Y AZıM K URALLARı S UNUSU Hazırlayan Muhammet DOĞAN Türkçe Öğretmeni

Bağlaç olan ki ayrı yazılır: demek ki, kaldı ki, bilmem ki. 1.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki”nin yazımı yanlıştır? A) Televizyondaki filmi izledim. B) Buraları çok sevdi; öyleki kalmaya karar verdi. C) Benim kalemim kayboldu, onunkini kullandım. D) Kimseyi kırmadım ki düşman kazanayım.

Bu ek gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumla­rına uyar: Kaldı mı? Sen de mi geldin? Olur mu? 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mi” soru edatı doğru yazılmıştır? A) Onu daha önce de aramışmıydınız? B) Yaz için bir gezi planınız var mı? C) Kardeşinizi yalnızmı bıraktınız? D) Gözlüklerinizimi kaybettiniz?

Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: 29 Mayıs 1453 Salı Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar: Okullar genel­likle eylülün ikinci haftasında öğretime başlar 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ay ve gün adları yanlış yazılmıştır? A) 22 Haziran Salı günü onu yolcu ettim B) Haftaya Salıya bana geleceksiniz. C) 29 Kasım Cuma günü doğmuşum. D) 19 Mayıs 1919 Türk toplumu için önemli bir tarihtir.

Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar: Merkür, Neptün, Plüton, Halley, Dünya,Güneş, Ay vb. UYARI: Dünya, güneş, ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldığında küçük harfle başlar. 4.Dünya, güneş, ay sözcükleri terim anlamında kullanıldığında büyük harfle başlar. Aşağıdakilerin hangisinde bu konuda bir yazım yanlışı vardır? A) Onu görünce dünyam karardı. B) Bu Dünya’da senin gibisini görmedim. C) Bu mevsimde Güneş ışınları Dünya’ya dik gelir. D) Dünya, Güneş etrafındaki dönüşünü üç yüz altmış beş günde tamamlar.

Yer adlarında ilk isimden sonra gelen deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük harfle başlar: Ağrı Dağı, Aral Gölü… 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, büyük harflerin kullanımı ile ilgili bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) Konya Ovası, yurdumuzun büyük bir buğday ambarıdır. B) Fırat Nehri, Güneydoğu Anadolu’ya can verecek. C) Eskişehir’de oturmama karşın Porsuk çayına hiç gitmedim. D) Van Gölü,pek çok sanatçıya konu olmuştur.

Yön isimleri yer isminden önce gelirse büyük,sonra gelirse küçüktür.Ara yönler bitişik yazılır. 6.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “güney” sözcüğünün yazımında yanlışlık yapılmıştır? A) Onun evi şehrin güneybatısında kalıyor. B) Evimizin güneye bakan odaları sıcaktı. C) Adana’nın Güneyinde plansız yapılaşma var. D) Geçen yıl Güney Anadolu daha çok yağış aldı.

Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır: cm'yi, kg'dan… büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde ise kısalt­manın son harfinin okunuşu esas alınır: TDK'den… Büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın okunuşu esas alınır: ASELSAN’da 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) KİT’lerin satışları sürüyor. B) TRT’nin sanat programları beğeniyle izleniyor. C) Onun boyu 5 mm’den küçüktü. D) TSE’in son standardı “kahve” için.

Bağlaç olan da, de ayrı yazılır..Ek olan –da/-de(İlgi zamiri ve sıfat)bitişik yazılır. 8..Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de,da” bağlaç olduğu halde bitişik yazılarak yazım yanlışı yapılmıştır? A)Sınıfta arkadaşlar beni bekliyor. B)Akşamleyin sende bize gel. C)Törende sıcaktan bayıldı. D)Senin kalemin bende kalmış.

Sıralama sayıları yazı ve rakamla yazılabilir.(1.,Birinci.1’inci) Üleştirme sayıları sadece yazıyla yazılır.(İkişer) Notayı bildiren sayılar ayrı yazılır. (on altılık) 9. Aşağıdakilerin hangisinde sayıların yazımında hata yapılmıştır? A-Kitabın 6'ncı bölümüne ait alıştırmaları tamamladım. B-Ayşegül Hanım'la yirmi beş yıllık dostluğumuz var. C-Kardeşim 10'ar 10'ar saymayı öğrenmiş. D-Notanın değerinin otuz ikilik olduğunu fark edemedim.

Levhalar ve açıklama yazıları büyük harfle başlar: Giriş, Çıkış, Müdür.Otobüs Durağı 10.Aşağıdakilerin hangisinde yazım hatası yoktur? A) Otobüs durağı B) Kızlar TUVALETİ C) Eczane D) giriş

Sayılar metin içerisinde yazıyla yazılır: bin yıldan beri, dört kardeş,… Oyun adlarını niteleyen sayılar bitişik yazılır: altmışaltı. Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır: iki yüz… 11.Verilenlerin hangisinde, sayıların yazımına ilişkin bir yanlışlık yapılmıştır? A) Kahvede yetmişbir oynarken kavga çıktı. B) Yarışmada 2’nci geldi. C) Bu daracık odada iki yüz yetmiş sekiz gün geçirmiş. D) Odaya ondokuz yaşlarında bir genç girdi.

Kişi adlarından önce ve sonra gelen saygı sözleri, unvanlar, lakaplar, meslek ve rütbe adları büyük harfle başlar 12.Aşağıdakilerin hangisinde yukarıdaki kurala uyulmuştur? A)Buraya gelen cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk idi. B)Zil çalınca Ahmet bey dışarı çıktı. C)Ali,”Öğretmen Rıza Bey”dedi. D)Savaşta yüzbaşı Mehmet Paşa galipti.

Akrabalık bildiren kelimeler büyük harfle başlamaz.Tülay abla,Ayşe teyze 13.Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uyulmuştur. A)Ömer Amcamı severim. B)Akşamleyin Mahmut Dayı’m gelecek. C)Ayşe Teyze’m kek yaptı. D)Annem Elif ablamı çağırdı.

Yalnız akrabalık bildiren kelimeler başa geldiğinde lakap görevini gördüğü için büyük harfle başlar:Nene Hatun,Baba Kemal… Kurum-kuruluş isimlerinin ilk harfleri büyük yazılır ve bunlara gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz. 14.Aşağıdakilerin hangisinde buna uyulmuştur? A)Türk Dil kurumuna icra geldi. B)Bize Çocuk Esirgeme Kurumundan cevap geldi. C)Yeşilova Tufanpaşa İlöğretim Okulu’na müfettişler… D)Mahalledeki Hızır Bakkaliyesi’ne sakızlar geldi.

Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin (tablo, heykel, müzik) her kelimesi büyük harfle başlar 15.Hangisinde bu kurala uyulmuştur? A)Sinekli bakkal önemli bir romandır. B)Onuncu yıl Marşı kanımızı kaynattı. C)Çocuklar Türk Dili dergisi aldı. D)Osman Hamdi Bey,kaplumbağa terbiyecisini yaptı.

Büyük harflerin kullanıldığı yerlerde bulunan ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de sözleriyle mı, mi, mu, mü soru eki küçük harfle yazılır 16.Hangisinde buna uyulmamıştır? A)Mai ve Siyah’ı okudum. B)Leyla İle Mecnun romanı aşkı somutlaştırır. C)”Diyorlar ki” başlıklı metinde … D)Suç ve Ceza romanında Rasnolnikov önemli bir karakterdir.

Millî ve dinî bayramlarla bayram niteliği kazanmış günlerin adları büyük harfle başlar 17.Hangisinde buna uyulmuştur? A) 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, B) 23 Nisan Ulusal Egemenlik Ve Çocuk Bayramı C) Anneler günü D) 14 Mart Tıp bayramı

- lar/-ler eki hangi anlamı verirse versin,hangi kelimeye eklenirse eklensin hiçbir zaman kesme işaretiyle ayrılmaz. Ondan sonra gelen ekler de ayrılmaz. 18.Aşağıdakilerden hangisinde buna uyulmuştur? A)Mehmet’ler buraya gelmeli. B)Antalyalı’lar sıcak kanlıdır. C)Sınıftaki Mehmetler beş aldı. D)Ayşeler’in evi çok güzel.

Özel isimlere gelen yapım eklerinden sonra gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz. Hangi cümlede buna uyulmamıştur? A)Türklüğün esaslarını öğrenmeliyiz. B)Kayserilinin biri çarşıya iner. C)Rusça’nın yayılmasını engellemeliyiz. D)Arapçadan gelen kelimeleri inceleriz.