KORUCUK AMELİYATHANE
İÇİNDEKİLER Preoperatif Bakım-Postoperatif Bakım Ameliyat Cerrahi Ekip Üyeleri Güvenli Cerrahi Ameliyathanedeki Steril Uygulamalar
Genel olarak, planlanmış ameliyat için hazırlık üç aşamada uygulanır: Hastanın kliniğe yatırılmasından, ameliyat öncesi geceye kadar dönemdeki hazırlık Ameliyattan önceki gece hazırlığı Ameliyat günü hazırlığı
Preoperatif bakım
Acil ameliyatlarda, zaman yetersizliği nedeniyle bu hazırlıklar tam olarak uygulanamaz. Bununla birlikte cerrahın ve hemşirenin en önemli sorumluluğu şartlar ne olursa olsun, hastayı ameliyat stresiyle başedebilecek en iyi duruma getirmektir.
Ameliyat Öncesi Genel Hazırlık Hasta, ameliyat öncesi tedavi ve bakım gereksinimine bağlı olarak, kliniğe ameliyattan birkaç gün önce yatırılabileceği gibi, birkaç hafta önce de yatırılabilir. ( beslenme bozukluğu, sıvı-elektrolit dengesizlikleri vb. düzeltmek için)
Bu dönemde hastanın durumunun iyi bir şekilde değerlendirilebilmesi, ameliyat öncesi ve sonrası dönemde ortaya çıkabilecek sorunlara ilişkin verilerin toplanmasına bağlıdır. Bu veriler; Hasta dosyasından Laboratuar testlerinden Hasta yakınlarından ve hastayla yapılan görüşmeden elde edilebilir.
Hastanın cerrahi kliniğe yatırılmasıyla başlayan ameliyat öncesi hazırlık ve bakım dört yönden ele alınabilir: Psikolojik hazırlık Fizyolojik hazırlık Yasal hazırlık Ameliyat öncesi eğitim
Psikolojik Hazırlık Ameliyat, hasta için sadece fizyolojik bir stres kaynağı olmayıp aynı zamanda güçlü bir psikolojik stres kaynağıdır. Bu nedenle hastanın ameliyat öncesi psikolojik hazırlığı, fizyolojik hazırlığı kadar önemlidir.
Hastalar ameliyatın kendileri için yararlı olduğunu kabul etseler de, ameliyatın risklerinden korkarlar. Ameliyat öncesindeki anksiyete nedenlerinin en önemlilerinden birisi, bilinmeyen korkusudur. Ayrıca, bu dönemde hastalar, ameliyat sonrası ağrı, kanser olma ihtimali, organ kaybı, ölüm tehlikesi, anestezi tehlikesi, işini kaybetme, sevdiği kişi ve aktivitelerden uzak kalma gibi korkular yaşayabilirler.
Ameliyat öncesi dönemde psikolojik hazırlık Anksiyeteyi gidermeye, Ameliyatta az anestetik, ameliyat sonrasında az analjezik kullanılmasına, Ameliyat sonrasında yaşam bulgularının kısa sürede düzene girmesine, Strese tepki olarak salınacak olan kortikosteroid hormonlarının az salınmasına, Ameliyat sonrasında hızlı iyileşmeye ve erken taburcu olmaya yardımcı olur.
Fizyolojik Hazırlık Ameliyat riskini en aza indirebilmek için hastanın genel sağlık durumu mümkün olan en iyi düzeye getirilmelidir. Ameliyat öncesinde hastanın sağlık durumu, iyi bir fizyolojik değerlendirmeyle belirlenebilir
Fizyolojik Değerlendirme Yaş Ağrı Beslenme durumu Sıvı-elektrolit dengesi Enfeksiyon Kardiyovasküler fonksiyon Pulmoner fonksiyon Renal fonksiyon Gastrointestinal fonksiyon Karaciğer fonksiyonu Endokrin fonksiyon Nörolojik fonksiyon Hemotolojik fonksiyon İlaçlar
Kullanılan İlaçlar Ameliyat öncesinde hastanın tedavi amacıyla (reçeteli) ya da kendi isteğine bağlı (reçetesiz) kullandığı ilaçlar pıhtılaşmayı etkileyerek ve anestetiklerle istenmeyen etkileşime girerek ameliyat riskini arttırabilir.
Sorun Yaratabilecek İlaçlar Antikoagülanlar; kanamaya neden olabilirler. Antibiyotikler; anestetiklerle etkileşerek istenmeyen etki oluşturabilirler. Trankilizanlar; kan basıncını düşürerek şoka neden olabilirler. Thiazid diüretikler; potasyum ve sıvı kaybına neden olabilirler.
Steroidler; uzun süre kullanıldıysa, adrenal bezlerin korteksi baskılanır. Stres durumunda yeterince steroid hormon salınamaz ve hastanın anestezi ve ameliyat stresiyle başetmesi güçleşir. Ayrıca hastanın, herhangi bir ilaca allerjisi olup olmadığı da öğrenilmelidir.
Yasal Hazırlık Ameliyat olacak her hastadan, ameliyat küçük bile olsa kesinlikle imzalı ameliyat izni alınmalıdır. Yazılı ameliyat izni hem hasta hem de sağlık personeli için yasal güvencedir. Ameliyat izni imzalatılmadan önce hasta mutlaka ameliyat ve sonrası hakkında bilgilendirilmelidir.
Erişkin hastalar bilinçleri açıksa, ameliyat izinlerini imzalayabilirler. Bilinci açık olmayan ve 18 yaşından küçük olan hastaların ameliyat izinleri aileleri ya da yakınları tarafından imzalanır. Ameliyat izni, hastanın kalıcı kayıtlarından biridir ve hasta ameliyata alınmadan önce mutlaka kontrol edilmelidir.
Ameliyat Öncesi Eğitim Derin solunum egzersizleri Öksürük egzersizleri Dönme ve ekstremite egzersizleri
Hastanın Ameliyattan Önceki Gece Hazırlığı
Cilt hazırlığı Gastrointestinal sistem hazırlığı Anestezi hazırlığı İstirahat ve uykunun sağlanması
Ameliyat Günü Hazırlığı
HASTA AMELİYATA GİTMEDEN ÖNCE HEMŞİRENİN YAPMASI GEREKENLER; Hastaya ve yakınlarına bilgi veriniz. Hastanın aç olup olmadığını kontrol ediniz. Bağırsakların boşalması gereken vakalarda hastanın bağırsak temizliğinin yapılıp yapılmadığını kontrol ediniz. Oral verilmesi gereken ve önemli olan ilaçlarını çok az bir su ile içiriniz.
Hastaya sigara içmemesini ve servisten uzaklaşmamasını söyleyiniz. Diabet veya kalp hastalığı olan ve ameliyat süresince alması istenen ilaçlı mayi tedavisini (insülinli mayi, ........) hazırlayınız. Hastanın yaşam bulgularını alıp kayıt ediniz, anormal bir durum varsa hekime haber veriniz. Ameliyat bölgesinin traş olup olmadığını (isteniyorsa) kontrol ediniz.
IV sıvı uygulanması gibi özel bir durum varsa bunları uygulayınız. Hastanın idrarını yapmasını söyleyiniz. Üriner kateteri olan hastanın idrar torbasının boş olması sağlanır. Hastaya kan istemi yapılmışsa kanının hazır olup olmadığını kontrol ediniz. Hastaya dişlerini fırçalamasını, takma dişleri varsa çıkartmasını söyler.
Hastanın takıları varsa bunları çıkartmasını söyler Hastanın takıları varsa bunları çıkartmasını söyler. Ayrıca hastanın parası varsa takılarıyla birlikte hasta yakınlarına teslim etmek üzere alır ve saklar. Kadın hastaların tırnaklarında oje varsa silinmesini sağlar. Hastanın ameliyat gömleğini ve istem varsa varis çoraplarını giymesine yardımcı olur. Order edilmişse premedikasyon uygulanır. Hasta, dosyası, ilaçları, malzemeleri ve mayileriyle birlikte sedyeyle ameliyathaneye gönderilir.
Ayılma ünitesinde bakım Klinikte bakım Postoperatif Bakım Ayılma ünitesinde bakım Klinikte bakım
Ayılma Ünitesinde Bakım Hastanın solunum yolunun açık olması için uygun pozisyon verilir. Hastanın ayılma ünitesine alındığı saat kayıt edilir. Hastanın bilinç düzeyi takip edilir. Hastanın yaşam bulguları stabil oluncaya kadar 15 dk da bir ölçülür ve kayıt edilir. Hastanın cilt rengi ve nemi kontrol edilir.
Pansumanlara bakılır, ıslak ve kanama var mı kontrol edilir. IV sıvılar; sıvının cinsi, miktarı ve gidiş hızı kotrol edilir. Kan veriliyorsa, hızı kontrol edilir ve reaksiyon belirtileri izlenir. Üretral ve diğer kateterlerinden gelen miktar ve özellikleri kayıt edilir.
Hasta gelişebilecek komplikasyonlar açısından takip edilir. Hastanın durumu stabilleşince, hastanın gönderileceği kliniğe bildirildikten sonra, dosyası ve ayılma ünitesindeki izlem formuyla birlikte gönderilir.
Klinikte Bakım Hastanın yaşam bulguları ameliyattan sonra ilk 3 saat 15 dakikada bir, sonraki 2 saat 30 dakikada bir, daha sonra saatte bir izlenmelidir.
Ameliyat Sonrası Bakımın Hedefleri Hedef 1- Kardiyovasküler fonksiyonu sürdürmek Hedef 2- Solunum sistemi fonksiyonunu sürdürmek Hedef 3- Yeterli beslenme ve boşaltımı sağlamak Hedef 4- Sıvı-elektrolit dengesini sürdürmek Hedef 5- Renal fonksiyonu sürdürmek Hedef 6- İstirahati sağlamak Hedef 7- Yara iyileşmesini sağlamak Hedef 8- Hareketi sağlamak Hedef 10- Komplikasyonları önlemek
Ameliyathanede Cerrahi Ekip Üyeleri Güvenli ve etkin hasta bakımını sağlamak ve istenilen hasta sonuçlarını elde etmek için sağlık ekibi üyeleri arasında etkili bir iletişim ve koordinasyonun sağlanması oldukça önemlidir, bu durum cerrahi ekibin her üyesinin etkili bir şekilde koordinasyonuna ve becerilerine bağlıdır.
İyi bir ekip çalışması içinde etkili iletişimin sağlanmasında ameliyathane hemşiresine de önemli sorumluluklar düşmektedir.Ameliyathanede, cerrahi ekip üyeleri uygulama sürecindeki sorumluluklarına göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilirler
Steril ekip üyeleri Steril alan içerisinde çalışan, cerrahi el antisepsisi uygulayan, steril alet ve malzemelere dokunan kişilerdir. Steril cerrahi ekip üyeleri cerrah, asistan ve steril çalışan hemşiredir.
CERRAH Ameliyat öncesi tanıdan, gerçekleştirilecek ameliyatın seçilmesinden ve cerrahi girişiminin gerçekleştirilmesinden sorumludur.
Asistanlar Cerrahın direktifleri altında çalışırlar ve ameliyat sırasında alanın açık tutulması, aspire edilmesi, hemostazın sağlanması ve dikiş uygulaması gibi işlemlerden sorumludurlar.
STERİL HEMŞİRE Ameliyat sırasında steril alan içinde çalışır Steril alanın korunmasına yönelik aseptik teknikleri uygular. Bulaşmayı (kontaminasyon) önlemek için gerekli önlemleri alır. Ameliyathanede hasta güvenliğine yönelik gerekli önlemlerin alınmasını sağlar ve uygular. Bir gün önceden ertesi günün ameliyat ve işlem tiplerini gözden geçirir. Alet ve malzeme ile ilgili hazırlık yapar.
Cerrahi işlem süresince ekipte yer alır, cerrahi el antisepsisini uygular. Steril gömlek ve eldiven giyer. cerrahi ekibin steril gömlek ve eldiven giymesine yardımcı olur. İşlem sırasında gereken steril alet, diğer malzemelerin hazırlanmasını ve kullanımını sağlar. İşlemin tipine göre cerrahın ihtiyacı olan malzemeyi önceden belirleyerek verir.
Cerrahi işlem sırasında ihtiyaç duyulan iğne, iplik gibi sarf malzemeleri yeteri kadar hazırlayarak kullanıma hazır hale getiri. İşlem sonrası tüm aletleri, kompresler ve tamponları dolaşıcı hemşire ile birlikte sayar ve kaydeder. Ameliyat sırasında alınan doku örneklerini tanımlayarak dolaşıcı hemşireye güvenli bir biçimde teslim eder. Ameliyat sonrası malzemelerin temizlenmesini, sayılmasını, listeye uygun şekilde hazırlanmasını, steril edilmesini ve kullanıma hazır bulundurulmasını sağlar.
Steril olmayan cerrahi ekip üyeleri Görevlerini steril alanın dışında gerçekleştirirler ve steril kıyafet giymezler. Steril olmayan cerrahi ekip üyeleri anestezi uzmanı, dolaşıcı hemşire, anestezi asistanı, anestezi teknisyeni ve diğer çalışanlardır.
Anestezi uzmanI Anestezi uzmanı, ameliyat öncesinde hastanın değerlendirilmesinden, anestetik ajanların yönetiminden ve ağrının azaltılmasından sorumludur.
Anestezi asistanI Anestezi asistanı, anestezi uzmanının ya da bazı durumlarda cerrahın direktifleri doğrultusunda anestezi dozunu belirler
Anestezi teknisyeni Anestezi teknisyeni, anestezi hekimleri ve/veya anestezi hemşirelerine gerekli malzemeleri temin ederek, operasyon esnasında getir-götür işlerine bakarak ve gün sonunda tüm işler tamamlandıktan sonra anestezi cihazlarının bakım ve temizliğini yerine getirerek yardımcı olan kimsedir.
DOLAŞAN (SİRKÜLE) HEMŞİRE
Ameliyat öncesi, sırası ve sonrasında cerrahi ekibin malzeme ihtiyaçlarını sağlar. Hastanın endişesini azaltmak için psikolojik destek sağlar. Hasta için güvenli ve konforlu çevre sağlamada ekibi gözleyerek yardımcı olur. Uygun hasta bakımı ve hasta güvenliği için gereken tüm uygulamalarını yapar. Ameliyathanedeki hastanın hemşirelik bakımından sorumludur.
Hastayı işlem sonrası güvenli bir biçimde ünite hemşiresine yazılı ve sözlü şekilde teslim eder. Hastanın kimliğini doğrular, hasta bilgilerini gözden geçirir. Hastanın ameliyat masasına alınmasına, uygun pozisyon verilmesine, güvenliğinin sağlanmasına yardım eder. Mahremiyetini korur, cerrahi işlem süresince odada kalarak ihtiyaca yönelik destek verir.
EKİP ÇALIŞMASI Ortak bir amaca sahip kişilerin işbölümü yaparak önceden belirlenmiş bir zaman dilimi içerisinde koordinasyon halinde çalışmasına Ekip Çalışması denir Ekip çalışmasının yetersiz olduğu sağlık birimlerinde tedavi ve tanı işlemlerinde gecikme, hasta hakkında çelişkili bilgilere sahip olma, hizmetin kalitesinde düşme, sağlık meslek üyeleri arasında iletişimsizlik, mutsuzluk, doyumsuzluk gibi sorunlar yaşanabilmektedir.
Etkin bir ekip çalışması ile hizmetteki boşluk ve tekrarlar ortadan kalkmakta, hasta bakımında süreklilik sağlanmakta, bakımın kalitesi artmakta, maliyet ve hastaların hastanede kalış süreleri azalmakta, zamandan kazanç sağlanmaktadır
GÜVENLİ CERRAHİ
Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre yılda 234 milyon ameliyat yapılmaktadır. * Yılda 25 kişiden biri ameliyat olmakta. * Bu ameliyatların 7 milyonunda komplikasyon gelişmektedir. * 1 milyonunda ameliyatla ilişkili ölüm görülmekte.
Hastanelerde gerçekleşen kötü olayların yarısının cerrahi bölümlerde yaşandığı ve bunların da yarısının güvenli cerrahi uygulamaları ile önlenebildiği anlaşılmıştır.
Bu gerçekliklerden yararlanarak DSÖ tarafından cerrahi işlemlerin daha güvenli hale gelebilmesi için “Güvenli Cerrahi Hayat Kurtarır” projesi geliştirildi.
Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi Sağlık Bakanlığı Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Dairesi tarafından ülkemiz şartlarına uygun olarak düzenlenerek 2009 yılından itibaren tüm hastanelerde kullanılmaktadır.
Bu proje sonunda 2008 yılında yayınlanan Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi . 25’den fazla ülkede . 300 organizasyonda . 3000’den fazla hastanede kullanıldı.
Güvenli Cerrahi uygulamasının 3 aşaması vardır Güvenli Cerrahi uygulamasının 3 aşaması vardır. a) Ameliyat öncesi b) Ameliyathane c) Ameliyat sonrası Ameliyat öncesi ve ameliyathanede yapılması gereken son kontroller Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi’nde bir araya getirilmiştir. *Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi kısa hatırlatmalar yaparak cerrahi güvenliği sağlar.
Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi Cerrahi tedaviyi 4 ayrı aşamaya böler; 1. Klinikten ayrılmadan önceki periyot 2. Anestezi vermeden önceki periyot 3. Ameliyat kesisinden önceki periyot 4. Ameliyattan çıkmadan önceki periyot
Her evrede Kontrol Listesi koordinatörü ekibin listede belirtilen görevleri tamamlayıp tamamlamadığına bakmalı, görev tamamlamışsa bir sonraki evreye geçiş izni vermelidir.
Ameliyat Öncesinde son kontroller yapılır Ameliyat Öncesinde son kontroller yapılır. Bu kontrollerde; - Hasta kimliği, - Ameliyat yeri, - Hastanın aç olması, .Hastanın 8-10 saat aç olması istenir, mide doluluğu aspirasyon riskini artırır. - Ameliyat bölgesinin tıraşlı olması . Tıraş etmede önemli olan yapılmış olması değil gerekli olduğunun belirlenmesidir.
- Hastada makyaj/oje/protez olmaması, - Hastada makyaj/oje/protez olmaması, . Ameliyattaki bazı cihazlardan dolayı hasta bedeninde yanıklara neden olabilir. - Ameliyat önlüğü ve bonesi giyilmiş olması . Sterilite kolay sağlanır, . Kendi eşyaları güvencede olur. - Ameliyata göre hastaya uygulanacak özel işlem veya tedavi protokolü mevcut mu? . Barsak ameliyatlarında lavman uygulaması, . Bazı ameliyatlarda uygulanan addison protokolü
- Ameliyat sırasında kullanılacak özel malzeme, implant, kan ve kan ürünleri hazır mı? . Hasta henüz serviste iken bu malzemeler hazır olmalı. - Hastaya yapılan tüm laboratuvar ve radyoloji tetkikleri ameliyathaneye güven içinde teslim edilmelidir.
Güvenli Cerrahinin 2. aşaması Ameliyathane aşamasıdır Güvenli Cerrahinin 2. aşaması Ameliyathane aşamasıdır. 3 bileşeni vardır; - Güvenli cerrahi ekip, - Güvenli anestezi, - Cerrahi alan enfeksiyonlarının engellenmesi.
DSÖ “ Güvenli Cerrahi Hayat Kurtarır” projesinde güvenli cerrahi için bilinen 10 gerçekten yola çıkarak 10 ana hedef belirlemiştir. Hazırlanan Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi’nin de bu hedefleri karşılamasını planlamıştır.
10 Ana Hedef: 1.Doğru Hasta, Doğru Taraf: - Yapılan ameliyatların 1500 – 2500’ünde bu aşamada hata yapılmaktadır. - Güvenli cerrahi için öncelikle doğru hasta olmalı, yapılacak işlem ve ameliyat bölgesi doğru olmalıdır. - Bu doğrulama yapılmadan diğer maddelerin kontrolü anlamlı değildir. - Hasta ve taraf doğrulaması Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi’nin her aşamasında yapılmaktadır.
2.Anestezi Zararını Engelleme: Son 30 yılda anestezi uygulamalarında gelişme olmasına rağmen halen her 150 ameliyatta bir anestezi ile ilişkili komplikasyonlar gözükmektedir. DSÖ güvenli anestezi uygulaması için “Anestezi Güvenlik Kontrol Listesi” oluşturmuştur.
Anestezi Güvenlik Kontrol Listesi; - Anestezi öncesi değerlendirmeyi, - Anestezi cihazı kontrolünü, - Anestezik ilaç ve malzemelerin kontrolünü sağlar. Bu listenin ameliyat öncesinde anestezi ekibince kontrol edilmesi gereklidir.
3.Hava Yolu ve Solunum Kaybını Engelleme: -Mallopati sınıflaması ve aspirasyon riski sorgulaması hava yolu ve solunum kaybını engellemek için gereklidir.
4.Aşırı Kan Kaybını Engelleme: Ameliyat sırasında beklenmedik bir şekilde aşırı kan kaybının olması ve bunun için önlem alınmaması hastanın hayatını tehdit eden bir durumdur. Erişkin hasta da 500 mililitreden fazla (Çocuklarda 7 ml/kg) kan kaybı hipovolemik şok riskini artırmaktadır. Kan kaybının varlığı ve gerekli durumlarda yeniden canlandırma için sıvı ve kanın mevcut olduğu teyit edilmelidir.
5.Bilinen alerji sorgulaması: Cerrahi sırasında gerçekleşen anaflaksi (alerjik reaksiyon) nedeni ile %34 oranında morbidite, %24 oranında ölüm gerçekleşmektedir. DSÖ anestezi verme ve cerrahi işlem esnasında allerjiye yönelik tedbir almasını önermektedir.
6.Cerrahi Alan Enfeksiyonu Engelleme: Dünya üzerinde yapılan ameliyatlarda yılda 780000 cerrahi alan enfeksiyonu gelişmektedir. Cerrahi insizyondan bir saat önce yapılan profilaktik antibiyotik uygulaması ve kullanılan alet ve malzemelerin sterilizasyonunun uygunluğu enfeksiyonların gelişimini tek başına engelleyemez.
Cerrahi alan enfeksiyonlarını engellemek için alınan tedbirler ameliyathanenin kuruluş aşamasında sağlanmalıdır.
Ameliyathanede cerrahi işlemleri güvenle tamamlayabilmek için; Ameliyathanede cerrahi işlemleri güvenle tamamlayabilmek için; . Ameliyathane ısısının 20-23 0C olması, hatta 18-26 0C arasında ayarlanabilir olmalı, . Nem oranının %30-60 olmalı . Hava beslemesi 2400 m3/h olmalı, . Taze hava debisi 1200 m3/h olmalı, . Saatte en az 15 hava değişimi olmalı, bunların 3’ü taze hava ile olmalı, . Filtrasyon %90 ve üzerinde sağlanmalı, . Ameliyat odası pozitif basınçlı olmalı, . Hava akımı laminar olmalıdır. Bu ameliyathane şartları belli periyotlarla kontrol ve sürekli takip edilmelidir.
7.Cerrahi Alanda Alet ve spanç Kalmasını Engelleme: Ameliyat sırasında kullanılan cerrahi aletler, iğneler, spanç ve kompresyonlar ameliyat bitiminde, vücut boşlukları kapatılmadan önce sayılmalı ve tam olduğu kontrol edilmelidir. Sayımlarda uygunsuzluk durumunda kumaş kıvrımları, çöp, yara ya da ihtiyaç halinde radyografik görüntüler gözden geçirilmelidir.
8.Patoloji Numunelerini Güvencede Olmalı: Cerrahi işlem sonucu çıkarılan numune üzerine doğru etiketleme yapılmalıdır. Patolojik inceleme sonucu ile tedavi sürecinin planlanacağı unutulmamalıdır. Numune üzerinde doğru hasta kimlik bilgileri ve doğru numune ismi olmalıdır.
9.Ameliyathanede Takım Ruhu Olmalı: Cerrahinin güvenli bir şekilde başlayıp, devam edip sonlanabilmesi için bu çarkı döndüren cerrah, anestezi ekibi, ameliyat hemşiresi bir takım üyesi olduklarını bilmeli ve takım ruhu ile çalışmalıdırlar.
10.Doğru Kayıt Tutulmalı: Günümüzde HBY Sistemlerinin yaygın kullanımı ile doğru kayıt tutulması ve aktif surveyans yapılması kolaylaşmıştır. HBY Sistemlerinin kullanılmadığı yerlerde Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi doğru kayıt için bir neden olacaktır.
Yapılan çalışmalarda Cerrahi Güvenlik Kontrol Listesinin ameliyathanede doldurulması 0,58-3,58 dakika arasında sürmektedir.
Ortalama 2,16 dakikada doldurulan Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi ekipler tecrübe kazandıkça doldurulması 1 dakika hatta yarım dakikaya kadar kısalabilmektedir.
Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi’nin düzenli ve doğru olarak uygulanmasından sorumlu olan hastanın ameliyatını yapan cerrahtır.
Ancak listenin kim tarafından sesli okunup kutucukları dolduracağı kurumun kendi şartları değerlendirilerek belirlenir.
Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi’nin kullanılmaya başlaması ile cerrahi komplikasyon ve ölüm oranları düşmüştür.
DSÖ’nün 2008 yılına kadar yaptığı Dünya üzerinde 8 ülkede devam ettirdiği pilot çalışmanın sonuçları 2009 yılında New England Journal of Medicine’da yayınlandı. Bu sonuçlara göre komplikasyon ve ölüm oranları Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi’nin uygulanması ile %30 oranında azalmıştır.
AMELİYATHANEDEKİ STERİL UYGULAMALAR
CERRAHİ EL YIKAMA Kıyafetin kolları, dirseklerin dört parmak üstüne kadar katlanır. Eller ve kollar ılık su altında ıslatılır. Yeteri kadar antiseptik içerikli solüsyon avuç içine alınır.
Tırnak uçlarından başlanarak parmak ve parmak araları, el, kol, dirsekten dört parmak yukarıya kadar ovalanarak yıkanır.
Tırnaklar ve tırnak dipleri, parmak araları steril fırça ile fırçalanır. Durulama ellerden dirseğe doğru yapılır.
Kurulama öncesi havluyu, ortasından ve tek katından tutarak kaldırılır. El ve ön kolu, dirseklere kadar steril havlu kullanarak kurulayınız. Önce sol el ve sol kolu kurulanır.
Sağ el ve sağ kolu kurulanır. !!!ÖNEMLİ: Steril havlu ile kurulanma işleminde havlunun ıslak kısmı, kurulanan el ile kesinlikle tutulmaz ve havlunun, gereksiz hareketlerinden kaçınılır.
Steril Gömlek Giyme ve Çikarma Özel hazırlanmış steril bohça içindeki özel katlanmış steril gömlek, boyun hizasından tutulur. Steril alandan, bir iki adım uzaklaşılarak gömleğin kendi kendine yere doğru tamamıyla açılması sağlanır.
Gömleğin iç kısmı kendinize doğru tutulur (Elle tutulan kısım gömleğin iç kısmıdır, dış kısmına el ile dokunulmaz.). Kollar omuz seviyesinde tutularak her iki kol, aynı anda gömleğin kollarına doğru geçirilir.
Steril giyinmemiş olan ikinci bir kişinin, arkadan, omuzların iç kısmından tutarak her iki kolun da gömleğin bilek kısmına kadar oturmasına yardım etmesi ve gömleği arkadan bağlaması sağlanır. Gömleğin bel bağı açılıp bir ucu steril giyinen ikinci kişiye verilir.
Kendi ekseniniz etrafında dönerek bel bağınız bağlanır.
Steril Eldiven Giyme Eldiven ambalajının; yırtık, delik olup olmadığı ve son kullanma tarihi kontrol edilir. Steril eldiven paketi, içindeki ikinci kâğıt tabaka yırtılmadan açılır. Paketteki eldivenlerin bilek kısmı kendinize doğru çevrilir.
Bir el ile diğer elin eldiveni kıvrılmış olan bilek kısmından tutulur. Diğer elin parmakları içeriye doğru kaydırılarak eldiven giyilir. Giyilen eldivenin halen katlı olan ucundan çekerek ele yerleştirilir.
Eldivenli elin 2, 3, 4, 5. parmakları ile diğer elin eldiveni, kıvrılmış olan bilek kısmının altından tutulur. Diğer elin parmakları eldivenin içine doğru iteklenir. Her iki elin parmaklarını kilitleyerek eldivenlerin ellere tam olarak oturması sağlanır.
KULLANILMIŞ ELDİVENİ ÇIKARMA Bir elin 1. ve 2. parmağı ile diğer eldeki eldiven, bileğinin iç yüzeyindeki bir alandan, eldivenin dış tarafından sıkıca kavranır. Eldiven, tutulan bölgeden çekilerek dış yüzeyi içeride kalacak şekilde çıkarılır.
Çıkarılan eldiven, çıplak elle dış yüzeyine dokunmadan, eldivenli elin avuç içine alınır Eldivensiz elin 2. ve 3. parmağı ile diğer eldeki eldiven bileğinin iç yüzeyinden sıkıca tutulur. Tutulan bölgeden çekilerek eldivenin dış yüzeyi ve diğer eldiven teki içeride kalacak şekilde çıkarılır.
Eldivenler tıbbi atık torbasına atılır. Eller yıkanır.
Steril Bohça Açma Steril bohça açmada dikkat edilecek noktalar: Steril bohçanın son kullanma tarihi kontrol edilir. Paket üzerinde sterilizasyon işlemine tabi tutulduğunu gösteren maruziyet bantları (indikatörlü etiketler) kontrol edilir. Steril bohça bir yere konularak açılacak ise zemin kuru, boş, bel seviyesinden yüksekte ve düz olmalıdır.
Paketi veya bohçayı, kendinize uzak taraftan başlayarak açınız.
KAYNAKÇA kalite.saglik.gov.tr/index.php?page=217&lang =tr AKÇA AY Fatma (Editör), Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler, Nobel Tıp kitapevleri, İstanbul, 2011. ERDAL Emine, Hemşirelikte Temel İlke ve Uygulamalar, Dağaşan Ofset, İzmir, 1993. kalite.saglik.gov.tr/index.php?page=217&lang =tr Güvenli Cerrahi Uygulama Rehberi
HAZIRLAYANLAR B121100030 : ESRA DALAK B121100075: MERVE DENİZ B121100122: SONGÜL ARIK B121100150 : ABDULSELAM YAREN