 Her yazı, rapor veya ciddi bir araştırma, günün birinde birilerinin işine yarayacak düşüncesiyle hazırlanır.Sonuçta karşı tarafın beklentileri var. Karşılanması gerek.  Bunu bilebilmek için araştırmacı şu sorulara cevap vermelidir: 1- Yazılanlar doğru ve güvenilir midir? 2- Anlaşılması, hatırlanması kolay mıdır? Bir araştırmacı bu soruları öncelikle kendine sormalıdır.

Her iki soruya da evet diyebilmek için yazarın yapması gereken şey:, Konusunun ne olduğundan emin olmak. Eğer bunu bilemiyorsa konunun tam olarak ele alındığını nasıl bilebilir? Ya da Okuyucunun yazıyı anlaşılır bulması beklenebilir mi?

Yani yazar konusunun ne olduğunu bilerek yola çıkmalıdır. Raporun ya da makalenin okuyucuya sunacağı ve yazardan gereksinimleri karşılaması beklenen ana konunun ne olduğunu bulup çıkarmak, araştırmanın ilk aşamasından başlayıp, ancak son sözcük yazıldıktan ve yapılanların tümü gözden geçirildikten sonra biten bir çalışmadır.

Konuyla mücadele verirken çıktığınız yolda değişiklikler yapmanız çok normaldir. Literatür taraması sırasın alakalı ve alakasız pek çok bilgiyi derlersiniz. Ancak konuyla ilgili her bilgiyi topladığınızda, elinizin altında neredeyse kütüphane oluşmuştur. Neyse ki çalışmalarınız ilerledikçe neyin konuyla alakalı, neyin alakasız olduğu konusunda daha net olmaya başlarsınız. O andan itibaren konuya iyice sarılmanız gerekmektedir. Bilgileri derlerken tamamen dikkatinizi tamamen konuya vermelisiniz. Bunun nedeni ise konuyu bağlantılı diğer konulardan ayırmak kasabın eti ayırması kadar kolay olmamasıdır. Zira konu denilen anten ayarlarınızı bozan unsur, birbiriyle bağlantılı bir yığın bilgi ve fikir arasında kaybolma eğilimi oldukça yüksektir.

Konunuz, belli bir ölçüde ve açık bir biçimde, KONU DIŞI pek çok soru sorulsa bile İÇERİKTE yanıtlanmamış tek bir soru bile bırakmayacak şekilde bir araya getirilmiş, birbirini tamamlayan bilgi ve fikirlerle belirlenir. Başlık bu konuda size yardımcı olabilir. Başlık sadece içerik konusunda bir uyarı değildir, sınırlarda çizer. Okuyucuya ileride ne bulacağını verirken yazara da ne vermesi gerektiğini söyler.

Konu Seçimin Özellikleri a) İlgi: a) İlgi: Araştırmacı üzerinde çalışacağı konuya karşı ilgi duymalıdır. b) Özgünlük: b) Özgünlük: Araştırma bilinenlerin tekrarı durumunda olmayıp bir yenilik getirmelidir. Araştırmanın bilime katkıda bulunabilmesi için bilinmeyenlere çözüm getirici, bilinenlere ise geliştirici nitelikte olmalıdır. c) Önem: c) Önem: Seçilecek konu araştırmaya değecek önemde olmalıdır. d) Bilimsel Yeterlilik: d) Bilimsel Yeterlilik: Araştırmanın bilgisi, eğitimi ve bilimsel kapasitesi konuyu incelemeye uygun olmalıdır.

Araştırma Sorusu Seçimi Araştırma Sorusu Seçimi En önemli ve zor aşamadır. Araştırmacının literatüre hakim olmamasından kaynaklanmaktadır. Araştırma konusunun formüle edilip netleştirilmesi gerekir. Enflasyon ile ilgili bilgi vermek. (net değil) Enflasyonun gelir dağılımını bozucu etkisini araştırmak. (nettir.)

Araştırma Problemi Araştırma problemi: bir konunun niçin ele alındığını ve neyin hedeflendiğini araştırır. Araştırma problemi, araştırmanın amacını yansıtır. Her bilimsel araştırmada başlangıç olarak bir problemle işe başlanır ancak her problem bir araştırma konusu olamaz veya araştırma gerektirmez. Çalışmanın amacını, hangi bilgilerin toplanmasını gerektiğini ve toplanan bilgilerin nasıl/nerede kullanılacağı konusunda araştırma problemi kolaylık sağlar.

Problemin belirlenmesi her zaman kolay olmayabilir. Problemin ne olduğunun kolay anlaşılabilmesi için problemin ortaya çıkmasından önce durumun ne olduğunun saptanması, yani bu dönemde hangi değişmelerin ortaya çıktığının bilinmesidir. Araştırma probleminin belirlenmesinde 3 temel hususlar:  Kavramsal ve kuramsal çerçeve  Bileşenler analizi  Kuram-uygulama ilişkisi Araştırmanın tüm aşamaları araştırma probleminden etkilenir. Araştırma problemini belirlemek için;  Literatürü okumak  İlgili konferanslara katılmak  Uzman önerileri almak  Çevreyi ve etrafı dikkatle gözlemlemek

Problem cümlesi yeterince açık, değişkenler arası ilişkiyi belirten, test edilebilir olmalı,felsefi olmamalıdır. Araştırma problemi belirlenirken aşağıdaki sorular yanıtlanmalıdır; - Bu problemin önemi nedir? - Niçin araştırmaya gerek duyulmaktadır? - Araştırmanın türü betimleme, ölçme, geliştirme, analiz veya değerlendirme gibi amaçlardan hangisine yöneliktir? - Geliştirilecek çözüm önerisinin araştırma ile ilgisi nasıldır? - Araştırma hangi hedef kitleyi ne derece ilgilendirmektedir? - Konu ilginç mi? - Konu araştırılabilir mi? - Konu önemli mi? - Kaynaklar yeterli mi? - Konu etik mi?

9) Araştırmada Hipotez Belirleme Hipotez: Araştırma sorunsalına ilişkin veya araştırmanın bulgularına ilişkin ön yargı ve kanaatlerdir. Hipotezler araştırmanın ispatlanması gereken önermeleridir. Hipotezler toplanan veriler yardımı ile irdelenir ve ispatlanır. Hipotez bir yargı cümlesi veya önermesi olup, araştırmanın başlangıcında sahip olduğumuz ön kanaati yada inancı yansıtır.

Hipotezler araştırmayı/araştırmacıyı yönlendirir. Araştırmacının kendisini kontrol etmesini sağlar. Araştırma; Ne yapılacak? Neler test edilecek? Test için gerekli veri yapısı nedir? gibi sorulara verilecek cevaplar araştırmacıya yön verir. Araştırmalarda karar, hipotezlerin istatistiksel testlerle denetlenmesi ile verilir. Hipotezler, araştırma probleminin veriler aracılığı ile denetlenmesine olanak sağlayacak biçimde ifade edilmiş önermelerdir. Her araştırmanın bir hipotezi olması gerekmez. Tanıtıcı amaçlar içeren araştırmaların hipotezleri yoktur. Fakat analitik araştırmalarda hipotez vardır.

 Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır. Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar, ama çok kesin bu konuda düşünemiyorlar. Genellikle insanlar bazı şeylere öyle alışmışlar ki, onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi düşünmezler.  Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel yöntemde en yaratıcı adımdır. Örneğin, insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım. Onlar başka bir yol olabileceğini düşünmek hiç istemezler. «Dağa kalkmak için daha iyi bir yol var mı? « sorusunu sormak bilimsel yöntemin ilk adımıdır.

 Açıklama gerektiren sorunlar: - ne var? - Ne yapılır ya da nasıl yapılır? Bir süreç veya sebep-sonuç ilişkisi ile ilgili sorunlar: - Neden böyle oldu? - Nasıl çalışır? Zaman-mekan bağlantılı sorunlar: - Daha önce nasıldı? - Ne olacak? - Nereden geliyor ? - Orada ve burada aynı mıdır? Kontrol sorunları : - Bunu değiştirmek için neler yapılabilir? - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor? - Ama bunu yapmak için daha iyi bir yolu var mı? - Bunu yaparsanız, ne olacak? - Nasıl daha iyi olabiliriz, ya da daha kolay bunu nasıl yapmak mümkündür?  Her bir sorun bir soru şeklinde konabilir. Ama soru (sorun) çok genel ise onu bilimsel yöntemlerle çözmek mümkün olmayabilir. Sorun ne kadar spesifik olursa onun çözüm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır

 “Bireyi fiziksel ya da düşünsel yönden rahatsız eden, kararsızlık ve birden çok çözüm yolu olasılığı görünen her durum”  Sorun kaynakları: Özel çaba, merak, duyarlılık, daha önce yapılan araştırmalar, tezler, vs.

 Genel ölçütler  Çözülebilirlik, önemlilik, yenilik, etik kurallara uygun olarak araştırılabilirlik (gizlilik, sağlık, fiziksel/psikolojik baskı, vd.)  Özel ölçütler  Yeterlilik, yöntem ve teknik bilgisi, veri toplama izni, zaman ve olanaklar, ilgi

 Bütünleştirme  Sınırlandırma  Tanımlama Tanımlama Araştırma amaçla- rının belirlenmesi Bütünleştirme Araştırılacak sorun dilimi Kaynak: Karasar, 1995, s. 39

1. Açıklık ve kesinlik 2. Neyin araştırılacağının saptanması 3. Ana sorunun, temel etmenlerin ve değişkenlerin saptanması; 4. Temel kavramların ve terimlerin saptanması; 5. Araştırmanın sınırlarının/parametrelerinin açıklanması; 6. Biraz genellenebilirlik; 7. Araştırmanın öneminin, yararlarının açıklanması ve makul gösterilmesi; 8. Gereksiz jargon kullanılmaması; ve 9. Tanımlayıcı veriden daha fazlasının sunulması Kaynak: Hernon ve Schwartz, 2007, s. 307

1. Giriş cümlesi; 2. Özgünlüğün açıklanması (örneğin,literatürle desteklenerek bilgi boşluğundan söz etme); 3. Araştırmanın temel olarak neye odaklandığının belirtilmesi; ve 4. Araştırmanın öneminin veya sorunun araştırılmasından elde edilecek yararların açıklanması Kaynak: Hernon ve Schwartz, 2007, s. 308

“Kilit noktaları tutanlar kendi etnik-dilsel topluluklarında bilgi yaydıkları zaman kültürel etkileşim ajanları olarak hareket ederler. Hiçbir araştırmada bu kişilerin günümüzün karmaşık ve dijital ortamında bilgi arama davranışları ve bilgi yayma uygulamaları derinlemesine incelenmedi. Böyle bir araştırmadan elde edilecek anlayış etnik-dilsel toplulukların üyelerine hizmet veren halk kütüphaneleri için yararlı olur.” Kaynak: Hernon ve Schwartz, 2007, s

 Bir arka plan kısmında  Kilit noktaları tutanların kimler?  Etnik-dilsel topluluklar kimlerden oluşuyor?  Bilgi arama davranışı bilgi yayma uygulamalarını içeriyor mu?  Nasıl bir araştırma yapılacağı yeterince açık mı?  Araştırma soruları, değişkenler, değişkenler arasındaki ilişkiler, denekler tanımlanıyor mu?  Toplanan veriler halk kütüphanelerinin hizmetlerini geliştirmede ve planlamada nasıl yararlı olacak? Kaynak: Hernon ve Schwartz, 2007, s

 Kişisel deneyim veya sorunlardan hareketle  Kapkaç sorunu nasıl önlenebilir?  Başkalarının deneyimlerinden hareketle  Aile içi şiddet nasıl önlenebilir?  Diğer araştırmacıların sordukları sorulardan hareketle  Makaleler, kitaplar, vs.  Başka kaynaklar/kuruluşlar bazı soruların yanıtlarını bulmak istiyor olabilirler  Araştırma sorularının temel kaynağı “toplumsal kuram”dır.  Rasyonel seçenek kuramı toplumsal davranışları açıklamak için yararlı bir yaklaşım olabilir mi?

 Olurluk  Evsizlik, cezai adalet, cinsiyet rolleri, vs.  Toplumsal önem  Bilimsel ilgililik  Sosyal bilimler literatürü

 Zaman  Mekân  Kaynak

 İlk el, doğrulanabilir ve ampirik verilerin toplanması ve analiziyle yanıtlanmaya çalışılan toplumsal dünya ile ilgili bir soru

 “... niçin bazı ülkeler demokratik bazıları ise diktatörlüklerle ya da diğer demokratik olmayan rejimlerle yönetilirler?  Demokratik olmayan birçok rejim niçin demokrasiye geçer?  Bu geçişin nasıl ve ne zaman olacağını belirleyen nedir?  Niçin bazı demokrasiler bir kez kurulduktan sonra güçlenip dayanıklı hale gelirken bazıları... darbelere maruz kalıp tekrar diktatörlüğe dönerler?”

 Değişkenleri tanımlar  Değişkenler arasındaki ilişkileri tanımlar  Denekleri tanımlar  Değişkenleri işletimsel olarak tanımlar  Araştırma sorunu mümkün olduğu kadar erken tanımlanmalı  Arka plan bilgi içermeli ve sorunu makul göstermeli Kaynak: slayt 16

Birincil ve İkincil Kaynaklar: Araştırma konunun niteliğine ve araştırmanın ilgisine göre olayların doğrudan doğruya gözlenmesine dayanan alan araştırmaları ile yürütülebileceği (birincil kaynaklar) gibi kütüphane/internet araştırmasına dayalı hazır bilgilerden yararlanma yolu ile de(ikincil kaynaklar) yürütülebilir. (birincil kaynak) (ikincil kaynak)

 Kaynak Bulma:  Kaynak Bulma: Konuyla ilgili yeteri kadar kaynak bulunabilmelidir. Araştırmacı konu seçiminde bu kaynakları elde edip edemeyeceğini düşünmek durumundadır.

 Problem alanının bütünleştirilmesi, sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında, ilgili kaynakların (alanyazın) taranması önemli bir yer tutar.  İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir çerçeve oluşturmaktır.O ana kadar o konu ile ilgili yapılan çalışmaları - kitap,dergi,araştırma raporları,tezleri taramak gerekir.

 Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerçekleştirir nitelikte olmalıdır.  İlgili-ilgisiz, okunmuş tüm kaynakların gelişi güzel özetlendiği çok kaynak gösterme amaç olmamalıdır.  Kaynak olarak verilen çalışmalardan her biri konuya yakinlik ve önem derecelerine özetlenmelidir