MED 167

Frekanslı Serilerde Standart Sapma Örnek XfX.fX-Xbarf.(X-Xbar) ,1259, ,1171, ,1510, ,1453, ,184, ,10, ,936, ,9144, ,9249, ,9831, ,9289,6 Xbar=41,9∑=57∑=2388∑=3057,37 S = = 7,36 Dikkat! Frekans, o gözlemin kaç kere gözlendiğini gösterir. Frekanslı serilerde gözlem sayısı, frekansların toplamına eşittir.

Araştırma verileri nereden geliyor? Veri Toplama (Data Collection): Toplumsal araştırmalarda, hem veri toplayan kişi hem de bu verilerin kaynağı olan kişiler vardır. Bu verileri toplayan araştırmacılar da o toplumun bir üyesidir. Araştırmanın hangi tarafında yer alındığından bağımsız olarak, bu verilerin kaynağının sorgulanması ve bu kaynakların güvenilir olması gerekir.

Data Collection Günlük hayatımızda karşımıza çıkan her şey bir araştırma konusu olabilir. İnsanların siyasi tercihleri, dini inançları, okudukları gazeteler, tükettikleri ürünler… Araştırma yapılırken toplanan veriler, anlamlı bir bilgiye dönüştürülmek için toplanır.

Data Collection Veri toplamanın iki yolu vardır: 1. İkincil Kaynaklar: Araştırmak istediğimiz konu hakkında birileri daha önce bazı veriler derlemiş olabilir. Aynı soru hakkında önceden yapılmış çalışmalar hakkında toplanan bilgilerin kaynağı ikincil kaynaklar olarak adlandırılır. 2. Birincil Kaynaklar: Araştırmayı doğrudan kendimiz yaptığımızda, verileri kendimiz topladığımızda, örneğin anket yapılacaksa bunu kendimiz yaptığımızda, buradan elde edilen verilerin kaynağı birincil kaynaklar olarak adlandırılır.

İkincil Kaynaklar Araştırdığımız bilgi ile ilgili öncelikle belli bir temel fikre sahip olmamız gerekir. Örneğin, Türkiye’de 35 yaş altındaki erkek ve kadın nüfus dağılımını merak ediyorsak, bu bilgiye nereden ve nasıl ulaşacağımız hakkında fikrimiz olmalıdır. Bugün en önemli ikincil kaynak internettir. İnternet üzerinden veriye ulaşma yollarının en kolayı arama motorlarıdır (Google, Yahoo, vb.). Ancak, internetin bugün ulaştığı geniş hacim içerisinde araştırdığımız konu hakkında milyonlarca sonuç çıkabilir.

İkincil Kaynaklar İnternet üzerinden çok genel kavramlarla araştırma yapmak verimli bir sonuca götürmez. Milyonlarca sayfayı gözden geçirme şansımız yoktur. Sonuçları daraltmak için arama motorlarının “Gelişmiş Arama” (advanced search) seçeneklerini kullanabiliriz. Akademik araştırmalar için üniversite kütüphanesinde bulunan elektronik kaynakları kullanarak, araştırma sorumuza daha yakın bilgilere ulaşabiliriz. Yine de, internet kolay bir arama seçeneği sunmasına rağmen araştırdığımız konu hakkında temel birtakım fikirlerimiz yoksa, internet içerisinde de yolumuzu kaybedebiliriz.

İkincil Kaynaklar Basılı Kaynaklar: İnternet dışında, konumuzla ilgili akademik, sektörel ve uzman yayınlarını da araştırabiliriz. Akademik ve bilimsel güvenilirliği olan basılı kaynaklar yoluyla konu hakkında temel bir fikre sahip olduktan sonra internette yapacağımız araştırmalar daha doğru bir sonuca götürecektir.

İkincil Kaynaklar Uzmanlar: Araştırdığımız konu hakkında uzman olan kişilerle birebir görüşmeler yaparak da bazı bilgilere ulaşabiliriz; veya güvenilir kaynaklara bizi yönlendirmelerini isteyebiliriz.

İkincil Kaynaklar Güncel Yayınlar: Araştırdığımız konu bugünü ilgilendiriyorsa, güncel bir konuyu çalışıyorsak, konuyla ilgili güncel basılı kaynaklara da başvurabiliriz. Güncel yayınları incelerken önemli olan nokta, oradaki verilerin nasıl elde edildiği, nasıl hesaplandığı, hangi kaynakların kullanıldığı ile ilgili fikir sahibi olmaktır. Bu yayınlarda sunulan veri ya da bilgiyi olduğu gibi alarak kullanmak yerine, bunların nasıl oluşturulduğunu öğrenip, verileri bir yorum süzgecinden geçirdikten sonra araştırmamıza ekleyebiliriz.

Birincil Kaynaklar Birincil kaynaklardan toplanan veriler iki temel başlık altında incelenir: 1. Niceliksel (Quantitative) Veriler 2. Niteliksel (Qualitative) Veriler Bu dersin odak noktası rakamsal olan, yani niceliksel verilerdir. Eğer biz araştırma sorusunu, doğrudan rakamsal verilerle yanıtlayabiliyorsak, veya sözlü verilen yanıtlara rakamlara dönüştürerek ifade ediyorsak, niceliksel bir araştırma sonucu elde etmiş oluruz. Bazı niceliksel araştırma sonuçlarına ikincil kaynaklardan da ulaşılabilir. Devlet kurumlarının verileri, uluslar arası kuruluşların verileri vb bize niceliksel bilgi sağlayabilir.

Niceliksel Araştırma İkincil kaynaklardan, daha önce yapılmış araştırmalardan elde edemediğimiz bilgilere ulaşmak için kendimiz bir niceliksel araştırma kurgulayabiliriz. Örneğin, yeni bir gazete çıkarmak, bir televizyon kanalı kurmak, yeni bir dizi çekmek, yeni bir reklam filmi çekmek istiyoruz. Bunların işe yarayıp yaramayacağını öğrenmek için bir araştırma yapabiliriz.

Niceliksel Araştırma Bir araştırmada ilk aşama, araştırma sorusunu doğru ifade etmektir. Toplayacağımız verileri hangi amaçla toplayacağımızı çok net olarak ortaya koymamız gerekir. Araştırma sorumuzdaki amaca niteliksel veri toplayarak ulaşılacaksa, bu durumda niteliksel bir araştırma yapmamız gerekir. Örneğin, birebir görüşmeler, grup tartışmaları, katılımcı gözlem gibi yöntemler söz konusu olabilir. Niteliksel bir araştırmada elde edilen bulgular, rakamlara dönüştürülmez.

Niceliksel Araştırma Niceliksel araştırmada üç temel yaklaşım vardır. 1. Exploratory (Keşfedici) Araştırma: Burada niteliksel bazı verilere de ihtiyacımız olabilir. 2. Explanatory (Açıklayıcı) Araştırma: Burada amaç neden-sonuç ilişkisi kurmaktır. Bunlar genellikle deneysel araştırmalardır. 3. Descriptive (Tanımlayıcı) Araştırma: Var olan bir durumu tanımlamak, var olduğu şekliyle ortaya koymak amaçlı araştırmalardır. Anket (survey) çalışmaları descriptive araştırmalardır.