Hoş Geldiniz FEYAZ BİLGİ COĞRAFYA ÖĞRETMENİ SULTANBEYLİ KIZ ANADOLU İMAM-HATİP LİSESİ.

... konulu sunumlar: "Hoş Geldiniz FEYAZ BİLGİ COĞRAFYA ÖĞRETMENİ SULTANBEYLİ KIZ ANADOLU İMAM-HATİP LİSESİ."— Sunum transkripti:

1

2

3 Hoş Geldiniz FEYAZ BİLGİ COĞRAFYA ÖĞRETMENİ SULTANBEYLİ KIZ ANADOLU İMAM-HATİP LİSESİ

4 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) DÜNYANIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ-2 21 Mart ve 23 Eylül 21 Haziran 21 Aralık Güneş Işınlarının Geliş Açısını Hesaplama Gölge Boyu Hesaplama Güneş Işınlarının Yıl İçerisinde Dik Geldiği Yerler Bazı ÖSS soruları Uydu görüntüleri Motivasyon

5 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 21 MART VE 23 EYLÜL ( EKİNOKS ) TARİHLERİ 1- Güneş ışınları, öğle vakti Ekvatora dik gelir. Bu nedenle, Ekvatordaki cisimlerin öğle vakti gölgesi olmaz. 2- Gece-gündüz eşitliği yaşanır.( Ekinoks ) 3- 21 Mart KYK’ de ilkbahar, GYK’ de sonbahar başlangıcıdır. İlkbahar Sonbahar 21 Mart 23 Eylül

6 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 4- Aydınlanma dairesi, kutup noktalarından geçer. 5- Güneş, her iki kutup noktasında da aynı anda görülür. K. Kutup noktası G. Kutup noktası

7 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 6- Aynı boylam üzerindeki bütün noktalarda, güneş aynı anda doğar ve batar. B D C A

8 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 7- Bir cismin bulunduğu yer 45° enleminden küçükse cisim gölgesinden uzun,45° enleminden büyükse gölge uzun, 45° üzerinde ise cisimle gölge boyu eşittir. Ekv 90 K45 K45 G90 G

9 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 8- 21 Marttan sonra KYK ‘de gündüzler gecelerden uzun olmaya başlar. 23 Eylülden sonra ise GYK’ de gündüzler gecelerden uzun olmaya başlar. 21 Mart 23 Eylül 21 Haziran 21 Aralık KYK Gündüz Süresi Değişimi

10 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 9- 21 Mart Kuzey kutup noktasının gündüzünün başlangıcıdır.

11 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 10- 23 Eylül, Güney kutup noktasının gündüzünün başlangıcıdır. 23 Eylül 21 Aralık 21 Mart Güney Kutup Noktası

12 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 21 HAZİRAN ( KYK’ DE YAZ GÜNDÖNÜMÜ-SOLTİSTİ ) 1- Güneş ışınları, öğle vakti 23° 27’ K Yengeç Dönencesine dik gelir. Yengeç Dönencesi üzerindeki cisimlerin öğle vakti gölgesi olmaz. 2- KYK’ de yaz, GYK’ de kış başlangıcıdır. Yaz Kış

13 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 3- Aydınlanma çizgisi, 66° 33’ kutup dairelerinden geçer. KYKGYK K. Kutup dairesi G. Kutup dairesi Aydınlanma çizgisi

14 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 4- KYK’ de yıl içerisindeki en uzun gündüz ve en kısa gece yaşanır.

15 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 5- KYK’ de cisimlerin gölgesi yıl içerisindeki en kısa durumdadır. Kuzey Yarımküre’nin Orta Kuşağında Gölge Boyu Değişimi 21 Mart21 Haziran23 Eylül21 Aralık

16 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 6- Kuzeye doğru gidildikçe gündüzler uzar, geceler kısalır. 7- Aynı boylam üzerindeki noktalardan, daha kuzeyde olanda, güneş daha önce doğar daha sonra batar. Yani gündüz daha uzundur. C A B

17 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 8- 66° 33’ K. kutup dairesinde gündüz 24 saat sürer. G. kutup noktasında ise gece 24 saat sürer. Kuzey kutup dairesi Güney kutup dairesi

18 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 9- Bu tarihten sonra, KYK’ de gündüzler kısalmaya başlar. Fakat gündüzler 23 Eylüle kadar yine de gecelerden uzundur. 21 Haziran Gündüz süreleri 12 saatten fazla fakat sürekli kısalıyor 23 Eylül

19 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 10- Bu tarihten sonra, güneş ışınları Yengeç Dönencesinin daha güneyine dik gelmeye başlar. Yengeç D. Ekvator 21 Haziran T A Eylül

20 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 21 ARALIK ( KYK’ DE KIŞ GÜNDÖNÜMÜ-SOLTİSTİ ) 1- Güneş ışınları, öğle vakti 23° 27’ G Oğlak Dönencesine dik gelir. Oğlak Dönencesi üzerindeki cisimlerin öğle vakti gölgesi olmaz. 2- GYK’ de yaz, KYK’ de kış başlangıcıdır. Kış Yaz

21 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 3- Aydınlanma çizgisi, 66° 33’ kutup dairelerinden geçer. GYKKYK G. Kutup dairesi K. Kutup dairesi Aydınlanma çizgisi

22 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 4- KYK’ de yıl içerisindeki en uzun gece ve en kısa gündüz yaşanır.

23 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 5- KYK’ de cisimlerin gölgesi yıl içerisindeki en uzun durumdadır. Kuzey Yarımküre’nin Orta Kuşağında Gölge Boyu Değişimi 21 Mart21 Haziran23 Eylül21 Aralık

24 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 6- Güneye doğru gidildikçe gündüzler uzar, geceler kısalır. 7- Aynı boylam üzerindeki noktalardan, daha güneyde olanda, güneş daha önce doğar daha sonra batar. Yani gündüz daha uzundur. A B C

25 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 8- 66° 33’ G. kutup dairesinde gündüz 24 saat sürer. K. kutup noktasında ise gece 24 saat sürer. Güney kutup dairesi Kuzey kutup dairesi

26 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 9- Bu tarihten sonra, GYK’ de gündüzler kısalmaya başlar. Fakat gündüzler 21 Mart’a kadar yine de gecelerden uzundur. 21 Aralık 21 Mart Gündüz süreleri 12 saatten fazla fakat sürekli kısalıyor

27 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 10- Bu tarihten sonra, güneş ışınları Oğlak Dönencesinin daha kuzeyine dik gelmeye başlar. Oğlak Dönencesi Ekvator 21 Aralık O Ş Mart

28 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) GÜNEŞ IŞINLARININ GELİŞ AÇISINI HESAPLAMA 1- Hesaplama yapılırken öncelikle, güneş ışınlarının dik geldiği yerle sorulan yer arasındaki enlem farkı bulunur. 2- Bulunan enlem farkı, 90°.den çıkarılır ve sorulan yere güneş ışınlarının kaç derece ile geldiği bulunur.

29 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Soru : 40° K enlemindeki Ankara’ya güneş ışınları, 21 Mart - 23 Eylül 21 Haziran ve 21 Aralıkta kaç derece ile gelir ? 21 Mart ve 23 Eylül’ de 40° K Ankara 50° Ekvator 1.İşlem : Dik gelen yer : Ekvator (0) Sorulan yer : 40° K Ankara Aradaki enlem farkı : 40° – 0° = 40° 2. İşlem : 90° – 40° = 50° ile gelir.

30 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 21 Haziran’ da 1.İşlem : Dik gelen yer : 23° 27’ K (YD) Sorulan yer : 40° K Ankara Enlem farkı : 40° – 23° = Yaklaşık 17° 2. İşlem : 90°- 17° = Yaklaşık 73° ile gelir.

31 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 21 Aralık’ta 1.İşlem : Dik gelen yer : 23° 27’ G (OD) Sorulan yer : 40° K Ankara Enlem farkı : 40° K + 23° G = Yaklaşık 63° 2. İşlem : 90° – 63° = Yaklaşık 27° ile gelir

32 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) GÖLGE BOYU HESAPLAMA 1- Ekvatora güneş ışınları yılda iki kez dik geldiğinden, gölge boyu iki kez sıfır olur. 2- Yengeç ve Oğlak Dönencelerine güneş ışınları yılda bir kez dik geldiğinden gölge boyu bir kez sıfır olur. 3- Dönenceler dışındaki noktalara ise güneş ışınları hiçbir zaman dik gelmediğinden gölge boyuda hiçbir zaman sıfır olmaz. NOT : Güneş ışınlarının geliş açısı küçüldükçe gölge boyları uzar. Genel olarak Ekvatordan uzaklaşıldıkça gölgeler uzar.

33 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Ekvatordaki cisimlerin gölge boyu değişimi 21 Mart Gölge Boyu 21 Haziran23 Eylül21 Aralık 1 2 Gölge Boyu 21 M 21 H23 E21 A

34 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Yengeç Dönencesindeki cisimlerin gölge boyu değişimi 21 Mart Gölge Boyu 21 Haziran23 Eylül21 Aralık 1 2 Gölge Boyu 21 M 21 H23 E21 A

35 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 21 Mart Gölge Boyu 21 Haziran23 Eylül21 Aralık 1 2 Gölge Boyu 21 M 21 H23 E21 A Oğlak Dönencesindeki cisimlerin gölge boyu değişimi

36 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Kuzey yarımküre’de orta enlemlerde gölge boyu değişimi 21 Mart Gölge Boyu 21 Haziran23 Eylül21 Aralık 1 2 Gölge Boyu 21 M 21 H23 E21 A

37 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Güneş ışınlarının, yıl içerisinde dik geldiği yerler Ekvator 23° 27’ K ( YD ) 23° 27’ G ( OD ) 23 Eylül 21 Haziran 21 Aralık Ocak Şubat Nisan Mayıs Temmuz Ağustos Ekim Kasım 21 Aralık 21 Haziran 21 Mart

38 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Aşağıdaki tabloda K, L ve M kentlerinin 21 Haziran ve 21 Aralık’taki gündüz uzunlukları ( saat ) gösterilmiştir. Kent21 Haziran21 Aralık K1113 L1410 M195 Buna göre K, L ve M kentleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır? A ) Üç kent de Kuzey Yarım Kürededir B ) Ekvatora en yakın kent K’dır C ) M kenti diğerlerinden daha kuzeydedir D ) L kenti orta kuşakta yer alır E ) M kenti yıl boyunca güneş ışınlarını L kentinden daha eğik alır 2003 ÖSS

39 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Kırkıncı paralel üzerindeki bir noktanın hangi yarım kürede yer aldığı, aşağıdakilerden hangisine bakılarak saptanamaz? A ) Gece gündüz süresinin eşit olduğu güne B ) Gündüz süresinin uzamaya başladığı güne C ) Gölge boyunun en kısa olduğu aya D ) Sıcaklık ortalamasının en düşük olduğu aya E ) Cisimlerin öğle saatindeki gölgesinin yönüne 2001 ÖSS 21 Haziran’da Y noktasında Güneş bir gün süreyle hiç batmazken, Z noktasında gündüz uzunluğu 16 saattir. Buna göre, bu iki nokta ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kesin değildir? A ) İki noktanın da Kuzey Yarım Kürede olduğu B ) Z noktasının Güneş ışınlarını, Y noktasına göre, daha büyük açıyla aldığı C ) Y noktasının Kuzey Kutup Dairesi üzerinde olduğu D ) İki noktanın farklı meridyen yayları üzerinde olduğu E ) Z noktasının, Y noktasına göre, ekvatora daha yakın olduğu 2000 ÖSS

40 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) a uçağı kutup dairesi, b uçağı Yengeç dönencesi, c uçağı ise ekvator üzerinde, yerden aynı yükseklikte uçarak Dünya çevresindeki turlarını aynı sürede tamamlıyorlar. Aşağıdakilerden hangisinde, bu uçaklar hızı en az olandan en fazla olana doğru sıralanmıştır? A ) c < b < a B ) b < c < a C ) c < a < b D ) a < b < c E ) b < a < c 1997 ÖSS 2 4 1 5 3 Yerin ekseni etrafında dönüşü sırasında, yukarıdaki şekil üzerinde belirtilen yerlerin hangisinde hız en fazladır? A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4 E ) 5 1995 ÖSS

41 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Havanın bulutsuz bulunduğu bir günde, düz bir araziye dikilen çubuğun gölgesi üzerinde yapılan gözlemlerden, o yerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini belirlemede yararlanılamaz? A ) Boylam derecesini B ) Enlem derecesini C ) Yerel saatini D ) Yükseltisini E ) Bulunduğu yarım küreyi 1990 ÖSS Aşağıdakilerden hangisi, Yerküre’nin günlük ve yıllık hareketlerine bağlı olarak değişmez? A ) Güneş’in doğuş ve batış saatleri B ) Dünya’nın Güneş’e göre konumu C ) Gece ve gündüzün uzunluğu D ) Yer ekseninin ekvator düzlemiyle yaptığı açı E ) Güneş ışınlarının yere değme açısı 1983 ÖSS

42 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Aşağıdaki olgulardan hangisi, diğer dördünün nedeni olarak gösterilebilir ? A) Batıdaki bir yerin yerel saatinin, doğudaki bir yerden, daha geride olması B) Tarih değiştirme çizgisinin doğusunda tarihin, batısından 1 gün önde olması C) Güneş’in sabah doğudan doğup öğle saati en yüksek noktaya ulaşarak akşam üzeri batıda ufuk çizgisi altına inmesi D) Dünyanın günlük hareketinin batıdan doğuya doğru olması E) Sürekli rüzgarların Kuzey Yarımküre’de sağa, Güney Yarımküre’de sola sapması 2004 ÖSS İPTAL

43 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

44 İskenderun körfezi Adana

45 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Florida ( ABD )Küba

46 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Kuzey Amerika gölleri Labrador yarımadası Hortum

47 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

48

49