İ STAT İ ST İ K De ğ i ş ik nedenlerin etkisi altında ya ş anan olayların gözlenmesi ve gerekli bilgilerin sistematik biçimde toplanarak incelenmesi sonucunda belirli duyarlılıkta tahmin ve yorumlar yapmayı sa ğ layan bilim dalıdır.
Girdileri alıp bir çıktıya dönü ş türen herbir aktivite veya operasyon prosestir.
NEDEN YAPILIR? Örgütlü insan toplulukları olu ş tukça nüfus ve bu nüfusun maddi ya ş am ko ş ullarına ili ş kin sayısal verilere sahip olma gereksinimlerinin arttı ğ ı görülmekte sonralarında da istatiksel proses yöntemler i ş letme yönetimininde zorunlu bir yardımcısı olarak ortaya çıkmı ş tır.
Piyasa ara ş tırmaları,bütçe denetimi,stok denetimi gibi i ş levlerde istatistik vazgeçilmez bir unsurdur. İ PK bir ürünün en ekonomik ve yararlı tarzda üretilmesini sa ğ amak amacıyla veri toplamak,analiz etmek,yorumlamak ve çözüm yolları önermek üzere üretimin tüm alanlarda kullanılmasıdır.
Sürekli denetlemek ve prosesteki de ğ i ş kenli ğ i olu ş turan ko ş ulları belirlemekte kullanılan metot veya gereçlerdir. Kaliteyi kontrol etmenin en etkin yoludur. Mü ş teri ş artlarının yerine getirilip getirilmedi ğ ine karar vermek için tasarlanır. Kalite proplemlerinin sebeblerini daha iyi anlamaya ve daha büyük problemler olmadan çözmeye yarar.
YARARLARI; Önceden belirlemeye imkan sa ğ lar. Ürünlerdeki de ğ i ş kenlikler azalır. Ürün kalitesi geli ş ir. Hurda oranı azalır. Etkin kapasite kullanımı artar. Birim maliyet dü ş er. Kontrol faaliyetleri azalır Kalitesizlik maliyetleri dü ş er. Makine/proses yeterlili ğ inin izlenmesine imkan sa ğ lar Düzeltici ve önleyici ihtiyaçalarını belirler.
VER İ ÇE Şİ TLER İ VE VER İ TOPLAMA YÖNTEMLER İ Mevcut durumu tespit etmek ve sürekli iyile ş menin sonuçlarını ortaya koyabilmek için veriler toplanır.Gerçek verilere dayanmayan fikirler ve ki ş isel görü ş ler kalitenin geli ş tirilmesinde ba ş langıç noktası olamazlar. Veriler nitel ve nicel olarak ikiye ayrılır N İ CEL VER İ LER:Sayılabilir ölçülebilir N İ TEL VER İ LER:Nitelik belirten verilerdir.
Bu veriler de ğ i ş ik yöntemlerle elde edilmektedir. Ölçerek Sayarak, Okuyarak. Bilgilerin ne zaman,nerede ve kim tarafından toplandı ğ ı bilinmelidir.Bilgilere ait kayıtlar muhafaza edilmeli ve ula ş ılabilir olmalıdır.
YED İ TEMEL İ STATAT İ ST İ K TEKN İĞİ Kalite kontrol elemanlarının proseste kar ş ıla ş abilece ğ i problemlerin çözümleri için 7 istatistik tekni ğ i kullanılır. ÇETELE(KONTROL) TABLOSU H İ STOGRAM PARETO ANAL İ Z İ SEBEP-SONUÇ D İ YAGRAMI GRUPLAMA DA Ğ ILMA D İ YAGRAMI KONTROL F İ EMALARI
ÇETELE KONTROL TABLOSU FREKANS DA Ğ ILIMIDA DEN İ LEN BAS İ T B İ R VER İ GRUPLAMA YÖNTEM İ D İ R.
H İ STOGRAM ÇETELE D İ YAGRAMIYLA GRUPLANDIRILAN VER İ LER İ N H İ STOGRAM ADI VER İ LEN B İ R GRAF İ KLE İ ZAHI YÖNTEM İ D İ R
PARETO ANAL İ Z İ PARETO ANAL İ Z İ B İ R PROBLEM İ OLU Ş TURAN NEDENLER İ ÖNEM DERECES İ NE GÖRE SIRALAR.
SEBEP-SONUÇ D İ YAGRAMI BALIK KILÇI Ğ I ADIYLADA B İ L İ NEN B İ R SEBEP SONUÇ D İ YAGRAMIDIR.
GRUPLANDIRMA (TABAKLAMA) GRUPLANDIRMA BELL İ KATEGOR İ VE ÖZELL İ KLERE GÖRE B İ LG İ LER İ N SINIFLANDIRILMA SÜREC İ D İ R.
DA Ğ ILMA SERP İ LME D İ YAGRAMI ÜRET İ LEN ÜRÜN KAL İ TES İ N İ ETK İ LEYEN HERHANG İ İ K İ ÖZELL İ K ARASINDA İ L İŞ K İ OLUP OLMADI Ğ INI BEL İ REMEK ÜZERE KULLANILIR.
KONTROL Ç İ ZELGELER İ İ STE İ LEN N İ TEL İ K VE N İ CEL İ KTE ÜRÜN ÜRETEB İ LMEKVEYA H İ ZMET VEREB İ LMEK İ Ç İ N PROSES İ N İ STAT İ ST İ KSEL OLARAK KONTROLÜNDE KULLANILIR.
1920 LERDEN İ T İ BAREN; SHEWHART,DODGE,ROM İ NG,PEARSON G İ B İ B İ L İ M ADAMLARI SANAY İ DE KAR Ş ILA Ş ILAN KAL İ TE PROBLEMLER İ N İ N ÇÖZÜMÜNDE KULLANILARAK PROSES KONTROLÜNÜN TEMEL İ N İ ATTILAR.