışılır. Ayrıca, kullanıcı davranışlarının bu modele uyup uymadığı ya da modelin daha hızlı nasıl çalıştırılabileceği gibi konular değerlendirilir. MODEL TEMELLİ YAKLAŞIM

Değerlendirme işlemini yaparken: 1- Fiziksel davranışların modellenmesinde genellikle FİTTS kanunu, 2- Bilişsel davranışların modellenmesinde ise BİLGİ İŞLEME MODELİ temel alınır.

Elin klavye üzerinde bir noktadan diğer bir noktaya hareketinde izlediği yolu analiz eder. FİTTS KANUNU

Bir arayüzü kullanırken gerçekleştirilen bilişsel etkinlikler de Bilgi İşleme Modeli çalışmaları kapsamında belirlenmiş olan bulgular ile değerlendirilmektedir. BİLGİ İŞLEME MODELİ

NOT: Bu amaçla, ilgili arayüzün görev analizi sonucunda elde edilen veriler ile görevin tamamlanması için adım adım hangi işlemin yapılacağı ortaya çıkarılır. Bu adımların her birisi için fiziksel ve bilişsel yükler hesaplanır. Analiz sonucunda da her ilgili görev için detaylı değerlendirme raporu elde edilir.

Bir kullanıcının fare ve klavye kullanarak, bir kelime işlemci yazılımı ile ‘‘dosyam’’ adlı bir dosyayı kaydetme işlemini gerçekleştirmek için takip ettiği her bir adım için harcanması gereken süreler ve işlemin toplamda gerektirdiği süre. NOT: Bu tür bir değerlendirme yöntemi ile gereksiz adımlar ortadan kaldırılarak zaman kazanılabilir. ÖRNEK

NOT: Model temelli yaklaşım her türlü sistemde kullanılmaya uygun değildir. Model temelli yaklaşımın görevlerin çok iyi sınırlarla belirlendiği, belli akış içinde giden ve rutin uygulamalarda kullanılması daha uygundur.

NOT: BU MODELİN KULLANIM ALANINA EN UYGUN ÖRNEK, BÜYÜK FİRMALARIN ÇAĞRI MERKEZLERİNDE KULLANILAN ARAYÜZLERDİR.

Model tabanlı değerlendirme yöntemlerinin en bilineni GOMS adı verilen metotdur. Bu metot bir arayüzü kullanırken: 1- hedefleri, 2- işlemcileri, 3- metotları, 4- seçim kurallarını bilişsel bulgular çerçevesinde analiz eder.

COGTOOL isimli ücretsiz yazılım, bilişsel modelleme yaklaşımının kullanımını kolaylaştırmak için Carnegie Mellon Üniversitesinde geliştirilmiştir.

 Gerçek kullanım verisi elde edilir.  En önemli sorunlar ortaya çıkarılabilmektedir.  Hem süreç içi hem de süreç sonu testleri için kullanılabilir. KULLANICI TEMELLİ YAKLAŞIMIN AVANTAJLARI

 Pahalı ve zahmetli olabilir.  Sabırlı olmayı gerektirir.  Çok iyi planlanması gerekmektedir.  Elde edilen veriler test edilen arayüzün tekrar tasarımı için veri sağlamayabilir. KULLANICI TEMELLİ YAKLAŞIMIN DEZAVANTAJLARI

 Kullanıcı temelli yaklaşıma göre daha hızlıdır.  Kullanıcı ile çalışmaya gerek olmadığı için ve herhangi bir teknik kaynak kullanımı gerektirmediği için daha ucuzdur.  Süreç içi değerlendirmeyi yönlendirir ve bu nedenle tasarımın her aşamasında uygulanabilir.  Özel ortamlar ya da teçhizat gerektirmez. UZMAN TEMELLİ YAKLAŞIMIN AVANTAJLARI

 Kullanılabilirlik uzmanlığını belirleyen kriterler bulunmamaktadır.  Testi yapılan sistem hakkında uzmanın bilgisi olması ya da olamaması çok önemlidir.  Uzmanlar her zaman hem fikir olamayabilirler.  Bir uzmanın kullanılabilirlik sorunlarını son kullanıcı gözü ile görmesi, onların tipik davranışlarını tahmin etmesi çok zordur. UZMAN TEMELLİ YAKLAŞIMIN DEZAVANTAJLARI

 Süreç içi veya süreç sonunda uygulanabilir.  Diğerlerine göre daha ucuz bir yaklaşımdır.  Değişiklikler için en üst düzeyde veri sağlayabilir. MODEL TEMELLİ YAKLAŞIMIN AVANTAJLARI

 Belli bir uzmanlık gerektirmektedir.  Modeller konusunda eğitilmiş uzman sayısı kısıtlıdır.  Uygulama alanında kısıtlar vardır. MODEL TEMELLİ YAKLAŞIMIN DEZAVANTAJLARI